Odcinkowy pomiar prędkości – jak działa i gdzie można go spotkać?

Na czym polega odcinkowy pomiar prędkości?

Ponieważ przekraczanie dozwolonej prędkości stanowi jeden z najczęściej powtarzających się grzechów polskich kierowców, nie może dziwić, że nadal trwają poszukiwania najlepszej metody walki z tym wykroczeniem. Stale zwiększająca się sieć fotoradarów, regularne i częste kontrole drogowe, progi zwalniające, zwężenia pasów ruchu, azyle dla pieszych – to wszystko i jeszcze więcej ma służyć jednemu celowi, czyli ograniczeniu prędkości przez kierujących. Do sposobów na jego osiągnięcie można dodać również odcinkowy pomiar prędkości.

System zwany w skrócie OPP jest metodą rejestrowania przekraczania prędkości przez kierowców, którą w Polsce stosuje się już od kilku lat. Czym różni się od pozostałych? W przeciwieństwie do fotoradarów czy kontroli w ramach kaskadowego pomiaru prędkości, OPP nie polega na punktowych pomiarach, lecz na mierzeniu prędkości pojazdów na dłuższym odcinku. Dzięki temu niweluje on główną wadę innych metod, zmuszając kierowców do przepisowej jazdy na dłuższym dystansie.

Jak to działa w praktyce? Odcinkowy pomiar prędkości to nic innego, jak system składający się z dwóch lub więcej kamer, które montuje się na oddalonych od siebie bramkach kontrolnych na drodze. Bramka wjazdowa rejestruje wjeżdżający na dany odcinek pojazd (numer rejestracyjny, typ pojazdu, marka), zapisując z dokładnością do sekund czas, w którym pojawił się on w tym miejscu na drodze, z kolei bramka wyjazdowa robi to samo kilkaset metrów lub kilka kilometrów dalej. Następnie na podstawie czasu, w jakim zidentyfikowany pojazd przebył odmierzony dystans, obliczana jest osiągnięta przez niego na tym odcinku średnia prędkość.

Jeżeli wynik przekracza prędkość dopuszczalną w tym miejscu, system przesyła zdjęcie pojazdu do Inspekcji Transportu Drogowego. Ta natomiast wystawia kierowcy mandat na takiej samej zasadzie, jak w przypadku fotoradaru. Warto przy tym pamiętać, że system działa przez całą dobę i nie mają na niego wpływu zmienne warunki pogodowe – w razie słabej widoczności kamery rejestrują widok za pomocą podczerwieni.

Odcinkowy pomiar prędkości – znak

Skoro system odcinkowego pomiaru prędkości działa na wybranych trasach, których dystans może wynosić nawet kilkadziesiąt kilometrów, to czy jest możliwe, by kierowca go przegapił? Raczej nie – prowadzący pojazdy są bowiem ostrzegani o zamontowanym monitoringu za pomocą znaków informacyjnych.

Jest zatem podobnie, jak w przypadku fotoradarów, o których obecności informuje kierowców znak D-51 “Automatyczna kontrola prędkości”. Przy odcinkowym pomiarze prędkości mamy do czynienia ze znakami:

• D-51a “Automatyczna kontrola średniej prędkości” – umieszcza się go na początku monitorowanego odcinka;
• D-51b “Koniec automatycznej kontroli średniej prędkości” – umieszcza się go na końcu monitorowanego odcinka.

Co jeżeli przegapisz znak? I tak nie powinieneś mieć problemu ze zidentyfikowaniem monitorowanego odcinka. Wszystko dlatego, że w odległości ok. 100 m za znakiem D-51a nad jezdnią umieszczone są łatwe do rozpoznania maszty z żółtymi kamerami systemu. O systemie ostrzec może również jedna ze smartfonowych aplikacji dla kierowców.

Odcinkowy pomiar prędkości w Polsce 2023/2024 – lista lokalizacji

Liczba miejsc, w których odbywa się odcinkowy pomiar prędkości, stale rośnie. Gdzie dokładnie można je znaleźć? Prezentujemy niektóre z nich.

Czy odcinkowy pomiar prędkości działa?

