Inteligentne miasto – smart city to nie tylko transport!

Inteligentne miasto – co to jest?

Smart city, czyli inteligentne miasto, to koncepcja urbanistyczna, która zakłada rozwój obszarów miejskich w oparciu o technologie informatyczne i komunikacyjne. Dzięki wprowadzaniu nowoczesnych rozwiązań cyfrowych przestrzeń miejska powinna stać się przyjazna dla mieszkańców, przedsiębiorców, turystów i władz. 

Idea inteligentnego miasta zakłada także dbanie o środowisko, kapitał ludzki i biznes. Smart city powinno działać jak sprawny organizm, którego poszczególne części współpracują ze sobą, zapewniając harmonijny rozwój, co przekłada się na wzrost funkcjonalności miasta i poprawę jakości życia mieszkańców.

Do skutecznego zarządzania inteligentnym miastem potrzebne są dane. Dlatego w takim mieście instaluje się wiele czujników, kamer i mierników. Pozwalają one na monitorowanie, analizowanie i reagowanie w czasie rzeczywistym na dziejące się wydarzenia. Smart city to miasto ery cyfrowej!

Przeczytaj też: Inteligentny asystent prędkości – jak będzie działać ISA?

Rozwiązania smart – gdzie można je spotkać w mieście?

Miasta ciągle ulegają przeobrażeniom. W XVIII i XIX wieku wpływ na ich rozwój miała rewolucja przemysłowa i sposób prowadzenia wojen. Dzięki tej pierwszej zaczęły powstawać fabryki, osiedla robotnicze i infrastruktura dla coraz większej liczby mieszkańców. Z kolei wojny i zmiana taktyki militarnej sprawiły, że… zaczęto burzyć mury miejskie, co dało miastom oddech i przestrzeń.

W wieku XX zakończyła się era industrialna – weszliśmy w erę cyfrową. I tu wracamy do inteligentnych miast. Urbaniści zaczęli zastanawiać się, jak nowe technologie mogą poprawić życie mieszkańców coraz większych, bardziej zatłoczonych i zanieczyszczonych miast – pojawiła się koncepcja smart city!

Dzięki zastosowaniu rozwiązań informatyczno-komunikacyjnych inteligentne miasta wykorzystują efektywniej zasoby oraz poprawiają jakość życia mieszkańców. W których obszarach wprowadzane są rozwiązania smart?

• Transport publiczny,
• zarządzanie ruchem,
• urzędy i usługi publiczne,
• energetyka,
• infrastruktura miejska,
• rozwój społeczności lokalnej,
• zdrowie.

Już teraz mieszkańcy wielu miast mogą korzystać z rozwiązań smart. Wiele osób już nawet się do nich przyzwyczaiło i uważa je za codzienność – na przykład tablice informacyjne na przystankach, które na bieżąco aktualizują najbliższy rozkład jazdy. Kolejnym takim przykładem są inteligentne przejścia dla pieszych, które poprawiają bezpieczeństwo czy aplikacje, które umożliwiają śledzenie ruchu w mieście i zaplanowanie przejazdu.

Przykłady wprowadzenia nowoczesnych rozwiązań w inteligentnym mieście:

• miejsca parkingowe (za pomocą aplikacji można wyszukać wolne miejsca parkingowe w mieście),
• korzystanie z odnawialnych źródeł energii,
• budynki samowystarczalne energetycznie,
• aplikacje pozwalające na kupno biletów, opłacanie miejsc parkingowych i korzystanie z usług w urzędach,
• pomiary zużycia wody i energii,
• wywóz śmieci,
• inteligentne oświetlenie miejskie,
• e-płatności,
• budżety obywatelskie,
• rowery i hulajnogi miejskie.

Przejawem dobrze zaplanowanego inteligentnego miasta jest zadowolenie jego mieszkańców. W smart city nie chodzi o to, by zburzyć wszystko, co powstało do tej pory i zbudować nowe miasto przyszłości, ale o to, aby maksymalnie efektywniej wykorzystać dotychczasową infrastrukturę. Co ważne, inteligentne miasta powinny być zielone, a nie zabetonowane z każdej strony!

Inteligentny transport – na czym to polega?

Najczęściej w kontekście smart city mówi się o inteligentnym transporcie. Nie dzieje się to bez powodu, ponieważ korki, tłok oraz hałas i zanieczyszczenia z tego wynikające, są problemem wielu miast. Wprowadzenie kompleksowych rozwiązań w tym zakresie pozwoliło wielu władzom uporać się z tymi problemami. 

Inteligentny transport opiera się na:

• poprawianiu płynności ruchu,
• zwiększaniu komfortu przemieszczania się,
• zmniejszaniu stresu związanego z ruchem,
• wspieraniu ekologicznych form transportu.

