BIK – co to jest i jakie informacje zbiera?

Co to jest BIK?

Biuro Informacji Kredytowej jest spółką akcyjną utworzoną przez banki oraz Związek Banków Polskich, której celem jest gromadzenie i udostępnianie informacji na temat różnego rodzaju zobowiązań kredytowych klientów indywidualnych oraz przedsiębiorców. Działa ona zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe. To tam znajduje się przepis, który umożliwia tworzenie takich instytucji przez banki i bankowe izby gospodarcze.

W BIK-u znajdują się zarówno pozytywny informacje o terminowych spłatach zobowiązań przez konsumentów i przedsiębiorców, jak i o ich zadłużeniu oraz zaległościach wobec kredytodawców. Dzięki temu kredytodawcy oraz przedsiębiorcy mogą sprawdzić wiarygodność płatniczą osób ubiegających się o kredyt lub potencjalnych kontrahentów. Jak to działa w praktyce?

Działanie BIK krok po kroku na przykładzie osoby ubiegającej się o kredyt na pralkę:

• konsument składa wniosek o kredyt,
• pracownik banku rozpatrując wniosek, wysyła zapytanie do BIK-u,
• BIK odpowiada, wysyłając do banku raport o konsumencie,
• jeśli raport zawiera pozytywną historię kredytową, to klient otrzymuje kredyt,
• natomiast, gdy jest negatywna, to bank odmawia przyznania kredytu,
• konsument spłaca raty kredytu w terminie,
• bank odnotowuje wpłaty, przesyła dane do BIK o terminowych wpłatach,
• w BIK gromadzone są informacje o pozytywnej historii kredytowej.

Jeśli konsument nie będzie spłacał rat w terminie, to w BIK-u będzie budował sobie negatywną historię kredytową, co przełoży się na późniejsze problemy ze wzięciem kredytu.

Dane w BIK – skąd się biorą?

Biuro Informacji Kredytowej ma za zadanie gromadzenie i udostępnianie danych o spłaconych i aktualnych zobowiązaniach kredytowych (np. kredyty, pożyczki czy kart kredytowe). Skąd te informacje biorą się w BIK? Trafiają one do Biura Informacji Kredytowej z:

• banków komercyjnych i spółdzielczych
• Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej,
• firm pożyczkowych,
• firm leasingowych i faktoringowych, które są powiązane z bankami.

Jednym słowem, jeśli ktoś weźmie kredyt lub pożyczkę, to informacje o tym trafią do BIK-u.

Dane zbierane są przez BIK – osobowe i zobowiązania

Informacje trafiają do bazy BIK, gdy składasz wniosek o kredyt lub pożyczkę. Sytuacja ta dotyczy nie tylko banków, ale także SKOK-ów i firm pożyczkowych, które działają na rynku pozabankowym. Następnie do BIK przynajmniej raz w miesiącu będą trafiać dane o spłatach rat do momentu uregulowania zobowiązania. Co więc przekazywane jest do BIK?

BIK otrzymuje następujące informacje:

• dane osobowe kredytobiorcy lub pożyczkobiorcy,
• o zobowiązaniach kredytowych i pożyczkowych (rodzaj, okres spłaty, waluta, data powstania),
• o historii spłat,
• o zadłużeniu.

Co ważniejsze w BIK-u znajdą się informacje nie tylko o kredycie hipotecznym czy gotówkowym. Instytucja ta gromadzi i przetwarza przede wszystkim dane związane z następującymi zobowiązaniami:

• kredytami na zakup towarów, usług i papierów wartościowych,
• kredytami hipotecznymi,
• kredytami niecelowymi i studenckimi,
• kredytami pracowniczymi,
• kredytami odnawialnymi,
• kartami kredytowymi,
• limitami debetowymi w ROR,
• poręczeniami kredytów.

To właśnie regularne spłacanie zobowiązań kredytowych i pożyczkowych buduje historię pożyczkową, co wpływa na zdolność kredytową. 

Dane w BIK – jak długo tam będą?

Czas przechowywania informacji przez BIK nie zawsze jest taki sam. Dlatego w tym miejscu musimy rozważyć 3 scenariusze, które zależą od Twoich decyzji i wywiązywania się ze zobowiązań kredytowych czy pożyczkowych.

