Kuwejt – niepoznana perła arabskiego świata

Kuwejt – atrakcje turystyczne

Wieża Kuwejckie – Kuwait Towers

Budowa 3 wież została ukończona w 1979 roku. W czasie Irackiej okupacji zostały uszkodzone. Obecnie działają. Główna wieża ma 187 metrów wysokości i pełni funkcję wieży ciśnień – znajduje się w niej także restauracja. Ze szczytu roztacza się wspaniały widok.

Wielki Meczet

Świątynia otwarta w 1986 roku i jest największym tego typu obiektem w Kuwejcie – może pomieścić do 10 tys. wiernych. To 8. największy tego typu obiekt na świecie. Turyści mogą go odwiedzać za darmo w dni robocze od 9 do 11 oraz od 16 do 18 po południu.

Muzeum Sztuki Islamskiej – Tareq Rajab Museum

Zostało założone w 1980 roku. W kolekcji muzeum znajduje się ponad 30 tys. przedmiotów, wśród których są rękopisy, ceramika, wyroby ze szkła i metalu, broń, tkaniny czy biżuteria. W 2007 roku założono filię, czyli Muzeum Kaligrafii Islamskiej Tareq Rajab – można tam podziwiać rękopisy znanych kaligrafów, a także zdobione przedmioty.

Pałac Seif

Znajduje się w pobliżu Wielkiego Meczetu w mieście Kuwejt. Jego budowę rozpoczęto w 1880 roku. Od tego czasu budynek był wielokrotnie odnawiany i remontowany. Charakterystycznym elementem obiektu jest wieża z zegarem, którą wieńczy złota kopuła.

Suk Al Mubarakeja

Historyczny obiekt handlowy (targ) znajduje się w mieście Kuwejt między ulicami Abdullah Al-Mubarak, Abdullah Al-Salem i Palestine. Obiekt ten istnieje od ponad 200 lat. To obowiązkowy punkt wycieczki, jeśli chcesz kupić pamiątkę na powrót do domu – od rzemiosła, perskich dywanów i strojów, po słodycze i aromatyczne przyprawy.

Park Zgody – Al Shaheed Park

To największy park miejski w Kuwejcie, który znajduje się na obrzeżach miasta. Na jego terenie znajduje się ogród botaniczny, dwa muzea (Thekra i The Habitat), a także liczne rzeźby czy zabytkowa brama Al-Shaab. Muzeum The Habitat poświęcone jest migracji i środowisku ptaków w Kuwejcie. Natomiast Thekra to muzeum pamięci.

Muzeum Narodowe Kuwejtu

Działa od 1983 roku. W Muzeum Narodowym Kuwejtu znajdują się 4 główne ekspozycje: Hala Dziedzictwa Kuwejtu, Sala Archeologiczna, Planetarium oraz Al Muhallab Dhow (zabytkowy tradycyjny statek żaglowy).

Wyspa Failaka

To niewielka wyspa o długości 13 km, która znajduje się około 15 km na wschód od zatoki Dżun al-Kuwajt. Prowadzone są tam liczne wykopaliska archeologiczne. 

Ubezpieczenie do Kuwejtu już od 6 zł dziennie

Wyjazd na wakacje do egzotycznego kraju wiąże się nie tylko z niezapomnianymi przeżyciami, ale też pewnym ryzykiem. W razie problemów zdrowotnych lub wypadku prawdziwym kłopotem mogą się okazać poniesione w związku z tym koszty opieki medycznej, zwykle znacznie wyższe niż w Polsce.

W Kuwejcie będą one wyjątkowo mocno odczuwalne, bo opieka zdrowotna jest tam bardzo droga. Szczególnie ta prywatna, stojąca na znacznie wyższym poziomie niż publiczna służba zdrowia. Jakie są przykładowe koszty?

• Wizyta u specjalisty w prywatnej klinice – od 10 do 30 dinarów kuwejckich (ok. 130-400 zł).
• Dobowy pobyt w szpitalu prywatnym – od 60 do 200 dinarów kuwejckich (ok. 800-2700 zł).

