Oprócz integralnych części składowych, bez których samochód nie może się obejść, przepisy wskazują wyposażenie samochodu dodatkowe, będące ekwipunkiem wspomagającym i przydatnym w wielu sytuacjach kryzysowych. Jest też grupa akcesoriów, które warto wozić w bagażniku dla własnego bezpieczeństwa. Mogą uchronić nas przed kłopotami i wybawić z opresji.
Z naszego tekstu dowiesz się:
- Jak samochód jest wyposażony przez producenta?
- Jakie są obowiązkowe elementy wyposażenia samochodu w Polsce?
- Nieobowiązkowe, ale przydatne – co jeszcze warto mieć w samochodzie?
- Jakie jest obowiązkowe wyposażenie samochodu za granicą?
- Zmiany w prawie – jakie wyposażenie jest obowiązkowo montowane w autach od 2022 roku?
Wyposażenie samochodu przez producenta
Główny obowiązek związany z wyposażeniem samochodu tak, żeby spełniał kryteria bezpieczeństwa, uzyskał homologację i niezbędne certyfikaty, leży na producencie. Jednak to właściciel musi utrzymać samochód w takim stanie, aby wszystkie elementy decydujące o bezpieczeństwie były sprawne. Zdarzały się już przypadki, że policja karała kierowców mandatem za niesprawny spryskiwacz, czy brak nawiewu zimą, ponieważ niesprawność tych części decyduje o ograniczeniu widoczności i tym samym stwarza zagrożenie na drodze. Mówi o tym art. 66 Kodeksu drogowego:
Pojazd uczestniczący w ruchu ma być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby korzystanie z niego (…) zapewniało dostateczne pole widzenia kierowcy oraz łatwe, wygodne i pewne posługiwanie się urządzeniami do kierowania, hamowania, sygnalizacji i oświetlenia drogi przy równoczesnym jej obserwowaniu
art. 66 Kodeksu drogowego
W interesie posiadacza samochodu jest więc dokonywanie regularnych badań technicznych i szybkie reagowanie na istniejące awarie i usterki.
Jakie elementy wyposażenia dodatkowego muszą znaleźć się w samochodzie?
Lista rzeczy, w które powinien być zaopatrzony samochód zarejestrowany w Polsce, nie jest długa. Należą do nich:
- oświetlona, czytelna i właściwie zainstalowana tablica rejestracyjna,
- trójkąt ostrzegawczy, który ustawiany jest na drodze w sytuacjach, kiedy pojazd uległ awarii lub kierowca jest świadkiem wypadku i bierze udział w zabezpieczaniu miejsca zdarzenia,
- sprawna gaśnica, która dodatkowo musi być umieszczona w miejscu łatwo dostępnym.
Żaden przepis nie reguluje procedury legalizacji gaśnicy. Gaśnica musi być zainstalowana miejscu, do którego kierowca ma łatwy dostęp, nawet w sytuacjach kryzysowych, a także właściwie utrzymana. Ocena stopnia zużycia w tym wypadku spoczywa na kierowcy. Brak dbałości o stan techniczny gaśnicy może się skończyć nawet mandatem. Właściwym zachowaniem w sprawach związanych z gaśnicą jest więc dmuchanie na zimne, czyli okresowe przeglądy i legalizacja gaśnicy lub zakup nowego egzemplarza.
Nieobowiązkowe, ale przydatne – co jeszcze warto mieć w samochodzie?
Wyposażenie obowiązkowe samochodu nie obejmuje apteczki ze środkami opatrunkowymi, a tym bardziej zestawu pierwszej pomocy zawierającego medykamenty. Mimo wszystko wielu kierowców wozi ją ze sobą ze względu na obowiązek udzielenia pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w wypadku. W skład wyposażenia apteczki samochodowej dostępnej w sklepach zwykle wchodzi: opaska uciskowa, bandaże i plastry z opatrunkiem, środek do dezynfekcji, ustnik do sztucznego oddychania, koc termoizolacyjny, chusta trójkątna, ochronne rękawiczki. Do tego zestawu warto dodać też kartkę z instrukcją pierwszej pomocy.
