Ubezpieczenie do Kazachstanu

Kazachstan – najciekawsze atrakcje turystyczne

Kazachstan to ogromny kraj, którego zwiedzanie, choćby ze względu na odległości, stanowi nie lada wyzwanie. Warto je mimo wszystko podjąć i zobaczyć chociaż część tamtejszych, bardzo różnorodnych atrakcji. Co czeka na podróżnych, którzy odważą się wyruszyć do Azji Centralnej?

Nur-Sułtan – wieża Bäjterek, Pałac Pokoju i Pojednania, Plan Niepodległości 

Stolica Kazachstanu to miejsce, które z pewnością zaskoczy każdego. Ekstrawagancję widać tam na każdym kroku, zwłaszcza za sprawą architektonicznego bałaganu łączącego wszelkiego rodzaju style od postmodernizmu do orientalizmu. A wszystko to za sprawą jednego człowieka, byłego prezydenta Nursułtana Nazarbajewa i jego dyktatorskich zapędów. Zdecydowanie warto zobaczyć, jaki miał rozmach, zwiedzając m.in. wieżę Bäjterek, centrum handlowe Chan Szatyr, pałac prezydencki czy Piramidę Pokoju i Pojednania – charakterystyczna budowla w kształcie piramidy.

Central punktem stolicy jest Plac Niepodległości, przy którym znajduje się między innymi Pałac Niepodległości, Muzeum Narodowe Republiki Kazachstanu czy pomnik kazaskiego Eli.

Wielki Kanion Sharyn

Na południu Kazachstanu około 200 km od Ałmatów znajduje się kanion, który ma 154 km długości,  a w najgłębszym miejscu 300 metrów głębokości. Wprawdzie jest on dużo mniejszy od Wielkiego Kanionu Kolorado, ale również robi oszałamiające wrażenie. Miejsce godne polecenia! Zwiedzanie Szaryńskiego Parku Narodowego jest płatne.

Ałmaty – Meczet Centralny i wiele więcej

Była stolica i największe miasto Kazachstanu, położone na południowym wschodzie kraju, blisko granicy z Kirgistanem, stanowi istne przeciwieństwo Nur-Sułtanu. Parki, zabytki, muzea, do tego otaczające metropolię pasmo górskie Tien-szan i jego ośnieżone szczyty. To wszystko robi odpowiednie wrażenie na przyjezdnych, zwłaszcza podziwiane ze wzgórza Kok Tobe, na które wjeżdża kolejka gondolowa.

W Ałmatach z pewnością warto zobaczyć Meczet Centralny z charakterystyczną złotą kopułą – do 2011 była ona niebieska. Budynek powstał na miejsce starego meczetu, który spłonął w 1987 roku. W mieście można podziwiać także świątynię chrześcijańską, czyli Sobór Wniebowstąpienia Pańskiego – budynek powstał na początku XX wieku w stylu eklektycznym.

Jednym z najbardziej znanych parków Ałmatów jest Park 28 gwardzistów Panfinowa – to nawiązanie do historii z czasów II wojny światowej, która okazała się zmyślona. Na razie władze nie myślą o zmianie nazwy parku, choć zmieniał on nazwę wielokrotnie.

W Ałmatach znajduje się Centralne Państwowe Muzeum Kazachstanu, w którym znajdują się eksponaty związane z kulturą i historią tego państwa.

Park Narodowy Ałtyn Emel 

Wpisany na listę UNESCO bardzo zróżnicowany geograficznie rezerwat przyrody, obejmujący góry, pustynie, zielone stepy czy równiny. Do jego najsłynniejszych atrakcji należą m.in. śpiewające wydmy oraz kolorowe góry Kaktau i Akutau. 

Park Narodowy Jezior Kolsay

Kolejny bardzo charakterystyczny punkt na mapie Kazachstanu to zatopiony świerkowy las wyrastający wprost z krystalicznie czystych wód. Jezioro Kaindy powstał ledwie 100 lat temu, gdy w wyniku trzęsienia ziemi zablokowane zostało wnętrze wąwozu, a ten wypełnił się wodą. Park znajduje się około 120 km na południowy-wschód od Ałmatów.