Biorąc pod uwagę, że w Kuwejcie, podobnie jak w innych krajach azjatyckich, nie skorzystamy z pomocy Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), przed podróżą powinniśmy bezwzględnie zadbać o ubezpieczenie turystyczne z odpowiednio wysoką sumą ubezpieczenia kosztów leczenia (KL). Bezpieczne minimum to 200 000 zł. Ile zapłacimy za tego rodzaju ochronę?

Kuwejt – informacje podstawowe

Kuwejt to państwo położone na Półwyspie Arabskim w północno-zachodnim narożniku Zatoki Perskiej. Mały emirat wciśnięty jest pomiędzy Irak a Arabię Saudyjską. Powierzchnia kraju to niespełna 18 tys. kilometrów kwadratowych. To trochę mniej niż wynosi powierzchnia województwa podkarpackiego. 

Przez wieki Kuwejt był jedynie tymczasowym azylem dla arabskich nomadów zamieszkujących pustynię. Położony na uboczu pomiędzy dwiema wielkimi cywilizacjami: Mezopotamią a doliną rzeki Indus, był często handlowym przystankiem dla kupców.

Samo miasto Kuwejt wznosi się nad Zatoką Kuwejcką, pozostałością po dawnym ujściu Eufratu, która jest częścią Zatoki Perskiej. Na początku XVI wieku do wybrzeży Zatoki Perskiej przybiły portugalskie okręty, a  krajanie Vasco da Gamy zbudowali fort w miejscu, gdzie obecnie stoi miasto Kuwejt. Portugalczycy wykorzystali ten teren jako bazę wypadową do dalszych wypraw na północ, ale ich pobyt na Pustyni Arabskiej był krótkotrwały. 

Dopiero około roku 1710 na terenie dzisiejszego Kuwejtu osiedlili się Arabowie. Sama nazwa Kuwejt pochodzi od arabskiego zdrobnienia hinduskiego kūt (“fort”).  Do końca XVIII wieku miasto zyskało status istotnego punktu handlowego, a dwoma głównymi gałęziami przemysłu były budowa łodzi oraz wydobycie i uprawa pereł.

Wszystko zmieniło się, kiedy w 1938 roku w Kuwejcie wystartowało na poważnie wydobycie ropy naftowej, przerwane na kilka lat przez II Wojnę Światową. Jednak już po ustaniu walk biznes naftowy rozkręcił się do tego stopnia, że Kuwejt awansował do globalnej finansowej elity. W 2021 roku Kuwejt był 10. producentem ropy naftowej na świecie.

Wysoki poziom życia obywateli i względne bezpieczeństwo ekonomiczne zakonserwowały polityczny układ nad Zatoką Perską. W Kuwejcie powszechne jest przekonanie, że pieniędzy zawsze starczy, w związku z tym nie są konieczne żadne zmiany. 

Kuwejt jest krajem wielu skrajności. Państwo leży na jednej z najsuchszych pustyń świata, większość ludności mieszka w samym mieście Kuwejt, co czyni z Kuwejtu jedno z najbardziej zurbanizowanych państw świata, a krajowa gospodarka w 90% opiera się na eksporcie ropy naftowej. Co ciekawe, aż 80% wszystkich miejsc w pracy w Kuwejcie zapewnia państwo. Oczywiście te miejsca pracy są mniej lub bardziej powiązane z przemysłem naftowym. 

Ten brak dywersyfikacji ekonomicznej całkiem niedawno zaprowadził Kuwejt nad krawędź gospodarczej katastrofy. W czasie pandemii cena baryłki ropy spadła do 40 dolarów, co drastycznie zmniejszyło wpływy do budżetu. Dzisiaj, w chwili toczącej się w Europie wojny, ropa znów kosztuje grubo ponad 100 “baksów” za baryłkę, więc i Kuwejt złapał chwilowy oddech.

Kuwejt jest monarchią konstytucyjną (emiratem, który jest odpowiednikiem europejskiego księstwa) z jednym organem ustawodawczym. Od czasu uzyskania niepodległości od Wielkiej Brytanii w 1961 roku, Kuwejt jest rządzony przez emira z rodziny Ṣabāḥ, która zajmuje dominującą pozycję w krajowej polityce już od XVIII wieku. 

