Ubezpieczenie do Paragwaju
Nie ma wątpliwości, że Paragwaj nie jest w Polsce tak dobrze znany jak inne kraje Ameryki Południowej, na przykład Brazylia czy Argentyna. Nie budzi też żadnych oczywistych skojarzeń. Czy to znaczy, że nie ma tam nic ciekawego? Przeciwnie – to kraj warty bliższego poznania i pełen ukrytych skarbów kultury.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Jakie ciekawe miejsca warto odwiedzić w Paragwaju?
- Jakie są formalności na wyjazd do Paragwaju?
- Ubezpieczenie turystyczne do Paragwaju – na co warto zwrócić uwagę?
- Klimat Paragwaju – jakiej pogody się spodziewać?
- Jak wyglądała historia Paragwaju?
- Co warto wiedzieć o kulturze Paragwaju?
- Jakie są przysmaki kuchni paragwajskiej?
Miejsca, które warto odwiedzić w Paragwaju
Asuncion
Metropolia licząca ponad dwa miliony mieszkańców jest bijącym sercem politycznym, gospodarczym i kulturalnym współczesnego Paragwaju. Centrum miasta przylega do wschodnich brzegów rzeki Parana, która płynie dalej, aż do granicy z Argentyną na zachodzie.
Jak już wspomnieliśmy w części poświęconej historii Paragwaju, Asuncion jest jednym z najstarszych na kontynencie, choć nie jest jednym z pierwszych wyborów turystów odwiedzających Amerykę Południową. A szkoda, bo zachwycające położenie i gościnna kultura to coś, czego zdecydowanie warto doświadczyć. Asuncion posiada bogatą bazę hotelową i hostelową w całkiem przystępnych cenach
Encarnacion
Tak zwana „Perła Południa” leży beztrosko nad brzegiem rzeki Parany, przyciągając latem tłumy Asuncenos (mieszkańców stolicy) obietnicą plaż rzecznych i najpiękniejszego bulwaru w kraju.
Znajdują się tu słynne ruiny jezuitów, które zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO, oraz piękne plaże z licznymi lokalami. Do najważniejszych miejsc w mieście należą plaża San Jose i słynny tramwaj Encarnacion-Posadas, z którego wagonów możemy podziwiać ciekawą panoramę miasta.
Park Narodowy Cerro Cora
Ten niewielki rezerwat przyrody jest bezsprzecznie jednym z najpiękniejszych miejsc Paragwaju. Niedawno utworzony, obejmuje wielki pas pofałdowanego terenu sawanny i wyżyn, gdzie liczne wzgórza wznoszą się ponad kołyszącymi się trawami.
Można tu odbyć ciekawe spotkania kulturowe z rdzennymi mieszkańcami plemion i zobaczyć kilka tajemniczych starożytnych petroglifów. Obszar obecnego parku narodowego Cerro Corá wpisał się w historię Paragwaju, będąc miejscem działań wojennych w wojnie Paragwaju przeciwko Brazylii, Argentynie i Urugwajowi w latach 1864–1870. W parku miała miejsce ostatnia bitwa tej wojny, znana jako bitwa pod Cerro Corá.
San Estanislao
Mamy polski akcent! To malownicze miasteczko zostało nazwane imieniem polskiego świętego – Św. Stanisława. Założyli je, a jakże, hiszpańscy jezuici w celu nawrócenia tubylczych Indian Guarani w San Pedro w środkowym Paragwaju. Mieścina przesiąknięta jest na wskroś kulturą imigrantów z Włoch, Niemiec i Europy Wschodniej, w tym Polski.
W XIX w. kwitła tu produkcja tytoniu, a obecnie na okolicznych polach uprawia się głównie soję i rośliny strączkowe.
Na miejscu będziesz miał/miała okazję zobaczyć piękne, wysadzane drzewami place i rozkoszować się wiejskim klimatem, a w godzinach wieczornych spotkać tłum paragwajskich studentów z piwem w ręku, którzy chętni pogawędzą z przybyszami z odległej i zimnej Polski. Możesz się przekonać, czy miejscowi żacy znają sylwetkę polskiego świętego i jego historię, a jeśli nie, kto lepiej ją opowie, jeśli nie przybysze znad Wisły?
Ruiny Jezuickie w Trinidad
Ruiny Misji Jezuickich w Paragwaju zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Mimo to miejsce na liście nie przysporzyło sławy temu zabytkowi. Paragwajskie ruiny są jednym z najrzadziej odwiedzanych miejsc wyróżnionych przez UNESCO. Nie trzeba więc martwić się, że tłumy przeszkodzą w podziwianiu pozostałości po jezuickich budowlach.
Itaipu Dam
Potężna zapora na rzece Parana, która została wybudowana na przełomie lat 70. i 80. XX wieku wspólnymi siłami Brazylii i Paragwaju. Znajduje się na granicznym odcinku rzeki, w dodatku w miejscu wodospadu Guairá. Nazwa zapory – Itaipu – pochodzi od indiańskiego słowa Tupi, czyli śpiew kamini. W pobliżu zapory znajduje się wodospad Iguaçu.
Cerro Kõi
Wzniesienie, a właściwie kopiec, który znajduje się w pobliżu miasta Areguá w Paragwaju. Kopiec sięga 200 m n.p.m. Ale to nie wysokość stanowi o jego wyjątkowości. Na uwagę zasługują ośmiokątne kamienie, które poza Paragwajem występują tylko w Kanadzie i RPA.
