Europejski taryfikator punktów karnych – na czym polega nowy pomysł ETSC?

Europejska Rada Bezpieczeństwa Transportu (ETSC) w lipcu 2022 roku opublikowała dokument, który zawiera przegląd obowiązujących dyrektyw europejskich dotyczących prawa jazdy. Jedną z rekomendacji tam zawartych jest wprowadzeniem zasady wzajemnego uznawania punktów karnych przyznawanych w poszczególnych krajach UE. Celem tego zalecenia, jak i innych zawartych w dokumencie, jest poprawa bezpieczeństwa na europejskich drogach. 

Jak ma działać europejski taryfikator punktów karnych?

Każde państwo Unii Europejskiej ma własny taryfikator mandatów zarówno pod względem wysokości grzywien, jak i punktów karnych. Opłatę za złamanie przepisów prawa drogowego przez kierowcę z innego kraju UE najczęściej policjant pobiera na miejscu, natomiast rzadko wystawia mandat kredytowy. Część kierowców otrzymuje mandat pocztą, gdy na przykład fotoradar zarejestruje, że przekroczyli dopuszczalną prędkości za granicą.

Konsekwencji finansowych złamania przepisów prawa drogowego za granicą nie da się uniknąć. Służby poszczególnych krajów wymieniają się informacjami o pojazdach za pomocą krajowych punktów kontaktowych, dzięki czemu mandaty z zagranicy trafiają do skrzynek pocztowych kierowców. A co się dzieje z punktami karnymi?

Obecnie punkty karne nie są przypisywane kierowcy z zagranicy. Nawet jeśli jego przewinienie jest poważne. Co ważniejsze, nawet jeśli prawo jazdy zostanie mu czasowo zatrzymane za granicą, to restrykcja ta obowiązuje tylko w tym kraju. Dlatego ETCS proponuje, by w ramach już obowiązkowego systemu egzekwowania kar finansowych państwa UE wprowadziły wzajemne uznawanie kar niefinansowych.

ETCS rekomenduje utworzenie europejskiego systemu punktów karnych, który obejmowałby co najmniej 8 głównych wykroczeń lub przestępstw związanych z bezpieczeństwem w ruchu drogowym. Bezpośrednio wskazują na dyrektywę 2015/413, w której wymienia się:

• przekroczenie dopuszczalnej prędkości,
• podróżowanie samochodem bez zapiętych pasów,
• niezastosowanie się do czerwonego sygnału świetlnego,
• prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu,
• prowadzenie pojazdu pod wpływem środków odurzających,
• nieużywanie podczas jazdy kasku ochronnego,
• korzystanie z niedozwolonego pasa ruchu,
• niezgodnego z przepisami prawa używania telefonu lub innego środka łączności podczas prowadzenia pojazdu.

To lista zawarta we wcześniejszej dyrektywie. Finalne rozwiązanie może zawierać inny zestaw wykroczeń i przestępstw w ruchu drogowym. Jednak o tym dowiemy się dopiero wtedy, gdy Komisja Europejska zajmie się tym tematem.

Jakie będą konsekwencje wprowadzenia europejskiego taryfikatora mandatów?

W dokumencie Position on the Revision of the Driving Licence Directive 2006/126/EC przygotowanym przez ETSC stwierdzono, że punkty karne mają silny efekt odstraszający. Dlatego wprowadzenie systemu, który umożliwiłby przypisywanie ich za zagraniczne wykroczenia i przestępstwa drogowe na krajowe konta, mógłby poprawić bezpieczeństwo na europejskich drogach – w końcu założono w “Wizji Zero “ograniczenie liczby zabitych na drogach o 50% do 2030 roku.

W praktyce oznacza to, że na przykład kierowca z Polski, który otrzymałby mandat i punkty karne podczas wyjazdu do Francji, nie tylko zapłaciłby grzywnę, ale także uszczuplił swój limit dopuszczalnych punktów karnych. Dodatkowo w razie poważnego wykroczenia lub przestępstwa w ruchu drogowym i zatrzymania prawa jazdy, skutki tego obowiązywałby w Polsce, a także w innych krajach UE.

Wprowadzenie europejskiego taryfikatora punktów karnych i wzajemnego dzielenia się nimi pomiędzy służbami z różnych krajów wymaga implementacji wirtualnego prawa jazdy we wszystkich państwa Wspólnoty. Jaki byłby tego plus dla zwykłego kierowcy? Podobnie jak w Polsce nie musiałby wozić ze sobą fizycznego prawa jazdy podczas wyjazdu do innych krajów UE.

Kiedy europejski taryfikator punktów karnych wejdzie w życie?

Obecnie system wymiany punktów karnych między służbami państw Unii Europejskiej jest tylko pomysłem i zaleceniem ETSC. Nie ma konkretnej daty jego wprowadzenia. Co ważniejsze, sama organizacja wskazuje na wiele problemów związanych z implementacją takiego rozwiązania.

Z pewnością wprowadzenie systemu wymiany informacji o punktach karnych odbywałoby się stopniowo. Dlaczego? Po pierwsze najpierw wszystkie kraje UE powinny wprowadzić system punktów karnych do swojego prawodawstwa. Następnie powinny pojawić się także wirtualne prawa jazdy. 

Dodatkowo każde państwo Wspólnoty musi zgodzić się na uznawanie zakazów prowadzenia pojazdów za wykroczenie i przestępstwa w ruchu drogowym, które obowiązują w pozostałych krajach UE. Dopiero wtedy wprowadzenie europejskiego taryfikatora punktów karnych będzie miało sens i rację bytu.

Autor artykułu: Tomasz Sowa

Jestem redaktorem, który pisze artykuły związane z ubezpieczeniami komunikacyjnymi i podróżami. W swoich tekstach staram się wyjaśniać trudne i problematyczne zagadnienia związane z rynkiem ubezpieczeń. W poradach turystycznych zależy mi na przedstawieniu ciekawych miejsc w lekki oraz inspirujący sposób z nutką humoru.