Długodystansowe szlaki górskie w Polsce

Jak przygotować się do takiej wyprawy?

Tym razem to nie jest zwykła wycieczka, na którą można zapakować tylko codzienne ubrania, klapeczki i trampki. Do tej wyprawy w góry powinieneś przygotować się z rozwagą. Najlepiej zabierz tylko te rzeczy, które będą niezbędne podczas marszu po górach. W końcu cały bagaż będziesz niósł na plecach przez setki kilometrów, więc nie ma sensu dźwigać zbędnego ciężaru. 

Co zabrać ze sobą?

Na początek musisz zaopatrzyć się w odpowiedni plecak. Powinien być on na tyle duży, by zmieścić w nim wszystkie rzeczy, ale jednocześnie lekki, by nie stał się dodatkowym ciężarem. Wybierz ten nieprzemakalny i z dodatkowymi kieszeniami, by łatwo sięgać po podstawowe przybory. Najlepiej sprawdzi się plecak turystyczny lub trekkingowy o pojemności około 60 litrów. 

Ubiór niezbędny na długodystansowym szlaku górskim:

• buty trekkingowe – najlepiej takie za kostkę,
• wygodne lekkie buty – na płaskie, asfaltowe odcinki szlaku,
• kurtka przeciwdeszczowa – oddychająca,
• spodnie z odpinanymi nogawkami,
• oddychająca odzież – skarpetki, bielizna, koszulki, krótkie spodenki, bluza,
• nakrycie na głowę,
• okulary przeciwsłoneczne.

Przydatny ekwipunek:

• telefon, GPS, ładowarka – przyda się także powerbank,
• kubek termiczny,
• apteczka,
• latarka,
• krem przeciwsłoneczny,
• scyzoryk,
• zapalniczka,
• kijki trekkingowe.

Aby przejść tak długą trasę, będziesz musiał nocować w schroniskach lub wcześniej wynajętych kwaterach, więc powinieneś mieć ze sobą ręcznik, żel pod prysznic i mały śpiwór. Także podczas wędrówki miej przy sobie pożywny i wysokokaloryczny prowiant oraz napój izotoniczny – taki własnej roboty z wody, cytryny, miodu lub cukru i soli jest również znakomity. Możesz dodać do niego świeżej mięty do smaku. 

Na co uważać w górach?

Podczas podróży przez góry powinieneś uważać na kilka zagrożeń. Po pierwsze staraj się nie schodzić ze szlaku, by nie trafić na legowisko dzikich zwierząt. Jeśli spotkasz niedźwiedzie, to nie wykonuj  gwałtownych ruchów, nie zbliżaj się do nich, a tym bardziej nie idź za nimi. Dzikie zwierzęta będą unikać kontaktu z Tobą, więc jak zobaczysz je z daleka, to pozwól im spokojnie przejść. 

Przed wyruszeniem ze schroniska w trasę sprawdź prognozę pogody. Burze w górach mogą być bardzo niebezpieczne. Jeśli już się zdarzy, to nie dotykaj metalowych barierek i łańcuchów. Oczywiście zrezygnuj wtedy ze zdobycia szczytu. Znajdź bezpieczne miejsce i poczekaj na lepszą pogodę. 

Jeśli jesteś w wysokich górach, to wykorzystuj zamontowane liny i łańcuchy. Nie rób sobie bezsensownych selfie na skraju przepaści lub urwiska. W górach łatwo o kontuzję i wypadek, więc nie zwiększaj ryzyka nieodpowiedzialnym zachowaniem.

Główny Szlak Sudecki

Główny Szlak Sudecki im. Mieczysława Orłowicza ciągnie się przez województwo dolnośląskie i opolskie. Łączy on Świeradów-Zdrój z Prudnikiem. To jeden z najdłuższych szlaków górskich w Polsce – mierzy on 440 km. Koncepcja szlaku powstała tuż po II Wojnie Światowej w 1947 roku. 

Jak dojechać?

Jeśli planujesz rozpocząć przejście szlaku w Świeradowie-Zdroju, to musisz wybrać się tam autobusem, ponieważ nie ma połączeń kolejowych z tym miastem. Możesz dojechać pociągiem lub autokarem do Wrocławia i wykupić bilet na podróż autobusem do Świeradowa- Zdroju lub podjechać jeszcze bliżej – do Jeleniej Góry i tam złapać lokalny autobus do docelowego punktu. 

