Kierowco, uważaj na brak zakazu, czyli gdzie nie można zatrzymać samochodu?

Zatrzymanie auta – co mówią przepisy ruchu drogowego?

Jak dobrze wiecie, przepisy ruchu drogowego odróżniają od siebie zatrzymanie i postój. Zgodnie z zawartymi w Ustawie Prawo o ruchu drogowymi definicjami, o postoju możemy mówić wtedy, gdy pojazd jest unieruchomiony na dłużej niż 1 minutę z przyczyn niewynikających z warunków lub przepisów. Zatrzymanie to z kolei unieruchomienie pojazdu:

• wynikające z warunków lub przepisów ruchu drogowego;
• niewynikające z warunków lub przepisów i trwające krócej niż 1 minutę.

Inaczej mówiąc, postojem będzie każde dłuższe zaparkowanie pojazdu w dozwolonym do tego miejscu. Zatrzymaniem natomiast zawsze nazwiemy unieruchomienie samochodu np. z powodu sygnalizacji świetlnej czy zamkniętego przejazdu kolejowego (niezależnie od tego, ile by to trwało), a także bardzo krótki postój (np. w celu wysadzenia pasażera z auta).

Ponadto trzeba pamiętać, że zależnie od okoliczności przepisy precyzują również sposób zatrzymania pojazdu. Kierowca zatrzymujący samochód na jezdni musi ustawić go równolegle do niej i jak najbliżej krawędzi. Zatrzymanie na chodniku jest z kolei dopuszczalne kołami jednego boku, przednią osią lub całym samochodem dla aut o masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 t pod warunkiem, że:

• na tym odcinku jezdni nie ma zakazu zatrzymania lub postoju;
• pieszym pozostaje minimum 1,5 m szerokości chodnika;
• zatrzymany przednią osią samochód nie utrudnia się ruchu na jezdni.

Nie widzę znaku zakazu – czy to znaczy, że mogę się zatrzymać?

O miejscach, w których nie można się zatrzymywać lub urządzać postoju, informują odpowiednie znaki zakazu. Oczywiście są sytuacje, gdy mimo ich obecności samochód i tak trzeba zatrzymać (bo jest korek albo wynika to z warunków lub przepisów ruchu). A co jeśli żadnego znaku nie ma? Wówczas można założyć, że unieruchomienie pojazdu jest dopuszczalne, o ile:

• panujące warunki i miejsce zatrzymania pojazdu sprawiają, że jest on z dostatecznej odległości widoczny dla innych kierujących;
• zatrzymany samochód nie zagraża bezpieczeństwu i nie utrudnia ruchu drogowego.

Nie jest zatem tak, że brak znaku automatycznie oznacza, że kierowca ma wolną rękę, by w dowolny sposób zatrzymać auto. To szczególnie istotne np. w centrach miast, gdzie codziennie toczy się walka o kawałek przestrzeni do parkowania, a każde wolne miejsce jest na wagę złota.

Szukającym wszelkich możliwości postoju lub zatrzymania prowadzącym nie brak wyobraźni, co jednak często kończy się dla nich fatalnie – mandatem, nałożoną blokadą lub odholowaniem samochodu. Zanim więc ucieszysz się, że znalazłeś idealne miejsce, upewnij się dobrze, czy aby na pewno nie jest ono wolne z jakiegoś konkretnego powodu.

Czy można zatrzymać się na przystanku autobusowym?

Każdy kierowca pewnie zna sytuację, w której proszony jest o podwiezienie kogoś i wysadzenie po drodze. Po pokonaniu trasy okazuje się zazwyczaj, że najdogodniejszym miejscem do zatrzymania się i wysadzenia pasażera jest przystanek autobusowy. Czy takie zachowanie jest zgodne z przepisami prawa?

W kodeksie drogowym znajdziemy odpowiedź na to pytanie. Art. 49.1. wskazuje, że:

Tak więc w świetle przepisów prawa zabronione jest zatrzymywanie się na przystankach, także w celu wysadzenia pasażera.

