Nowe znaki drogowe w Polsce – kogo dotyczą? Czym jest oznakowanie eksperymentalne?

Ułatwienia w przepisach dla kierowców ciężarówek

Kluczowe znaczenie dla omawianych tutaj zmian ma wyrok TSUE z dnia 21 marca 2019 roku w sprawie C-127/17, dotyczący wymogu ujednolicenia części przepisów drogowych obowiązujących w państwach członkowskich UE. Zgodnie z nim, w Polsce miał zostać umożliwiony ruch po drogach publicznych bez spełniania dodatkowych warunków dla pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej do 11,5 t. Wykonaniem wyroku Trybunału jest nowelizacja Ustawy o drogach publicznych z dnia 18 grudnia 2020 roku.

Co kryje się za tymi przepisami? Do tej pory na polskich drogach obowiązywały limity nacisku na oś wynoszące 8 t lub 10 t. Ponieważ europejskim standardem w tym zakresie od lat było 11,5 t, na polskich drogach przewoźnicy musieli albo zmniejszać ładunek, by spełnić wymaganą normę, albo występować o zgodę na przejazd pojazdu nienormatywnego.

Ujednolicenie przepisów krajowych i wspólnotowych znosi ten obowiązek, jednocześnie wprowadzając nowe uprawnienia dla zarządców dróg, którzy będą mogli lokalnie zakazywać ruchu samochodów ciężarowych przekraczający dopuszczalny nacisk na oś. Z tym natomiast wiążą się zmiany w obowiązujących znakach drogowych.

Przeczytaj też: Znaki poziome – co oznaczają? Jakie wątpliwości wobec oznaczeń poziomych mają kierowcy?

Zakaz ruchu ciężarówek – zmiany przepisów

Zmiany przepisów miały przede wszystkim ułatwić życie kierowcom ciężarówek odbywającym międzynarodowe kursy – dzięki nim mogą się oni poruszać po polskich drogach na takich samych warunkach, jak w pozostałych krajach UE. Ich wprowadzenie wiązało się jednak również z nowymi możliwościami dla samorządowców, bo to władze lokalne są podmiotami, które mogą ustanawiać pewne ograniczenia w ruchu ciężarowym.

Wspomniane ograniczenia polegają na możliwości ustanowienia zakazu ruchu pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej powyżej 8 t lub powyżej 10 t:

• po określonej drodze publicznej lub jej odcinku (zakaz wprowadza zarządca drogi za pomocą odpowiednich znaków drogowych),
• w strefie obejmującej co najmniej dwie drogi publiczne lub ich odcinki (zakaz wprowadza właściwa rada miasta/gminy w drodze uchwały).

Zakaz może zostać wprowadzony na drogach, które nie są technicznie przystosowane do ruchu pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej przekraczającej 8 t lub 10 t, a także spełniają co najmniej jedną z przewidzianych w ustawie przesłanek. Do tych zalicza się m.in. przebieganie drogi przez obszar z chronioną przyrodą, wyjściem ze żłobka, przedszkola lub szkoły, zabytkiem nieruchomym czy intensywną zabudową mieszkaniową.

Ponadto w nowelizacji zaznaczono, że zakazu nie można wprowadzić na drogach krajowych poza tymi zarządzanymi przez prezydentów miast na prawach powiatu. Nie można go ustanowić również na drogach publicznych wybudowanych lub przebudowanych przy użyciu środków unijnych (przez 5 lat od dnia oddania drogi do użytkowania), a także tych wchodzących w skład transeuropejskiej sieci drogowej.

Nowe znaki drogowe – do jakich zmian doszło?

Aby zarządcy dróg mogli korzystać z przyznanych im uprawnień, konieczne było znowelizowanie rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz warunków ich umieszczania na drogach. Nowelizacja, która weszła w życie w marcu 2021 roku zakłada, że:

• znak B-19 („zakaz wjazdu pojazdów o nacisku osi większym niż”) ma zastosowanie do oznaczania granic wyżej wspomnianej strefy, a jego znaczenie zostanie doprecyzowane i będzie dotyczyć pojedynczej osi napędowej,
• znaki E-15a oraz E-15b (informujące o numerach dróg krajowych/wojewódzkich o dopuszczalnym nacisku osi pojazdu do 11,5 t lub 8 t) nie są już powiązane z naciskami osi pojazdu, zyskując brzmienie „numer drogi krajowej/wojewódzkiej”,
• znaki E-15e, E-15f, E-15g i E-15h (informujące o numerach dróg w związku z dopuszczalnym naciskiem osi pojazdu) zostaną usunięte.

