Za co pasażer samochodu może dostać mandat?
Podróżujesz samochodem jako pasażer, gdy nagle auto zostaje zatrzymane przez policyjny patrol. Ku Twojemu zdziwieniu, po stwierdzeniu wykroczenia funkcjonariusze karzą mandatem nie tylko kierowcę pojazdu, ale również Ciebie. Taka sytuacja jest jak najbardziej możliwa! Sprawdź, kiedy i za co pasażer może otrzymać mandat.
W tym artykule przeczytasz:
Przepisy Kodeksu wykroczeń dopuszczają możliwość ukarania mandatem nie tylko prowadzącego pojazdu, ale również pasażera lub pasażerów mu towarzyszących. Znajdujące się w samochodzie poza kierowcą osoby nie mogą oczywiście odpowiadać za większość wykroczeń drogowych, ale również są uczestnikami ruchu, a to oznacza, że w niektórych sytuacjach można pociągnąć je do odpowiedzialności. W artykule przyjrzymy się tym okolicznościom i przewidzianym wówczas karom.
Za niezapięte pasy zapłacą kierowca i pasażer!
Pierwszą sytuacją, jaka przychodzi do głowy, gdy myśli się o odpowiedzialności pasażera podczas jazdy, jest bez wątpienia zapięcie pasów bezpieczeństwa. Co mówią na ten temat przepisy?
Kierujący pojazdem samochodowym oraz osoba przewożona takim pojazdem wyposażonym w pasy bezpieczeństwa są obowiązani korzystać z tych pasów podczas jazdy.
Art. 39 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym
Przepisy kodeksu drogowego są zatem jasne – do używania pasów bezpieczeństwa zobowiązany jest zarówno kierowca, jak i wszystkie przewożone przez niego osoby niezależnie od zajmowanego przez nie miejsca w pojeździe. Ustawa przewidziała wprawdzie wyjątki od tej reguły, ale jest ich zaledwie kilka, a należą do nich m.in. kobiety w widocznej ciąży czy osoby z odpowiednim orzeczeniem lekarskim. Więcej na ten temat można przeczytać w artykule: “Jaka kara grozi za jazdę bez zapiętych pasów bezpieczeństwa?”.
O ile jednak zdecydowana większość kierowców i pasażerów zdaje sobie sprawę z obowiązku zapinania pasów w samochodzie, to już tylko część wie, że niedopełnienie tego wymogu może mieć konsekwencje dla wszystkich osób w pojeździe. Okazuje się bowiem, że karę za niezapięcie pasów bezpieczeństwa ponosi zarówno kierujący autem, jak i jego pasażerowie. Jakie to kary?
- Kierowca za naruszenie obowiązku korzystania z pasów bezpieczeństwa otrzymuje 100 zł mandatu i 5 punktów karnych.
- Pasażer za naruszenie obowiązku korzystania z pasów bezpieczeństwa otrzymuje 100 zł mandatu.
- Kierowca za przewożenie pasażerów niekorzystających z pasów bezpieczeństwa otrzymuje 100 zł mandatu i 5 punktów karnych.
Kuba i jego trójka znajomych – Ania, Matylda i Damian – postanowili wybrać się do kina. Wzięli samochód Kuby, który jako kierowca zapiął pasy i poprosił o to samo przyjaciół. Siedząca obok na fotelu pasażera Ania spełniła prośbę, ale sadowiąca się na tylnej kanapie dwójka zlekceważyła ostrzeżenie, uznając, że to przecież tylko kilka minut drogi. Niestety dla nich, po drodze minęli patrol policji, przez który zostali zatrzymani. Funkcjonariusze wlepili mandaty w wysokości 100 zł Matyldzie i Damianowi, a Kuba, mimo zapiętych pasów, oprócz takiej samej kary finansowej otrzymał też 5 punktów karnych.
Pijany kierowca a odpowiedzialność pasażera
Pijani kierowcy to już od wielu lata prawdziwa plaga na polskich drogach i niestety niewiele zmieniają w tej kwestii kolejne akcje uświadamiające czy wzmożone kontrole policyjne w czasie największego zagęszczenia ruchu. W takich okolicznościach tym istotniejsza staje się rola pasażera, który widząc nietrzeźwą osobę za kierownicą, zawsze powinien ją powstrzymać, a w niektórych przypadkach jest to wręcz jego prawnym obowiązkiem.