Jeziora Kolsai 

Trzy górskie jeziora znajdujące się w parku narodowym na wysokościach 1818, 2252 i 2850 m n.p.m. Skryte są wśród świerkowych lasów, a podziwiać je można albo przemierzając górski szlak, albo wybierając się w rejs łódką.

Ubezpieczenie dla turystów w Kazachstanie – co powinno zawierać i ile kosztuje?

Kazachstan to kraj azjatycki, co sprawia, że zupełnie bezużyteczna będzie tam karta EKUZ – chcąc zapewnić sobie ochronę na czas podróży, musisz kupić prywatne ubezpieczenie turystyczne. Co powinna zawierać taka polisa?

1. Ubezpieczenie kosztów leczenia (KL) – podstawowy element każdego ubezpieczenia dla podróżnych. W ramach tej ochrony ubezpieczyciel gwarantuje pokrycie kosztów związanych m.in. z publiczną i prywatną opieką medyczną, hospitalizacją i transportem medycznym za granicą do wysokości sumy ubezpieczenia określonej w polisie.
2. Ubezpieczenie akcji ratowniczych – najczęściej wchodzi w skład ubezpieczenia KL. Jest szczególnie ważne dla podróżnych aktywnych fizycznie, np. uprawiających turystykę górską.
3. Ubezpieczenie NNW podróżne – im wyższa suma tego ubezpieczenia, na tym większe odszkodowanie możemy liczyć w razie doznania trwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek nieszczęśliwego wypadku. NNW zapewnia również wypłatę sumy gwarantowanej w ubezpieczeniu bliskim ubezpieczonego w razie jego śmierci.
4. Ubezpieczenie OC w  życiu prywatnym – podczas wyjazdu możesz nie tylko ucierpieć w wypadku, ale również sam go przypadkowo spowodować. Poszkodowany może wówczas zażądać od Ciebie rekompensaty, którą ubezpieczyciel pokryje właśnie z polisy chroniącej Twoją odpowiedzialność cywilną.
5. Ubezpieczenie bagażu – ochroną objęte są takie sytuacje, jak zgubienie, uszkodzenie, kradzież czy zniszczenie bagażu. Dodatkowo ubezpieczyć można też drogi sprzęt elektroniczny lub sportowy.

To oczywiście nie wszystko, bo zakres ochrony gwarantowanej przez ubezpieczenie turystyczne możesz w dowolny sposób rozszerzyć, dopasowując je do Twoich potrzeb. Cierpisz na chorobę przewlekłą? Pamiętaj o wykupieniu odpowiedniej klauzuli. Planujesz aktywnie spędzić czas podczas wyjazdu? Koniecznie wykup ubezpieczenie sportowe, a jeśli interesują Cię bardziej ryzykowne sporty, pomyśl o ochronie rozszerzonej o sporty ekstremalne.

Możliwości jest dużo i nic nie stoi na przeszkodzie, żebyś skonstruował polisę kosztującą nawet kilkaset złotych. Na zwykły turystyczny wyjazd tak rozbudowana ochrona nie jest jednak potrzebna – najczęściej wystarczy podstawowy wariant ubezpieczenia z odpowiednio wysoką sumą ubezpieczenia KL (minimum 200 000 zł). Ceny takiej polisy na tygodniowy wyjazd dla jednego dorosłego turysty waha się od 44 zł do około 116 zł.

Koszt ubezpieczenia wzrośnie zarówno, gdy zwiększymy zakres ochrony, jak i wtedy, gdy dodamy do polisy kolejnych ubezpieczonych. Sprawdźmy, ile za ubezpieczenie na tygodniowy pobyt w Kazachstanie zapłaciłoby odpowiednio dwóch, trzech i czterech turystów. Warunki ubezpieczenia w poszczególnych firmach pozostają bez zmian.

Kazachstan – położenie

Kazachstan jest wielkim stepowym państwem położonym na północ od gór Tienszan, na południe od rosyjskiej Syberii, na zachód od Morza Kaspijskiego i na wschód od Chin. Ludzie zamieszkują ten region już od epoki kamiennej.

Kraj jest niezwykle bogaty w zasoby naturalne, w tym w olbrzymie złoża ropy naftowej. Powstała po upadku ZSRR Republika Kazachstanu zajmuje dziewiąte miejsce na świecie pod względem wielkości geograficznej (mniej więcej wielkości Europy Zachodniej) i, co ciekawe, jest największym krajem na świecie bez portu oceanicznego.