Caacupé – Bazylika Matki Bożej
Katolicka katedra, która pełni swoją funkcję od 8 grudnia 1765 roku. Jest częstym celem pielgrzymek. Caacupé – miejscowość, w której stoi bazylika – jest uznawana za duchową stolicę Paragwaju.
Villarrica
Miasto w Paragwaju, które zostało założone w XVI wieku. Początkowo znajdowało się nad brzegiem Parany, a około 100 lat później zostało przeniesione w głąb lądu. Dziś zlokalizowane jest na wschód od stolicy Paragwaju. Miejscowość słynie m.in. z handlu yerba mate, trzciną cukrową, winem i tytoniem.
Ciudad del Este
To szczególne miasto w Paragwaju. Położone na brzegu Parany jest znane jako zbieg trzech granic, bo w tym miejscu Paragwaj graniczy z Argentyną i Brazylią.
- Nie zapłacisz za leczenie w prywatnej przychodni lub szpitalu. W Paragwaju wizyta lekarska kosztuje średnio od 20 do 40 USD, a doba pobytu w szpitalu – od 100 do 150 USD (bez dodatkowych świadczeń).
- Ubezpieczyciel zorganizuje i opłaci nocleg oraz transport między hotelem a lotniskiem, jeśli Twój lot powrotny zostanie odwołany.
- Otrzymasz zadośćuczynienie za ból i cierpienie, jeśli ucierpisz w wypadku i doznasz trwałego uszczerbku na zdrowiu podczas podróży.
Wjazd i pobyt w Paragwaju – dokumenty i formalności
W przypadku wyjazdu do Paragwaju w celach turystycznych do 90 dni polscy obywatele nie są zobligowani do posiadania wizy – wystarczy paszport lub paszport tymczasowy, których data ważności musi obejmować cały pobyt w Paragwaju.
W sytuacji, kiedy interesuje nas wycieczka o charakterze innym niż turystyczny lub turystyczny dłuższy niż 90 dni, należy skontaktować się z Ambasadą Republiki Paragwaju w Berlinie (ambasador Paragwaju w Berlinie jest akredytowany również w Republice Estońskiej, Republice Litewskiej, Republice Łotewskiej i Rzeczypospolitej Polskiej).
Możliwe jest jednokrotne uzyskanie przedłużenia pozwolenia na pobyt bezwizowy w Urzędzie Migracyjnym w stolicy Paragwaju – Asuncion. W Paragwaju nie ma obowiązku meldunkowego.
Zwiedzanie Paragwaju samochodem
Czy to w ogóle ma sens? Jeśli nie wybierasz się na równinę Chaco (a wielu turystów jednak się wybiera), nie musisz wynajmować samochodu. Paragwaj ma świetny system autobusowych połączeń dalekobieżnych między głównymi miastami. Ponadto główne ośrodki miejskie, takie jak Asuncion czy Ciudad del Este, posiadają przyzwoity transport publiczny, a na ich terenie działają międzynarodowe korporacje przewozowe, jak choćby Uber, co znacznie ułatwia podróżowanie w obrębie miasta. Mniejsze miasta można z kolei przemierzać pieszo.
Ważnym powodem, dla którego warto wypożyczyć samochód, jest możliwość dojazdu do niektórych parków narodowych w celu łatwiejszego uprawiania turystyki pieszej, ale nawet wtedy łatwiej jest czasami skorzystać z transportu publicznego. Załóżmy jednak, że zdecydowałeś się na samochód. Czego potrzebujesz? Kilku dokumentów i sporej dawki ostrożności.
Dokumenty, które warto mieć przy sobie podczas podróży samochodem w Paragwaju:
- ważne prawo jazdy (wymagane),
- międzynarodowe pozwolenie na prowadzenie pojazdu (wymagane),
- dokument rejestracyjny pojazdu (zalecane),
- dowód ubezpieczenia (zalecane),
- umowa z wypożyczalni (zalecane).
W Paragwaju nie ma obowiązku posiadania międzynarodowego prawa jazdy. Jeśli jednak masz zamiar podróżować po kraju samochodem, zachowaj szczególną ostrożność z co najmniej dwóch powodów.
Po pierwsze, ryzykowny i nonszalancki styl prowadzenia paragwajskich kierowców drastycznie zwiększa szansę na kolizję lub wypadek. Należy zachować ostrożność i jeździć przepisowo, ponieważ naprawdę wielu Paragwajczyków ignoruje przepisy ruchu drogowego. Kierowcy mają tendencję do szybkiej jazdy i wyprzedzania. Na obszarach wiejskich zwłaszcza kierowcy ciężarówek (którzy dobrze znają te trasy) są znani z lekkomyślnego wyprzedzania i stwarzania niebezpiecznych sytuacji drogowych.
Po drugie, stan tamtejszej infrastruktury drogowej znacząco odbiega od standardów europejskich (poza największymi ośrodkami miejskimi), dlatego zwłaszcza jazda nocą może okazać się ryzykownym pomysłem.
Oprócz wybojów, braku znaków ostrzegawczych o warunkach drogowych i mostów bez barierek ochronnych, inne zagrożenia dla bezpieczeństwa kierującego to piesi, zwierzęta, pijani kierowcy i pojazdy niezużywające reflektorów. Ponadto w ciągu dnia rzadziej dochodzi do napadów i drobnych przestępstw.
Spośród 60 000 km dróg w Paragwaju 85% wymaga użycia samochodu z napędem na cztery koła, a tylko 10% jest utwardzonych. Autostrady krajowe są pełne dziur, z wyjątkiem odcinków zarządzanych przez podmioty prywatne, które są płatne. Z powodu złych warunków drogowych warto podwoić planowany czas przejazdu poza głównymi miastami.
