Jak dobrze wiadomo, niepełnosprawność nie przekreśla szans na uzyskanie uprawnień do prowadzenia pojazdów. Osoby niepełnosprawne mogą zdobyć prawo jazdy po spełnieniu odpowiednich warunków i zdaniu egzaminu. A co z osobami, których stan zdrowia lub sprawność uległy nagłemu pogorszeniu? Czy mogą przez to stracić prawo jazdy? Czy coś zmienia się dla nich w kwestii ubezpieczenia? Sprawdźmy!
W tym artykule przeczytasz:
Utrata prawa jazdy a stan zdrowia kierowcy
Zgodnie z informacjami zawartymi w artykule: “Prawo jazdy dla osoby niepełnosprawnej – zasady, przepisy, ograniczenia”, tylko niektóre rodzaje niepełnosprawności oznaczają brak możliwości ubiegania się o prawo jazdy. O tym, czy w przypadku danej osoby występują przeciwwskazania do prowadzenia pojazdów, decyduje lekarz, który w zaświadczeniu może wskazać tzw. kody ograniczenia. Ich zadaniem jest poinformowanie, jakie warunki trzeba spełnić, aby osoba niepełnosprawna mogła prowadzić samochód, nie stwarzając przy tym zagrożenia ruchu drogowego.
Kryteria zdrowotne, które trzeba spełnić, żeby móc ubiegać się o wydanie uprawnień do kierowania pojazdami, są określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia ws. badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców. Podczas badań sprawdzane są m.in. wzrok, słuch, układ ruchu, narząd równowagi i ciśnienie, działanie układu oddechowego i sercowo-naczyniowego, a także stan psychiczny kandydata na kierowcę.
Jeżeli więc osoba niepełnosprawna otrzymała prawo jazdy, spełniając wymogi dotyczące badań lekarskich i psychologicznych, sam fakt posiadania niepełnosprawności nie może stanowić podstawy do odebrania uprawnień. Jednocześnie istnieją oczywiście okoliczności, w których prawo jazdy można stracić, a są nimi:
- przekroczenie dopuszczalnego limitu punktów karnych,
- podejrzenie podrobienia lub przerobienia prawa jazdy,
- zniszczenie dokumentu prawa jazdy w stopniu uniemożliwiającym odczytanie zawartych na nim informacji,
- orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów,
- zły stan zdrowia kierowcy.
Nas interesuje w szczególności ostatni punkt, a więc utrata prawa jazdy ze względu na zły stan zdrowia kierowcy. Sytuacja taka może się zdarzyć w przypadku przeprowadzania badań lekarskich podczas przedłużania ważności dokumentu, a także odzyskiwania i ponownego wyrabiania uprawnień, gdy lekarz stwierdzi występowanie u kierowcy schorzeń dyskwalifikujących go w kwestii prowadzenia pojazdów.
Choroby uniemożliwiające prowadzenie pojazdów
Chorób, które uniemożliwiałyby prowadzenie pojazdów, nie ma wbrew pozorom dużo. Co więcej, mogą zdarzyć się przypadki, gdy osoba cierpiąca na jedną z nich mimo wszystko zyska możliwość zdobycia/odzyskania prawa jazdy, otrzymując od lekarza zaświadczenie o braku przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów (np. przy zażywaniu odpowiednich leków). Każdy przypadek trzeba oczywiście traktować indywidualnie.
O ile stosunkowo rzadkie są przypadki odbierania uprawnień z powodu złego stanu zdrowia “zwykłym” kierowcom, o tyle częściej zdarzają się kierowcom zawodowym, którzy muszą regularnie powtarzać badania lekarskie.
Ogólnie rzecz biorąc, można jednak uznać, że schorzeniami, których występowanie stanowi przeciwwskazanie do prowadzenia pojazdów, są choroby prowadzące do omdleń, czy zmuszające do zażywania leków, które wpływają na zdolności psychofizyczne. Wśród nich można wymienić m.in.:
- poważne schorzenia narządu wzroku lub słuchu,
- schorzenia narządu równowagi objawiające się napadowymi zawrotami głowy,
- schorzenia narządów ruchu (zdobycie prawa jazdy może umożliwiać specjalnie dostosowany do potrzeb osoby niepełnosprawnej samochód),
- schorzenia serca i układu naczyniowego (np. arytmia),
- schorzenia nerek (np. ostra niewydolność nerek),
- schorzenia neurologiczne (np. padaczka),
- cukrzyca,
- choroba alkoholowa,
- choroby psychiczne,
- uzależnienie od leków lub alkoholu.