Emir rządzi poprzez Radę Ministrów, składającą się głównie z członków jego rodziny, których sam mianuje. Władza ustawodawcza należy do Zgromadzenia Narodowego (Majlis al-Ummah), którego 50 członków wybieranych jest na czteroletnie kadencje. Jak widać, władza monarsza jest bardzo silna i dość scentralizowana. 

Walutą Kuwejtu jest dinar kuwejcki, który dzieli się na 1000 filsów. Dinar kuwejcki jest najdroższą walutą na świecie. Za 1 dinara trzeba zapłacić ponad 13 zł (według kursu z dnia 12.06.2023). Co ciekawe, w Kuwejcie nie mogą działać żadne banki zagraniczne, z wyjątkiem Bank of Bahrain and Kuwait, z siedzibą w Bahrajnie, który jest w równym stopniu własnością obu państw.

Kuwejt – klimat i geografia

Klimat Kuwejtu jest niezwykle surowy. Określa się go mianem subtropikalnego klimatu pustynnego z łagodnymi zimami i bardzo gorącymi latami. Słońce świeci zazwyczaj przez cały rok. W stolicy, mieście Kuwejt, średnia temperatura waha się od 14°C w styczniu do 38,5°C w lipcu. 

W regionach przybrzeżnych suchy pustynny klimat łagodzony jest nieco przez ciepłe wody zatoki. Jeśli jest wystarczająco dużo opadów, pustynia staje się zielona od połowy marca do końca kwietnia

Zima jest przyjemniejsza, a w głębi kraju zdarzają się nawet mrozy, choć nigdy na wybrzeżu. Roczna suma opadów wynosi średnio 25 do 180 mm. Pada głównie między październikiem a kwietniem. 

Wiosną przeważa słoneczna pogoda; temperatura szybko wzrasta i już w kwietniu osiąga około 34°C. Wiatr znad Pustyni Arabskiej może podnieść temperaturę i przynieść burze piaskowe. Już w kwietniu może przekroczyć ona 40°C, a w maju nawet 45°C. 

Lato w Kuwejcie jest upalne i wietrzne.  W tym okresie wiatry wieją głównie z Półwyspu Arabskiego, dlatego wpływ morza na pogodę jest minimalny. Od czerwca do sierpnia temperatura wynosi zwykle około 46/47°C  w ciągu dnia i około 30°C w nocy. 

Rekord temperatury w stolicy padł w lipcu 2020 roku i wyniósł 52,1°C. Wilgotność względna jest bardzo niska (często spada poniżej 10%), co w połączeniu z silnym i suchym wiatrem może powodować odwodnienie. Na szczęście budynki publiczne i hotele są wyposażone w klimatyzację.

Jesienią upały są lżejsze, a wskazania termometrów spadają poniżej 30°C. O ile jest to jakieś pocieszenie.

Charakterystyczną cechą klimatu Kuwejtu jest Shamāl, czyli północno-zachodni wiatr występujący głównie w czerwcu i lipcu, który powoduje występowanie potężnych burz piaskowych. 

Gleby w Kuwejcie są mało wydajne rolniczo i charakteryzują się bardzo niską zawartością materii organicznej. Nie pomogły także konflikty zbrojne. Jednym ze skutków środowiskowych wojny w Zatoce Perskiej było powszechne zniszczenie sztywnej warstwy wierzchniej pustyni, która utrzymywała w miejscu leżące pod nią złoża piasku; doprowadziło to do zwiększenia ilości piasku przenoszonego przez wiatr  oraz powstania większych i liczniejszych wydm w kraju.

Kuwejt nie posiada stałych wód powierzchniowych, ani w formie zbiorników stojących, takich jak jeziora, ani w formie przepływów, takich jak rzeki stałe. Tylko 0,6% powierzchni Kuwejtu jest uznawane za grunty orne.

Najlepszy czas na odwiedzenie Kuwejtu trwa od połowy listopada do połowy marca. Zimą, od grudnia do lutego, noce są chłodne i może pojawić się trochę deszczu, ale przynajmniej unikniesz nieznośnego upału. 

Warto pamiętać, że upały w Kuwejcie są prawie zawsze suche, więc, zdaniem wielu, są przyjemniejsze niż w innych krajach Zatoki Perskiej. Najważniejsze, aby dużo pić i chronić się przed słońcem.