Żądanie przez policjanta zapłacenia mandatu na miejscu jest niezgodne z prawem. Płatności należy dokonać na posterunku policji lub w banku w ciągu 14 dni od popełnienia wykroczenia drogowego.
Należy zawsze sprawdzać prognozę pogody i uważać na zalane drogi, ponieważ są one prawdziwą plagą w całym kraju.
Ubezpieczenie turystyczne – na co warto zwrócić uwagę?
Paragwaj nie jest turystyczną potęgą. Mało tego, jest jednym z najrzadziej odwiedzanych krajów Ameryki Południowej. Jest jednym z dwóch, oprócz Boliwii, południowoamerykańskich państw śródlądowych, bez dostępu do mórz i oceanów. Odstrasza to część turystów, którzy nie wyobrażają sobie urlopu bez chociażby jednego dnia spędzonego na rajskich plażach.
Mimo to Paragwaj ma jednak sporo do zaoferowania wędrowcom, którzy swój urlop chcą spędzić nieco bardziej aktywnie – na zwiedzaniu i podróżowaniu w głąb kraju, często z dala od cywilizacji. W takich warunkach nieodzowne będzie odpowiednio skrojone ubezpieczenie turystyczne. Co powinno zawierać?
Koszty leczenia – wszystkie opłaty związane z ewentualną hospitalizacją, czyli zabiegi, konsultacje lekarskie, badania, koszt dziennego pobytu w szpitalu. Koszty leczenia w Paragwaju są bardzo wysokie – za jeden dzień pobytu w placówce medycznej możemy spodziewać się rachunku rzędu nawet 150 dolarów amerykańskich. Zadbajmy więc o to, by suma ubezpieczenia widniejąca w rubryce „zwrot kosztów leczenia” nie była zbyt mała.
Transport medyczny – leczenie leczeniem, ale czasem wymarzone wakacje kończą się na tyle poważnym urazem lub chorobą, że konieczny jest powrót do kraju zabezpieczony przez służby medyczne. Jeśli planujemy ryzykowne eskapady, upewnijmy się, że ubezpieczenie pokrywa koszty transportu medycznego.
Ubezpieczenie bagażu – choć Paragwaj jest jednym z najbezpieczniejszych krajów Ameryki Łacińskiej, nadal zdarzają się tam przypadki kradzieży, a mało jest rzeczy równie skutecznie rujnujących wakacyjną atmosferą, niż skradziony bagaż. Ubezpieczymy nasz dobytek, pamiętając o kwotach za sprzęt elektryczny – w wielu polisach gwarantowane sumy zwrotów w przypadku utracenia różnych urządzeń elektrycznych nie przystają do cen rynkowych.
Ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków – popularne NNW chroni nas w wielu różnych sytuacjach losowych, o które nietrudno podczas intensywnego zwiedzania. Posiadając takowe ubezpieczenie możemy liczyć ze strony towarzystwa ubezpieczeniowego na finansową rekompensatę poniesionych krzywd. Trzeba jednak mieć świadomość, że NNW posiada wiele wykluczeń. Nie chroni nas w przypadku uszczerbku na zdrowiu odniesionego podczas uprawiania sportów wysokiego ryzyka czy pod wpływem alkoholu. Ochronę w powyższych sytuacjach zapewnią nam dodatkowe rozszerzenia polisy.
Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym – czyli nic innego jak OC, tyle że nie dla kierowców, a dla turystów. Jeśli to my będziemy powodem czyjegoś nieszczęścia lub uszkodzimy czyjeś mienie, OC w życiu prywatnym sprawi, że szkody pokrywać będzie ubezpieczyciel, nie my z własnej kieszeni. Przydatne, prawda?
Ubezpieczenie dla osób chorych przewlekle – ubezpieczenie turystyczne nie pokryje kosztów leczenia i hospitalizacji, jeśli interwencja służb medycznych zajdzie na skutek leczenia chorób uznanych przez towarzystwo ubezpieczeniowe za przewlekłe, na które ubezpieczony cierpiał już przed wylotem na wakacje. Żeby być chronionym w takiej sytuacji, należy rozszerzyć swoją polisę o ubezpieczenie dla osób chorych przewlekle. Jest to o tyle istotne, że za choroby przewlekłe uznaje się schorzenia, na które cierpią miliony Polaków, jak choćby nadciśnienie.
Wyobraź sobie, że podczas pieszych wędrówek po paragwajskich stepach dochodzi do wypadku, w wyniku którego łamiesz nogę. Do najbliższej miejscowości daleko, więc trzeba zorganizować akcję ratowniczą i transport, potem kilka dni w szpitalu i wreszcie powrót do Polski na specjalnych warunkach. Rachunek? Co najmniej kilkanaście tysięcy dolarów! I co teraz?
Jeżeli przed wyjazdem zadbałeś o zakup polisy turystycznej z odpowiednio wysoką sumą ubezpieczenia kosztów leczenia, możesz być spokojny – ubezpieczyciel pokryje wszystkie koszty. Ale jeśli np. górna granica ochrony w Twojej polisie jest mniejsza niż całość kosztów, różnicę będziesz musiał pokryć z własnej kieszeni. Właśnie dlatego przy tak dalekim wyjeździe, jak do Paragwaju szczególnie ważna jest suma ubezpieczenia kosztów leczenia. Kilkadziesiąt złotych więcej na ubezpieczenie to nic w porównaniu z możliwymi wydatkami w razie wypadku!
