Czarny lód na drodze – jak rozpoznać i czym grozi?
Drogi zimą pokrywa na ogół warstwa śniegu. Ostatnie lata pokazały jednak, że częściej go nie ma, a asfalt w wielu miejscach jest czarny. Warunki drogowe wydawać się mogą normalne, jednak nie daj się zwieść! Wilgoć w połączeniu ze spadkiem temperatury poniżej zera oznacza przeważnie przejrzysty lód na drogach, który ledwo widać. Sprawdź, jakie zagrożenie komunikacyjne stanowi gołoledź.
Z tego artykułu dowiesz się:
Zastanawiasz się, dlaczego czarny lód na drodze jest tak bardzo niebezpieczny? Wszystkie najważniejsze informacje na temat groźnej “szklanki” zebraliśmy w tym poradniku. Dowiesz się z niego, jak się ustrzec przed gołoledzią!
Co to jest czarny lód?
Czarny lód to określenie drogowe, które pochodzi od asfaltu pokrytego przezroczystą warstwą zmarzliny przechłodzonych kropelek wody. W porze jesienno-zimowej przymrozki przy gruncie (temperatura poniżej lub nieco wyżej niż 0˚C) mogą doprowadzić do niewidocznej na pierwszy rzut oka pokrywy lodowej na trasie. Jeśli zlodowaceniu przy powierzchni drogi towarzyszą opady deszczu lub śniegu, można w ogóle tego nie dostrzec. Z tego względu gołoledź, czyli tzw. lodowica to tak groźne zjawisko pogodowe dla kierowców oraz pozostałych użytkowników dróg i chodników.
Etymologicznie słowo gołoledź wywodzi się z języka prasłowiańskiego, a składa się z dwóch wyrazów golo (goły) i ledús (lód).
Czynniki prowadzące do powstania czarnego lodu
O stopniu zagrożenia gołoledzią decydują złożone współczynniki meteorologiczne. Są to m.in.:
- intensywność opadu marznącego,
- długość trwania,
- temperatura powietrza,
- kierunek i prędkość wiatru,
- warunki lokalne.
Dodatkowy wpływ na gołoledź mają takie czynniki, jak ekspozycja i wysokość nad poziomem morza, bliskość zbiorników wodnych, a także położenie: teren zurbanizowany lub rejon pozamiejskim.
Z badań amerykańskich naukowców wynika, że obszary miejskie charakteryzują się o 10-30% mniejszą liczbą przypadków opadów marznących niż tereny niezurbanizowane.
Zagrożenia wynikające z gołoledzi
Zjawisko gołoledzi traktowane jest poważnie. Raportowaniem o nim zajmuje się w Polsce Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej:
Gołoledź jest jednym ze zjawisk meteorologicznych, niosących ze sobą zagrożenia w wielu sektorach gospodarki oraz powodujących utrudnienia w działalności ludzkiej. Niekiedy może również stwarzać niebezpieczeństwo dla życia ludzkiego.
IMGW
Jakie zagrożenia niesie ze sobą czarny lód?
Państwowy Instytut Badawczy wyróżnia 4 główne ryzyka związane z występowaniem gołoledzi.
- Oblodzenie dróg oraz chodników – powoduje utrudnienia komunikacyjne i może nawet być przyczyną zagrożenia życia i zdrowia ludzkiego.
- Uszkodzenia drzew – osadzanie się na gałęziach i koronach drzew lodu prowadzi do łamania się gałęzi lub wygięć pni.
- Uszkodzenia linii energetycznych – linie napowietrzne pod ciężarem lodu wyginają się, odkształcają lub nawet zrywają, a słupy wysokiego napięcia ulegają złamaniom.
- Oblodzenie pojazdów w ruchu – np. samoloty na powierzchni ziemi oraz w locie oraz mogą pokryć się warstwą lodu, co powoduje trudności komunikacyjne, opóźnienia lotów i niebezpieczeństwo wypadku.
“Szklanka” na drodze – jak czytać alerty pogodowe IMGW?
Ostrzeżenia meteo obejmują obszar całego kraju i występują w 3-stopniowej skali:
- stopień 0 “stan normalny” – oznacza to brak warunków sprzyjających występowaniu gołoledzi,
- stopień 1 “zagrożenie słabe” – warunki sprzyjające występowaniu gołoledzi, czyli opady marznące do 5 mm w ciągu 12 godzin,
- stopień 2 “zagrożenie umiarkowane” – warunki sprzyjające występowaniu gołoledzi, czyli opady marznące od 5 do 10 mm w ciągu 12 godzin,
- stopień 3 “zagrożenie duże” – warunki sprzyjające występowaniu gołoledzi, czyli intensywne opady marznące o wartości powyżej 10 mm w ciągu 12 godzin.
Nie bez powodu decydujący przy ustaleniu prógów zagrożenia gołoledzią jest suma prognozowanych opadów przez pół doby. W sezonie zimowym suma opadów marznących o wartości 10 mm lub więcej w tym czasie może stanowić istotne zagrożenie dla infrastruktury, gdyż 1-centymetrowa warstwa lodu na pojazdach drogowych oraz szlakach komunikacyjnych znacznie utrudnia sprawne działanie.