Kazachstan – współczesna wieża Babel?

Kazachowie, turkijski lud etnicznie związany z Ujgurami z zachodnich Chin i podobny z wyglądu do Mongolczyków, uzyskał względną polityczną  niezależność w 1991 roku, po ponad sześćdziesięciu latach życia za żelazną kurtyną w ramach wielkiego radzieckiego imperium. 

Kazachstan, który oficjalnie stał się w pełni sowiecką republiką socjalistyczną w 1936 roku, był ważnym, ale często zaniedbywanym regionem zarządzanego z Moskwy wielonarodowego molocha. To właśnie Kazachstan był celem zsyłek tysięcy więźniów politycznych i to właśnie tutaj funkcjonowały jedne z najbardziej surowych łagrów całego ZSRR. 

Kazachstan był również miejscem sowieckich prób jądrowych i nie do końca udanego programu zagospodarowywania nieużytków rolnych przeprowadzonego z inicjatywy Nikity Chruszczowa. Wydaje się, że te siedemdziesiąt lat wywarło głęboki i długotrwały wpływ na niegdyś koczowniczy naród kazachski. Niekoniecznie pozytywny.

Po upadku ZSRR proces demokratyzacji życia społecznego i budowania tożsamości narodowej nowo uformowanego państwa był i wciąż jest mocno utrudniony przez fakt, że duży procent obywateli Kazachstanu etnicznie wcale nie jest Kazachami. Sprawę dodatkowo komplikuje kwestia podziału kraju na rody plemienne. Każda decyzja administracyjna musi je brać pod uwagę. 

Kazachstan zamieszkuje ponad 130 różnych narodowości, a obywatele tego państwa w dokumentach oprócz obywatelstwa mają wpisaną właśnie narodowość. 

Według danych z 2022 roku w Kazachstanie żyje 19 620 000 ludzi. Spis powszechny z 2021 roku podaje, że Kazachowie stanowią 70,4% ludności, zaś największą mniejszością etniczną są Rosjanie – to aż 15,5 procent ludności. Inni nie-Kazachowie, tacy jak Uzbecy, Ukraińcy, Ujgurzy, Niemcy, Tatarzy i Azerowie stanowią łącznie blisko 10 procent. 

Kazachstan – geografia

Kazachstan zajmuje powierzchnię około 2 724 900 kilometrów kwadratowych i leży w Azji Środkowej, wzdłuż historycznego Jedwabnego Szlaku, który połączył Europę z Chinami ponad dwa tysiące lat temu. Z obecnym Kazachstanem graniczy pięć państw oraz morskie wybrzeże: Chiny na wschodzie; Rosja na północy; Morze Kaspijskie na zachodzie; oraz Turkmenistan, Uzbekistan i Kirgistan na południu. 

W czasach ZSRR Kazachstan i Uzbekistan posiadały granicę wodną, która przebiegała przez środek Jeziora Aralskiego, lecz na skutek interwencji hydrologicznej człowieka akwen prawie całkowicie wysechł, doprowadzając do jednej z największych katastrof ekologicznych w historii. W 1960 jezioro Aralskie było czwartym co do wielkości jeziorem świata, aktualnie praktycznie nie istnieje. We wspomnianym już  1960 roku powierzchnia jeziora wynosiła 68,5 tys. km², zaś w 2009 roku  było to zaledwie 13,5 tys. km².

Powodem katastrofy było wykonanie kanałów hydrologicznych, które miały czerpać wodę z głównych dopływów jeziora – mowa tu o rzekach Syr-daria i Amu-daria – i nawadniać pustynne rejony Uzbekistanu, na których uprawiano ryż i bawełnę. Pozbawiło to jeziora głównych źródeł wody, a jego poziom zmniejszał się o nawet kilkadziesiąt centymetrów rocznie. Co gorsza, kanały hydrologiczne odprowadzające wodę były wykonane w sposób niezgodny ze sztuką budowy takich instalacji, co skutkowało utratą 30-70% wody. 

