Odwołanie od mandatu drogowego – jak napisać wniosek do sądu?

Przyjąłem mandat – czy mogę się odwołać?

Zaskoczony kontrolą policji przyjąłeś mandat, po czym stwierdziłeś, że nie zgadzasz się z tym, jak funkcjonariusz ocenił Twoje przewinienie drogowe? Nie wszystko stracone. Według prawa masz możliwość zarówno odmówienia przyjęcia mandatu, jak i odwołania się od niego, jeśli już go przyjąłeś. Jak to zrobić?

Wystarczy, że w terminie do 7 dni od przyjęcia mandatu złożysz wniosek do sądu rejonowego o jego uchylenie. Sąd rozpozna złożony dokument i wyda na posiedzeniu decyzję o uchyleniu lub odmowie uchylenia mandatu. Pamiętaj jednak, że od postanowienia sądu nie możesz się już odwołać.

Odwołanie od mandatu – kto może to zrobić?

Mandat jest uproszczoną procedurą karania grzywną za wykroczenia drogowe. Dzięki temu sądy nie są zalewane oczywistymi sprawami, za które karę może nałożyć policjant. Jednocześnie, gdy kierowca się z nim nie zgadza, może odmówić przyjęcia mandatu. W takiej sytuacji sprawa trafi do sądu rejonowego, któremu podlega miejsce zdarzenia.

Maksymalna grzywna nakładana przez sąd za wykroczenia drogowe wynosi 30 000 zł. Mandaty mają niższe kwoty – maksymalnie to 5000 zł. Jeśli wskazany przez policjanta sprawca nie ma wątpliwości co do swojej winy, to powinien go przyjąć. Sąd może nałożyć wyższą grzywnę, niż wynosiła pierwotna kwota mandatu!

W tym artykule zajmujemy się inną sytuacją. Załóżmy, że kierowca przyjął mandat, co oznacza zgodę z oceną zdarzenia przez policjanta. Jednak kiedy emocje i stres opadły, uznał, że decyzja była pochopna i z całą pewnością nie zgadza się z wyrokiem policjanta. Wtedy może odwołać się od mandatu drogowego. W przypadku otrzymania mandatu odwołanie może złożyć:

• każdy, kto jest pewien, że dostał go niesłusznie,
• rodzic lub opiekun prawny osoby poniżej 17. roku życia,
• kurator bądź przedstawiciel ustawowy osoby ubezwłasnowolnionej,
• przedstawiciel służb (z urzędu),
• przedstawiciel sądu (z urzędu).

Jeśli mandat wydał policjant, to inny przedstawiciel tej służby może złożyć odwołanie, gdy został on wystawiony niesłusznie. Może to zrobić także przedstawiciel sądu, gdy dowie się o takim fakcie.  

Sytuacje, w których warto złożyć odwołanie

Sprawca wykroczenia podjął decyzję o złożeniu odwołania w związku z wystawionym przez policjanta mandatem karnym. Kiedy może to zrobić? Strona rządowa (www.gov.pl) podaje, że odwołanie za mandat można złożyć, kiedy otrzymało się go za działania:

• niebędące wykroczeniem – przepisy zmieniły się i dany czyn przestał być wykroczeniem, a policjant wystawił mandat,
• będące karane przez sąd – gdy za dany czyn grozi areszt, a nie postępowanie mandatowe,
• w obronie koniecznej,
• obronie dobra chronionego prawem,
• wynikające z choroby psychicznej bądź upośledzenia umysłowego.

Czym są owe dobra chronione prawem? To wartości, które uznawane są za doniosłe – mogą mieć one wymiar osobisty lub społeczny, a także majątkowy lub niemajątkowy. Na przykład takim dobrem osobistym i jednocześnie niemajątkowym jest wolność.

Przeczytaj też: Taryfikator mandatów 2024 – ile kierowcy zapłacą za przewinienia?

Odwołanie od mandatu – jak to zrobić?

Aby złożyć odwołanie od mandatu, trzeba przede wszystkim pamiętać o terminie, w którym należy to zrobić. Ustawodawca nie przewidział zbyt wiele czasu na podjęcie działań. Odwołanie od mandatu można złożyć:

• do 7 dni – osoba, która dostała mandat,
• po 7. dniu – przedstawiciel służb.

Nas interesuje szczególnie ta pierwsza opcja. Kierowca ma tylko 7 dni na złożenie odwołania. Na szczęście przygotowanie wniosku jest proste. Mimo że nie ma jednego wzoru takiego dokumentu, niektóre sądy zamieszczają go na swoich stronach internetowych (przykładowy wniosek Sądu Rejonowego w Rzeszowie). Trzeba napisać go samemu. Odwołanie od mandatu powinno zawierać:

• imię i nazwisko,
• numer PESEL,
• miejsce zamieszkania,
• serię i numer mandatu, jego wysokość,
• opis zdarzenia (należy o podaniu miejsca i daty zdarzenia),
• wyjaśnienie uchylenia mandatu,
• kopia mandatu,
• podpis.

Informację o serii i numerze mandatu znajdziesz na jego górze po prawej stronie. Po napisaniu wniosku o uchylenie mandatu drogowego należy go złożyć w sądzie rejonowym, który jest właściwy dla terenu, na którym mandat został wystawiony. 

Jeśli więc kierowca z Wrocławia otrzymał mandat w Gdańsku podczas wyjazdu wakacyjnego, to musi złożyć wniosek w sądzie rejonowym w Gdańsku. W takiej sytuacji nie ma sensu, by jechał tam ponownie i zanosił wniosek do biura podawczego sądu. Może on wysłać wniosek listem poleconym na adres sądu. 

Następnie sprawca wykroczenia musi oczekiwać na listowną odpowiedź, która będzie zawierać informację o dacie posiedzenia w jego sprawie. Ostatnim etapem odwołania jest stawienie się na posiedzeniu sądu lub czekanie na jego decyzję. Co ważniejsze, za przeprowadzenie postępowania w sądzie nie trzeba płacić.

Przeczytaj też: Jakie są skutki nieprzyjęcia mandatu i kiedy mandat się przedawnia?

Odmowa uchylenia mandatu przez sąd

Przepisy prawa nie wskazują terminu, w którym sprawa o uchylenie mandatu powinna być rozpatrzona. Kierowcy (oczywiście może też to być pieszy czy rowerzysta) pozostaje uzbroić się w cierpliwość. Sąd może wydać postanowienie o uchyleniu mandatu (zwrot pobranej grzywny) lub podjąć decyzję niepomyślną dla składającego wniosek – odmówić uchylenia. Co w takiej sytuacji?

Wtedy sprawa się kończy, a kierowca pozostaje z mandatem. Decyzja sądu jest ostateczna, więc nie ma możliwości odwołania od niej.  

FAQ – najczęściej zadawane pytania o odwołanie od mandatu drogowego 

Autor artykułu: Tomasz Sowa

Jestem redaktorem, który pisze artykuły związane z ubezpieczeniami komunikacyjnymi i podróżami. W swoich tekstach staram się wyjaśniać trudne i problematyczne zagadnienia związane z rynkiem ubezpieczeń. W poradach turystycznych zależy mi na przedstawieniu ciekawych miejsc w lekki oraz inspirujący sposób z nutką humoru.