Obowiązki właściciela samochodu – o czym muszą pamiętać kierowcy?

Jakich obowiązków musi dopełnić właściciel samochodu?

Własność samochodu niesie ze sobą różnego rodzaju obowiązki, do których w pierwszym rzędzie zalicza się oczywiście dbanie o jego stan techniczny, przestrzeganie przepisów prawa, oraz reguł bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Wszystko po to, żeby prowadzenie takiego pojazdu nie zagrażało zdrowiu i życiu kierowcy, pasażerów i innych uczestników ruchu drogowego. To jednak nie koniec.

Zanim zasiądziemy za kierownicą samochodu, trzeba bowiem zadbać o dopełnienie szeregu formalności. Należą do nich:

• rejestracja pojazdu we właściwym wydziale komunikacji,
• zakup obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych,
• przeprowadzanie obowiązkowych przeglądów rejestracyjnych w terminach regulowanych przepisami prawa.

Spełnienie powyższych wymogów jest konieczne do legalnego użytkowania samochodu na drogach. W przeciwnym razie właściciel pojazdu naraża się na poważne konsekwencje prawne i finansowe. W dalszej części artykułu pokrótce omówimy każdy ze wskazanych obowiązków, wyjaśniając, z czym się wiąże jego dopełnienie i jakie mogą być konsekwencje jego zaniedbania. Przyjrzymy się także bliżej obowiązkom towarzyszącym zbyciu i nabyciu pojazdu, które nieco różnią się od tych wspomnianych powyżej.

Obowiązek rejestracji samochodu

Zawsze po kupnie samochodu, zarówno nowego prosto z salonu, jak i używanego z drugiej ręki, jego nowy właściciel ma obowiązek zarejestrować go w stosownym urzędzie. Wniosek o rejestrację pojazdu należy złożyć w wydziale komunikacji urzędu miasta lub starostwa powiatowego w miejscu zamieszkania właściciela. Będą do tego potrzebne również:

• dokument tożsamości właściciela (dowód osobisty, paszport),
• dowód własności pojazdu (umowa kupna-sprzedaży, faktura itp.),
• dokumenty rejestracyjne (jeśli pojazd był wcześniej zarejestrowany),
• zaświadczenie o przejściu badania technicznego (jeśli w starym dowodzie rejestracyjnym nie ma o nim zapisu),
• polisa ubezpieczenia OC (po poprzednim właścicielu lub nowa),
• pełnomocnictwo (jeśli właściciel nie składa wniosku osobiście).

Rejestracji samochodu należy dokonać w ciągu 30 dni od momentu jego nabycia – w przeciwnym wypadku właścicielowi grożą kary finansowe. W przypadku przedsiębiorców zajmujących się obrotem pojazdami czas na rejestrację jest dłuższy i wynosi 90 dni, ale jednocześnie grożą im wyższe kary za jego niedotrzymanie.

Koszt rejestracji samochodu w 2025 roku wynosi:

• 160 zł – samochody ze standardowymi tablicami rejestracyjnymi,
• 1080 zł – samochody z indywidualnymi tablicami rejestracyjnymi,
• 180 zł – samochody zabytkowe.

Więcej na temat rejestracji samochodu przeczytasz w artykule: Rejestracja samochodu 2025 – koszty, dokumenty, wnioski

Obowiązek zakupu ubezpieczenia

Jeszcze przed rejestracją samochodu w urzędzie należy wykupić dla niego ubezpieczenie OC. Jest to obowiązkowa polisa, która chroni odpowiedzialność cywilną kierowców w razie spowodowania przez nich wypadku lub kolizji drogowej. Dzięki niej ubezpieczyciel wypłaci poszkodowanemu w takim zdarzeniu należne mu odszkodowanie w imieniu sprawcy. Standardowo OC kupuje się na rok – po tym czasie umowa zostanie automatycznie przedłużona na kolejne 12 miesięcy lub kierowca może ją wcześniej wypowiedzieć i kupić polisę w innej firmie.

Brak ubezpieczenia OC samochodu może mieć bardzo poważne konsekwencje dla właściciela pojazdu. Po pierwsze, grozić mu będą wysokie kary finansowe nakładane przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny już za dzień przerwy w ochronie. Po drugie, w razie spowodowania wypadku lub kolizji bez ubezpieczenia, kierowca będzie odpowiadać za szkody z własnego majątku – a te mogą być bardzo kosztowne i wielokrotnie przekraczać cenę samej polisy.

Ile kosztuje ubezpieczenie OC samochodu w 2025 roku?

Mimo że zakres ochrony OC jest zawsze identyczny, koszt ubezpieczenia samochodu może być diametralnie różny dla każdego kierowcy. Wynika to stąd, że ubezpieczyciele wyliczają składki indywidualnie, biorąc pod uwagę szereg czynników, które wpływają na tzw. ryzyko ubezpieczeniowe dla danego kierowcy. Ci, którzy zostaną ocenieni jako mniej ryzykowni w objęciu ochroną mogą liczyć na niższą cenę polisy, z kolei kierowcy, w przypadku których prawdopodobieństwo spowodowania szkody będzie wyższe, zapłacą również wyższe składki.

Aby znaleźć najtańsze OC, warto skorzystać z porównywarki ubezpieczeń, dzięki której sprawdzisz ceny polis w różnych towarzystwach w jednym miejscu. Zyskasz w ten sposób pewność, że nie przegapisz najkorzystniejszej oferty na rynku.

Poniżej przedstawiamy przykładowe wyliczenie składek zaproponowanych 33-letniemu kierowcy z Grodziska Mazowieckiego ubezpieczającemu Volkswagena Golfa z 2013 roku (benzyna, 1395 cm³), który ma prawo jazdy od 10 lat i bezszkodową historię ubezpieczenia. Jak widać, dzięki sprawdzeniu ofert różnych ubezpieczycieli, może on zaoszczędzić na polisie nawet ponad 300 zł!

