Kolumna pieszych lub kolumna rowerzystów – jak bezpiecznie ją wyprzedzić?

Poruszanie się kolumny pieszych – co mówi kodeks drogowy?

Każdy uczestnik ruchu drogowego zobowiązany jest do przestrzegania przepisów kodeksu drogowego. Nie ma znaczenie, czy jest to kierowca pojazdu mechanicznego, rowerzysta, pieszy czy kolumna pieszych odbywająca pielgrzymkę.

Nasze rozważania o zasadach poruszania się kolumny pieszych zacznijmy od definicji. Przepisy ruchu drogowego wskazują, że kolumna pieszych to:

Tak więc kolumna pieszych nie jest przypadkową zbieraniną osób, ale zorganizowaną grupą, którą ktoś prowadzi lub dowodzi. Jeśli wiemy już, z jakim uczestnikiem ruchu mamy do czynienia, to w jaki sposób może on poruszać się po jezdni?

Przepisy ruchu drogowego wskazują, że pieszy, który porusza się po jezdni lub poboczu, powinien robić to po lewej stronie drogi. W przypadku ruchu kolumny pieszych jest inaczej! Wiąże się on z następującymi obowiązkami:

• kolumna pieszych może poruszać się wyłącznie po prawej stronie jezdni;
• jeśli kolumnę pieszych stanowią osoby do 10 lat, to muszą poruszać się po lewej stronie drogi;
• w jednej kolumnie mogą iść obok siebie 4 osoby, w kolumnie wojskowej 6, jeśli nie zajmują więcej niż połowy szerokości jezdni;
• w kolumnie pieszych do 10 lat obok siebie mogą iść 2 osoby tylko wtedy, gdy porusza się ona pod nadzorem co najmniej jednej osoby pełnoletniej;
• kolumna pieszych nie może być dłuższa niż 50 metrów;
• odległość między poszczególnymi kolumnami musi wynosić nie mniej niż 100 metrów;
• w przypadku przemarszu w warunkach niedostatecznej widoczności pierwszy i ostatni pieszy muszą nieść latarki – odpowiednio białą (skierowana do przodu) i czerwoną (skierowana do tyłu), światła muszą być widoczne z odległości minimum 150 metrów, przy kolumnach dłuższych niż 20 metrów wymagane są dodatkowe latarki i elementy odblaskowe.

Kolumna pieszych ma obowiązek poruszać się po jezdni w określony sposób, który sprawia, że jest ona dobrze widoczna, a do tego umożliwia wyprzedzenie jej przez kierowców pojazdów mechanicznych.

Kolumna rowerzystów na jezdni – jak może się poruszać?

Drugim zorganizowaną grupą, którą latem możemy spotkać częściej na drogach, jest kolumna rowerzystów. W jej przypadku przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym wskazuje, że:

• liczba rowerów jadących w zorganizowanej kolumnie nie może przekraczać 15;
• odległość między poszczególnymi kolumnami musi wynosić co najmniej 200 metrów;
• jazda w kolumnie nie zwalnia z obowiązku przestrzegania przepisów ruchu drogowego;
• zabrania się jazdy po jezdni obok siebie rowerzystów, z zastrzeżeniem opisanym poniżej.

Co do zasady rowerzyści jadący w kolumnie powinni poruszać się jeden za drugim. Jednak przepisy kodeksu drogowego dopuszczają pewien wyjątek:

W praktyce oznacza to, że rowerzyści poruszający się w kolumnie po ruchliwej drodze krajowej mają obowiązek poruszać się jeden za drugim. Natomiast podczas jazdy po mniej uczęszczanej drodze powiatowej lub gminnej, gdzie ruch jest zdecydowanie mniejszy, mogą jechać obok siebie po swoim pasie. Oczywiście w każdym przypadku należy kierować się zdrowym rozsądkiem i indywidualną oceną sytuacji.

Wyprzedzanie kolumny pieszych – na co powinien zwrócić uwagę kierowca?

