Droga dwujezdniowa kontra jezdnia dwukierunkowa
Wydaje Ci się, że każdy wie, czym jest droga, jezdnia, pas ruchu, chodnik, pobocze? Niestety, nawet doświadczeni kierowcy mają problemy z podaniem różnic między drogą a jezdnią, zdefiniowaniem drogi dwujezdniowej czy wskazaniem, jak powinien poruszać się pieszy, kiedy nie ma do dyspozycji ani chodnika, ani pobocza obok jezdni.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Czym się różni droga od jezdni?
- Co warto wiedzieć o drogach dwujezdniowych i jednojezdniowych?
- Jaka jest różnica między jezdnią a pasem ruchu?
- Czym się różni jezdnia jednokierunkowa od dwukierunkowej?
- Jak poruszać się po jezdni bez pobocza?
- Czy rodzaj drogi, po której porusza się auto, ma wpływ na świadczenie z ubezpieczenia?
Jezdnia czy droga? Różnice w definicjach
Chociaż „jezdnia” i „droga” bywają używane zamiennie w języku potocznym, wcale nie są synonimami. Można usłyszeć, aby „uważać podczas przechodzenia przez drogę”, kiedy tak naprawdę chodzi o przechodzenie przez jezdnię. Jezdnia jest jedną z kilku składowych drogi. Mylenie dwóch podstawowych pojęć może skutkować utratą punktów na egzaminie na prawo jazdy i poważniejszymi konsekwencjami, jeżeli kierowca za kółkiem zlekceważy przepisy Kodeksu drogowego.
Gdzie szukać informacji? Między innymi w Ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. 1997 nr 98 poz. 602 z późn. zm.), do której ten artykuł będzie się wielokrotnie odwoływał.
Już prawie na samym początku dokumentu możemy znaleźć definicję drogi.
Droga – wydzielony pas terenu, który składa się z jezdni, pobocza, chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdującym się w obrębie tego pasa, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, ruchu osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt.
Art. 2. pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym
Nieco dalej w przepisach znajdziemy też definicję jezdni.
Jezdnia – część drogi przeznaczona do ruchu pojazdów; określenie to nie dotyczy torowisk wydzielonych z jezdni
Art. 2 pkt 6 ustawy Prawo o ruchu drogowym
Droga dwujezdniowa a jednojezdniowa
- Droga jednojezdniowa ma jedną jezdnię, dwujezdniowa – dwie jezdnie, między którymi może znajdować się bariera lub pas zieleni (środkowy pas dzielący bądź boczny pas dzielący). Wjeżdżanie na pas między jezdniami jest zabronione.
- Jeśli droga dwujezdniowa spełnia pewne warunki, może być drogą ekspresową lub autostradą.
- Także droga jednojezdniowa może być drogą ekspresową.
Podstawę prawną znajdziesz oczywiście w Ustawie Prawo o ruchu drogowym.
Autostrada jest drogą dwujezdniową, która jest oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi. Nie dopuszcza się na niej ruchu poprzecznego. Jest przeznaczona wyłącznie do ruchu pojazdów samochodowych – z wyłączeniem czterokołowca! Mogą poruszać się nią samochody zdolne rozpędzić się do prędkości co najmniej 40 km/h na równej, poziomej jezdni, również podczas ciągnięcia przyczep.
Droga ekspresowa to droga dwujezdniowa lub jednojezdniowa, oznaczona właściwymi znakami drogowymi. Dopuszcza się wyjątkowe występowanie skrzyżowań. Podobnie jak autostrada – jest przeznaczona tylko do ruchu pojazdów samochodowych – poza czterokołowcem!
Prędkość na drodze jednojezdniowej i dwujezdniowej poza terenem zabudowanym
Porównując wymienione drogi, warto wspomnieć o różnicach w prędkości dopuszczalnej poza obszarem zabudowanym dla samochodów osobowych, motocykli i samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t.
- Autostrada – 140 km/h,
- droga ekspresowa dwujezdniowa – 120 km/h,
- droga ekspresowa jednojezdniowa – 100 km/h,
- inna droga dwujezdniowa z minimum dwoma pasami dla każdego kierunku ruchu – 100 km/h,
- droga jednojezdniowa dwukierunkowa – 90 km/h.
Jakie mogą być limity i ograniczenia prędkości w różnych krajach Europy? Zobacz, jakie są dopuszczalne limity kilometrów.
Czytaj dalejDla niewymienionych wyżej pojazdów i zespołów pojazdów prędkość dopuszczalna jest mniejsza.
- Autostrada, droga ekspresowa, droga dwujezdniowa z minimum dwoma pasami dla każdego kierunku ruchu – 80 km/h,
- Autostrada, droga ekspresowa – 100 km/h dla autobusów spełniających pewne dodatkowe wymagania techniczne
Jezdnia a pas drogowy
Wiesz już, czym są droga oraz jezdnia. A jak w przepisach definiuje się pas ruchu?