W Polsce nie ma też konieczności wyposażania auta w kamizelkę odblaskową. Warto jednak pamiętać, że choć kamizelka nie jest wymagana przepisami, to każdy kierowca, który opuści pojazd poza terenem zabudowanym po zmroku, staje się pieszym i zaczynają go obowiązywać inne przepisy. Mówią one, że pieszy poza terenem zabudowanym po zmierzchu musi być wyposażony w elementy odblaskowe. Nie zastosowanie się do wymogów grozi otrzymaniem mandatu.
Od dnia 1 października 2018 nie ma obowiązku zabierania w każdą podróż dokumentów rejestracyjnych i polisy ubezpieczeniowej w zakresie odpowiedzialności cywilnej. Od 5 grudnia 2020 roku w domu można zostawić także prawo jazdy.
Obowiązkowe wyposażenie samochodów za granicą
Wiele państw europejskich oraz niektóre kraje Azji, Ameryki Południowej i Afryki podpisały Konwencję Wiedeńską – porozumienie o ruchu drogowym, które zakłada, że wyjeżdżając za granicę, kierowca musi mieć w samochodzie tylko to, do czego zobowiązuje go prawo w kraju, w którym zarejestrował samochód. Teoretycznie można uznać, że jesteśmy zwolnieni z konieczności zapoznawania się z miejscowymi przepisami. W praktyce – zdarzały się już przypadki karania zagranicznych kierowców za braki w wyposażeniu samochodu. Oczywiście prawo jest wtedy po stronie kierowcy, który nie powinien przyjmować takiego mandatu. Żeby jednak uniknąć niepotrzebnego stresu, spotęgowanego barierą językową, lepiej po prostu zaopatrzyć się w wymagane w danym kraju akcesoria i przedmioty. Zaopatrzenie się w nie nie powinno kosztować dużo.
Jakie wyposażenie musisz mieć w samochodzie za granicą?
Elementy wyposażenia samochodu | Kraje, w których obowiązują takie przepisy |
---|---|
Trójkąt ostrzegawczy | Dania, Holandia, Wielka Brytania, Szwajcaria, Szwecja, Finlandia, Węgry, Belgia |
Trójkąt ostrzegawczy, kamizelka odblaskowa | Włochy, Norwegia, Portugalia, Francja |
Trójkąt ostrzegawczy, kamizelka odblaskowa, apteczka | Niemcy, Malta |
Trójkąt ostrzegawczy, kamizelka odblaskowa, gaśnica | Rumunia |
Trójkąt ostrzegawczy, kamizelka odblaskowa, apteczka, gaśnica | Austria, Łotwa, Bułgaria |
Trójkąt ostrzegawczy, kamizelka odblaskowa, apteczka, żarówki zapasowe | Chorwacja |
Pasy bezpieczeństwa, apteczka, | Czechy |
Trójkąt ostrzegawczy, apteczka, gaśnica | Grecja |
2 trójkąty alarmowe, kamizelka odblaskowa, koło zapasowe i zestaw do jego wymiany | Hiszpania |
Trójkąt ostrzegawczy, kamizelka odblaskowa, gaśnica, apteczka, kliny zabezpieczające koła | Estonia |
Warto zwrócić uwagę zwłaszcza na przepisy obowiązujące w Chorwacji, Hiszpanii i Estonii. Pojawia się w nich przymus posiadania w samochodzie elementów wyposażenia, które nie są obowiązkowe w innych krajach. W Hiszpanii są to dwa trójkąty ostrzegawcze (zwykle wozimy ze sobą tylko jeden) i zapasowe koło wraz z zestawem do jego wymiany. W Chorwacji kierowcy muszą mieć zapasowe żarówki (nie dotyczy to tylko samochodów wyposażonych w oświetlenie halogenowe i LED). W Estonii trzeba mieć też kliny zabezpieczające koła.
