Przy zakupie samochodu sen z powiek spędza nam tyle kwestii technicznych pojazdu, że często bagatelizujemy formalną stronę finalizowanej transakcji i nie zastanawiamy się, jaki sposób udokumentowania zakupu będzie dla nas najlepszy. A przecież do wyboru jest co najmniej kilka rozwiązań: faktura VAT, faktura VAT-marża i umowa kupna/sprzedaży. Które z tych rozwiązań będzie dla nas najkorzystniejsze?
Z tego artykułu dowiesz się:
Umowa kupna/sprzedaży
Czasy, kiedy zadowalającego dla obu stron targu dobijało się, potwierdzając wszystko radosnym potrząśnięciem splecionych w uścisku dłoni, dawno już minęły. Dzisiaj wszystkie znaczące transakcje, a za taką musimy przecież uznać zakup lub sprzedaż samochodu, muszą być sporządzone na piśmie. Korzysta na tym nabywca, sprzedający i…fiskus, bo przecież po zakupie samochodu należy uiścić we właściwym Urzędzie Skarbowym podatek od czynności cywilno-prawnych, czyli niezbyt lubiany podatek PCC w wysokości 2% wartości pojazdu.
Ekspert Mubi radzi:
Nabywca ma na to 14 dni od daty zakupu, chyba że wartość nabytego samochodu jest niższa niż 1000 zł. Nie będziemy wchodzić w dyskusję o to, kto i dlaczego kupuje samochody w cenie niezbyt drogiego garnituru, ale tak stanowi litera prawa i trzeba ją szanować.
Mateusz długo szukał samochodu używanego i w końcu znalazł ofertę, która wydawała się idealna. Problem w tym, że cena upatrzonego przez niego Opla wynosiła 20 000 zł, a on był w stanie zapłacić maksymalnie 15 000 zł. Miał jednak szczęście, bo właścicielowi zależało na szybkim dobiciu targu, więc przystał na niższą cenę. Mateusz ucieszył się, że dzięki temu zapłaci też niższy podatek, ale nie miał racji. PCC wylicza się bowiem od wartości rynkowej samochodu, nie od ceny zakupu. Mateusz musiał więc zapłacić 400 zł podatku (2% z 20 000 zł).
Jak powinna wyglądać umowa kupna/sprzedaży samochodu? Zacznijmy od tego, że należy przygotować dwa identycznie brzmiące egzemplarze – po jednym dla nabywcy i sprzedającego. Warto również skrupulatnie sprawdzić dane sprzedającego, czy faktycznie jest tym, za kogo się podaje i czy ma prawo do sprzedaży interesującego nas pojazdu. Zdarza się bowiem, i to wcale nierzadko, że prowadzimy negocjacje z osobą inną niż ta, której nazwisko widnieje w umowie, a ów negocjator nie posiada uprawnienia notarialnego do reprezentowania właściciela samochodu w procesie sprzedaży.
Na umowie kupna/sprzedaży samochodu powinny znaleźć się następujące dane:
- data i miejsce sporządzenia dokumentu kupna/sprzedaży samochodu;
- dane osobowe zbywcy samochodu wraz z danymi potencjalnego współwłaściciela, o ile takowy jest – imię, nazwisko, seria i numer dowodu osobistego, dane kontaktowe;
- najważniejsze informacje o kupowanym pojeździe – marka, model, unikalny numer VIN (jak sprawdzić numer VIN i historię używanego samochodu, dowiesz się z tego artykułu: https://mubi.pl/poradniki/historia-pojazdu-jak-sprawdzic/)
- oświadczenie zbywcy o tym, że jest on rzeczywistym właścicielem pojazdu;
- cena, sposób (rozliczenie gotówkowe, bezgotówkowe, itp.) i data wykonania transakcji;
- informacja o tym, która strona transakcji zobowiązuje się do opłacenia wcześniej przywołanego podatku PCC;
- wykaz wszystkich załączników do umowy.