Pas ruchu – każdy z podłużnych pasów jezdni wystarczający do ruchu jednego rzędu pojazdów wielośladowych, oznaczony lub nieoznaczony znakami drogowymi
Art. 2 pkt 7 ustawy Prawo o ruchu drogowym
Wielu kierowców ma problem z prawidłowym poruszaniem się po jezdni bez wyznaczonych pasów ruchu. Niektórzy zapominają, że pas ruchu nie musi być oznaczony – mówi o tym wyżej przytoczona definicja z ustawy. Zapominalski kierowca prowadzi pojazd, przekonany, że jeśli nie widzi namalowanych linii, które wyraźnie oddzielają pasy ruchu, to znaczy, że pas zajmuje całą szerokość jezdni. To błąd. Jeśli na jezdni mieszczą się obok siebie pojazdy wielośladowe, to znaczy, że poruszają się po niewyznaczonych pasach ruchu.
Szerokość pasów ruchu jest zależna od rodzaju drogi. Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie, podaje, że szerokość pasów ruchu może wynosić od 2,5 m w przypadku dróg klasy D (dojazdowych) do 3,75 m w przypadku dróg klasy S (ekspresowych) dwujezdniowych lub jednojezdniowych. W określonych warunkach szerokość pasa ruchu podlega zmianom. Na przykład szerokość pasa ruchu na drodze dojazdowej może zostać zmniejszona do 2,25 m lub powiększona do 3,50 m.
Co to znaczy jezdnia jednokierunkowa?
Jezdnia jednokierunkowa może być jedyną jezdnią drogi jednokierunkowej. Ponadto jedna z jezdni drogi dwukierunkowej może służyć do poruszania się wyłącznie w jednym kierunku.
Znak D-3 oznacza początek lub kontynuację drogi bądź jezdni, na której ruch odbywa się tylko w jedną stronę. Zabronione jest zawracanie! Na drugim końcu jezdni jednokierunkowej powinien być ulokowany znak B-2, który zakazuje wjazdu pojazdów od strony jego umieszczenia. Początkujący kursanci mylą znak D-3 ze znakiem C-5, który nakazuje jazdę prosto. Najłatwiej zapamiętać, że pierwszy jest kwadratowy, drugi – okrągły.
Ile pasów ruchu musi mieć jezdnia jednokierunkowa? To zależy od natężenia ruchu i klasy drogi. Te informacje są dostępne w Rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz.U. z 1999 r. nr 43, poz. 430, z późn. zm.).
- Drogi klasy A i S muszą mieć minimum dwie jezdnie. Każda z nich musi być przeznaczona dla jednego kierunku i mieć co najmniej dwa pasy ruchu.
- W przypadku drogi klasy GP i niższej dopuszcza się minimum jedną jezdnię z dwoma pasami ruchu.
- W przypadku drogi klasy GP i niższej na terenie zabudowanym dopuszcza się stosowanie jednej jezdni o jednym pasie ruchu, który jest przeznaczony do jazdy w jednym kierunku.
- Każda droga poza terenem zabudowanym, która ma minimum cztery pasy, przeznaczone do ruchu w obu kierunkach, musi mieć minimum dwie jezdnie – każdą jednokierunkową.
Jak się poruszać po jezdni bez pobocza?
Wiesz już, że droga składa się z m.in. jezdni i pobocza. Pobocze definiuje się jako część drogi, która przylega do jezdni i jest przeznaczona do ruchu pieszych lub niektórych pojazdów, postoju pojazdów, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt. Sęk w tym, że pobocze nie zawsze jest dostępne. Jak to wpływa na poruszanie się użytkowników ruchu drogowego?
Pieszy na jezdni bez pobocza
W pierwszej kolejności pieszy korzysta z chodnika lub drogi na pieszych, jeśli ich nie ma – z pobocza. Jeżeli pobocze nie jest dostępne lub nie istnieje, pieszy może skierować się na jezdnię, ale obowiązuje go poruszanie się jak najbliżej krawędzi i ustępowanie miejsca nadjeżdżającym pojazdom. Zarówno na jezdni, jak i na poboczu pieszy musi iść lewą stroną drogi.
Kilku pieszych poruszających się jezdnią musi iść gęsiego. Dopuszczalne jest poruszanie się dwóch pieszych obok siebie, ale tylko tam, gdzie jest mały ruch, a widoczność dobra.
Co z drogą rowerową? Pieszy może po niej iść, jeśli nie ma dostępnego chodnika i pobocza. Oczywiście musi ustępować miejsca rowerzystom – chyba że sam jest osobą niepełnosprawną. Nie brakuje także wyjątku! Powyższe zasady nie obowiązują w strefie zamieszkania! Tam pieszy może iść po całej szerokości drogi i ma pierwszeństwo przed pojazdem.