Więcej na temat czynników, które wpływają na cenę ubezpieczenia OC, dowiesz się z artykułu: Dlaczego rówieśnicy z takimi samymi autami płacą różne stawki OC?

Obowiązek przeprowadzania przeglądów

Kolejny z obowiązków ciążących na właścicielach samochodów dotyczy dbałości o ich stan techniczny. Ten należy oczywiście regularnie kontrolować, aby mieć pewność, że użytkowanie pojazdu nie zagraża bezpieczeństwu zarówno samego kierowcy, jak i innych na drogach. W tym celu trzeba wykonywać:

• badania techniczne, które są obowiązkowe, wykonywane na Stacji Kontroli Pojazdów i mają na celu dopuszczenie pojazdu do ruchu na drogach publicznych,
• przeglądy okresowe, które są zalecane przez producentów i wykonywane na Autoryzowanych Stacjach Obsługi.

Obydwa te przeglądy są niezwykle istotne, jednak z prawnego punktu widzenia obowiązkowe są wyłącznie badania techniczne, które wykonuje się zwykle raz na 12 miesięcy lub nieco rzadziej – zależy to m.in. od wieku pojazdu. Pierwszy przegląd rejestracyjny wykonuje się jeszcze przed rejestracją auta. Zarówno on, jak i każdy kolejny, o ile nie obejmuje dodatkowych badań, kosztuje właściciela samochodu osobowego tyle samo – 98 zł. Znacznie bardziej kosztowny będzie natomiast brak przeglądu w terminie, bo mandat za takie wykroczenie może wynieść od 1500 do 5000 zł.

Więcej na temat obowiązkowych badań technicznych pojazdów dowiesz się z artykułu: Co muszę wiedzieć o badaniu technicznym pojazdu? Przegląd samochodu w 2025

Kupiłem samochód – co muszę zrobić?

Obowiązki nowego właściciela samochodu są podobne do tych, które dotyczą wszystkich kierowców. Po nabyciu auta trzeba je zatem zarejestrować, ubezpieczyć i przeprowadzić przegląd techniczny. Trzeba jednak pamiętać, że zależnie od okoliczności zakupu i tego, czy samochód został nabyty w salonie lub komisie, czy od prywatnego właściciela, mogą pojawić się dodatkowe kwestie. Jakie?

1. Sporządzenie umowy kupna-sprzedaży – kupując używane auto od prywatnego sprzedawcy, musisz zawrzeć z nim umowę, która będzie chronić obydwie strony, i która powinna zawierać m.in. dane sprzedającego i kupującego, informacje na temat pojazdu, oświadczenia o własności i zapoznaniu się ze stanem technicznym oraz własnoręczne podpisy.
2. Zapłata podatku – przy nabyciu auta od osoby fizycznej po stronie kupującego pojawia się obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) w wysokości 2% wartości auta, który nie występuje, jeśli zakupu dokonano na fakturę (wówczas podatek VAT jest wliczony w cenę).
3. Zapłata akcyzy – podatek akcyzowy należy zapłacić w przypadku zakupu auta za granicą i sprowadzenia go do Polski, a jego wysokość to 3,1% lub 18,6% wartości samochodu (w przypadku hybryd 1,55% i 9,3%) w zależności od pojemności silnika.
4. Ubezpieczenie po zbywcy – kupując samochód od poprzedniego właściciela, nabywca przejmuje również jego ubezpieczenie OC, która jednak w takim przypadku nie przedłuża się automatycznie, dlatego trzeba pamiętać o wykupieniu nowej polisy na koniec okresu ubezpieczenia.

Więcej na temat obowiązków kupującego samochodu przeczytasz w artykule: Kupiłem samochód – co dalej? Sprawdź, co powinieneś zrobić po zakupie pojazdu!

Sprzedałem samochód – co muszę zrobić?

Sprzedaż auta zwalnia jego dotychczasowego właściciela z opisanych wyżej obowiązków, co jednak nie oznacza, że po podpisaniu umowy kupna-sprzedaży i przekazaniu nabywcy kluczyków oraz dokumentów pojazdu nie musi się on już niczym przejmować.

Do obowiązków zbywcy samochodu należy jeszcze:

• zgłoszenie zbycia pojazdu w wydziale komunikacji – możesz to zrobić osobiście w urzędzie lub online, do czego będą Ci potrzebne dane pojazdu, dane nowego nabywcy oraz potwierdzenie zbycia auta, zgłoszenie jest bezpłatne,
• powiadomienie ubezpieczyciela o zbyciu pojazdu – powinieneś poinformować ubezpieczyciela o zmianie właściciela pojazdu w ciągu 14 dni od jego sprzedaży, można to zrobić osobiście, telefonicznie lub online za pomocą formularzy dostępnych na stronach towarzystw ubezpieczeniowych.

Pamiętaj, że nowy nabywca może korzystać z Twojej polisy OC do końca okresu ubezpieczenia lub ją wypowiedzieć. W tym drugim przypadku będzie Ci się należeć zwrot składki za niewykorzystany okres ochrony, jeśli zapłaciłeś ją wcześniej w całości z góry, więc warto ustalić tę kwestię z nabywcą auta.

Więcej na temat zgłoszenia sprzedaży samochodu i innych obowiązków zbywcy przeczytasz w artykule: Zgłoszenie sprzedaży samochodu 2025 – gdzie i jak to zgłosić?

FAQ – najczęściej zadawane pytania o obowiązki właściciela samochodu