Najbezpieczniejsze miejsce w samochodzie – czy to zawsze fotel za kierowcą?

Najbezpieczniejsze miejsce kiedyś – z tyłu, najlepiej za kierowcą!

Przez wiele lat uważano, że najbezpieczniejszym miejscem dla pasażera podczas podróży samochodem osobowym jest siedzisko za fotelem kierowcy. Z kolei najmniej bezpiecznie powinna czuć się osoba siedząca na przednim siedzeniu obok kierowcy. Skąd brały się takie opinie?

Zagadnienie bezpieczeństwa w samochodzie rozważano nie tylko od strony technologicznej, ale także psychologicznej. Zauważono, że w przypadku czołowego zderzenia kierowca instynktownie próbuje uniknąć wypadku, skręcając w taki sposób, aby do uderzenia doszło w tę część pojazdu, która jest jak najdalej od niego. Kto na tym najbardziej tracił? Pasażer siedzący obok kierowcy!

W tym miejsce należy zwrócić uwagę na dwie kwestie:

• rodzaj zderzenia,
• rozwój technologiczny zabezpieczenia pasów bezpieczeństwa i poduszek powietrznych.

Nasze rozważania dotyczą zderzenia czołowego. W przypadku uderzenia w bok największe ryzyko doznania obrażeń dotyczy osoby siedzącej najbliżej uderzenia. Z kolei zmiana sposobu działania pasów bezpieczeństwa oraz wyposażanie samochodów w poduszki powietrzne zmieniły ocenę przedniego miejsce pasażera!

Wypadki drogowe polegające na zderzeniu się pojazdów w Polsce w 2023 roku

Badanie IIHS – przednie siedzenie pasażera bezpieczniejsze?

W sierpniu 2019 roku na stronie IIHS, czyli Insurance Institute for Highway Safety, pojawił się artykuł, w którym opisano wynik ciekawego badania przeprowadzonego w USA. Dlaczego jest to dla nas ważne? Ponieważ owo badanie dotyczyło czynników przyczyniających się do poważnych lub śmiertelnych obrażeń u pasażerów, którzy siedzieli z tyłu i mieli zapięte pasy.

Wbrew dotychczasowym wynikom badań nad bezpieczeństwem, okazało się, że siedzenie na tylnym siedzeniu w samochodzie nie zawsze musi być bezpieczniejsze niż zajęcie przedniego fotela. W analizowanych wypadkach drogowych (zderzenie czołowe) ponad połowa rannych lub zabitych pasażerów z tylnych miejsc odniosła większe obrażenia niż osoby siedzące na przednim siedzeniu pasażera. Dlaczego tak się działo? Do jakich wniosków doszli badacze?

Przyczyną większych obrażeń były pasy bezpieczeństwa! I nie chodzi tutaj, by ich nie zapinać – byłaby to głupota, gdyż uderzenie z impetem głową w fotel z przodu lub wypadnięcie z pojazdu drastycznie zwiększa ryzyko śmierci! To rozwój technologii przyczynił się do zwiększenia bezpieczeństwa na przednim siedzeniu pasażera, podczas gdy na tylnym siedzeniu aż tak wiele się nie zmieniło.

Przedni fotel pasażera – poduszki powietrzne i ogranicznik napięcia pasa!

Poprawa bezpieczeństwa przedniego fotela pasażera związana była z instalacją poduszek powietrznych i dodatkowych elementów pasów bezpieczeństwa. Pojawiły się:

• pasy dwupunktowe,
• pasy trzypunktowe (przytrzymujące biodra, brzuch i klatkę piersiową),
• napinacze pasów,
• ograniczniki napinaczy.

O co w tym wszystkim chodzi?

Rozważmy przykład pasażera siedzącego na przednim siedzeniu. Gdy dochodzi do czołowego zderzenia, to na jego ciało działa siła bezwładności. To właśnie pasy bezpieczeństwa sprawiają, że człowiek nie wylatuje z fotela jak wystrzelony z procy. Po pewnym czasie zauważono jednak, że nie zawsze pasy przylegają do ciała. Do pasów na przednich siedzeniach zaczęto dodawać napinacze, których miały za zadanie napięcie taśmy pasa bezpieczeństwa w momencie zderzenia, tak by ciało zostało dociśnięte do fotela. 

Jednak pojawił się pewien problem – zbyt mocne dociśnięcie mogło spowodować uszkodzenia klatki piersiowej. Wprowadzono do układu pasów bezpieczeństwa ogranicznik napięcia, które na bardzo krótki czas poluzowywał pas. Działanie ogranicznika musiało być zsynchronizowane z momentem wybuchu poduszki powietrznej, tak, aby lekko poluzował napięcie, gdy poduszka będzie już chronić pasażera.

Takie rozwiązanie zwiększyło bezpieczeństwo osoby podróżującej na przednim fotelu. W czym więc tkwi problem? Pasażerów jadących z tyłu nie chronią poduszki powietrzne, więc producenci nie stosowali ograniczników napięcia pasów – stąd miejsce przednie stało się bezpieczniejsze względem tych tylnych, na których dochodziło częściej do poważniejszych obrażeń (jak pokazały badania IIHS).

Starsi pasażerowie – zapraszamy do przodu!

W związku z wynikami badania IIHS wystosowano zalecenie, by osoby starsze podróżowały samochodem na przednim fotelu. Miejsce to uważane jest obecnie za bezpieczniejsze, jeśli chodzi o zderzenia czołowe.

Osoby w podeszłym wieku mają często bardziej kruche kości, co może przyczynić się do uszkodzenia klatki piersiowej i kręgosłupa przy bardzo silnym naporze pasów bezpieczeństwa. Warto jednak zwrócić uwagę, że coraz więcej producentów zwraca uwagę na bezpieczeństwo pasażerów siedzących z tyłu i montuje tam pasy z napinaczami i ogranicznikami obciążenia (np. w nowych modelach Audi czy BMW).

Dzieci siedzą z tyłu – bardzo dobrze!

Badacze oraz amerykańska agencja do spraw bezpieczeństwa na drogach (NHTSA) zalecają, by dzieci poniżej 13. roku życia podróżowały na tylnym siedzeniu. Dla nich to miejsce jest najbezpieczniejsze w samochodzie!

Oczywiście dziecko musi siedzieć w odpowiednio dobranym foteliku do jego wzrostu i wagi. Dodatkowo auto powinno mieć system ISOFIX do montowania siedziska. Naukowcy uważają, że najbezpieczniejsze miejsce w samochodzie dla dziecka to środek tylnej kanapy – jest najbardziej oddalony od każdego punktu uderzenia i zgniecenia.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o najbezpieczniejsze miejsce w samochodzie