W przypadku rozpoczęcia w Prudniku sprawa jest łatwiejsza – do tego miasta dojeżdżają pociągi. Z Opola i Kędzierzyna-Koźla odjeżdżają pociągi regio do Prudnika. Dotrzesz tam także PKS-em z Opola. 

Jak oznakowany jest szlak?

Znakowanie szlaku zaczęło się już w 1948 roku. Obecnie cała trasa jest bardzo dobrze oznakowana i trudno się zgubić podczas wyprawy. 

Kolor oznaczenia szlaku – czerwony.

Jakie są schroniska na szlaku?

Na trasie lub w jej okolicach znajduje się wiele schronisk. Zakładając, że wyprawę rozpoczynasz w Świeradowie-Zdroju, poniżej znajdziesz nazwy schronisk w kolejnych pasmach górskich, przez które będziesz przechodził:

• Góry Izerskie – PTTK na Stogu Izerskim, Wysoki Kamień.
• Karkonosze – “Kamieńczyk”, PTTK na Hali Szrenickiej, Schronisko na Szrenicy, PTTK “Pod Łabskim Szczytem”, PTTK “Odrodzenie”, “Dom Śląski”, PTTK “Samotnia”, PTTK “Strzecha Akademicka”, PTTK “Nad Łomniczką”.
• Góry Kamienne – PTTK “Andrzejówka”.
• Góry Sowie – PTTK “Zygmuntówka”, “Orzeł”, Schronisko Sowa.
• Góry Stołowe – PTTK “Pasterka”, PTTK “Na Szczelińcu”.
• Góry Bystrzyckie – PTTK “Pod Muflonem”, PTTK “Jagodna”.
• Góry Orlickie – PTTK “Orlica”.
• Masyw Śnieżnika – “Na Iglicznej”, PTTK “Na Śnieżniku”.
• Góry Opawskie – PTTK “Pod Kopą Biskupią”.

Na niektórych fragmentach szlaku nie ma schronisk, więc będziesz musiał wcześniej zarezerwować sobie nocleg w prywatnych kwaterach lub hotelach. Zwróć na to uwagę, planując trasę oraz wyznaczając dzienne etapy do przejścia. Aby zdobyć odznakę za przejście Głównego Szlaku Sudeckiego, trzeba go pokonać w mniej niż 18 dni. Zakłada się, że można go przejść w 104 godziny.

Co można zobaczyć ciekawego po drodze?

Pokonanie szlaku to nie tylko wyzwanie, ale także możliwość zobaczenia wielu zabytków, wspaniałych widoków i dzieł natury:

• Wodospad Kamieńczyk – najwyższy w polskich Sudetach – 27 m wysokości. Okolice Szklarskiej Poręby.
• Kocioł Wielkiego Stawu – kocioł polodowcowy niedaleko Śnieżki. 
• Śnieżka – 1602 m n.p.m.
• Kompleks Riese – system tuneli i schronów na terenie Gór Sowich.
• Wieże widokowe – jest ich dużo na całej trasie.
• Błędne Skały. 
• Twierdza Srebrnogórska.

Główny Szlak Beskidzki

Ten najdłuższy szlak górski liczy prawie 520 km i ciągnie się przez Beskid Śląski, Beskid Żywiecki, Gorce, Beskid Sądecki, Beskid Niski i Bieszczady. Powstał w 1929 roku. Jego projektantem był Kazimierz Sosnowski – dzisiaj nosi jego imię. Szlak zaczyna się w Ustroniu w województwie śląskim, a kończy w miejscowości Wołosate na Podkarpaciu. Szacowany czas przejścia to 167 godzin.

Przeczytaj też: Beskid Niski – przewodnik dla turystów

Jak dojechać?

Do Ustronia dojedziesz zarówno pociągiem, jak i PKS-em. Najlepiej dostać się najpierw do Katowic, a stamtąd Kolejami Śląskimi do Ustronia. 

Jak oznakowany jest szlak?

Kolor oznaczenia szlaku – czerwony.

Jakie są schroniska na szlaku?

Oto lista schronisk, które znajdują się w pobliżu lub na trasie wyprawy:

• Beskid Śląski – PTTK na Równicy, PTTK na Błatniej, “Pod Tułem”, Schronisko na Soszowie Wielkim, PTTK na Stożku, PTTK Przysłop pod Baranią Górą, PTTK na Klimczoku, PTTK na Magurce Wilkowickiej.
• Beskid Żywiecki – PTTK na Hali Boraczej, PTTK na Hali Rysiance, PTTK na Hali Lipowskiej, PTTK na Krawcowym Wierchu, PTTK na Hali Miziowej, PTTK na Markowych Szczwinach, PTTK na Starych Wierchach, PTTK na Hali Krupowej, 
• Gorce – Bacówka PTTK na Maciejowej, PTTK na Starych Wierchach, PTTK na Turbaczu, PTTK “Orlica”, PTTK “Trzy Korony”.
• Beskid Sądecki – PTTK na Przehybie, PTTK na Hali Łabowskiej.
• Beskid Niski – Bacówka PTTK w Bartnem.
• Bieszczady – Bacówka PTTK “Pod Honem”, PTTK “Chatka Puchatka” – brak możliwości noclegu.