Oprócz zmian w znakach drogowych dla właścicieli pojazdów ciężarowych, pod koniec zeszłego roku na polskich drogach pojawiły się również nowe oznaczenia informacyjne na drogach ekspresowych:

• znak F-14d to tablica wskaźnikowa na drodze ekspresowej umieszczana w odległości 300 m przed pasem wyłączania,
• znak F-14e to tablica wskaźnikowa na drodze ekspresowej umieszczana w odległości 200 m przed pasem wyłączania,
• znak F-14f to tablica wskaźnikowa na drodze ekspresowej umieszczana w odległości 100 m przed pasem wyłączania.

Zielone tablice stosowane są na drogach ekspresowych w celu informowania kierowców o zbliżaniu się do początku pasa wyłączania, czyli po prostu wyjazdu z drogi ekspresowej.

Nowe znaki specjalnie dla właścicieli elektryków?

Oprócz opisanych wyżej nowych znaków, 2 grudnia 2021 roku w życie weszły również przepisy ustanawiające inny rodzaj oznakowania. Tym razem chodzi o to dotyczące samochodów o napędzie elektrycznym. O czym takie znaki informują?

• Znak D-23b informuje o stacji paliw z punktem ładowania pojazdów elektrycznych,
• znak D-23c informuje o punkcie ładowania pojazdów elektrycznych,
• znakD-34b informuje o stacji lub punkcie ładowania pojazdów elektrycznych na zbiorczych tablicach informacyjnych z jednorzędowym lub dwurzędowym układem znaków.

W nowym oznakowaniu chodzi zatem o ułatwienie zlokalizowania najbliższej stacji ładowania pojazdów, co do tej pory było realizowane przez prywatne podmioty, a teraz zostało usankcjonowane przepisami. Warto też wspomnieć, że jeśli dana stacja prowadzi również sprzedaż paliw do pojazdów o napędzie gazowym, dopuszcza się umieszczenie w dolnej części tablicy oznaczenia odpowiedniego rodzaju paliwa (np. LPG, CNG, LNG, wodór).

Oznakowanie eksperymentalne, czyli ułatwienia dla kierowców

Czy na tym zmiany się skończą? Niekoniecznie. Kolejne ma bowiem w planach Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w ramach tzw. oznakowania eksperymentalnego. Co to jest?

Jak sama nazwa wskazuje, oznakowanie eksperymentalne jest swego rodzaju testem na żywym organizmie. Prowadzony jest on już od kilku lat na niektórych autostradach i drogach ekspresowych, a polega na tym, że na tamtejszych tablicach informacyjnych pojawiają się nowe oznaczenia mające zwiększyć ich czytelność i przez to być bardziej intuicyjne dla kierowców. Czyli innymi słowy: chodzi po prostu o wypróbowanie nowych rozwiązań przed ich oficjalnym wprowadzeniem.

Co istotne, oznakowanie eksperymentalne jest ściśle związane z oczekiwaniami kierowców, ponieważ powstałe w ten sposób znaki są tworzone w oparciu o opinie przesyłane GDDKiA przez użytkowników dróg. Wypowiedzieć się na temat zmian może więc każdy, wystarczy wypełnić ankietę online. Zbierane tak dane są następnie analizowane i dopasowywane do oczekiwań kierowców, w związku z czym, gdy oznaczenia przybiorą satysfakcjonujący wszystkich kształt, mogą zostać wprowadzone do przepisów bez konieczności poprawek.

Nowe znaki na polskich drogach?

Jakie rozwiązania są testowane w ramach oznakowania eksperymentalnego? Proponowane są zmiany w niektórych znakach na drogach klasy A i S, oznakowaniu objazdów oraz przejazdów i wjazdów awaryjnych.

1. Oznakowanie węzłów – proponowane zmiany zawierają m.in. dodanie na tablicach numerów węzłów, umieszczenie jednej (wydłużonej) tablicy kierunkowej na całej szerokości jezdni bezpośrednio nad pasami ruchu, a także dodanie informacji o kolejnym węźle z numerem i odległością do niego na tablicy szlaku drogowego (E-14).
2. Oznakowanie objazdów – projekty dotyczą oznaczenia stałego objazdów, które zlikwidowałoby konieczność montażu tabliczek w przypadku przekierowania ruchu.
3. Oznakowanie przejazdów i wjazdów awaryjnych – zmiany projektowane z myślą o służbach ratowniczych i utrzymaniowych, mają na celu ułatwienie podjęcia szybszej decyzji na temat wyprowadzenia z drogi szybkiego ruchu pojazdów zatrzymanych na trasie w wyniku wypadku lub kolizji.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o nowe znaki drogowe