W 2023 roku z winy kierujących doszło do 57 wypadków z udziałem pieszych, których przyczyną było nieprawidłowe wyprzedzanie przez kierującego pojazdem. W takich zdarzeniach śmierć poniosło 10 osób, a 49 zostało rannych. Niestety dane Policji nie rozróżniają pojedynczych pieszych i kolumn pieszych.

Nawet jeśli wszystkie wskazane powyżej przydatki dotyczy pojedynczych pieszych – najwięcej wypadków z udziałem pieszych ma miejsce w miesiącach jesiennych i zimowych – to i tak warto poznać zasady wyprzedzania kolumn pieszych, ponieważ wjechanie w taką grupę osób idących po jezdni z dużym prawdopodobieństwem będzie miało tragiczne skutki.

Właśnie z tego powodu kierujący pojazdem podczas wyprzedzania musi zachować szczególną ostrożność, a w szczególności bezpieczny odstęp od wyprzedzanego uczestnika ruchu – w przypadku kolumny pieszych odstęp ten nie może być mniejszy niż 1 metr!

Oczywiście zachowanie szczególnej ostrożności dotyczy także dojazdu do kolumny pieszych. Manewr należy wykonać w bezpieczny sposób w wyznaczonym do tego miejscu, więc nie można wyprzedzać kolumny pieszych na podwójnej ciągłej – chyba że podczas manewru kierowca jej nie przekroczy i jednocześnie zachowa wymagany odstęp od kolumny, co jest w praktyce niemożliwe.

Podczas wyprzedzania kolumny pieszych należy wziąć pod uwagę takie czynniki jak warunki atmosferyczne, stan nawierzchni, wielkość kolumny oraz wielkość naszego pojazdu. Są to elementy związane ze szczególną ostrożnością, którą kodeks drogowy definiuje jako:

W przypadku opadów deszczu kierowca powinien wyprzedzać kolumnę pieszych w większej odległości i z mniejszą prędkością. Pamiętajmy, że poszczególne zorganizowane grupy pieszych muszą pozostawać w odstępie co najmniej 100 metrów, który ułatwia ich wyprzedzanie. 

Wyprzedzanie kolumny rowerzystów – zasady

Statystyki Policji wskazują, że w 2023 roku z winy kierujących innymi pojazdami doszło do 255 wypadków, których przyczyną było nieprawidłowe wyprzedzanie, a poszkodowanym został rowerzysta. W wyniku takich zdarzeń zginęło 34 cyklistów, a 221 zostało rannych. Nieprawidłowe wyprzedzanie przez kierowców innych pojazdów było najczęstszą przyczyną wypadków śmiertelnych i trzecią najczęstszą wypadków rowerzystów w ogóle!

Niestety w mediach pojawiają się co jakiś czas, na szczęście rzadki, informacje o tragicznych wypadkach, w których rozpędzony samochód wjechał w kolumnę rowerzystów. Manewr wyprzedzania należy do tych najtrudniejszych, a niechronieni uczestnicy ruchu są szczególnie narażeni na urazy i śmierć w razie zderzenia.

Podobnie jak w przypadku wyprzedzania kolumny pieszych przy wyprzedzaniu kolumny rowerzystów, kierujący pojazdem ma obowiązek w szczególności:

• wykonać manewr po upewnieniu się, że ma dostateczną widoczność i miejsce do wyprzedzania, by nie utrudniać komukolwiek ruchu;
• zasygnalizować manewr;
• zachować szczególną ostrożność;
• zachować bezpieczny odstęp, który wynosi co najmniej 1 metr.

Zwróćmy uwagę, że jeśli jezdnia jest wystarczająco szeroka, rowerzyści w kolumnie poruszają się jeden za drugim, a kierowca ma możliwość zachowania wymaganej bezpiecznej odległości od rowerzystów, to może on ich wyprzedzić, nawet gdy na jezdni jest namalowana podwójna linia ciągła – oczywiście nie może jej on przekroczyć.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o wyprzedzanie kolumny pieszych i rowerzystów