Z tak sformułowanym dokumentem masz pewność, że wszystkie formalności zostaną dopełnione, a na możliwe uchybienia sprzedającego, wynikające ze złej woli lub nie, pozostawisz naprawdę małą przestrzeń prawną. Bardzo możliwe, że zbywca będzie nalegał na umieszczenie w dokumencie informacji, że zapoznałeś się ze stanem technicznym samochodu i nie zgłaszasz w tej materii żadnych zastrzeżeń. Jeśli zdecydujesz się na umieszczenie takiego zapisu w tekście umowy, bądź pewny, że naprawdę dobrze sprawdziłeś stan techniczny samochodu, w innym razie podczas wykrycia usterki będziesz miał utrudnioną drogę dochodzenia swoich praw.
Jak widać, sporządzenie umowy kupna/sprzedaży samochodu nie jest żadnym wyzwaniem. Ba, druki i formularze, które zawierają wszystkie wymienione punkty (a czasem zdecydowanie więcej!), znajdziesz bez problemu w sieci. Możesz wykorzystać jeden z gotowych wzorów lub zainspirować się takowym podczas przygotowania własnego dokumentu.
Dobrze przygotowana umowa kupna/sprzedaży jest zatem zabezpieczeniem dla obu stron. Pomaga ona zarówno kupującemu, jak i sprzedającemu, w ochronie ich interesów oraz ułatwia dochodzenie ewentualnych roszczeń w razie jakichkolwiek problemów.
Faktura VAT
Zazwyczaj zakup samochodu na fakturę VAT proponują sprzedający, którzy prowadzą działalność gospodarczą. Kryje się w tym jednak pewien haczyk, bo z dużą dozą prawdopodobieństwa możemy założyć, że ogłoszenie sprzedaży auta będzie zawierać tylko cenę netto, do której należy jeszcze doliczyć właśnie podatek VAT. Przypomnijmy dla jasności, że wynosi on 23%, co przy zakupie samochodu daje niezłą sumkę.
Na pewno sporym plusem udokumentowania zakupu samochodu fakturą VAT jest możliwość uniknięcia znienawidzonego podatku PCC. Nie jest natomiast prawdą, że przy zakupie samochodu przez osoby prowadzące swoją firmę, które nabywany pojazd będą wykorzystywać nie tylko w celach służbowych, można liczyć na odliczenie kwoty VAT od podatku.
Przepisy jasno określają, że pojazd użytkowany w sposób mieszany, co należy interpretować jako wykorzystywanie go zarówno na potrzeby działalności, jak i prywatnie, daje prawo do odliczenia jedynie połowy (50%) podatku VAT. Wszystkie chwytliwe hasła o tym, że nie ma się co przejmować tym VAT-em, bo i tak go sobie odliczysz, należy włożyć między bajki, przynajmniej w połowie. Chyba że planujesz zakupić samochód tylko i wyłącznie w celach służbowych – w takim przypadku ustawodawca pozwala na odliczenie 100% VAT-u od wszystkich kosztów (nabycie, leasing, paliwo, eksploatacja).
Faktura VAT-marża
Jeśli zależy Ci na absolutnej transparentności i uczciwości drugiej strony transakcji, możesz zdecydować się na udokumentowanie zakupu samochodu fakturą VAT-marża. Skąd takie ufne podejście do tego dokumentu? W powszechnym mniemaniu na tę formę rozliczenia decydują się sprzedawcy uczciwi, którzy nie mają nic do ukrycia i odprowadzają podatek od sprzedaży.
Jeśli zdecydujesz się na VAT-marżę, unikniesz podatku od czynności cywilno-prawnych (PCC), ale nie będziesz mógł odliczyć żadnej części VAT od podatku. Dlaczego? W przypadku faktury VAT-marża opodatkowaniu podlega właśnie marża sprzedającego, czyli różnica pomiędzy ceną, za jaką zakupił on dany towar, w tym przypadku pojazd, a ceną jego sprzedaży, czyli sumą pieniędzy, którą uzyska od Ciebie jako potencjalnego nabywcy. Dlatego jest to bardzo popularne rozwiązanie wśród przedsiębiorców handlujących używanymi samochodami oraz wśród komisów samochodowych, które jednak powoli stają się melodią przeszłości.