Co warto zobaczyć po drodze?

Na tak długim szlaku nie może zabraknąć wspaniałych widoków i atrakcji turystycznych – zwłaszcza, że trasa prowadzi przez Beskidy i Bieszczady. Pokonując kolejne kilometry, warto zatrzymać się i odetchnąć w tych miejscach:

• Barania Góra – 1220 m n.p.m., charakterystyczny kształt – kopuła.
• Hala Radziejowska – wspaniałe górskie polany.
• Turbacz – 1314 m n.p.m., najwyższy szczyt Gorców. 
• Przełom Dunajca.
• Krynica Zdrój – zabytkowe wille, pijalnie wody.
• Połonina Wetlińska.
• Połonina Caryńska.
• Tarnica – najwyższy szczyt w Bieszczadach (1346 m n.p.m)
• Halicz.

Główny Szlak Świętokrzyski

Według różnie podawanych danych liczy on od 94 do 105 kilometrów. Mimo że jest to najdłuższy szlak Gór Świętokrzyskich, to w porównaniu z Głównym Szlakiem Sudetów i Głównym Szlakiem Beskidzkim jest naprawdę krótki. Warto więc go przejść jako pierwszego – szacuje się, że można go pokonać w około 24 godziny, czyli razem z noclegami w około 2 – 3 dni. Szlak zaczyna się w Gołoszycach, a kończy w Kuźniakach. Nosi imię pedagoga i działacza społecznego Edmunda Massalskiego. 

Jak dojechać do Gołoszyc?

Do miejscowości najłatwiej dojechać PKS-em lub busem. Najbliższe większe miasto to Kielce, więc najlepiej najpierw dotrzeć do stolicy województwa świętokrzyskiego. 

Jak oznakowany jest szlak?

Kolor oznaczenia szlaku – czerwony.

Czy na tak krótkim szlaku są schroniska?

Niestety nie, na Głównym Szlaku Świętokrzyskim nie ma schronisk. Najłatwiej znaleźć nocleg w okolicznych małych miejscowościach. Warto znaleźć i zarezerwować pokój wcześniej, ponieważ nie ma ich aż tak dużo. Najlepiej zrobić to, korzystając z jakiegoś internetowego serwisu rezerwacji noclegów. 

Co będziesz miał okazję zobaczyć?

Mimo tak krótkiego szlaku czeka na Ciebie wiele atrakcji. Oto one:

• Szczytniak – góra o wysokości 554 m n.p.m. Na jej zboczu znajduje się rezerwat przyrody.
• Łysa Góra – gołoborze, Bazylika mniejsza pw. Trójcy Świętej i sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego.
• Łysica, czyli Góra Świętej Katarzyny – najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich (614 m n.p.m.). Zaliczana do Korony Gór Polskich. 
• Diabelski Kamień.
• Ciosowa Góra.
• Barania Góra.

Jeśli planujesz przejście, któregoś z tych dalekobieżnych szlaków w czasie pandemii, upewnij się, że baza noclegowa będzie wówczas dostępna. Bez przystanków na nocleg w schroniskach lub w okolicznych miejscowościach z pewnością się nie obejdzie.

Za przejście wszystkich Głównych Szlaków Górskich Polski Oddział Regionalny PTTK w Opolu przyznaje 4-stopniową odznakę. Poszczególne stopnie odznaki i szlaki, które trzeba pokonać, by ją zdobyć:

• brązowa – Główny Szlak Świętokrzyski,
• srebrna – Główny Szlak Sudecki,
• złota – Główny Szlak Beskidzki,
• honorowa – wszystkie powyżej.

Czy zdecydujesz się na wyprawę którymś ze szlaków? Jeśli tak, to powodzenia w pokonywaniu trasy, pięknej pogody, dużo siły oraz niezapomnianych widoków! Oraz oczywiście najważniejszej honorowej odznaki!

FAQ – najczęściej zadawane pytania o długodystansowe szlaki górskie w Polsce