Jeżeli z powodu jednego z wymienionych lub innego powodu lekarz orzecze występowanie przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów, prawo jazdy albo nie zostanie wydane (w przypadku jego zatrzymania), albo kierowca będzie zobligowany do jego zwrotu (w przypadku badań lekarskich w celu przedłużenia ważności dokumentu).
W przypadku niektórych kierowców może być konieczne orzeczenie wydane przez lekarza specjalistę np. w dziedzinie okulistyki, diabetologii lub neurologii.
Trzeba pamiętać, że nasze zdrowie to nasza odpowiedzialność. Nie wolno lekceważyć żadnego niepokojącego objawu w rodzaju nagłego złego samopoczucia czy braku kontroli nad własnym ciałem wywołanego przewlekłym schorzeniem. Stwarzamy w ten sposób zagrożenie nie tylko dla siebie i naszych pasażerów, ale też innych uczestników ruchu drogowego.
Zauważając u siebie jakiekolwiek przejawy złego stanu zdrowia, które mogą wpływać na naszą zdolność do prowadzenia pojazdów, należy zatem jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Bez obaw – nie musi to jeszcze wcale oznaczać utraty uprawnień. Takie przypadki są wręcz bardzo rzadkie i nawet osoby przewlekle chore, których choroba jest właściwie prowadzona lub nie daje objawów, mogą zachować prawo jazdy. Ważne, żeby stale kontrolować swój stan zdrowia, pamiętając o regularnym powtarzaniu badań lekarskich. W zależności od stanu zdrowia kierowcy może on być zobligowany do ich powtarzania w okresie 10 (wady wzroku) lub 5 lat (cukrzyca), a w niektórych przypadkach nawet co roku.
W przypadku stwierdzenia u kierowcy padaczki i przyjmowania przez niego leków przeciwpadaczkowych można orzec brak przeciwwskazań zdrowotnych do prowadzenia pojazdów, o ile przedstawi on zaświadczenie od neurologa potwierdzające brak napadów padaczkowych w ciągu ostatnich 2 lat. Obowiązkowe jest także regularne powtarzanie badań kontrolnych co pół roku (przez 2 lata), a następnie co rok (przez 3 lata) i dalej zgodnie z zaleceniami lekarza. Osoby chorujące na padaczkę, którym zawieszono uprawnienia do kierowania pojazdami na okres dłuższy niż rok, są zobowiązane do przejścia egzaminu kontrolnego sprawdzającego ich kwalifikacje.
Konsekwencje zatajenia złego stanu zdrowia przez kierowcę
Jak już wspominaliśmy, regularne kontrolowanie swojego stanu zdrowia to obowiązek każdego kierowcy. Fatalnym pomysłem jest unikanie takiej kontroli lub jej zbyt długie odwlekanie. Pamiętaj, że jako na kierowcy ciąży na Tobie odpowiedzialność także za innych uczestników ruchu drogowego, których bezpieczeństwo może być przez Ciebie zagrożone.
Dlatego też absolutnie nigdy nie wolno ukrywać choroby lub zatajać swojego kiepskiego stanu zdrowia przed lekarzem. Takie postępowanie nie dość, że może mieć tragiczne skutki na drodze (np. w razie utraty ostrości widzenia, napadów padaczki czy hipoglikemii), to jest obarczone także konsekwencjami prawnymi. Kierowcy, który celowo zataił informacje o swoim stanie zdrowia i spowodował przez to wypadek, grozi do 3 lat pozbawienia wolności za wyłudzenie poświadczenia nieprawdy (art. 272 Kodeksu karnego). Warto też pamiętać, że policja ma uprawnienia, aby skierować prowadzącego pojazd na badania kontrolne.