Jeśli przy wzięciu kredytu nie wyrazisz zgody na przetwarzanie Twoich danych po spłacie całkowitej zobowiązania, to przy terminowym spłacaniu, informacje o Tobie będą przetwarzane do momentu zakończenia zobowiązania. 

Natomiast gdy wyrazisz zgodę na przetwarzania danych po spłacie, to Twoje dane zostaną w bazie, a Ty zyskasz wiarygodność na rynku finansowym dzięki historii kredytowej – oczywiście przy terminowych spłatach. To dobre rozwiązanie, jeśli będziesz chciał brać kolejne kredyty i jesteś pewien, że będziesz je regularnie spłacał.

Z kolei, gdy będziesz miał ponad 60-dniowe opóźnienie związane ze spłatą, a jednocześnie minęło 30 dni od chwili, gdy bank poinformował Cię o zamiarze przetwarzania danych, to nawet bez Twojej zgody, będą one dostępne w BIK przez 5 lat.

Twoje informacje w BIK – jak możesz je sprawdzić?

Jeśli interesuje Cię, jakie dane w BIK znajdują się na Twój temat, to możesz łatwo to sprawdzić, choć będzie Cię to kosztować kilkadziesiąt złotych. Najprościej jest wejść na stronę www.bik.pl, gdzie można wykupić raport:

• pojedynczy – 54 zł,
• pakiet 6 raportów + alerty BIK na 12 miesięcy – 139 zł,
• bez limitu + alerty BIK na 12 miesięcy – 239 zł.

W raporcie znajdziesz historię zobowiązań kredytowych zgromadzonych w BIK oraz finansowych z BIG InfoMonitor. Dodatkowo zobaczysz, czy nie masz zaległości płatniczych i poznasz swój ocenę punktową BIK, czyli scoring. 

Czyszczenie BIK – czy to jest możliwe?

Wiele osób utożsamia dane zebrane w BIK z problemami i chce je jak najszybciej stamtąd usunąć. W praktyce, jeśli ktoś ma zaległości finansowe i nieregularnie spłacał swoje zobowiązania, to nie może ot tak tego zrobić. BIK administruje zebranymi danymi, a nie je modyfikuje.

Jednak w trzech przypadkach możesz wystąpić o usunięcie danych z BIK. Jest to możliwe, gdy:

• chcesz cofnąć zgodę na przetwarzanie danych po całkowitej spłacie zobowiązania, a zrobiłeś to w terminie;
• minęło 5 lat od spłaty problemów ze spłatą kredytu;
• w Twojej historii kredytowej w BIK jest błąd lub są tam nieaktualne dane.

Ocena punktowa BIK – jaki masz scoring?

Banki i instytucje finansowe przed udzieleniem kredytu, muszą ocenić ryzyko związane z jego udzieleniem. Aby to zrobić, potrzebują informacji o osobie ubiegającej się o kredyt. Pomocna jest także ocena punktowa, czyli scoring. Im jest on wyższy, tym lepiej dla kredytobiorcy. 

Wpływ na ocenę punktową ma wiele zmiennych (charakterystyka klienta), które wyliczane są przy pomocy specjalnych algorytmów. Od 2018 roku w BIK scoring może mieć wartość od 1 do 100 punktów. W raporcie znajdziesz więc informację, że masz na przykład 72/100 punktów.

Oczywiście w ocenie punktowej BIK bardzo duże znaczenie ma historia kredytowa i terminowe spłacanie kolejnych rat. Dlatego negatywnie na wysokość scoringu wpływa:

• zaległości w spłatach,
• przekroczenie limitu kredytowego lub wysoki poziom jego wykorzystania,
• duża liczba wniosków o kredyt złożona w krótkim czasie,
• duża liczba otwartych kredytów,
• krótki czas od podjęcia ostatniego zobowiązania.

Ocena punktowa BIK ma pomóc w przewidzeniu, czy dany klient banku będzie spłacał regularnie i w terminie swoje zobowiązania. Nie powinno więc dziwić, że gdy w jego historii kredytowej pojawi się wiele otwartych zobowiązań, to bank oceni, że stwarza to większe ryzyko przyznania kredytu. 

Usługi BIK – nie tylko historia kredytowa

Biuro Informacji Kredytowej oferuje klientom indywidualnym kilka usług. Przyjrzymy im się na koniec, ponieważ między innymi zwiększają one bezpieczeństwo i chronią przed wyłudzeniami kredytów.