Społeczeństwo Kuwejtu

Podział etniczny

Kuwejtczycy pozostają mniejszością we własnym kraju. Około dwie trzecie ludności stanowią imigranci, dawniej z innych krajów arabskich, a obecnie głównie z Azji Południowej i Południowo-Wschodniej. Imigrantom nie przyznaje się obywatelstwa, a co za tym idzie – praw obywatelskich, ekonomicznych i politycznych, które są zarezerwowane dla obywateli Kuwejtu zdefiniowanych jako osoby, które mogą udowodnić kuwejckie pochodzenie sprzed 1920 roku. 

Język

Językiem ojczystym i urzędowym jest arabski, którym posługuje się miażdżąca większość społeczeństwa. Kuwejtczycy mówią dialektem arabskiego z Zatoki Perskiej, a w szkołach nauczany jest współczesny standardowy arabski oraz język angielski. Hindi, Urdu, perski (Farsi) i inne języki są powszechnie używane przez cudzoziemców.

Religia

Prawie wszyscy mieszkańcy Kuwejtu są muzułmanami, a ustawa uchwalona w 1981 roku ogranicza obywatelstwo do wyznawców Islamu. Większość stanowią sunnici, ale około jedna trzecia to szyici. 

Dieta

Dieta przeciętnego Kuwejtczyka wywodzi się z tradycji koczowniczych, kiedy to mięso stanowiło najważniejszą część jadłospisu. Należy wszak pamiętać, że na pustyni warzywa i ziarna były w dużej mierze niedostępne. Pod dostatkiem było za to hodowlanego bydła. 

Już śniadanie często zawiera mięso, np. smażoną wątróbkę lub nerki, oraz produkt mleczny, taki jak ser lub jogurt. Na obiad i kolację może być podanych kilka dań mięsnych. 

Jednak nie tylko koczownicze plemiona miały wpływ na zawartość dzisiejszych kuwejckich talerzy. Widać tu cechy kuchnia arabskiej, śródziemnomorskiej, perskiej i indyjskiej. 

Owoce morza, zwłaszcza ryby, ryż i chleb należą do podstawowych produktów wykorzystywanych na co dzień. 

Tradycyjny kuwejcki płaski chleb, zwany khubz, jest pieczony w specjalnym piecu i pokryty nasionami sezamu i zwykle podawany z sosem rybnym. Inne popularne potrawy kuchni kuwejckiej to biryani (przyprawiony ryż gotowany z jagnięciną lub kurczakiem), maglooba (ryż gotowany z ziemniakami, bakłażanem i mięsem), harees (pszenica i mięso gotowane razem, tłuczone i posypane cukrem cynamonowym), machboos (danie z ryby, baraniny lub kurczaka, podawane z ryżem gotowanym w tym samym przyprawionym bulionie) oraz gabout (gotowane na parze pierożki z mąki nadziewane gotowanym mięsem lub warzywami i podawane z gulaszem mięsnym). Arabska kawa, herbata karak, herbata z suszonej limonki i sharbat to przykłady niektórych popularnych napojów w Kuwejcie.

Sport

Kultura sportowa Kuwejtu, podobnie jak innych państw Zatoki Perskiej, łączy tradycyjne sporty koczowniczego społeczeństwa arabskiego ze współczesnymi sportami zachodnimi. Tradycyjne sporty cieszące się niesłabnącą popularnością to wyścigi wielbłądów i koni, które uważane są za jedne z najlepszych na świecie.

Sokolnictwo jest uprawiane głównie przez bogatych szejków, jednak obecność niewybuchów na pustyni, które są pozostałościami po wojnie 1990-1991 ograniczyły możliwości swobodnego uprawiania tego szlachetnego sportu. 

Dochody z ropy naftowej umożliwiły rządowi hojne wspieranie sportu, a kraj może pochwalić się wieloma stadionami zdolnymi do goszczenia międzynarodowych zawodów. Kuwejt po raz pierwszy uczestniczył w Letnich Igrzyskach Olimpijskich w 1968 roku, ale nigdy nie brał udziału w Zimowych Igrzyskach Olimpijskich.