Właściciel, posiadacz, użytkownik lub prowadzący pojazd, który na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu dopuszcza do prowadzenia pojazdu osobę znajdującą się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka podlega karze grzywny.
Art. 96 § 1 pkt 3 Kodeksu wykroczeń.
Trzeba w tym przypadku zaznaczyć, że grzywna przewidziana przez Kodeks wykroczeń może być znacznie wyższa od mandatu i wynieść nawet 5 tys. zł! Jeśli więc będąc właścicielem samochodu (lub tylko go wypożyczając), udostępniasz pojazd nietrzeźwemu kierowcy, musisz liczyć się z konsekwencjami, nawet jeśli tylko wyjedziecie razem na drogę.
A co jeśli konsekwencje dopuszczenia pijanego kierowcy do prowadzenia auta będą poważniejsze i dojdzie do wypadku? Wówczas sytuacja staje się jeszcze gorsza dla pasażera, bo w niekorzystnym dla siebie rozwiązaniu może on nawet zostać obarczony częściową odpowiedzialnością finansową za skutki zdarzenia, co oznacza znacznie wyższe koszty niż grzywna.
Konsekwencje jazdy z nietrzeźwym kierowcą, który spowodował wypadek, może też odczuć pasażer niebędący właścicielem samochodu. W jaki sposób? Chodzi o kwestię tzw. przyczynienia się poszkodowanego, czyli sytuacji, w której ubezpieczyciel obniża odszkodowanie z uwagi na zachowanie poszkodowanego, np. pasażera. Jeżeli więc ten świadomie wsiądzie do samochodu z pijanym kierowcą, musi się liczyć z tym, że należna mu w razie wypadku rekompensata zostanie pomniejszona nawet o kilkadziesiąt procent.
Pasażer winnym wypadku? To możliwe!
Była już mowa o konsekwencjach ponoszonych przez pasażerów w razie jazdy z pijanym kierowcą i spowodowaniu przez niego wypadku. W tych przypadkach osoba znajdująca się w pojeździe była jednak co najwyżej winna wykroczenia. Tymczasem wcale nie należą do rzadkości sytuacje, w których zachowanie pasażera może być uznane za jedyną przyczynę wypadku!
W 2017 roku w Dusznikach w województwie wielkopolskim doszło do zdarzenia, w wyniku którego kierowany przez 39-letnią kobietę Volkswagen Passat uderzył w drzewo. W wypadku poszkodowane zostały trzy osoby. Winnym zdarzenia została jednak uznana nie prowadząca pojazd, lecz jej 21-letni pijany pasażer, który podczas jazdy nagle zaciągnął hamulec ręczny. Zaskoczona kobieta, mimo że była trzeźwa, nie zdołała opanować auta i wypadła z drogi.
W podanym wyżej przykładzie mamy do czynienia z przestępstwem narażenia człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu – sprawcy grozi za to kara pozbawienia wolności do 3 lat. Odpowiedzialność pasażera może jednak dotyczyć również mniej poważnych sytuacji, np. spowodowania kolizji w wyniku złapania za kierownicę. Jeżeli pasażer zostanie uznany za winnego w takiej sytuacji, grozi mu mandat w wysokości kwoty przewidzianej za dane wykroczenie powiększonej o 500 zł.
Pasażer odpowiada nie tylko za pijanego kierowcę!
Wróćmy jeszcze do wspomnianego art. 96 Kodeksu wykroczeń. Na jego mocy mandat może otrzymać nie tylko pasażer pozwalający na prowadzenie auta przez pijanego kierowcę, ale również ten, który zezwolił na to:
- osobie niemającej wymaganych uprawnień,
- wiedząc, że pojazd nie posiada wymaganych dokumentów dopuszczających go do ruchu,
- pomimo że pojazd nie jest wyposażony w wymagane przez prawo urządzenia i przyrządy.
Pasażer może być w wymienionych przypadkach pociągnięty do odpowiedzialności za dopuszczenie do prowadzenia pojazdu przez inną osobę jedynie wtedy, gdy jest właścicielem lub użytkownikiem auta.