Mapy zagrożeń pogodowych IMGW
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej na swojej stronie internetowej publikuje aktualne ostrzeżenia. Są to nie tylko alerty meteorologiczne, ale i hydrologiczne. Wśród map dynamicznych można znaleźć te ostrzeżenia opisane jako meteo i hydro, a także prognozę zagrożeń drogowych. To przydatne narzędzie dla kierowców, którzy planują dalszą trasę. Dzięki temu, planując trasę mogą uwzględnić prognozowane warunki drogowe i wyjechać z odpowiednim zapasem czasu lub powstrzymać się od podróży, jeśli nie jest konieczna.
Ostrzeżenia drogowe IMGW pojawiają się z kilkudniowym (ok. 4-dniowym) wyprzedzeniem. Są też aktualizowane, dlatego warto je śledzić na bieżąco.
Gołoledź – techniki jazdy samochodem
Jeśli powierzchnia drogi jest pokryta nawet cienką warstwą lodu, o poślizg nie trudno. Kierowcy zwłaszcza zimą muszą być wyczuleni na niesprzyjające warunki drogowe, gdy tylko wskazówka termometru zbliży się niebezpiecznie w okolice 0˚C. W tym miejscu wyjaśniamy, jak poruszać się, kiedy wjedzie się na trasę pokrytą “szklanką”.
Nawet, jeśli cała droga jest przyczepna, gołoledź może wystąpić na wiaduktach, mostach i trasie przebiegającej obok zbiornika wodnego.
Dojeżdżając do miejsca, co do którego przyczepności nie jesteś pewien, na wszelki wypadek zdejmij nogę z gazu albo dohamuj silnikiem. Pozwoli Ci to utrzymać kontrolę nad pojazdem oraz skróci nieco i tak już wydłużoną drogę hamowania na czarnym lodzie. Jak zachowywać się po wjechaniu na drogową ślizgawicę? Przede wszystkim nie można panikować. Utrzymuj stałą prędkość na niskich obrotach, aby koła nie zaczęły buksować w miejscu. Kierownicę trzymaj pewnie i unikaj gwałtownych skrętów, aby zminimalizować ryzyko utraty przyczepności kół i tzw. “tańca na lodzie”.
Pamiętaj, że w zetknięciu z warstwą opony zimowe na niewiele się zdają. Są niemal tak samo podatne na poślizg, jak ich letnie zamienniki!
Zwiększ dystans do poprzedzającego pojazdu i hamuj z wyprzedzeniem. W miarę możliwości postaraj się nie zatrzymywać na spadku lub wzniesieniu, tylko poruszać po płaskiej drodze.
Zobacz również: “Jak jeździć samochodem po drogach w górach? Stosuj te przydatne techniki jazdy!”.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o czarny lód na drogach
Czarny lód na polskich drogach jest spotykany w chłodnej połowie roku, czyli okresie jesienno-zimowym. “Szklanka” występuje głównie w okresie od października aż do kwietnia. Ze zjawiskiem drogowej ślizgawicy można zetknąć się, kiedy temperatura wynosi ok. 0˚C – jej dolna granica to zazwyczaj -15˚C.
Nie. Oblodzenie (ślizgawica drogowa) często jest mylone i niepoprawnie nazywane gołoledzią. To podobne zjawiska, jednak powstają zgoła inaczej. Oblodzenie pojawia się nie wskutek opadów, tylko w wyniku zamarzania cienkiej warstwy wody po opadach deszczu lub topniejącego śniegu. Ze ślizgawicą można zetknąć się po tym, jak krótka odwilż poprzedza przyjście mrozu.
- Gołoledź na drogach jest zgubna, gdyż często jej nie widać na pierwszy rzut oka. Można ją rozpoznać po szklistej powierzchni, gdy panuje duża wilgotność, a temperatura spada poniżej zera, lecz jest wyższa niż -15˚C.
- Czarny lód na drogach prowadzi do ich śliskości nawierzchni, poślizgów i groźnych wypadków drogowych. Do powstania oblodzenia na drogach prowadzą intensywne lub długotrwałe opady marznące przy jednoczesnym wietrze i mrozie.
- Gołoledź może występować lokalnie na mostach i wiaduktach, a także na drogach w pobliżu akwenów. Pojawia się najwcześniej poza obszarem zabudowanym.
- Poza oblodzeniem szos i chodników, gołoledź skutkuje połamanymi drzewami, uszkodzonymi liniami energetycznymi lub unieruchomionymi środkami transportu.
- Jadąc po “szklance”, zachowaj szczególną ostrożność. Poruszaj się ze stałą prędkością, utrzymaj bezpieczny dystans od poprzedzającego auta, a przed zakrętem z wyprzedzeniem wytracaj prędkość hamując silnikiem i zawczasu sygnalizuj innym swoje zamiary.
- https://imgw.isok.gov.pl/index.html
Trudne pojęcia:
Dołącz do dyskusji