Jak często turyści korzystają z pomocy ratowników górskich?

GOPR i TOPR – świadczą pomoc turystom w górach

Tylko w lipcu 2023 roku Tatry odwiedziło ponad 800 tysięcy turystów. Natomiast w całym 2023 roku było ich ponad 4,5 miliona – na co wskazują dane Tatrzańskiego Parku Narodowego. Z kolei Karkonosze odwiedza rocznie ponad 2,5 miliona osób, a Bieszczady tylko w okresie letnim gościły w 2022 roku 571 tysięcy osób. Widać więc wyraźnie, że turystyka górska jest popularna w Polsce.

Niestety podczas górskich wycieczek od czasu do czasu dochodzi do wypadków i zaginięć, które wymagają wsparcia odpowiednich służb. W Polsce organizacjami zajmującymi się interwencjami, akcjami ratowniczymi i wyprawami ratowniczymi na terenach górskich są GOPR i TOPR.

Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe podzielone jest na następujące grupy:

• karkonoska,
• sudecka,
• beskidzka,
• jurajska,
• podhalańska,
• krynicka,
• bieszczadzka.

Natomiast Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe działa przede wszystkim w Tatrach. Warto tutaj wspomnieć, że przeprowadza ono także akcje w paśmie Spisko-Gubałowskim i na terenach górskich południowej Małopolski (pojedyncze zdarzenia).

Akcje ratownicze GOPR w 2023 roku – wzrost liczby zdarzeń

Pod opieką Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego jest zdecydowana większość polskich gór. Natomiast w najwyższych i najniebezpieczniejszych Tatrach pomoc turystom i alpinistom niesie TOPR. Ile działań podjął w ostatnich latach GOPR w górach, które odwiedza miliony turystów rocznie?

Statystyki wskazują, że w 2023 roku ratownicy GOPR podjęli 903 działania (statystycznie to średnio około 2 akcje dziennie) i udzielili pomocy 908 poszkodowanym. W tym czasie w rejonach górskich, gdzie wsparcie niesie Górskie Ochotniczego Pogotowie Ratunkowe zginęło 50 osób.

Zdecydowana większość akcji GOPR związana była z wypadkami w górach na terenie otwartym. W 2023 roku odbyły się 493 akcje związane z wypadkami górskimi i 410 akcji w zorganizowanych terenach narciarskich.

Statystyki działań TOPR w 2023 roku – najczęściej to upadek na szlaku

Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe przygotowało szczegółowe zestawienie statystyczne swoich działań w roku 2023. Wynika z niego, że przez 12 miesięcy zeszłego roku podjęto 893 działania (średnio 2 akcje dziennie), w których ratownicy pomogli 1023 osobom.

Działania TOPR a rodzaj aktywności turystycznej: 

W tym miejscu warto wspomnieć o pewnej kwestii. Powyżej przedstawiliśmy wszystkie działania TOPR. Jednak dzieli się je na wyprawy ratunkowe, akcje ratunkowe i pozostałe interwencje. Czym one się od siebie różnią?

Aby wyjaśnić różnice między nimi, przyjrzyjmy się definicjom powyższych działań zaproponowane przez GUS, a więc są to pojęcia stosowane w statystyce publicznej. Dotyczą one GOPR, ale równie dobrze można je przypisać do TOPR. A więc:

interwencje – działania angażujące małe ilości środków osobowych i technicznych w ramach działań ratunkowych;

akcje – działania angażujące średnie ilości środków osobowych i technicznych w ramach działań ratunkowych Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego,

wyprawa ratunkowa – działania angażujące duże ilości środków osobowych i technicznych w ramach działań ratunkowych Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.

Źródła: https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/4110,pojecie.html, https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/4120,pojecie.html. 

Tak więc podział działań pogotowia górskiego wynika z liczby zaangażowanych środków, a więc liczby ratowników i sprzętu. Warto dodać, że zarówno w wyprawach ratunkowych i akcjach ratunkowych używa się śmigłowców. Przyjrzymy się, których rodzajów działań było w Tatrach w 2022 roku najwięcej!

Najpopularniejszą formą spędzania czasu w Tatrach są piesze wędrówki. Nie powinno nas więc dziwić, że to właśnie w związku z taką aktywnością miało miejsce najwięcej wypraw, akcji i interwencji ratunkowych.

Na koniec warto także sprawdzić, jakie były przyczyny wszczęcia działań ratowniczych. Zdecydowana ich większość dotyczyła poważnych urazów i zachorowań – 306 zdarzeń, z czego 275 dotyczyło turystyki pieszej, a także zdarzeń bez urazów – 308 zdarzeń (w tym 298 podczas turystyki pieszej).

Niektórych akcji ratowniczych można by uniknąć, gdyby turyści byli odpowiednio przygotowani do wyprawy w góry (brak umiejętności, nieodpowiednie wyposażenie czy zabłądzenie).

Podczas wycieczki w Tatry zaleca się posiadanie ubezpieczenia turystycznego, o czym przeczytasz więcej w naszym poradniku Jakie ubezpieczenie w Tatry Polskie warto kupić?

Bezpieczeństwo w górach – o czym powinni pamiętać turyści?

Piesza wyprawa w góry dostarcza często niezapomnianych przeżyć, jednak warto przygotować się do takiej aktywności, by doznania te były wyłącznie pozytywne. Przede wszystkim warto zadbać o swoją kondycję fizyczną jeszcze w domu przed wyruszeniem na wycieczkę, by już na trasie nie okazała się ona ponad siły – rada ta dotyczy przede wszystkim osób, które na co dzień nie są aktywne fizycznie.

Przed wyruszeniem w góry warto dobrać sobie szlak odpowiedni do swoich umiejętności i kondycji fizycznej. Warto także zebrać podstawowe informacje na temat:

• przebiegu szlaku i jego trudności – czy przebiega on halami, grzbietami, a może leśnym duktem;
• schronisk turystycznych na trasie – gdzie można się zatrzymać i odpocząć;
• obiektów, które mogą być schronieniem w przypadku załamania pogody – leśniczówki, schrony, szałasy;
• alternatywnej trasy powrotu – w przypadku rezygnacji i chęci skrócenia wyprawy;
• czasu przejścia i wysokości do pokonania.

Z pewnością oprócz odpowiedniego stroju na wyprawę w góry i plecaka z czapką, rękawiczkami, skarpetami, koszulą, kurtką przeciwdeszczową, podręczną apteczką, latarką i zapałkami należy zabrać ze sobą również telefon komórkowy ze wpisanymi numerami TOPR i GOPR lub z aplikacją RATUNEK. Pamiętajmy, że w górach może nie być zasięgu, więc lepiej mieć przygotowaną możliwość szybkiego wezwania pomocy w razie upadku lub innego groźnego zdarzenia.

W naszym poradniku Co zrobić, gdy zgubisz się w górach? znajdziesz najważniejsze informacje o postępowaniu w takiej sytuacji zarówno zimą, jak i latem.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o działania ratownicze w ramach pomocy turystom