A ile dokładnie trzeba wydać, żeby mieć spokojną głowę podczas wyjazdu? Korzystając z kalkulatora ubezpieczeń turystycznych Mubi, obliczyliśmy koszt polisy dla dorosłego turysty, który wybiera się do Paragwaju na 10 dni. Wybraliśmy oferty, w których suma ubezpieczenia kosztów leczenia wynosi minimum 300 000 zł.
Firma ubezpieczeniowa | Warunki ubezpieczenia | Cena polisy |
---|---|---|
Generali | KL: 300 000 zł, NNW: 15 000 zł, OC: 50 000 zł | 70 zł |
Proama | KL: 300 000 zł, NNW: 20 000 zł, OC: 100 000 zł, Bagaż: 2000 zł | 88 zł |
mtu24.pl | KL: 300 000 zł, NNW: 30 000 zł, OC: 100 000 zł, Bagaż: 2000 zł | 90 zł |
AXA Partners | KL: 600 000 zł, NNW: 50 000 zł, OC: 250 000 zł, Bagaż: 3000 zł | 127,68 zł |
SIGNAL IDUNA | KL: 647 985 zł, NNW: 30 000 zł, OC: 129 596 zł, Bagaż: 2000 zł | 140,82 zł |
UNIQA | KL: 750 000 zł, NNW: 50 000 zł, OC: 250 000 zł, Bagaż: 3000 zł | 156 zł |
Cena ubezpieczenia zależy nie tylko od zakresu ochrony, ale też od liczby osób, które są nią objęte. Jak zmienia się koszt polisy w zależności od tego, czy dotyczy ona turysty podróżującego w pojedynkę, pary podróżnych lub rodziny z dwójką dzieci? Warunki ubezpieczenia pozostają niezmienne.
Firma ubezpieczeniowa | Cena polisy dla podróżującego w pojedynkę | Cena polisy dla pary podróżnych | Cena polisy dla 4-osobowej rodziny |
---|---|---|---|
Generali | 70 zł | 139 zł | 265 zł |
Proama | 88 zł | 177 zł | 304 zł |
mtu24.pl | 90 zł | 180 zł | 360 zł |
AXA Partners | 127,68 zł | 255,36 zł | 255,36 zł |
SIGNAL IDUNA | 140,82 zł | 281,64 zł | 506,96 zł |
UNIQA | 156 zł | 312 zł | 561,60 zł |
Klimat Paragwaju – jakiej pogody się spodziewać?
Klimat Paragwaju charakteryzuje się wysoką wilgotnością i wysokimi temperaturami przez cały rok, z gorącym i deszczowym latem oraz łagodnymi zimami o znacznej zmienności temperatur, które mogą przynieść zarówno mrozy, jak i fale upałów na praktycznie całym terytorium kraju.
Temperatury roczne wzrastają z południa na północ, a opady zmniejszają się ze wschodu na zachód. Termometry notują wysokie temperatury przez większą część roku, a średnie roczne temperatury przekraczają 20°C w całym kraju. Na wschodzie kraju średnia roczna temperatura wynosi od 20°C do 24°C, podczas gdy w Równinie Chaco średnia roczna notowania temperatury są wyższe o jedną kreskę.
Paragwaj to kraj śródlądowy o powierzchni 406 752 km2. Otoczony jest przez Brazylię, Argentynę i Boliwię. Niegościnne i półpustynne Gran Chaco pokrywa całą zachodnią część kraju. Płaskie i nieurodzajne, w dużej części pokryte lasami zaroślowymi, Chaco obejmuje około 61% powierzchni kraju, ale zamieszkuje je mniej niż 3% ludności. Z kolei we wschodnim Paragwaju występują faliste wzgórza, bogatsze gleby, bujne lasy podzwrotnikowe i trawiaste sawanny. Region ten tak zachwycił pierwszych odkrywców, że nazwali go “drugim Edenem”.
Największych opadów na terenie całego kraju należy spodziewać się w okresie od marca do maja oraz od października do listopada. Od września do kwietnia często zdarzają się ulewy, w czasie których w ciągu kilku minut spada duża ilość deszczu, zazwyczaj wtedy, gdy dominują masy powietrza zwrotnikowego, a wilgotność jest wysoka. Lekkie deszcze są częste w miesiącach zimowych, od maja do sierpnia.
Kiedy najlepiej odwiedzić Paragwaj?
Najlepszym czasem na odwiedzenie Paragwaju jest zima, od połowy maja do połowy sierpnia, aby uniknąć upałów, ale także silnych burz, które mogą nawiedzać kraj przez resztę roku. Zima jest zazwyczaj łagodna lub przyjemnie ciepła i jest najbardziej suchą porą roku w większości kraju, z wyjątkiem południowo-wschodniej części. Należy jednak pamiętać, że w tym okresie, zwłaszcza od końca czerwca do końca lipca, przez kilka dni pogoda może być nieco chłodna i wietrzna; na południowym wschodzie, a czasem nawet w Asunción, zaburzenia pogody w zimie mogą przynieść kilka pochmurnych i deszczowych dni.
Co należy zabrać ze sobą?
W trakcie paragwajskiej zimy (od połowy maja do połowy sierpnia) należy zabrać ubrania na europejską wiosnę i jesień (lekkie na dzień), a na wieczór sweter i kurtkę.
Latem (listopad-marzec) dobrym pomysłem będzie spakowanie lekkich ubrań z włókien naturalnych, kapelusz przeciwsłoneczny, lekką kurtkę przeciwdeszczową lub parasol.