Stan zdrowia kierowcy a ubezpieczenie OC
Niepełnosprawny, chory przewlekle lub zobowiązany do odbywania regularnych badań kontrolnych kierowca jest tak samo jak każdy inny zobligowany do posiadania ubezpieczenia OC. Towarzystwa ubezpieczeniowe nie przewidują w tym względzie żadnych szczególnych zasad dla takich osób – składki ubezpieczenia samochodu są więc dla nich obliczane na identycznych zasadach jak w przypadku pozostałych klientów. Nie można więc liczyć na zniżki z powodu stanu zdrowia kierowcy.
Nie oznacza to jednak, że osoby niepełnosprawne i ich opiekunowie nie mogą liczyć na żadnego rodzaju przywileje. Jednym z nich jest tzw. ulga rehabilitacyjna na samochód, czyli przewidziany dla nich rodzaj ulgi podatkowej, który obejmuje m.in. takie wydatki jak opłaty za paliwo, przeglądy, wymianę opon, ubezpieczenie OC czy naprawy samochodu. W 2023 roku górny limit ulgi rehabilitacyjnej na samochód wynosi 2280 zł.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o konsekwencje utraty zdrowia przez kierowcę
Tak. Utrata prawa jazdy z powodu złego stanu zdrowia jest możliwa w razie stwierdzenia przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów przez lekarza wykonującego standardowe badanie lekarskie kierowcy. Dotyczy to zarówno badań przeprowadzanych w celu przedłużenia ważności dokumentu, jak i jego odzyskania i ponownego wyrabiania uprawnień.
Do utraty prawa jazdy z powodu stanu zdrowia kierowcy mogą doprowadzić przede wszystkim schorzenia wpływające na jego zdolności psychofizyczne i prowadzące do omdleń. Wśród nich można wymienić m.in. schorzenia narządów wzroku i słuchu, schorzenia neurologiczne, cukrzycę czy uzależnienie od leków lub alkoholu.
Dbałość o dobry stan zdrowia i jego stałe kontrolowanie to obowiązek każdego kierowcy, na którym spoczywa odpowiedzialność za bezpieczeństwo swoje i pozostałych uczestników ruchu drogowego. Zatajanie informacji o pogorszeniu się stanu zdrowia to fatalny pomysł, który może mieć konsekwencje nie tylko na drodze, ale także prawne, ponieważ takiemu kierowcy grozi nawet do 3 lat pozbawienia wolności za wyłudzenie poświadczenia nieprawdy.
Tak. W przypadku zauważenia przez policjanta, że dany kierowca nie radzi sobie z prowadzeniem pojazdu, a jednocześnie nie znajduje się pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, ma on uprawnienia, aby skierować taką osobę na badania kontrolne i ewentualnie na egzamin sprawdzający. Takiego kierowcę można również zgłosić na policję.
- Można utracić uprawnienia do prowadzenia pojazdów ze względu na zły stan zdrowia kierowcy.
- Decyzję o stwierdzeniu przeciwwskazań do kierowania pojazdami podejmuje lekarz podczas przeprowadzania badań kontrolnych kierowcy ubiegającego się o przedłużenie uprawnień lub ich odzyskanie.
- Przeciwwskazanie do kierowania pojazdami mogą stanowić m.in. choroby prowadzące do omdleń oraz wpływające negatywnie na zdolności psychofizyczne kierowcy.
- Choroba przewlekła lub niepełnosprawność nie musi stanowić powodu odebrania prawa jazdy, o ile kierowca przechodzi regularne badania kontrolne swojego stanu zdrowia.
- Zatajanie swojego stanu zdrowia przez kierowcę jest karane pozbawieniem wolności do lat 3.
- Ubezpieczyciele nie przewidują specjalnych zniżek na OC dla niepełnosprawnych kierowców, ale możliwe jest m.in. uzyskanie ulgi rehabilitacyjnej na samochód.
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2019 r. w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190001659/O/D20191659.pdf
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970880553/U/D19970553Lj.pdf
Trudne pojęcia
Loading...
Dołącz do dyskusji