Zakaz zatrzymania a odległość – kiedy ma znaczenie?

Powodów, o których wspomniałem, jest naprawdę sporo, a są one o tyle ważne, że nie wynikają ze znaków drogowych, lecz z przepisów ruchu drogowego. A konkretnie to z art. 49 kodeksu drogowego, który określa dokładnie, w jakich sytuacjach zabronione są zatrzymanie i postój pojazdu.

Przyjrzyjmy się bliżej ust. 1, mówiącemu o okolicznościach, w jakich nie można zatrzymać samochodu, nawet jeśli na drodze nie ma odpowiedniego znaku zakazu. Niektóre z wymienionych tam sytuacji zakazują zatrzymywania kategorycznie, inne dopuszczają je, o ile zostanie spełniony postawiony w przepisach warunek, czyli minimalna odległość od wskazanego miejsca.

Ile metrów przed przejściem dla pieszych można parkować?

To jeden z przypadków, którego dotyczą przepisy o odległości zatrzymywania się i postoju. Kiedy ma ona znaczenie? Zgodnie z przepisami pojazdu nie można zatrzymać:

• w odległości 10 m od przejścia dla pieszych, przejazdu dla rowerzystów, przejazdu kolejowego, przejazdu tramwajowego i skrzyżowania;
• w odległości 10 m od przedniej strony znaku lub sygnału drogowego, jeśli w ten sposób zostałyby one zasłonięte przez pojazd;
• w odległości 15 m od słupka lub tablicy oznaczającej przystanek (na przystanku z zatoką – na całej długości);
• w odległości 15 m od punktów krańcowych wysepki, jeżeli jezdnia z prawej strony ma tylko jeden pas ruchu.

Oczywiście zakaz zatrzymywania obejmuje również same przejścia dla pieszych, przejazdy dla rowerzystów, kolejowe, tramwajowe i skrzyżowania. Ponadto trzeba pamiętać, że zakaz obowiązuje także za nimi, jeśli znajdują się na drodze dwukierunkowej o dwóch pasach ruchu. Dopuszczalne jest natomiast zatrzymanie za przejściem lub przejazdem na drodze jednokierunkowej o przynajmniej dwóch pasach ruchu.

Gdzie bezwzględnie nie możesz się zatrzymać?

Wymienione zasady dotyczyły przepisów, które umożliwiały zatrzymanie pod określonym warunkiem. Pozostałe zakazy z art. 49 ust. 1 kodeksu drogowego żadnych wyjątków już jednak nie przewidują. Zgodnie z nimi, nie można zatrzymać pojazdu:

• w tunelu, na moście lub wiadukcie;
• na jezdni wzdłuż linii ciągłej, jeżeli zmusiłoby to innych kierowców do najeżdżania na nią;
• na jezdni obok linii przerywanej wyznaczającej krawędź jezdni;
• na jezdni i poboczu obok linii ciągłej wyznaczającej krawędź jezdni;
• na jezdni przy jej lewej krawędzi (wyjątki: droga jednokierunkowa lub dwukierunkowa o małym ruchu w obszarze zabudowanym);
• na pasie między jezdniami;
• na drodze i pasie ruchu dla rowerów oraz w śluzie rowerowej.

Do tego zabronione jest również zatrzymanie na autostradzie i drodze ekspresowej poza miejscami do tego wyznaczonymi. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy unieruchomienie nastąpiło z przyczyn technicznych – takie okoliczności wymagają jednak usunięcia pojazdu z jezdni i ostrzeżenia innych uczestników ruchu.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o to, gdzie nie można zatrzymywać samochodu

Autor artykułu: Mateusz Piesowicz

Ekspert i doradca w dziedzinie ubezpieczeń oraz autor ponad 100 poradników dotyczących polis komunikacyjnych i turystycznych. W swoich tekstach zwraca uwagę na trudne zagadnienia ubezpieczeniowe, aby przedstawiając je w zrozumiały sposób, ustrzec klienta przed niepotrzebnymi wydatkami i ułatwić mu dopasowanie rodzaju ochrony do indywidualnych potrzeb.