Historia Paragwaju w pigułce
Guaraní, do których z dumą odwołują się mieszkańcy dzisiejszego Paragwaju, zajmowali region między rzekami Paragwaj i Parana na długo przed przybyciem Europejczyków (około 2000-1000 lat p.n.e.). Byli ludem posługującym się językiem tupijskim, a ich zwyczaje pod większością względów przypominały zwyczaje innych Indian zamieszkujących lasy tropikalne.
Kobiety uprawiały kukurydzę (maize), maniok (maniok) i słodkie ziemniaki, a mężczyźni polowali i łowili ryby. Byli wojowniczymi, półkoczowniczymi ludami, które mieszkały w dużych, krytych strzechą domach zgrupowanych w wioskach; każda wioska była otoczona palisadą obronną. W XV wieku najeźdźcy z regionu Gran Chaco często napadali na plemiona Guaraní. Przekraczając rzekę Paragwaj, Guarani dokonywali odwetu i pokonywali swoich wrogów, przenosząc konflikt na margines imperium inkaskiego. Byli więc naturalnymi sprzymierzeńcami pierwszych europejskich odkrywców, którzy szukali krótkich dróg do bogactw mineralnych Peru. Alejo García, płynący z wybrzeża Brazylii w 1524 roku, i Sebastian Cabot, płynący w górę rzeki Parany w 1526 roku, byli pierwszymi odkrywcami, którzy dotarli do tego obszaru.
Pierwsze osady kolonialne zostały założone przez Domingo Martíneza de Irala w latach 1536-56. Hiszpańscy koloniści osiedlili się pokojowo wśród plemiona Guaraní w rejonie Asunción, obecnej stolicy Paragwaju. Irala uczynił z tego regionu centrum hiszpańskiej władzy w południowo-wschodniej części Ameryki Południowej.
Stolica kraju, Asunción, leży nad rzeką Paragwaj w miejscu dzielącym wschodni i zachodni Paragwaj. Miasto zostało założone w 1537 roku przez Juanaa de Salazar y Espinoza, hiszpańskiego odkrywcę, który poprowadził ekspedycję w górę rzeki z fortu w Buenos Aires. Zaprzyjaźniony z miejscowymi Guarani, założył fort Nuestra Señora de la Asunción nad zatoką, nad którą obecnie wznosi się Asunción. W 1541 r. w Asunción powstało cabildo (rada miejska). Od tego czasu Asunción zdominowało społeczeństwo i politykę kraju.
Polityka kolonizacyjna Irala obejmowała wyznaczenie granicy z Brazylią poprzez budowę linii fortów chroniących przed ekspansją portugalską, zakładanie wiosek, osiedlanie się wśród Guarani, którzy dostarczali żywności, siły roboczej i żołnierzy, oraz szeroko zakrojone interakcje między Guarani a Hiszpanami. Szybko powstała narodowa i dość jednorodna mieszanka kultur indiańskiej i hiszpańskiej.
W 1776 r. Hiszpanie utworzyli nowe Wicekrólestwo la Platy ze stolicą w Buenos Aires. W ten sposób Asunción i cały Paragwaj stały się zależne od Buenos Aires, co zakończyło kolonialną dominację tego regionu.
W miarę jak rosła potęga i wpływy Buenos Aires, lokalni przywódcy z Paragwaju zaczęli czuć się urażeni spadkiem znaczenia ich prowincji i, choć już wcześniej kwestionowali władzę hiszpańską, odmówili przyjęcia deklaracji niepodległości Argentyny w 1810 r. jako obowiązującej dla Paragwaju. Armii argentyńskiej pod dowództwem gen. Manuela Belgrano nie udało się wymusić podporządkowania się Paragwajczyków, gdyż milicja paragwajska odparła siły Belgrano w 1811 roku.
Paragwajczycy poszli jednak o krok dalej. Pod wodzą kapitanów milicji Pedra Juana Cabellero i Fulgencio Jegrosa szybko obalili hiszpańskie władze kolonialne i 14 maja 1811 roku ogłosili niepodległość.
Pierwsze lata niepodległości nie były łatwe, gdyż młode państwo było izolowane politycznie i gospodarczo przez Argentynę i Brazylię. Dobitnie świadczy o tym fakt, że Brazylia uznała niepodległość sąsiada dopiero w 1844 roku, zaś Argentyna 8 lat później. Doprowadziło to jednak do sytuacji, w której Paragwaj dążył do samowystarczalności ekonomicznej i na początku lat 60. XX wieku był jednym z najlepiej rozwiniętych państw Ameryki Południowej. Rządy sprawowali kolejni dyktatorzy, a władza całkowicie zmonopolizował handel zagraniczny.
Sytuację zmieniła dopiero wojna paragwajska z lat 1864-1870, czyli największa tragedia w historii paragwajskiego narodu. Było to kilkuletnie starcie zbrojne pomiędzy Paragwajem z jednej strony a Brazylią, Argentyną i Urugwajem z drugiej. Koalicję antyparagwajską wspierała także finansowo Wielka Brytania.
Wojna skończyła się całkowitą klęską Paragwajczyków, okupacją kraju i utratą 140 tys. kilometrów kwadratowych terytorium, a było bardzo blisko rozbiorów całości terytorium Paragwaju, do którego dążyła Argentyna, lecz nie uzyskała na to zgody sojuszniczej Brazylii. W wojnie oraz nakładającej się na nią epidemii cholery zginęło niemal 50% mieszkańców Paragwaju i prawie 90% wszystkich mężczyzn. Liczba ludności spadła z pół miliona do ok. 220 tysięcy. Ponadto Paragwaj był okupowany do 1876 roku.
