Jak wyrobić paszport? Instrukcja postępowania w urzędzie krok po kroku

Unia Europejska i Strefa Schengen sprawiły, że absolutnie niezbędny kiedyś paszport stał się swego rodzaju dokumentem drugiej kategorii. Świat jest jednak znacznie szerszy niż nasze europejskie podwórko, a rosnąca chęć podróżowania w coraz to bardziej egzotycznych kierunkach sprawia, że paszport nadal jest nieodzownym towarzyszem wyjazdów. Z artykułu dowiesz się, jak go wyrobić i dlaczego nie warto z tym czekać na ostatnią chwilę.

Paszport – podstawowe informacje

Paszport to dokument potwierdzający tożsamość i polskie obywatelstwo jego posiadacza. Służy on podróżującym podczas wyjazdu z Polski i przekraczania granic innych państw, w tym również krajów nienależących do Unii Europejskiej oraz Strefy Schengen i krajów pozaeuropejskich. Paszport umożliwia podróżowanie do wielu miejsc na całym świecie i ma formę książeczki, do której wklejane są odpowiednie wizy.

Paszporty są wydawane przez wojewodów – stąd biur paszportowych należy szukać albo w urzędach wojewódzkich w stolicach województw, albo w specjalnych punktach w mniejszych miastach. Paszport można wyrobić także podczas pobytu za granicą. Wówczas należy się zgłosić do polskiego konsulatu w kraju, w którym przebywasz. A kto może wyrobić paszport?

1. Każdy obywatel RP, który jest pełnoletni i ma pełną zdolność do czynności prawnych.
2. Opiekun prawny osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej w jej imieniu. Osoba ubezwłasnowolniona musi być obecna przy składaniu wniosku.
3. Rodzice lub opiekunowie prawni osoby nieletniej. Dzieci do lat 5 nie muszą być obecne przy składaniu wniosku i odbiorze paszportu.

Standardowy paszport dla osoby dorosłej, a także nieletniego w wieku od 13 do 17 lat, jest ważny przez 10 lat. Paszport dziecka poniżej 13. roku życia jest ważny przez 5 lat. Paszport tymczasowy jest ważny maksymalnie przez rok. Data ważności dokumentu znajduje się w paszporcie.

Gdzie można wyrobić paszport?

Wyrobienie paszportu jest o tyle mało kłopotliwe, że wniosek w tej sprawie można złożyć w dowolnym punkcie paszportowym w kraju. Nie ma znaczenia Twoje miejsce zameldowania. Paszport możesz wyrobić zarówno w mieście, w którym na co dzień mieszkasz, jak i w dowolnym innym miejscu, np. tam, gdzie może być krótszy czas oczekiwania. Pamiętaj jednak, że gotowy dokument musisz odebrać w punkcie, w którym składałeś wniosek.

W tabeli podajemy listę wybranych punktów paszportowych w miastach wojewódzkich. Listę i adresy wszystkich punktów znajdziesz na stronach poszczególnych urzędów.

Co jest potrzebne do wyrobienia paszportu?

Wiesz już gdzie, więc można przejść do pytania, jak wyrobić paszport? Nie jest to nic skomplikowanego – jak w każdej innej urzędowej sprawie będziesz musiał przede wszystkim zebrać odpowiednie dokumenty. Należą do nich:

• wniosek o wydanie paszportu – znajdziesz go w punkcie paszportowym, odradza się drukowanie wzorów znalezionych w internecie;
• kolorowe zdjęcie – w rozmiarze 35 mm x 45 mm, najlepiej, aby było jak najbardziej aktualne (nie starsze niż 6 miesięcy), szczegółowe wytyczne znajdziesz tutaj;
• dowód opłaty za paszport – ceny podajemy niżej;
• dokument potwierdzający prawo do ulgi – jeśli jesteś do niej upoważniony;
• ważny aktualny paszport (o ile go masz) lub dowód osobisty;
• odpis polskiego aktu małżeństwa – w razie zmiany nazwiska po ślubie za granicą.

Czy to wszystko? W większości przypadków tak, ale może się zdarzyć, że urzędnik będzie miał wątpliwości co do Twojej tożsamości lub obywatelstwa, albo wykryje sprzeczności w dostarczonych mu dokumentach. Wówczas zostaniesz poproszony o inne dokumenty, np. poświadczenie obywatelstwa.