Historia Kuwejtu

Początki kuwejckiej państwowości datuje się zwykle na początek XVIII wieku, kiedy to Banū (Banī) ʿUtūb, grupa rodzin z plemienia ʿAnizah z wnętrza Półwyspu Arabskiego, wyemigrowała na obszar, który jest obecnie terytorium Kuwejtu. 

W XIX wieku Kuwejt rozwijał się jako prężna, niezależna społeczność handlowa. Pod koniec wieku jeden z władców, ʿAbd Allāh II (panował w latach 1866-92), zaczął zbliżać Kuwejt do Imperium Osmańskiego, choć nigdy nie oddał swojego kraju pod osmańskie panowanie. 

Trend ten został odwrócony wraz z objęciem władzy przez Mubāraka Wielkiego, który doszedł do władzy poprzez zamordowanie swojego brata ʿAbd Allāh. 

Osmańskie groźby aneksji Kuwejtu skłoniły Mubāraka do pielęgnowania bliskich relacji z Wielką Brytanią. Traktat z 1899 roku w zasadzie przyznał Wielkiej Brytanii kontrolę nad sprawami zagranicznymi Kuwejtu. Po wybuchu I wojny światowej Kuwejt stał się de facto brytyjskim protektoratem.

Ważną datą w historii Kuwejtu, o ile nie najważniejszą, było odkrycie złóż ropy naftowej w 1938 roku. W związku z tym faktem Irak wysunął wobec mniejszego sąsiada roszczenia terytorialne, oczywiście chodziło o roponośne tereny. 

W tym samym roku irakijskie władze udzieliły również retorycznego wsparcia powstaniu kupców przeciwko emirowi Kuwejtu. Po porażce powstania, zwanego Ruchem Majlis, Irak nadal wysuwał roszczenia do przynajmniej części Kuwejtu, zwłaszcza strategicznych wysp Būbiyān i Al-Warbah.

19 czerwca 1961 r. Wielka Brytania uznała niepodległość Kuwejtu. Sześć dni później Irak ponowił swoje roszczenia, które zostały odrzucone najpierw przez siły brytyjskie, a następnie przez siły Ligi Arabskiej, do której wstąpiło młode państwo kuwejckie. Dopiero w październiku 1963 r. nowy reżim iracki oficjalnie uznał niepodległość Kuwejtu, a następnie jego granice, jednocześnie nadal domagają się dostępu do wysp.

Irak tak naprawdę nigdy nie porzucił swoich ekspansjonistycznych marzeń o aneksji Kuwejtu lub przynajmniej przyłączenia części jego terytorium. 

Agresywna polityka Iraku względem Kuwejtu w sierpniu 1990 roku doprowadziła do najazdu irackiej armii na swojego sąsiada, a władze w Bagdadzie ogłosiły aneksję Kuwejtu, pomimo potępienia ze strony Organizacji Narodów Zjednoczonych, głównych mocarstw światowych, Ligi Arabskiej i Wspólnoty Europejskiej (obecnie Unia Europejska). 

Gorące uczucia antyirackie, które żywili praktycznie wszyscy Kuwejtczycy, w połączeniu z wysiłkami dyplomatycznymi rządu kuwejckiego na wygnaniu w Arabii Saudyjskiej, nie powstrzymały Iraku przed surowym narzuceniem swoich rządów Kuwejtowi.

W połowie stycznia 1991 r. koalicja narodów, działająca z upoważnienia ONZ i kierowana przez Stany Zjednoczone i Arabię Saudyjską, rozpoczęła ataki lotnicze na siły irackie, a pięć tygodni później przeprowadziła atak lądowy na Kuwejt i Irak. Do końca lutego Kuwejt został wyzwolony spod kontroli Iraku. 

Irakijscy żołdacy siali śmierć i zniszczenie na terytorium okupowanego Kuwejtu, a gdy zostali zmuszeni do wycofania się przez siły międzynarodowej koalicji, podpalili znaczną część kuwejckich szybów naftowych, powodując olbrzymie straty finansowe i załamując na kilka lat miejscowe wydobycie ropy naftowej. Ponadto ponad połowa ludności cywilnej została zmuszona do opuszczenia kraju, nie wyłączając emira i jego rodziny. 

FAQ – najczęściej zadawane pytania o wakacje w Kuwejcie