Wzdłuż południowo-wschodniej granicy Kazachstanu ciągną się wysokie łańcuchy górskie: Ałtaj i Tienszan. Szczególnie duże wrażenie robi ten drugi łańcuchów, którego najwyższy szczyt – Chan Tengri – wznosi się na wysokość prawie 7010 metrów (bez pokrywy śnieżnej 6995 metrów). 

Obszar na północ i zachód od gór  to rozległy kazachski step. Życie na stepie jest surowe, z ekstremalnymi temperaturami i silnymi wiatrami. Ziemie prowadzące do Morza Kaspijskiego na zachodzie znajdują się poniżej poziomu morza i są bogate w ropę naftową. 

Kazachstan – pogoda i klimat

W Kazachstanie panuje ekstremalny klimat kontynentalny, z długimi, gorącymi latami i mroźnymi zimami. Zima na północy kraju jest długa i mroźna – w niektórych latach temperatury osiągały – 52°C (Nur-Sułtan), ale zdarzają się też odwilże do 5°C. Najkrótszą porą roku na północy jest wiosna, która trwa 1,5 miesiąca, podczas gdy lato trwa 3 miesiące, a zima od października do kwietnia. Śnieg pada głównie w listopadzie, ale może utrzymywać się do kwietnia. 

Ze względu na dużą odległość od oceanu, Kazachstan ma klimat wybitnie kontynentalny, z dużymi śróddzienny i rocznymi wahaniami temperatury. Oznacza to, że temperatury w miesiącach zimowych (od grudnia do lutego) są bardzo niskie, średnia krajowa wynosi od -9°C do -12°C, natomiast lata są gorące, ze średnimi temperaturami od 22°C do 23°C w czerwcu, lipcu i sierpniu. Opady są niewielkie przez cały rok, a ich średni miesięczny poziom wynosi od 14 mm do 30 mm, chociaż wiosną mogą wystąpić powodzie z powodu zwiększonych opadów i topnienia zimowego śniegu. 

Temperatury w ciągu roku w Kazachstanie różnią się w zależności od szerokości geograficznej, przy czym na obszarach północnych zima jest znacznie chłodniejsza niż na południu, a na obszarach południowych lato jest stosunkowo gorące. Oznacza to, że w styczniu i lutym temperatury w stolicy (Nur-Sułtan, na północy kraju) mogą spadać do -16°C, podczas gdy w najbardziej zaludnionym mieście (Ałmaty, na południowym wschodzie) średnie temperatury utrzymują się powyżej -7°C. 

Co zaś się tyczy lata, średnia temperatura w lipcu może wahać się od 20°C na północy i północnym wschodzie do 29°C na południu, w pobliżu granicy z Uzbekistanem. Poziom opadów może się znacznie różnić w zależności od strefy klimatycznej. Obszary pustynne, takie jak centralna część pustyni Betpak Dala i południowa część pustyni Kyzylkum, charakteryzują się opadami na poziomie zaledwie 100-200 mm rocznie, podczas gdy na obszarach stepowych opady wynoszą 200-500 mm rocznie. Opady na pogórzu i w górach wahają się od 500 do 1600 mm rocznie.

Kazachstan – w jakim języku się dogadasz?

Odpowiedź może być tylko jedna: w języku rosyjskim. Dlaczego nie język Kazachski? Ponieważ kazachski, który obok języka rosyjskiego jest językiem urzędowym Kazachstanu, jest językiem turkijskim, którym włada biegle zaledwie 40 procent ludności kraju. Językiem rosyjskim posługują się praktycznie wszyscy i właśnie dlatego stanowi on interetniczny środek komunikacji między Rosjanami, Kazachami, Koreańczykami i innymi.

Ponadto język rosyjski jest nadal bardzo ważny w regionie. Znajomość rosyjskiego pozwala Kazachom porozumiewać się z innymi byłymi republikami radzieckimi. Rosyjski jest zatem „angielskim Azji Środkowej”.

Kazachstan – z czego dumni są jego mieszkańcy?

Kazachowie są historycznie narodem koczowniczym, a zatem wiele z ich symboli narodowych związanych jest koczowniczym trybem życia. Przykładem może być tu wielkie zamiłowanie do koni. To szlachetne zwierzę jest prawdopodobnie najważniejszym elementem kultury kazachskiej. 