BIK oferuje:

• Alerty BIK – dzięki nim dowiesz się poprzez SMS, czy nie zostało właśnie wysłane zapytanie do BIK (jeśli jesteś np. na plaży, to staje się jasne, że ktoś próbuje na Twoje dane wziąć kredyt);
• Raporty BIK – otrzymasz informacje o swoich kredytach i pożyczkach, dowiesz się, czy nie doszło do wyłudzenia na Twoje dane, zweryfikujesz opóźnienia w płatnościach i obliczysz swoje szanse na otrzymanie kredytu;
• Analizator Kredytowy BIK – dzięki tej usłudze sprawdzisz, czy masz szansę na kredyt;
• zastrzeżenie dokumentów – na podstawie danego dokumentu nie będzie można potwierdzić tożsamości przy wniosku kredytowym,
• zastrzeżenie kredytowe – na Twoje dane nie można wziąć kredytu i pożyczki.

Aby skorzystać ze wszystkich ofert BIK, trzeba najpierw założyć konto, a potem wykupić odpowiedni pakiet. 

Raport BIK – czym jest?

W Biurze Informacji Kredytowej znajdują się dane na temat historii kredytowej. Są one dostępne nie tylko dla instytucji finansowych, ale także dla osób, których dotyczą – jednym słowem, każdy może pobrać raport BIK ze swoimi danymi.

Raport BIK zawiera:

• pełną historię kredytową w BIK (informacje o zaległych płatnościach, długach),
• ocenę punktową BIK,
• informacje o wakacjach kredytowych,
• informacje o zakupach z odroczoną płatnością.

Aby otrzymać raport BIK, trzeba założyć konto na portalu BIK.

Aktualizacja danych w BIK – jak to zrobić?

Samych danych zbieranych przez BIK nie można ot tak aktualizować i zmieniać. Przetwarzaniem danych zajmuje się administrator. Jeśli więc w zebranych danych pojawi się nieścisłość lub błąd, to trzeba w takim przypadku zwrócić się do instytucji, która przesłała niewłaściwe dane do BIK-u.

Natomiast posiadając konto na portali BIK, można zmienic dane dotyczące dokumentu tożsamości – na przykład przy jego wymianie. Należy wtedy zalogować się na swoje konto i tam w sekcji “Moje konto” można dokonać aktualizacji.

Portal BIK – czy pozwala na oszacowanie zdolności kredytowej?

Na portalu BIK znajduje się Analizator Kredytowy BIK. To narzędzie, które wyróżnia się spośród innych kalkulatorów kredytowych tym, że bierze on pod uwagę historię kredytową z BIK – tak więc robi to w podobny sposób, do tego, jak sprawdzają klientów banki.

Aby skorzystać z Analizatora Kredytowego BIK trzeba mieć aktualny raport BIK (do 7 dni), ponieważ w procesie wyliczania szans na kredyt jest on automatycznie pobierany. Za to użytkownik może dokonać dowolnej liczby kalkulacji dla wielu różnych kredytów – wyliczenia nie wpływają na scoring.

Co ważniejsze, dzięki wyliczeniom użytkownik otrzyma informacje, jakie czynniki wpływają na szanse otrzymania kredytu i jak można je zwiększyć. Należy jednak pamiętać, że to tylko kalkulacja, która ma charakter poglądowy – to banki decydują o przyznaniu kredytu.

Dane BIK – czy sprawdzisz pożyczki pozabankowe?

Tak, do Biura Informacji Kredytowej trafiają także informacje o zobowiązaniach zaciągniętych w firmach pożyczkowych, więc w raporcie znajdą się także informacje na temat pożyczek pozabankowych.

Może być to pewien problem dla części osób, ponieważ banki mniej przychylnie patrzą pożyczki pozabankowe i częściej odrzucają wnioski o kredyt takich dłużników.

FAQ – najważniejsze pytania o BIK

Autor artykułu: Tomasz Sowa

Jestem redaktorem, który pisze artykuły związane z ubezpieczeniami komunikacyjnymi i podróżami. W swoich tekstach staram się wyjaśniać trudne i problematyczne zagadnienia związane z rynkiem ubezpieczeń. W poradach turystycznych zależy mi na przedstawieniu ciekawych miejsc w lekki oraz inspirujący sposób z nutką humoru.