Ile trzeba zapłacić za wyrobienie paszportu?

Standardowa opłata za wyrobienie paszportu wynosi 140 zł. Od tej ceny obowiązują jednak różne zniżki, do których prawo należy odpowiednio udokumentować (np. okazując legitymację studencką). Jeżeli masz prawo do więcej niż jednej, wybierz tę dla Ciebie korzystniejszą, ponieważ zniżki się nie sumują.

70 zł (50% ulgi) za wyrobienie paszportu zapłacą:

• uczniowie i studenci;
• emeryci i renciści;
• osoby z niepełnosprawnością;
• osoby utrzymywane przez małżonków będących emerytami/rencistami/osobami z niepełnosprawnością;
• mieszkańcy domów pomocy społecznej lub zakładów opiekuńczych;
• osoby otrzymujące stały zasiłek z pomocy społecznej;
• kombatanci lub ofiary represji wojennych i okresu powojennego;
• rodzice lub małżonkowie rodziców w rodzinie wielodzietnej posiadający Kartę Dużej Rodziny.

35 zł (75% ulgi) za wyrobienie paszportu zapłacą:

• uczące się dzieci do 26. roku życia pochodzące z rodziny wielodzietnej i posiadające Kartę Dużej Rodziny,
• dzieci z niepełnosprawnością podchodzące z rodziny wielodzietnej i posiadające Kartę Dużej Rodziny.

Bezpłatne paszporty przysługują:

• osobom powyżej 70. roku życia;
• mieszkańcom domów pomocy społecznej lub zakładów opiekuńczych, których wyjazd zagraniczny jest związany z długotrwałym leczeniem/operacją;
• osobom pobierającym stały zasiłek z pomocy społecznej, których wyjazd zagraniczny jest związany z długotrwałym leczeniem/operacją;
• osobom, których paszport posiada wadę techniczną;
• żołnierzom wyznaczonym do pełnienia służby zagranicznej (nie dotyczy żołnierzy zawodowych).

Ponadto mniej zapłacisz również w przypadku wymiany paszportu przed upływem terminu ważności: jeśli zmienił się Twój wygląd (musisz wyglądać zupełnie inaczej niż na zdjęciu paszportowym), jeśli zmieniły się Twoje dane (np. nazwisko) lub jeśli w Twoim paszporcie nie ma już miejsca na wizy/pieczątki. O dokładną cenę, a także sposób dokonania opłaty należy pytać we właściwym punkcie paszportowym.

Ile czeka się na wyrobienie paszportu?

Czas oczekiwania na wyrobienie paszportu wynosi standardowo 30 dni od złożenia wniosku, ale w niektórych przypadkach może się wydłużyć. Dlatego tak ważne jest, żeby nie zostawiać wizyt w urzędzie na ostatnią chwilę, ponieważ może się okazać, że nie zdążysz wyrobić dokumentu przed planowanym wyjazdem. A wówczas, o ile sprawa nie będzie pilna z ważnego powodu, nie będziesz też mógł liczyć na wyrobienie paszportu tymczasowego.

Po złożeniu wniosku o wyrobienie paszportu, możesz sprawdzić status jego realizacji i czy dokument czeka już do odbioru:

• online na stronie Ministerstwa Cyfryzacji po wpisaniu numeru sprawy, który znajdziesz na potwierdzeniu złożenia wniosku o wydanie paszportu;
• telefonicznie, dzwoniąc do właściwego urzędu wojewódzkiego i podając numer swojej sprawy.

Gotowy paszport musisz odebrać osobiście w tym samym punkcie, w którym składałeś wniosek. Pamiętaj, żeby zabrać ze sobą stary paszport (o ile go posiadasz), który zostanie anulowany przez urzędnika.

Jak wyrabia się paszport dla dziecka?

Jak wspominaliśmy na początku, o paszport dla dziecka mogą wystąpić jego rodzice lub opiekunowie, którzy obydwoje muszą być obecni przy składaniu wniosku. W wyjątkowych sytuacjach jedno z rodziców może to zrobić samodzielnie, gdy:

• drugi rodzic/opiekun wyrazi na to pisemną zgodę z podpisem potwierdzonym przez notariusza, konsula lub urzędnika punktu paszportowego;
• zgodnie z orzeczeniem sądu drugi rodzic nie ma prawa decydować o wydaniu paszportu dla dziecka;
• sąd rodzinny wyda orzeczenie o zgodzie na wydanie paszportu dla dziecka;
• ojciec dziecka jest nieznany;
• drugie z rodziców nie żyje.