Po wojnie paragwajskiej życie społeczno-polityczne kraju zdominowały dwie perie: prawicowa Partia Czerwona (o ironio!) oraz Partia Liberalna. Kolejne rządy powstawały i upadały, prezydenci zmieniali się często, sytuacja kraju była bardzo daleko od stabilnej. Taki stan rzeczy utrzymywał się do 1954 roku, kiedy to gen. Alfredo Stroessner, syn bawarskiego emigranta i Indianki z plemienia Guarani, przy pomocy wiernych mu oddziałów dokonał wojskowego zamachu stanu i przejął pełnię władzy, którą odebrano mu dopiero w 1989 roku.
Rządy Stroessnera charakteryzowały się niezwykłą brutalnością, prześladowaniem opozycji, torturowaniem przeciwników politycznych i licznymi egzekucjami. Według relacji świadków dyktator, który przez 35 lat rządów siedmiokrotnie zostawał prezydentem, osobiście nadzorował przesłuchania i tortury. W Paragwaju Stroessnera schronienie znajdowali obaleni przez inne narody dyktatorzy, jak choćby Anastasio Somoza Debayle z Nikaragui, oraz niemieccy zbrodniarze wojenni. W kraju działała też policja polityczna szkolona przez byłych SS-manów.
Alfredo Stroessner został obalony 3 lutego 1989 roku w wyniku… wojskowego zamachu stanu przeprowadzonego przez człowieka numer dwa w Paragwaju – generała Andrésa Rodrígueza, który sprawował urząd prezydencki do 1993 roku, wprowadzając Paragwaj na drogę demokratyzacji. Kraj nadal jednak toczony jest przez przeróżne problemy. W 2002 roku został uznany za najbardziej skorumpowane państwo Ameryki Południowej i trzecie najbardziej skorumpowane państwo na świecie.
Kultura Paragwaju – zwyczaje i tradycje
Podział etniczny
Dziedzictwo etniczne Paragwaju wywodzi się z licznych związków między hiszpańskimi osadnikami płci męskiej a rdzennymi kobietami Guaraní. I właśnie te dwa pierwiastki – hiszpański i guarani – wybijają się na pierwszy plan kulturowo-społecznego życia współczesnego Paragwaju.
93% Paragwajczyków to Metysi, co sprawia, że Paragwaj jest jednym z najbardziej homogenicznych krajów Ameryki Łacińskiej. Charakterystyczną cechą tej kulturowej fuzji jest obecna do dziś duża dwujęzyczność: ponad 80% Paragwajczyków mówi zarówno po hiszpańsku, jak i w języku tubylczym, guaraní. Innym popularnym dialektem tubylczym jest Jopara, czyli mieszanka języka guaraní i hiszpańskiego.
Warto też podkreślić, że Paragwajczycy są niezwykle dumni z dziedzictwa plemienia Guarani. Jest to dość wyjątkowe podejście, bowiem w innych krajach Ameryki Południowej zazwyczaj z dumą podkreślane są swoje europejskie korzenie. Paragwajczycy zaś doceniają historię pierwotnych mieszkańców tych ziem.
W Paragwaju liczna jest tu mniejszość Brazylijska. Inni imigranci przybyli z Europy Zachodniej, zwłaszcza z Niemiec, Włoch i Hiszpanii, a także z Japonii, Chin (Hongkongu), Korei Południowej i Tajwanu. W Paragwaju żyje około 30 000 niemieckojęzycznych mennonitów, z których około połowa mieszka w koloniach w Chaco.
Indianie stanowią około 2 procent ludności kraju. Etnicznie odrębne grupy to Pai-Tavyterá, Mbyá, Aché i Chiripá na wschodzie oraz Toba, Maskoy, Lengua, Nivaklé, Tapieté, Ayoreo i Chamacoco w Chaco. Inne mniejsze grupy indiańskie zamieszkujące cały Paragwaj. Niektórym z nich grozi wyginięcie z powodu przymusowej asymilacji i przejmowania ich tradycyjnych ziem przez brazylijskich drwali i bezrolnych chłopów. Za dobro rdzennych mieszkańców kraju odpowiada Paragwajski Instytut Indian. Wielu Indian otrzymuje również wsparcie od grup misyjnych.
Język
Zgodnie z konstytucją z 1992 r. językami urzędowymi w Paragwaju są hiszpański i guaraní. Językiem guaraní posługuje się prawie 90% ludności, ale dopiero od 1996 roku jest on używany jako język wykładowy w szkołach. Hiszpański jest używany prawie wyłącznie w administracji państwowej i biznesie. Co najmniej połowa ludności jest dwujęzyczna. Konstytucja uznaje również inne języki indiańskie za część dziedzictwa kulturowego kraju.
Język guarani jest nie tylko środkiem komunikacji, ale także bardzo silnym wyznacznikiem tożsamości narodowej, który może być używany do podkreślania jedności między Paragwajczykami z różnych klas społecznych i o różnych przekonaniach politycznych.
Religia
Około 90% ludności wyznaje rzymski katolicyzm. W Paragwaju żyje też liczna mniejszość protestancka. Konstytucja nie uznaje żadnej oficjalnej religii i podkreśla niezależność państwa od Kościoła rzymskokatolickiego.
