Nie zapłaciłeś mandatu? Możesz mieć problem z wejściem na pokład samolotu

Skutki niezapłaconego mandatu

W mediach niejednokrotnie były opisywane sytuacje, w których podróżny udając się na odprawę, został zatrzymany przez straż graniczną, a powodem wszystkiego był niezapłacony mandat. Jedna z historii dotyczyła kobiety, która miała zaplanowany wylot do Wielkiej Brytanii. Na lot jednak się nie dostała. W wyniku kontroli została zatrzymana na lotnisku przez straż graniczną. Wszystkiemu winny był mandat wysokości 100 zł, którego podróżna nie zapłaciła. W wyniku nieuiszczenia grzywny okazało się, że nałożono na nią karę 2-dniowego aresztu.

Inna historia opowiada o mężczyźnie, który został zatrzymany na lotnisku w Katowicach przed wylotem do Egiptu. W jego przypadku również przyczyną okazały się niezapłacone mandaty. Mężczyzna o nich nie wiedział. Jak to się stało? Mężczyzna nie zapłacił mandatu, w wyniku czego została nałożona na niego grzywna, nie wiedział jednak o tym, ponieważ zmienił w międzyczasie adres i po prostu nie odebrał korespondencji dotyczącej zobowiązania. W związku z faktem nieuiszczenia grzywny kara uległa zmianie na karę aresztu, o której mężczyzna również nie wiedział. O wszystkim dowiedział się na lotnisku. 

Dlaczego doszło do powyższych sytuacji? Nie jest tak, że za każdy niezapłacony mandat osoba zobowiązana trafia do aresztu. Osoba, która uchyla się od zapłacenia mandatu, może zostać skazana przez sąd na grzywnę. Jeśli jednak nałożone sankcje nie przyniosą skutku, sąd może zdecydować o zmianie wcześniejszej kary na prace społeczne. Dopiero dalsze uchylanie się od nałożonych sankcji może skutkować wymierzeniem kary aresztu.

Z opisanych wyżej sytuacji wynikało, że osoby ukarane nie wiedziały nic o nałożonych sankcjach, dlatego też na lotnisku przeżyły szok. Czy jest to możliwe? Tak. Osoby te wiedziały oczywiście o mandacie, ale zignorowały obowiązek zapłaty, a że dalsze pisma z sądu przychodziły na stary adres lub wciąż pozostawały bez odpowiedzi, zostały uznane za doręczone. Powyższe sytuacje pokazują, że nie warto ignorować nałożonej kary i lepiej wywiązać się z niej jak najszybciej. W wymienionych przypadkach zapłacenie kary to nie był jedyny problem, ponieważ wspomniane osoby nie zdążyły na zaplanowany lot i oprócz stresu zafundowały sobie zmianę planów podróży.

Niezapłacony mandat a kontrola na lotnisku

Opisane wyżej sytuacje pokazują, że warto wywiązywać się z nałożonych kar, ponieważ skutki mogą być wyjątkowo daleko idące. Zastanawiające może być jednak, skąd kontrola graniczna posiadała informację o nieopłaconych mandatach?

7 kwietnia 2017 roku w życie weszły znowelizowane przepisy Kodeksu Granicznego Schengen. Obowiązek dostosowania przepisów został nałożony na wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej. Na skutek zmiany regulacji Straż Graniczna może dokonywać szczegółowej kontroli w stosunku do osób przekraczających granice. Zaostrzenie przepisów ma na celu wzmożoną kontrolę w celu zapobieżenia przekroczenia granicy np. przez osobę figurującą w rejestrze. Podróżny jest więc sprawdzany pod kątem tego, czy nie jest poszukiwany czy też ścigany przez polskie lub europejskie służby. W opisanych przypadkach osoby zostały zatrzymane, ponieważ figurowały w rejestrze jako osoby, które należy aresztować. Nie jest więc tak, że tam niezapłacony mandat skutkuje automatycznie zatrzymaniem na lotnisku. We wspomnianych sytuacjach stało się tak, ponieważ zatrzymane osoby uchyliły się od wykonania nałożonych wcześniej kar, w wyniku czego sąd zamienił wymierzoną karę na karę aresztu.

Jakie uprawnienia ma straż graniczna?

Straż Graniczna jest uprawniona do legitymowania osób przekraczających granicę, w tym do sprawdzania, czy nie znajdują się one w odpowiednich rejestrach (chodzi o to, aby sprawdzić, czy nie są np. poszukiwane). W odniesieniu do sytuacji zatrzymania podróżujących, którzy nie zapłacili mandatu, Straż Graniczna ma prawo dokonać zatrzymania, jeśli na osobę nałożono karę aresztu, bez względu na przyczynę orzeczenia kary.

Samo otrzymanie mandatu nie jest równoznaczne z tym, że Straż Graniczna zatrzyma Cię na granicy. Sąd musiałby orzec wobec Ciebie karę aresztu, a do tego raczej długa droga. Musiałbyś długo uchylać się od zapłacenia mandatu, aby sprawa w ogóle trafiła przed sąd. Jeśli jednak już się to stanie, to sąd w pierwszej kolejności zastosuje grzywnę lub ewentualnie prace społeczne, jeśli nałożenie grzywny nie byłoby celowe lub nie udało się wyegzekwować wcześniej nałożonej grzywny. Dopiero gdy osoba ukarana w dalszym ciągu uchyla się wykonania nałożonych sankcji, sąd może zamienić karę na karę aresztu. Dlatego mówienie, że nieopłacony mandat skutkuje zatrzymaniem na lotnisku przez Straż Graniczną, jest dużym uproszczeniem. Osoba ukarana musiałaby uporczywie uchylać się obowiązku zapłaty, aby został orzeczony wobec niej areszt.

Czy przez niezapłacony mandat mogą nie przepuścić mnie przez bramki na lotnisku?

Jak wskazano wyżej – niezapłacony mandat może skutkować zatrzymaniem na lotnisku, jednak jest to najbardziej daleko idąca w skutkach opcja i dotyczy osób, które uporczywie uchylają się od obowiązku spłaty zobowiązania. Jeśli wobec podróżującego nie wydano postanowienia o aresztowaniu, to nie zostanie on zatrzymany przez Straż Graniczną. Straż Graniczna zatrzyma osobę przekraczającą granicę, jeśli orzeczono wobec niej karę aresztu, zatem samo otrzymanie mandatu nie skutkuje automatycznie zatrzymaniem. Z przedstawionych historii wynika jednak, że warto regulować nałożone kary terminowo, aby wstrzymać dalszą procedurę i tym samym uchronić się od kary aresztu.

Przeczytaj też: Kiedy przewoźnik może wyrzucić pasażera z samolotu?

FAQ – najczęściej zadawane pytania o konsekwencje niezapłaconego mandatu na lotnisku