Jednym ze standardowych przykładów inteligentnego transportu miejskiego jest komunikacja oparta na tramwajach, metrze i autobusach hybrydowych i elektrycznych. Dzięki temu ogranicza się emisję spalin – zwłaszcza w ścisłym centrum. 

Zintegrowany system ruchu bierze pod uwagę potrzeby wszystkich uczestników ruchu – pieszych, rowerzystów i zmotoryzowanych. Choć nie da się ukryć, że w centrach miast kładzie się nacisk na te dwie pierwsze formy przemieszczania się. 

W inteligentnym mieście pasażerowie i kierowcy dzięki aplikacjom znajdują najszybszy sposób na dojazd do wybranego miejsca. Natomiast system zarządzania na bieżąco analizuje ruch w mieście i dostosowuje cykle świetlne do jego natężenia.

Przykłady smart cities – Polska i świat

Oto przykłady miast, które wprowadzają rozwiązania związane z koncepcją inteligentnego miasta:

• Wiedeń – zastąpienie tradycyjnych autobusów elektrycznymi, które wykorzystują energię głównie z odnawialnych źródeł. Stworzenie aplikacji dla pasażerów, dzięki której można na bieżąco śledzić ruch drogowy.
• Kopenhaga – zintegrowany transport pieszy, rowerowy i samochodowy (Park&Ride, Bike&Ride). Zamknięcie centrum miasta dla ruchu samochodowego.
• Londyn – organizacja ruchu kołowego poprzez wprowadzenie systemu opłat za poruszanie się po centrum miasta. Wprowadzenie systemu zarządzania ruchem SCOOT, który kontroluje działanie świateł na skrzyżowaniach.
• Madryt – powstanie platformy MiNT Madrid iNTeligentne / Smarter Madrid, która ma ułatwić zarządzanie usługami miejskimi, jak wywóz śmieci, recykling czy organizacja terenów zielonych.

To tylko kilka przykładów realizacji koncepcji smart city na świecie. Również w Polsce pojawia się coraz więcej takich rozwiązań. Należą do nich m.in.:

• Wrocław – ITS, czyli system sterowania ruchem w mieście, w skład którego wchodzą tablice na przystankach, kamery i czujniki oraz tablice informacyjne nad wybranymi ulicami.
• Lubin – inteligentny system oświetlenia ulicznego. Latarnie redukują moc oświetlenia, kiedy nie wykrywają ruchu i zwiększają strumień światła, gdy wykryją zbliżającego się pieszego, rowerzystę czy samochód (gmina zaoszczędziła do 75% na opłatach za energię elektryczną).
• Gdańsk – tutaj powstał jeden z pierwszych systemów inteligentnego transportu. TRISTAR monitoruje trasy transportu publicznego i informuje pasażerów o odjazdach pojazdów komunikacji miejskiej.

Wraz z postępującą cyfryzacją i rozwojem technologii bezprzewodowej komunikacji (na przykład 5G) będzie pojawiać się coraz więcej tego typu rozwiązań w miastach.

Inteligentne miasto – nie tylko szanse, ale i zagrożenia

Rozwiązania wprowadzane w ramach koncepcji inteligentnego miasta poprawiają wiele aspektów życia mieszkańców, ale niosą ze sobą również zagrożenia. Pamiętajmy, że smart city nie powinno stać się ideą tworzenia miast-utopii, gdzie wszystko jest perfekcyjnie sterylne i czyste, ludzie są wyłącznie szczęśliwi i piękni, a życie jest doskonale zaprogramowane!

Idea inteligentnych miast budzi także wątpliwości w kwestii zbierania danych. W tym kontekście pojawiają się pytania – kto będzie miał dostęp do tych danych? Czy nie jest to zbyt duża inwigilacja obywateli? Ile informacji o sobie warto przekazać, by żyć wygodnie?

Kolejny problem smart city wiąże się z cyfrowym i technologicznym wykluczeniem. Osoby, zazwyczaj starsze, które nie potrafią korzystać ze smartfonów i internetu, ponieważ nowe technologie są dla nich niezrozumiałe, a przede wszystkim nieintuicyjne, nie mogą korzystać z rozwiązań inteligentnego miasta.

Warto także wspomnieć o problemie XXI-wiecznej cywilizacji opartej na technologii cyfrowej. Awaria zasilania, tak zwany blackout, doprowadzi do paraliżu takiego miasta. Taka sytuacja miała miejsce w USA i Kanadzie w 2003 roku.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o inteligentne miasto

Autor artykułu: Tomasz Sowa

Jestem redaktorem, który pisze artykuły związane z ubezpieczeniami komunikacyjnymi i podróżami. W swoich tekstach staram się wyjaśniać trudne i problematyczne zagadnienia związane z rynkiem ubezpieczeń. W poradach turystycznych zależy mi na przedstawieniu ciekawych miejsc w lekki oraz inspirujący sposób z nutką humoru.