Kazachowie kochają konie, wykorzystują je jako podstawowy środek transportu, używają ich w rolnictwie, ścigają się na nich dla zabawy, a nawet spożywają ich mięso podczas uroczystości. Wielu Kazachów posiada własne konie i trzyma ich zdjęcia w swoich domach lub biurach. 

Innym symbolem koczowniczej tożsamości Kazachów są słynne jurty, czyli okrągłe namioty o bardzo charakterystycznej strukturze. Więcej o nich pisaliśmy przy okazji omawiania kultury Mongolii. W przeciwieństwie jednak do Mongolii, gdzie jurty są w powszechnym użyciu, obecnie bardzo niewielu Kazachów wciąż w nich mieszka, choć siedzenie na podłodze, zaczerpnięte właśnie ze sposobu życia w jurtach, jest nadal bardzo powszechne w wielu kazachskich domach. Jurty są za to szeroko wykorzystywane podczas uroczystości narodowych oraz w sztuce i poezji kazachskiej jako symbol koczowniczej przeszłości Kazachów.

Kazachowie są również bardzo dumni ze swoich gór, rzadkich zwierząt, takich jak pantery śnieżne, orły i sokoły (orzeł pojawia się na fladze Kazachstanu) oraz narodowego instrumentu – dombry, dwu strunowego instrumentu z cienką szyjką i brzuszną podstawą, przypominającego gitarę.

W szczytowym okresie istnienia Związku Radzieckiego nie było miasta, w którym nie spotkalibyśmy pomnika Lenina, ulicy nazwanej na cześć rewolucji lub sierpa, młota i czerwonej gwiazdy na budynkach publicznych. W wielu Kazachskich domach okres ten wspomina się z dużą nostalgią.

Według wielu mieszkańców Kazachstanu w latach sowieckich życie było po prostu lepsze. Każdy miał pracę, każdy miał dom lub mieszkanie, a jedzenia było pod dostatkiem. Kazachowie byli częścią potężnego mocarstwa, który rzucało wyzwanie Stanom Zjednoczonym i innym potęgom świata. Żyli w systemie socjalistycznym, który opierał swój sukces na ciężkiej pracy swoich obywateli. Przynajmniej w teorii. 

Kazachską dumą są także bogate złoża surowców, potencjał rolniczy i naturalne piękno kraju. Warto wiedzieć, że w czasach sowieckich Kazachstan był prawdziwym spichlerzem całego imperium, produkując znaczną część produktów rolnych Związku Radzieckiego. Pomimo tego faktu, Kazachstan w powszechnej świadomości uchodzi za miejsce jałowe i surowe, co razi jego mieszkańców.

Kuchnia Kazachstanu, czyli co zobaczysz na stole

Jedną z popularnych potraw kazachskich jest pilaw, który często kojarzony jest z kuchnią sąsiedniego Uzbekistanu. Jest to danie z ryżu, zwykle przyrządzane z marchewką, baraniną i dużą ilością oleju. 

Bardzo powszechne są również zupy, w tym barszcz rosyjski. Zupy w Kazachstanie mogą być przyrządzane niemal ze wszystkiego. Barszcz jest zazwyczaj czerwony (na bazie buraków) lub brązowy (na bazie mięsa), z kapustą, mięsem, czasami ziemniakami i zazwyczaj z dużą ilością kwaśnej śmietany. 

Pelimnin, rosyjska potrawa, którą przyrządza się, wypełniając małe kieszonki z ciasta mięsem i cebulą, cieszy się dużym uznaniem wśród wszystkich narodowości w Kazachstanie i jest dość często podawana jako codzienny posiłek.

Kolejnym popularnym daniem, choć niejednoznacznie kazachskim, jest manti – duża kieszeń z ciasta wypełniona mięsem, cebulą, a czasem dynią.

Do prawie każdego posiłku podaje się chleb (najczęściej bochenki lub płaski, okrągły chleb zwany leipioskka) oraz sezonowe owoce i warzywa. 

Dużą popularnością w regionie cieszą się szaszłyki z marynowanego mięsa pieczonego na małym ogniu, które je się nadziane na patyki. Nie jest to codzienna potrawa domowa, ale za to dość często spotkać ją można w menu w przydrożnych kawiarniach i narożnych budkach z jedzeniem. W wersji domowej szaszłyki podaje się na specjalne okazje lub w przypadku uboju zwierzęcia.