Ludzie
Paragwajczycy są zazwyczaj ludźmi ekspresyjnymi, ciepłymi i uprzejmymi. W kulturze paragwajskiej przestrzeń osobista jest mniejsza niż w innych kulturach. Utrzymywanie kontaktu wzrokowego podczas rozmowy wskazuje, że dana osoba jest zaangażowana i zainteresowana tym, co mówi druga. Paragwajczycy należą do narodów wysokokontekstowych, co oznacza, że preferują pośredni styl komunikacji, aby utrzymać harmonijne relacje.
Czasami zbytnia szczerość jest postrzegana jako konfrontacja, której Paragwajczycy unikają. W kulturze paragwajskiej uważa się, że najlepiej jest przekazywać swoje racje w subtelniejszy sposób. “Tak” nie zawsze oznacza “tak”, co oznacza, że odczytywanie mowy ciała jest kluczem do odkrycia prawdziwych uczuć drugiej osoby.
Rodziny stanowią centrum paragwajskiej kultury – są bardzo tradycyjne i chronią swoje dzieci, zwłaszcza córki. Na przykład nastoletni mężczyźni mogą liczyć na o wiele bardziej liberalne metody wychowawcze niż ich siostry. Rodzice oczekują, że będą wiedzieć, kiedy ich dzieci wychodzą z domu i dokąd idą. Większość spotkań towarzyskich, wakacji i weekendów to imprezy rodzinne. Paragwajczycy są bardzo gościnni, a rozmowa to narodowa rozrywka. W kulturze paragwajskiej opieka nad dziećmi i prowadzenie gospodarstwa domowego to zwykle obowiązki żon, podczas gdy mężowie są bardziej zajęci pracą poza domem.
Kuchnia Paragwaju
Na paragwajskich stołach, podobnie jak w innych dziedzinach życia, wyraźnie widać wpływy hiszpańskich kolonizatorów wymieszane z kulinarnymi tradycjami plemienia Guarani. To niezwykle ciekawa kombinacja, która ucieszy nawet najbardziej wymagających smakoszy.
Co zatem jedzą paragwajczycy? Warzywa, mięso, kukurydza, ryby, ser, kukurydza, mleko, maniok itp. to powszechne produkty spożywcze wykorzystywane w kuchni paragwajskiej.
Tradycyjne grillowanie w tym kraju nosi nazwę Asado (podobnie jak w sąsiedniej Argentynie) i jest popularnym wydarzeniem towarzyskim. Z manioku, jaj i sera robi się chipa (rodzaj ciasta). Lampreado to pyszne smażone ciasto z mąki z manioku.
Mbejú jest podstawowym pożywieniem w diecie. Jest to zasadniczo placek skrobiowy, który podaje się z warzywami, mięsem lub rybą. Pira caldo (zupa rybna), milanesa (panierowany kotlet mięsny), soyo (gęsta zupa mięsna z przyprawami), vori vori (gęsta, żółta zupa z małymi kuleczkami sera, mąki kukurydzianej i mączki kukurydzianej) to niektóre z popularnych dań kuchni paragwajskiej. Z kolei Terere, czyli yerba mate pita na zimno, to narodowy napój Paragwaju.
Ojczyzną yerba mate (ostrokrzew paragwajski) jest właśnie Paragwaj. Lud Guaraní, zamieszkujący obszar naturalnego występowania tej rośliny, czyli głównie dzisiejsze terytorium Paragwaju, spożywał yerba mate przynajmniej w celach leczniczych. Pozostałości yerba mate znaleziono również w grobowcu Quechua w pobliżu Limy, w Peru, co sugeruje, że yerba mate kojarzyła się w społeczeństwach prekolumbijskich z prestiżem.
Pierwszymi Europejczykami, którzy mieli okazję poznać pobudzającą moc tej niezwykłej rośliny, byli oczywiście Hiszpanie. Nie wiadomo dokładnie, kiedy zaczęli oni pić mate, ale wiadomo, że pod koniec XVI wieku była ona już powszechnie spożywana wśród kolonizatorów.
Wybrane dania kuchni paragwajskiej
Chipa Almidon
Chipa Almidon to pyszne bułeczki z ciasta zmieszanego z serem i nasionami anyżu. W każdym paragwajskim mieście można natknąć się co rusz na ulicznych przysmaków. Sprawdzają się kapitalnie jako przekąska podczas zwiedzania.
Przyrządza się je w wielu różnych kształtach i rozmiarach. Oprócz bułek bardzo popularne są chipsy w kształcie pączka. Istnieje również odmiana zwana Chipa Asador, w której ciasto umieszcza się na końcu patyka, a następnie piecze na otwartym ogniu.
Paragwajczycy często jedzą je w połączeniu z kawą lub yerbą i chyba wiedzą, co robią, bo to solidny zastrzyk kalorii i kofeiny, który każdemu doda energii.
Sopa Paraguaya
Zupa paragwajska nie jest w rzeczywistości zupą, wbrew temu, co mogłaby sugerować jej nazwa. Pod względem konsystencji przypomina raczej pikantne ciasto o półpłynnej strukturze. Składa się z mąki kukurydzianej, jajek, sera, posiekanej cebuli oraz mleka lub serwatki. To jedno z najstarszych i najbardziej tradycyjnych potraw kuchni paragwajskiej.