Jakie kary grożą kierowcy i pasażerowi, który dopuścił go do prowadzenia pojazdu, choć nie powinien? W przypadku jazdy bez uprawnień, karę na kierowcę nakłada sąd – orzeka on zakaz prowadzenia pojazdów i grzywnę w wysokości od 1500 zł do 30 000 zł. Z kolei pasażer otrzyma mandat w wysokości 300 zł. Prowadzenie auta bez wymaganych dokumentów lub urządzeń wiąże się natomiast z wydatkiem rzędu od 50 do 200 zł. Warto też wspomnieć, że pasażer może zostać ukarany mandatem za zaśmiecanie lub zanieczyszczanie drogi.
Mandat za śmiecenie dla pasażera!
Jedną z bardziej irytujących rzeczy, którą można zobaczyć na drogach, jest wyrzucanie śmieci z samochodu. Na szczęście takie sytuacje zdarzają się coraz rzadziej. Należy pamiętać, że pozbywanie się w ten sposób niedopałka papierosa, butelki czy papierka po jedzeniu to wykroczenie. Za takie zachowanie pasażer, który wyrzuca śmieci z auta może otrzymać mandat nie niższy niż 500 złotych.
Art. 145 Kodeksu wykroczeń wskazuje:
Kto zanieczyszcza lub zaśmieca obszar kolejowy lub miejsca dostępne dla publiczności, a w szczególności drogę, ulicę, plac, ogród, trawnik lub zieleniec,
podlega karze grzywny nie niższej niż 500 złotych.
Art 145 § 1 ustawy Kodeks wykroczeń.
Wyrzucenie papierka czy drobnej rzeczy nie spowoduje zagrożenia w ruchu drogowym. Jednak pozbycie się z auta dużego przedmiotu czy rozlanie sporej ilości oleju, który zanieczyści drogę publiczną, to już poważniejsze wykroczenie. Wskazuje na to Kodeks wykroczeń:
Kto zanieczyszcza drogę publiczną lub na tej drodze pozostawia pojazd lub inny przedmiot albo zwierzę w okolicznościach, w których może to spowodować niebezpieczeństwo lub stanowić utrudnienie w ruchu drogowym, podlega karze grzywny do 1500 złotych albo karze nagany.Źródło: Art 145 § 1 ustawy Kodeks wykroczeń.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o mandaty dla pasażerów samochodów
Tak. Zapięcie pasów bezpieczeństwa jest zawsze obowiązkowe zarówno dla kierowcy, jak i dla wszystkich pasażerów. W razie złamania tego wymogu, każdej osobie w pojeździe grozi mandat w wysokości 100 zł (kierowcy także 5 punktów karnych), a prowadzący samochodu otrzyma dodatkowo 100 zł mandatu i 5 punktów karnych za przewożenie pasażerów niekorzystających z pasów.
Tak, chociaż przepisy nakładają taki obowiązek tylko na właścicieli i użytkowników samochodów, którym za dopuszczenie do jazdy niezdolnych do tego kierowców grozi kara grzywny. Widząc, że nietrzeźwa osoba wsiada za kierownicę, każdy pasażer powinien jednak zareagować, zwłaszcza że po ewentualnym wypadku ubezpieczyciel może stwierdzić przyczynienie pasażera i obniżyć jego odszkodowanie.
To zależy od rodzaju wykroczenia. Za zaśmiecanie lub zanieczyszczanie drogi pasażer zapłaci od 50 do 200 zł, dopuszczenie do prowadzenia swojego pojazdu przez osobę bez uprawnień grozi karą w wysokości 300 zł, a spowodowanie kolizji przez pasażera może go kosztować nawet kilkakrotnie więcej.
- Pasażer samochodu to również uczestnik ruchu, w związku z czym może zostać ukarany mandatem.
- Zarówno kierowca, jak i wszyscy pasażerowie są zobowiązani do zapinania pasów bezpieczeństwa w pojeździe. W razie niespełnienia tego obowiązku, każda osoba bez zapiętych pasów zostanie ukarana mandatem w wysokości 100 zł.
- Kodeks wykroczeń nakłada na właściciela lub użytkownika pojazdu obowiązek niedopuszczenia do jego prowadzenia osoby znajdującej się pod wpływem alkoholu.
- Pasażer może zostać uznany za jedynego winnego wypadku lub kolizji. W pierwszym przypadku grozi mu za to kara pozbawienia wolności, w drugim mandat powyżej 500 zł.
- Pasażer może otrzymać mandat również m.in. za zaśmiecanie drogi lub dopuszczenie do prowadzenia pojazdu osoby niemającej odpowiednich uprawnień.
Trudne pojęcia:
Dołącz do dyskusji