Do codziennych posiłków Kazachowie piją soki owocowe, mleko, napoje bezalkoholowe, piwo, wodę i herbatę. Herbata jest nieodłączną częścią życia w Kazachstanie. Wielu ludzi siada i pije herbatę co najmniej sześć lub siedem razy dziennie. Każdy gość jest zawsze poczęstowany herbatą, a nawet zmuszony do pozostania i wypicia jej. Herbatę pije się prawie zawsze gorącą, ponieważ Kazachowie uważają, że picie zimnych napojów powoduje choroby. Napoje bezalkoholowe, piwo i inne napoje pije się zimne, ale nigdy nie za zimne, z obawy przed chorobą.

Zwyczaje związane z piciem herbaty różnią się między Rosjanami i Kazachami. Rosjanie piją herbatę w filiżankach wypełnionych po brzegi gorącą herbatą. Kazachowie piją herbatę w małych spodkach o szerokich dziobkach, zwanych karami, których nigdy nie napełniają więcej niż do połowy (zwykle tylko do jednej czwartej). Chodzi o to, aby herbata nigdy nie wystygła, a podawanie pustej filiżanki przez gościa lub członka rodziny kobiecie nalewającej herbatę służy utrzymaniu ich wzajemnego kontaktu, jest sposobem na okazanie szacunku. Kazachowie traktują picie herbaty bardzo poważnie, a rytualne parzenie, picie, podawanie i napełnianie filiżanek nabiera prawdziwego rytmu i piękna, gdy się je obserwuje.

Kazachowie są przesądni, dlatego też ich kultura bogata jest w liczne tabu dotyczące zachowania się przy stole. Ponadto jako muzułmanie, Kazachowie nie jedzą wieprzowiny. Zakaz spożywania wieprzowiny znacznie bardziej przestrzegany jest na wsiach niż w coraz bardziej zlaicyzowanych miastach.

Kazachowie mają również wielki szacunek dla chleba. Nigdy nie powinno się go marnować ani wyrzucać. Kazachowie często zabraniają wychodzić z domu bez zjedzenia choć odrobiny ich chleba, nawet jeśli jest to tylko mały okruszek.

Jednym z narodowych zwyczajów jest jedzenie rękami. Obrządek ten zachował się głównie na obszarach wiejskich, ale widok kazachskich mieszczuchów spożywających swój posiłek bez użycia sztućców, nie powinien nikogo dziwić.  

Narodowa potrawa Kazachów – beszbarmak – oznacza po kazachsku “pięć palców”. Beszbarmak jest zwykle przyrządzany z drobno posiekanego gotowanego mięsa, zmieszanego z makaronem i chyk, sosem cebulowym. Zazwyczaj podawany jest na dużych, wspólnych półmiskach, dzielonych między kilka osób.

Podawanie beszbarmaku jest przesiąknięte rytuałem. Jeśli zwierzę, np. owca, zostało ubite na cześć gościa, gospodarz podaje różne kawałki mięsa różnym osobom, w zależności od ich płci, wieku i pozycji w strukturze społecznej. Na znak szacunku najstarsze osoby i honorowi goście zawsze otrzymują najlepsze kawałki mięsa.

Kazachstan – zwyczaje związane z podjęciem gości

Konakasy – Kazachowie od najdawniejszych czasów słyną z gościnności. Zawsze rezerwują dla gości najsmaczniejsze potrawy. Goście dzielą się na trzy rodzaje: “arnay konak” – specjalnie zaproszony gość, “kudayy konak” – przypadkowy nieznajomy (nieproszony), “kydyrma konak” – niespodziewany gość. Wszystkim tym gościom proponuje się bogaty stół zwany Konakasy.

Konakkade – tradycja, zgodnie z którą gospodarz ma prawo poprosić gościa o zaśpiewanie piosenki lub zagranie na instrumencie muzycznym (oczywiście, o ile gość jest znany ze swojego talentu), zapewniając w ten sposób trochę zabawy i radości podczas uczty.