Co wybrać?
Która z powyższych form jest najlepsza, która pozwoli Ci na największe oszczędności? W przypadku osób prywatnych, które nie prowadzą działalności gospodarczej, sytuacja jest klarowna – należy postawić na umowę kupna/sprzedaży, która kompleksowo chroni nasze prawa i nie pozostawia przestrzeni do oszustw (choć ich nie wyklucza).
W innej sytuacji znajdują się osoby prowadzące działalność gospodarczą. W ich sytuacji należy dobrze przemyśleć obraną drogę udokumentowania zakupu, ponieważ wybór faktury VAT lub VAT-marży może w konsekwencji obniżyć koszty całej operacji. Najlepiej jednak operować na konkretnych liczbach i wykonać kalkulacje, wiedząc, ile kosztuje wybrany przez nas samochód, a co za tym idzie, ile wyniosą potencjalne oszczędności.
Przeczytaj też: Leasing konsumencki – na czym polega? Czy warto tak sfinansować zakup auta?
- Kupując używany samochód, mamy do wyboru różne formy udokumentowania transakcji.
- Najpopularniejszym jest umowa kupna-sprzedaży, którą warto wybrać w przypadku transakcji między osobami prywatnymi. Zabezpiecza ona interesy obu stron i jest łatwa do przygotowania, trzeba jednak pamiętać przy niej o konieczności zapłaty podatku PCC.
- Faktura VAT to lepsze rozwiązanie dla przedsiębiorców, szczególnie tych, którzy mogą odliczyć sobie całe 23% podatku VAT. Ale uwaga, takie rozwiązanie dotyczy tylko aut używanych wyłącznie w celach służbowych.
- Faktura VAT-marża jest najbezpieczniejszą formą transakcji, popularną szczególnie w komisach i u przedsiębiorców handlujących używanymi autami.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o udokumentowanie zakupu używanego auta
Przede wszystkim muszą sporządzić umowę kupna/sprzedaży w dwóch egzemplarzach, umieszczając w niej m.in. swoje dane osobowe, informacje o samochodzie, określenie sposobu zapłaty i datę transakcji. Poza tym kupujący musi zapłacić podatek PCC w wysokości 2% wartości rynkowej pojazdu, a sprzedawca zgłosić zmianę właściciela auta u ubezpieczyciela.
Tak, ale tylko w określonych przypadkach i nie zawsze w całości. Możliwość na odliczenie 100% VAT-u od wszystkich kosztów nabycia auta mają wyłącznie przedsiębiorcy, którzy kupują samochód do użytku tylko w celach służbowych. Jeśli pojazd ma być wykorzystywany również prywatnie, można odliczyć 50% VAT-u.
Obydwie formy udokumentowania sprzedaży są wykorzystywane przez przedsiębiorców, jednak różnią się pod względem opodatkowania. Nabywając auto na fakturę VAT, istnieje możliwość odliczenia całości lub części VAT-u od podatku. Faktura VAT-marża nie daje takiej opcji, ponieważ opodatkowaniu podlega marża sprzedającego.
To zależy, czy transakcja odbywa się pomiędzy osobami prywatnymi, czy przedsiębiorcami. W pierwszym przypadku należy wybrać umowę kupna/sprzedaży, która dobrze sporządzona, chroni obydwie strony. W relacjach między przedsiębiorcami w grę wchodzą kwestie podatkowe, dlatego wybranie faktury VAT lub VAT-marża może w określonym przypadku zmniejszyć ponoszone przez nich koszty.
Trudne pojęcia
43,75
Loading...
Dołącz do dyskusji