Inspekcja Transportu Drogowego – czym się zajmuje i jakie czekają ją zmiany?

Co to jest Inspekcja Transportu Drogowego?

Inspekcja Transportu Drogowego działa od 2001 roku. To wyspecjalizowana, umundurowana i uzbrojona służba cywilna. Została utworzona na mocy Ustawy z dnia 6 września 2001 roku o transporcie drogowym. 

Inspektorzy pilnują tego, aby kierowcy przestrzegali przepisów związanych z transportem drogowym i przewozem osób – krajowym oraz międzynarodowym. Eliminują zjawiska patologiczne i zapobiegają degradacji dróg. Zajmują się przeciwdziałaniem nieuczciwej konkurencji w transporcie drogowym i dbają o poprawę bezpieczeństwa na drogach.

Inspekcja Transportu Drogowego współpracuje ze Strażą Graniczną, Służbą Celną, policją, Państwową Inspekcją Pracy, Inspekcją Handlową, Inspekcją Weterynaryjną oraz zarządcami dróg publicznych.

Jakie zadania ma Inspekcja Transportu Drogowego?

Inspekcja Transportu Drogowego kontroluje między innymi:

• czy kierowcy przestrzegają obowiązków i dostosowują się do warunków przewozu drogowego,
• czy kierowcy przestrzegają przepisów ruchu drogowego,
• czy kierowcy przestrzegają szczegółowych zasad i dostosowują się do warunków transportu zwierząt,
• ciśnieniowe urządzenia transportowe, czy są zgodne z wymaganiami technicznymi, dokumentacją techniczną i czy są prawidłowo oznakowane,
• rodzaj używanego paliwa,
• dokumenty związane z wykonywaniem publicznego transportu zbiorowego,
• prawidłowe uiszczanie opłat elektronicznych,
• przestrzeganie czasu pracy kierowców.

Inspekcja Transportu Drogowego zajmuje się także prowadzeniem postępowania administracyjnego i wydawaniem decyzji administracyjnych na zasadach określonych w ustawie między innymi w kwestii:

• świadectw kierowców,
• formularzy jazdy,
• licencji wspólnotowych,
• zezwoleń w międzynarodowym transporcie drogowym i na przewóz kabotażowy,
• zaświadczeń na międzynarodowy niezarobkowy przewóz drogowy,
• zezwoleń na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego.

Jakie uprawnienia ma Inspekcja Transportu Drogowego?

Inspekcja Transportu Drogowego posiada takie same uprawnienia do kontroli, jak funkcjonariusze policji. Pracownicy są objęci ochroną przypisaną funkcjonariuszom państwowym i poruszają się pojazdami uprzywilejowanymi. 

Inspekcja Transportu Drogowego jest uprawniona między innymi do:

• kierowania ruchem,
• zatrzymania prawa jazdy i dowodu rejestracyjnego,
• kontroli stanu technicznego pojazdu i niezbędnego wyposażenia,
• wstępu do pojazdu,
• kontroli dokumentów,
• kontroli urządzeń zainstalowanych i znajdujących się w pojeździe,
• kontroli masy, nacisków osi i wymiarów pojazdu za pomocą przyrządu pomiarowego,
• użycia broni palnej i środków przymusu bezpośredniego,
• nakładania i pobierania kar pieniężnych,
• prowadzenia czynności wyjaśniających w sprawach o wykroczenia, kierowania do sądu wniosków o ukaranie, udziału w rozprawach,
• przesłuchania świadków i zasięgnięcia opinii biegłych.

Przeczytaj też: Taryfikator mandatów 2024 – ile kierowcy zapłacą za przewinienia?

Jakie zmiany czekają Inspekcję Transportu Drogowego?

Inspekcja Transportu Drogowego doczeka się zmian w kwestii swojej działalności. Przyjęty przez rząd projekt ustawy ma zwiększyć efektywność realizacji obowiązków i zarządzania służbą. Pracownicy będą mogli przeprowadzać kontrole także nocą, w niedziele i święta. Ponadto zostanie im nadany status funkcjonariuszy. Inspekcja Transportu Drogowego będzie funkcjonować jako służba mundurowa. 

Dojdzie także do zmian w związku ze swobodnym rozmieszczeniem funkcjonariuszy na obszarze kraju. Inspekcja Transportu Drogowego nie będzie już działała w formie zespolonej – delegatury terenowe zostaną zlikwidowane. Pozwoli to na przeprowadzanie skoordynowanych i kompleksowych kontroli na drogach oraz w siedzibach firm. Ponadto cała Inspekcja Transportu Drogowego ma korzystać ze wspólnego budżetu. Dzięki temu zarządzanie środkami finansowymi będzie bardziej przejrzyste, elastyczne i sprawne. Inspektorzy będą mogli także nakładać mandaty karne na kierowców.

Kto podlega kontroli Inspekcji Transportu Drogowego?

Pracownik Inspekcji Transportu Drogowego może skontrolować każdego kierowcę samochodu w zakresie przestrzegania przepisów ruchu drogowego. Kontroli podlegają wszystkie samochody osobowe wymienione w ustawie Prawo o ruchu drogowym, autobusy i pojazdy ciężarowe. 

Inspektor może skontrolować kierowcę, jeśli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że znajduje się on pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, jeżeli kierujący naruszył przepisy ruchu drogowego, co zarejestrował przyrząd kontrolno-pomiarowy lub urządzenie rejestrujące, a także jeśli kierowca rażąco naruszył przepisy ruchu drogowego bądź spowodował zagrożenie bezpieczeństwa.

Jakie dokumenty należy przygotować podczas kontroli przez Inspekcję Transportu Drogowego?

Jeśli jesteś zawodowym kierowcą i podczas wykonywania swoich obowiązków służbowych zostaniesz zatrzymany przez Inspekcję Transportu Drogowego do kontroli, musisz przygotować:

• kartę kierowcy,
• wykresówki,
• zaświadczenie dotyczące czasu pracy, o którym mowa w art. 31 Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o czasie pracy kierowców,
• wydruki z tachografu,
• zapisy odręczne,
• wypis z licencji lub zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego.

Podczas międzynarodowego przewozu drogowego inspektor może poprosić Cię także o okazanie kopii umowy na wykonywany przejazd, zezwolenia lub formularza jazdy.

Przeczytaj też: Kontrola drogowa – jak się zachować?

FAQ – najczęściej zadawane pytania o Inspekcję Transportu Drogowego