Co ciekawe, uważa się, że Sopa Paraguaya powstała przez przypadek. Były prezydent kraju, Don Carlos Antonio Lopez, który rządził Paragwajem w latach 1841-1862, uwielbiał białe zupy na bazie mleka. Pewnego dnia jeden z jego prywatnych kucharzy dodał za dużo mąki kukurydzianej i tak powstała Sopa Paraguaya. Pomyłka tak bardzo zasmakowała prezydentowi, który od tej pory jadał ją regularnie, że z biegiem lat danie stało się popularne najpierw w jego otoczeniu, a później w całym kraju. Dziś przygotowuje się ją na spotkania rodzinne i większe uroczystości.
Kivevé
Teraz czas na coś dla wielbicieli słodkości. Kivevé to zdecydowanie jeden najpopularniejszych deserów w Paragwaju. Potrawa składa się z gęstego kremu z andai (dyni paragwajskiej), mąki kukurydzianej, a czasem sera i może być podawana jako dodatek do dania lub jako samodzielny deser.
Warto zauważyć, że określenie kivevé pochodzi z języka guaraní i oznacza czerwonawy kolor potrawy, który zawdzięcza ona dyni paragwajskiej. Co ciekawe, słowo “kivevé” w popularnym slangu jest używane w odniesieniu do osób o rudych włosach.
Historycznie do gotowania potrawy używa się glinianego garnka, co pozwala skoncentrować jej smak. Kiveve to pożywne i smaczne danie, które można jeść o każdej porze dnia i na każdą okazję.
Chipa Guasu
Chipa Guasu to jedna z najpopularniejszych potraw w całym Paragwaju. Wraz z wcześniej opisaną zupą paragwajską często stanowi dodatek do wielu dań głównych, zwłaszcza mięsnych.
Do przygotowania tego zdrowego i sycącego placka kukurydzianego używa się jajek, wody, tłuszczu, mleka, świeżego sera paragwajskiego i delikatnej kukurydzy z kolby oraz szczypty soli. Potrawa ta jest często spotykana na stołach podczas przyjęć, uroczystości i spotkań rodzinnych. Można je jeść na ciepło lub na zimno, w zależności od upodobań.
Payagua Mascada
Payagua Mascada to ziemiste, zdrowe, smażone ciasto na bazie mięsa i manioku. Podaje się je podobnie jak nasz kotlety. Jest bardzo popularne podczas uroczystości i świąt. Ten oryginalny kotlet jest prosty w przygotowaniu, a jego sekret tkwi w zmieszaniu manioku i mięsa mielonego, które doprawia się i aromatyzuje ziołami, takimi jak szczypiorek, a następnie rozwałkować na kształt placków gotowych do grillowania.
Po przyrządzeniu na ruszcie hamburgery z manioku mają zwęgloną, chrupiącą skórkę zewnętrzną i delikatne, aromatyczne wnętrze.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o podróż do Paragwaju
Paragwaj ma kilka charakterystycznych miejsc, które są właściwe niemal tylko dla tego kraju. Warto tu wspomnieć o kopcu Cerro Kõi, którego kamienie mają wyjątkowy, ośmiokątny kształt. Podobne występują tylko w Kanadzie i RPA. Ale Paragwaj to także przepiękne krajobrazy, jak chociażby ten przy wodospadzie Iguaçu, który leży na granicy paragwajsko-argentyńskiej.
Będąc w Paragwaju, należy wszystkie cenne przedmioty przechowywać w sejfie hotelowym, a te niezbędne odpowiednio zabezpieczyć, nosząc przy sobie. Ze względu na to, że w tym kraju należy zawsze mieć przy sobie paszport, warto zaopatrzyć się w poświadczoną kopię, aby nie narazić się na kradzież. Kradzieże dokumentów, pieniędzy, telefonów czy aparatów zdarzają się tam częściej niż w Polsce, jak podaje strona MSZ.
Doskonałą pamiątką z Paragwaju będzie wykonana tam biżuteria, artykuły tekstylne lub ceramika. Smakosze kawy i herbaty mogą zaopatrzyć się w któryś z tych produktów. Złotym środkiem być może okaże się zakup yerba mate, która ma bardziej herbaciany smak, ale pobudza jak kawa.
Paragwaj leży w strefie zwrotnikowej. lata są bardzo gorące, a zimy nieco chłodniejsze, gdy temperatury w miesiącu spadają nawet do 15º, dlatego na letnią podróż bierzemy przewiewne ubrania z naturalnych materiałów i wygodne buty. Na zimowy wyjazd przyda się także bluza i kurtka przeciwdeszczowa. Koniecznie w naszym bagażu powinna znaleźć się apteczka ze środkiem na komary i owady oraz środek przeciwbiegunkowy. Nie wszędzie możliwa jest płatność kartą, więc trzeba mieć ze sobą gotówkę. Pamiętajmy także o ochronie przed słońcem (kremy, nakrycie głowy, okulary).
- Aby podróżować do Paragwaju w celach turystycznych, wystarczy paszport. Obywatele Polski nie muszą wyrabiać wizy.
- Językami urzędowymi w Paragwaju są hiszpański i guarani.
- Paragwaj najlepiej odwiedzić w czasie panującej tam zimy, czyli w okresie od maja do sierpnia.
- Koszty leczenia w Paragwaju są wysokie, sięgając nawet 150 dolarów za dobę w szpitalu.
- Podróżując do Paragwaju, trzeba koniecznie zadbać o ubezpieczenie turystyczne z sumą kosztów leczenia w wysokości minimum 80 000 euro.
- Warto mieć też ubezpieczenie bagażu, NNW i OC w życiu prywatnym.
- W Paragwaju warto zobaczyć m.in. stolicę w Asuncion, miasto Encarnacion i Park Narodowy Cerro Cora.
Dołącz do dyskusji