W przepisach wielu krajów pojawia się obowiązek posiadania wspomnianych wcześniej apteczki i kamizelki odblaskowej. To kolejna zachęta do tego, żeby zaopatrzyć się w te przedmioty.
Nowe elementy wyposażenia samochodu montowane obowiązkowo przez producentów
Władze Unii Europejskiej przegłosowały w 2021 roku zmiany wyposażenia w nowo produkowanych samochodach. Od połowy 2022 roku każde wyprodukowane auto (w tym ciężarówki, autobusy i pojazdy dostawcze) muszą mieć zamontowane następujące systemy:
- monitorujące senność i uwagę kierowcy;
- wykrywania obiektów w czasie cofania;
- czarną skrzynkę, czyli rejestrator danych;
- awaryjny sygnał stopu;
- inteligentnego dostosowania prędkości.
Dodatkowo samochody osobowe i dostawcze będą wyposażane w:
- zaawansowane systemy hamowania awaryjnego,
- systemy kontroli i utrzymania pasa ruchu,
- zwiększoną strefę przednią pojazdu chroniącą pieszych i rowerzystów przed uderzeniem głową.
Celem wprowadzenia powyższych rozwiązań jest poprawienie bezpieczeństwa na drogach.
- Pierwszy obowiązek dotyczący prawidłowego wyposażenia samochodu leży na producencie, który musi zadbać o umieszczenie w nim elementów dbających o bezpieczeństwo już na etapie produkcji. Z kolei właściciel musi zadbać o właściwe utrzymanie tych części i podzespołów.
- W Polsce są obecnie 3 obowiązkowe elementy wyposażenia samochodu: czytelna, oświetlona i dobrze zamontowana tablica rejestracyjna, trójkąt ostrzegawczy oraz sprawna gaśnica.
- Mimo braku przymusu prawnego w samochodzie warto mieć też kamizelkę odblaskową i apteczkę z zestawem do pierwszej pomocy.
- Przepisy Konwencji Wiedeńskiej, podpisanej przez wiele krajów europejskich, część państw w Azji, Afryce i Ameryce Południowej, mówią, że kierowca, który wyjeżdża zagranicę, nie ma obowiązku posiadania wyposażenia, które jest wymagane w danym kraju. Mimo wszystko warto sprawdzić lokalne przepisy, żeby uniknąć nieprzyjemności.
- Od czerwca 2022 roku weszły w życie zmiany zobowiązujące producentów do montażu systemów poprawiających bezpieczeństwo w ruchu drogowym.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o obowiązkowe wyposażenie samochodu w Polsce i za granicą
Nie. W każdym kraju obowiązuje inne prawo w tym zakresie. W Polsce kierowcy muszą mieć trójkąt ostrzegawczy i gaśnicę, w Czechach obowiązkowa jest apteczka, a w Hiszpanii konieczne jest posiadanie dwóch trójkątów, kamizelki odblaskowej, a także koła zapasowego i zestawu umożliwiającego jego montaż.
Przepisy obowiązujące w każdym kraju mogą być inne w zakresie obowiązkowego wyposażenia pojazdów. Osoby, które podróżują za granicę nie mają jednak obowiązku doposażania swojego pojazdu we wszystkie przedmioty, których wymaga prawo państw, do których podróżują. Wystarczy, że auto będzie wyposażone w elementy, które są obowiązkowe w kraju, w którym pojazd został zarejestrowany, np. w Polsce będzie to gaśnica i trójkąt ostrzegawczy.
Dzięki temu, że informacje znajdujące się w dowodzie rejestracyjnym samochodu, polisie OC i prawie jazdy są widoczne dla funkcjonariuszy i instytucji kontrolujących w bazie CEPiK, kierowcy nie mają już obowiązku posiadania przy sobie tychże dokumentów. Od 2018 roku nie trzeba wozić dowodu rejestracyjnego i polisy, natomiast od grudnia 2020 roku zniesiony został obowiązek posiadania przy sobie prawa jazdy.
Trudne pojęcia
Dołącz do dyskusji