W teorii odcinkowy pomiar prędkości wygląda sensownie, a jak jest z praktyką? W ciągu zaledwie kilku miesięcy, odkąd OPP pojawił się po raz pierwszy na autostradzie (w styczniu 2021 roku), system odnotował ok. 160 tys. przypadków przekroczenia dozwolonej prędkości! To oczywiście może wynikać z faktu, że kierowcy nie zdążyli jeszcze zmienić przyzwyczajeń i nie wiedzą, jak zachować się przy tego typu kontroli, aby uniknąć mandatu – nie zmienia to jednak tego, że wraz z ogromną liczbą wykroczeń przyszła też poprawa bezpieczeństwa, bo na omawianym odcinku było mniej wypadków.

A to jest szczególnie ważne w kontekście przytaczanych już statystyk wypadkowych, z których wynika, że przekraczanie prędkości to jedna z najczęstszych przyczyn wypadków w Polsce. W bardzo dużym stopniu przyczynia się ona również do śmiertelności na polskich drogach, które według raportu Europejskiej Rady Bezpieczeństwa Transportu należą do najbardziej niebezpiecznych na kontynencie.

Czy w takim razie powinniśmy się pogodzić z myślą, że odcinkowy pomiar prędkości będzie występował coraz częściej? Na to wygląda, zwłaszcza że jest to metoda, która sprawdza się na długich i szerokich odcinkach dróg, gdzie kierowcy najczęściej lubią przycisnąć pedał gazu, a przy tym nauczyli się już skutecznie unikać fotoradarów.

Czy można uniknąć mandatu na odcinkowym pomiarze prędkości?

Jedną z największych wad punktowych pomiarów prędkości jest to, że stosunkowo łatwo uniknąć ich konsekwencji. Wystarczy wszak zwolnić w okolicach niewielkiego odcinka monitorowanego przez fotoradar, a następnie można już bez konsekwencji przyspieszyć. Częściowo problem ten rozwiązuje kaskadowy pomiar prędkości, ale takich kontroli nie da się prowadzić zawsze i wszędzie.

OPP jest odpowiedzią na te problemy, ponieważ nie tylko zmusza kierowców do zachowania ostrożności na dłuższym dystansie niż fotoradar, ale też znacznie trudniej go oszukać i uniknąć mandatu. Oczywiście można przejechać fragment trasy szybciej, a potem wyraźnie zwolnić lub nawet, o ile to możliwe, zatrzymać się, żeby w ten sposób uzyskać odpowiednio długi czas przejazdu. W gruncie rzeczy przejechanie monitorowanego odcinka zgodnie z przepisami jest jednak po prostu szybsze, a przy tym bezpieczniejsze.

Wśród wielu zalet odcinkowego pomiaru prędkości nie można jednak zapomnieć o pewnych wadach tego systemu. Kierowcy często zwracają uwagę choćby na to, że nie wiedzą, jakie ograniczenia obowiązują na danym odcinku, przez co, aby uniknąć mandatu, poruszają się z wyraźnie niższą od dopuszczalnej, negatywnie wpływając na płynność ruchu. To ma miejsce najczęściej na drogach poza terenem zabudowanym, gdy nie ma się pewności, czy na trasie z OPP obowiązuje standardowe ograniczenie do 90 km/h czy może niższe.

Tego typu zarzuty nie mogą jednak odwrócić uwagi od tego, że odcinkowy pomiar prędkości zwyczajnie się sprawdza. Choćby zmuszając kierowców do większej uwagi, nawet jeśli wiązałoby się to z niekiedy niższą prędkością niż dopuszczalna. Warto więc zaprzyjaźnić się z OPP – nie tylko z uwagi na oszczędność na mandatach.

Przeczytaj też: Limity i ograniczenia prędkości – jak szybko można jeździć po Europie?.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o odcinkowy pomiar prędkości

Autor artykułu: Mateusz Piesowicz

Ekspert i doradca w dziedzinie ubezpieczeń oraz autor ponad 100 poradników dotyczących polis komunikacyjnych i turystycznych. W swoich tekstach zwraca uwagę na trudne zagadnienia ubezpieczeniowe, aby przedstawiając je w zrozumiały sposób, ustrzec klienta przed niepotrzebnymi wydatkami i ułatwić mu dopasowanie rodzaju ochrony do indywidualnych potrzeb.