Potrzebne do wyrobienia paszportu dla dziecka dokumenty, opłaty i czas oczekiwania na dokument, są analogiczne, jak w przypadku paszportu dla osoby dorosłej. Przy odbiorze gotowego paszportu wystarczy obecność jednego z rodziców.

Co to jest paszport tymczasowy?

W życiu zdarzają się różne nieprzewidziane sytuacje, również takie, gdy konieczny będzie nagły i nieplanowany wcześniej wyjazd za granicę. Właśnie na taką okoliczność powstał paszport tymczasowy.

Jak sama jego nazwa wskazuje, paszport tymczasowy nie jest stałym zastępstwem dla standardowego paszportu. Różni się on od niego przede wszystkim terminem ważności, który zależy od celu wyjazdu, ale w żadnym przypadku nie może być dłuższy niż 12 miesięcy.

Znacznie krótszy termin ważności takiego dokumentu jest jednak rekompensowany tempem jego wyrabiania. Paszport tymczasowy otrzymuje się bowiem tak szybko, jak jest to możliwe. Zwykle trwa to maksymalnie kilka dni.

Jeśli jednak ucieszyłeś się na tę informację, myśląc o wakacyjnym wyjeździe, mamy złą wiadomość. Paszport tymczasowy nie jest przeznaczony dla zapominalskich turystów! Wydawany jest on:

• w razie choroby lub pogrzebu kogoś z rodziny;
• w związku z nagłą sytuacją dotyczącą Twojej pracy;
• jeżeli tymczasowo nie mogą zostać pobrane Twoje odciski palców;
• jeżeli podczas pobytu za granicą Twój paszport stracił ważność lub został skradziony;
• jeżeli przebywasz w Polsce tymczasowo i chcesz wrócić do kraju zamieszkania.

Wymienione lub podobne sytuacje wyższej konieczności należy w odpowiedni sposób uargumentować i dostarczyć urzędnikowi dokumenty, które je potwierdzają. Składając wniosek w polskim konsulacie za granicą, możesz również dołączyć do niego prośbę o przesłanie paszportu tymczasowego pocztą lub kurierem, jeśli nie masz możliwości jego osobistego odbioru.

Paszport to nie wszystko!

Mimo że w większości krajów europejskich może go zastąpić dowód osobisty, paszport pozostaje podstawowym dokumentem niezbędnym podczas podróży zagranicznych. W zależności od kierunku wyjazdu, może się jednak okazać, że nawet on nie będzie wystarczający i do przekroczenia granicy potrzebna będzie wiza turystyczna. Polskich obywateli obowiązuje ona m.in. w Egipcie, Indiach czy w Australii.

Ponadto trzeba pamiętać, żeby na czas podróży kupić odpowiednie ubezpieczenie turystyczne, które zapewni Ci wsparcie finansowe w razie wypadku lub choroby. W przypadku europejskich wakacji warto wyrobić darmową Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), dzięki której otrzymasz podstawową pomoc w ramach publicznej służby zdrowia danego kraju, jednak pamiętaj, że taka ochrona może być niewystarczająca. Za to ubezpieczenie podróżne pokryje także te koszty leczenia, których nie obejmuje EKUZ (np. leczenie prywatne, akcje ratownicze, transport medyczny do kraju), a ponadto możesz liczyć m.in. na ubezpieczenie NNW czy OC prywatne.

Cenę polisy dla podróżnych można sprawdzić za pomocą kalkulatora ubezpieczenia turystycznego. W tabeli przedstawiamy przykładowe koszty ubezpieczenia na tygodniowy wyjazd dla jednej dorosłej osoby – wybrany wariant ochrony obejmuje cały świat.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o wyrobienie paszportu

Autor artykułu: Mateusz Piesowicz

Ekspert i doradca w dziedzinie ubezpieczeń oraz autor ponad 100 poradników dotyczących polis komunikacyjnych i turystycznych. W swoich tekstach zwraca uwagę na trudne zagadnienia ubezpieczeniowe, aby przedstawiając je w zrozumiały sposób, ustrzec klienta przed niepotrzebnymi wydatkami i ułatwić mu dopasowanie rodzaju ochrony do indywidualnych potrzeb.

Wystaw ocenę

15,00

Loading...