Ruch zwierząt na jezdni bez pobocza
Jeżeli przy jezdni nie ma pobocza, jazda wierzchem i pędzenie zwierząt mogą odbywać się po jezdni. Obowiązują oczywiście dodatkowe przepisy, np. zakaz jazdy wierzchem obok innego uczestnika ruchu na jezdni, po drodze twardej w okresie niedostatecznej widoczności, zatrzymywania się zwierząt na jezdni i zajmowania przez nie obszaru większego niż prawa połowa jezdni, drogi dla pieszych, drogi dla rowerów.
Rodzaj drogi a ubezpieczenie pojazdu
Usługa z ubezpieczenia assistance może nie zostać zrealizowana, jeśli uszkodzenie lub awaria pojazdu powstanie na drodze wskazanej w wyłączeniach odpowiedzialności lub szczególnych warunkach ochrony ubezpieczeniowej. Dobrym przykładem jest zapis w OWU Komunikacja LINK4, który dotyczy oferty Program pomocy z samochodem zastępczym i assistance opony.
Właściciel ubezpieczonego motoroweru lub motocykla musi pamiętać, że LINK4 nie udziela świadczenia, jeśli zdarzenie assistance powstanie podczas jazdy jednośladem po drodze gruntowej, czyli gruzie, kamieniach, szutrze, ubitej ziemi, żużlu. Ubezpieczenie nie obejmuje również uszkodzeń opon w pojazdach – także samochodach osobowych – poruszających się po wspomnianych nawierzchniach.
Ochrona działa, jeżeli do zdarzenia dojdzie na drodze publicznej twardej, czyli mającej jezdnię o nawierzchni bitumicznej, betonowej, kostkowej, klinkierowej, brukowanej lub z płyt betonowych albo kamienno-betonowych. Nawierzchnia powinna mieć więcej niż 20 m. O warunkach wypłacania odszkodowań z ubezpieczenia opon możesz przeczytać więcej tutaj.
Kiedy Jan wracał do domu na skróty, przemierzając drogę gruntową na motocyklu, pechowo przebił oponę. O ile mężczyźnie nic się nie stało, o tyle jednoślad nie był w stanie ruszyć z miejsca. Jan zadzwonił na infolinię ubezpieczyciela i niestety okazało się, że nie przeczytał dokładnie umowy, w której jest napisane, że ubezpieczenie opon nie działa w przypadku uszkodzeń powstałych na tego typu drodze. W efekcie Jan nie uzyskał pomocy technicznej i nie mógł wynająć pojazdu zastępczego.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o drogę i jezdnię
Nie! Chociaż potocznie często używa się tych pojęć zamiennie, jest to błąd, ponieważ mają one inne znaczenie. Droga jest wydzielonym pasem terenu, na którym odbywa się ruch i postój pojazdów oraz ruch pieszych, z kolei jezdnia to konkretnie ta część drogi, którą przeznaczono na ruch pojazdów.
Nie. W przepisach wyraźnie zaznaczono, że pasy ruchu mogą być oznaczone znakami drogowymi, ale nie muszą. Jeżeli więc nie widzisz na jezdni namalowanych linii, to wcale nie oznacza, że pas ten zajmuje całą szerokość jezdni.
Tak, ale tylko wtedy, gdy na drodze nie ma lub nie jest dostępny ani chodnik, ani pobocze. Wówczas pieszy może poruszać się po jezdni, jednak musi iść lewą stroną drogi i trzymać się jak najbliżej jej krawędzi. Ma też obowiązek ustępowania pierwszeństwa nadjeżdżającym pojazdom. Zasady te nie obowiązują w strefie zamieszkania, gdzie pieszy może korzystać z całej szerokości drogi i ma pierwszeństwo przed pojazdem.
- Droga jest wydzielonym pasem terenu, który składa się z kilku części, w tym jezdni.
- Jezdnia to część drogi, która jest przeznaczona do ruchu pojazdów, lecz w określonych warunkach mogą poruszać się po niej np. piesi.
- Autostrada jest drogą dwujezdniową, droga ekspresowa – drogą dwujezdniową lub jednojezdniową.
- Dopuszczalna prędkość na wymienionych drogach poza obszarem zabudowanym wynosi od 80 km/h do 140 km/h w zależności od rodzaju drogi i pojazdu.
- Pasy ruchu na jezdni nie muszą być oznaczone znakami drogowymi.
- Znak D-3 oznacza drogę lub jezdnię jednokierunkową. Bywa mylony ze znakiem C-5, który nakazuje jazdę prosto.
- Rodzaj drogi, na której powstanie szkoda w pojeździe, może mieć wpływ na uzyskanie świadczenia z ubezpieczenia assistance. Takie szczególne warunki ochrony ubezpieczeniowej stosuje np. LINK4.
- Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20210000450/U/D20210450Lj.pdf
Trudne pojęcia:
Dołącz do dyskusji