Erulik – jeśli do wsi przybywali nowi osadnicy, urządzano na ich cześć erulik, czyli małą uroczystość, która pozwalała przybyszom szybko zaadaptować się w nowym miejscu. Do zwyczaju erulik należy również pomoc w osiedleniu się przybyszów, kiedy to sąsiedzi dostarczają im na czas pobytu drewno na opał, wodę do picia itp.

Toy dastarkhan – specjalna forma celebrowania ważnych świąt. Oprócz spotkań podczas “Toy dastarkhan” organizowane są zawody sportowe, muzyczne, konkursy śpiewu (aitys) oraz zawody jeździeckie. Bardzo często przy takich okazjach serwowane są dania kazachskiej kuchni narodowej.

Kazachski ślub, czyli miłość niejedno ma oblicze

Jedną z unikatowych kazachskich tradycji koczowniczych jest cały ceremoniał związany z zawieraniem małżeństwa. Kazachowie zakazywali małżeństw między krewnymi do siódmego pokolenia. To dość restrykcyjne podejście ma zapobiegać mieszaniu się krwi, a co za tym idzie, korzystnie wpływa na zdrowie przyszłego potomstwa.

Kazachowie lubowali się w aranżowaniu małżeństw. Nierzadko bywało, że jeśli dwa kazachskie rody żyły ze sobą w przyjaźni, śluby planowano jeszcze przed narodzinami dzieci. W takim przypadku młodzi Kazachowie dorastali świadomi, że spędzą resztę życia jako mąż i żona. Rodzice starali się “dogadać” małżeństwa swoich pociech jeszcze zanim osiągną one pełnoletniość. 

Jak wyglądało to w praktyce? Każdą ceremonię ślubną poprzedzał kudalyk, czyli swatanie. Przed ślubem do domu panny młodej przyjeżdżali swaci. Ich zadaniem było dogadanie się z najbliższymi krewnymi dziewczyny w sprawie jej zamążpójścia. Podczas zalotów ojciec panny młodej otrzymywał od gości prezenty, najczęściej w postać koni lub bydła. Zawierana była także wstępna umowa ślubna. 

Jeśli negocjacje kończyły się sukcesem, ojciec przyszłej panny młodej wręczał płaszcz głównemu swatowi, który nazywany był  “Shege Sapa”. O pomyślnym zakończeniu zalotów świadczyło również przygotowanie kuyruk bauyr – pysznej potrawy z wątroby, którą wspólnie spożywano.

Po pewnym czasie swaci ponownie odwiedzali ojca panny młodej. Na tym spotkaniu dochodziło do ustalenia konkretów: daty ślubu, podsumowania kosztów ceremonii i, co najważniejsze, ustalenia wysokości wykupu panny młodej. Ten etap pieczętowany był publicznym odczytaniem słów modlitwo-przysięgi, przypieczętowane baranią krwią oraz całą serią gier i zabaw okraszonych kolejną wymianą prezentów. Na tym etapie państwo młodzi nie byli nawet zaproszeni do wspólnej zabawy. Nie mieli też prawa głosu – o ich losie decydowali starsi. 

Kolejnym krokiem była wypłata wykupu panny młodej, zwanego kałymem, zazwyczaj w postaci kilku sztuk bydła lub koni. Jego wysokość uzależniona była od zamożności rodu panny młodej. Dopiero po uiszczeniu tej opłaty narzeczony mógł udać się z pierwszą oficjalną wizytą do swojej przyszłej żony. Oczywiście nie sam – towarzyszył mu cały orszak złożony z rodziny i bliskich przyjaciół. Naprzeciw temu barwnemu pochodowi wychodziła panna młoda w asyście innych kobiet, sióstr i matki, częstując przybyszów jedzeniem. Dopiero tego dnia wieczorem przyszłe małżeństwo mogło się oficjalnie poznać i poprosić o błogosławieństwo rodziców. 

Zaślubiny mogły zostać zerwane bez podania przyczyny zarówno przez pana młodego, jak i pannę młodą, lecz był to, jak powiedzielibyśmy dzisiaj, prawdziwy skandal o poważnych konsekwencjach prawnych i finansowych dla obu rodzin, dlatego nie dochodziło do takich sytuacji często. 

FAQ – najczęściej zadawane pytania o podróż do Kazachstanu