Kredyt konsumencki – co to jest?

Kredyt konsumencki – wysokość kredytu

W ramach pojęcia kredytu konsumenckiego mieszczą się różnego rodzaju pożyczki i kredyty. Ich wspólną cechą musi być to, że kredytodawca udziela ich na cele prywatne, a nie zawodowe i związane z działalnością gospodarczą. Przyjrzyjmy się, co na temat kredytu konsumenckiego mówi dedykowana mu ustawa.

Artykuł 3.1 Ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim wskazuje, że:

Ustawodawca wskazał maksymalną wysokość kredytu konsumenckiego. Wynosi ona 255 550 zł. Co jednak ważne, w dalszych zapisach pojawia się wyjątek od tej kwoty. Za kredyt konsumencki w myśl przepisów uznaje się także kredyt niezabezpieczony hipoteką. Kredytobiorca musi przeznaczyć go na remont mieszkania lub domu, a jego wysokość może być większa!

Przeczytaj też: Jak sprawdzić zdolność kredytową?

Kredyt konsumencki – które umowy nim są?

W kolejnym ustępie ustawy o kredycie konsumenckim znajdziemy informację, do których umów kredytowych stosuje się ustawę o kredycie konsumenckim. Wbrew nazwie nie są to tylko kredyty, ale także innego rodzaju umowy. A więc kredytem konsumenckim są:

• pożyczki,
• kredyty w rozumieniu prawa bankowego,
• umowy o kartę kredytową, debet,
• umowy przy zakupie towaru lub usług na raty (np. na telewizor w sklepie AGD/RTV),
• umowy o kredyt odnawialny.

Widać więc wyraźnie, że kredyty konsumenckie są bardzo popularne. Najprawdopodobniej część z nas nawet nie zdaje sobie sprawy, że ma z nimi do czynienia, kiedy kupuje pralkę na raty czy spłacając zobowiązania z karty kredytowej. 

Wiemy już, do jakich umów kredytowych stosuje się ustawę o kredycie konsumenckim. Ponieważ rynek usług finansowych jest szeroki, to warto sprawdzić, które umowy jej nie podlegają. 

To nie jest kredyt konsumencki!

W art. 4.1 Ustawy o kredycie konsumenckim ustawodawca zapisał, że owej ustawy nie stosuje się do umów:

• w których konsument nie musi płacić oprocentowania oraz innych kosztów związanych z kredytem (spłatą i udzieleniem) – mowa o kredytach 0%,
• leasingu, w których własność przedmiotu umowy nie zostaje przeniesiona na konsumenta,
• związanych ze świadczeniem usług maklerskich zawieranych z zagranicznymi firmami inwestycyjnymi i firmami inwestycyjnymi,
• o kredyt będących wynikiem ugody sądowej i postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich,
• o kredyt, który udzielany jest pracownikom w ramach działalności dodatkowej, a pracownik nie jest zobowiązany do zapłaty oprocentowania lub płaci RRSO niższe niż stosowane na rynku,
• dotyczących odwróconego kredytu hipotecznego.

Wymienione więc wyżej umowy nie są w świetle prawa umowami o kredyt konsumencki. 

Spłata kredytu przed terminem – czy to możliwe?

 W przytaczanej już kilkukrotnie w tym artykule ustawie o kredycie konsumenckim zawarte są także zapisy dotyczące przedterminowej spłaty. Tutaj mamy dobrą wiadomość, ponieważ każdy konsument może spłacić część lub całość kredytu, kiedy tylko chce przed ustalonym w umowie terminem końca kredytowania. 

Jeśli konsument zdecyduje się na całkowitą spłatę kredytu przed terminem, to całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu. Dlaczego? Ponieważ czas obowiązywania umowy o kredyt został skrócony, a więc konsument nie będzie korzystał dalej z usług danego banku czy firmy pożyczkowej. 

Co więcej, nawet jeśli klient poniósł wcześniej koszty kredytu (odsetki, prowizje, podatki czy marże), to ich koszt powinien zostać mu zwrócony. Również w przypadku częściowej spłaty kredytu jego koszt zostanie odpowiednio zmniejszony. 

Pamiętajmy jednak, że kredytodawca może zawrzeć w umowie zapisy mówiące o prowizji w przypadku spłaty kredytu przed terminem. Obwarowane jest to jednak ograniczeniami. Taka prowizja możliwa jest, gdy:

• spłata przedterminowa kredytu przypada na okres, w którym stopa oprocentowania kredytu jest stała, 
• jednocześnie kwota spłacanego kredytu w okresie dwunastu kolejnych miesięcy jest wyższa niż trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, ogłaszanego przez Prezesa GUS w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej “Monitor Polski”, z grudnia roku, który poprzedza spłatę kredytu.

Jednocześnie prowizja za spłatę kredytu przed terminem nie może:

• przekraczać 1% spłacanej części kredytu, jeżeli okres między spłatą kredytu a ustalonym w umowie terminem spłaty kredytu jest większy niż rok,
• przekraczać 0,5%, jeśli ten okres nie przekracza jednego roku,
• być wyższa niż wysokość odsetek, które kredytobiorca musiałby zapłacić, gdyby nie spłacił kredytu wcześniej,
• być wyższy niż bezpośrednie koszty kredytodawcy związane z tą spłatą.

Co równie ważne kredytodawca nie może zastrzec prowizji w przypadku umów:

• kredytu w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym (ROR), czyli koncie osobistym,
• w których konsument spłacił kredyt zgodnie z umową ubezpieczenia zawartą w celu zabezpieczenia spłaty kredytu.

Kredyt konsumencki i konsumpcyjny – czy to jest to samo?

Wprawdzie wiele osób zamiennie używa obu terminów, ale kredyt konsumencki i kredyt konsumpcyjny nie są tym samym. Ten pierwszy jest opisany w Ustawie z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim – jest on więc uregulowany prawnie. Natomiast definicji kredytu konsumpcyjnego nie znajdziemy w przepisach!

Można więc powiedzieć, że pojęcie kredytu konsumpcyjnego należy traktować jako termin marketingowy. Rozumie się go, jako kredyt udzielany na cele konsumpcyjne. 

Przeczytaj też: Kredyt gotówkowy bez zaświadczeń – gdzie i w jaki sposób można go dostać?

FAQ – najczęściej zadawane pytania o kredyt konsumencki