Podhale – poradnik dla turystów

Zakopane – centrum Podhala

Sama stolica Tatr, choć nie jest stolicą całego Podhala, ma wiele do zaoferowania. W tej górskiej miejscowości ulokowanej pod samymi górami, można spędzić tydzień, dwa lub więcej bez ani jednej chwili nudy. Zakopane, bo o nim mowa, jest doskonałą bazą wypadową w poszczególne rejony Tatr (miasto jest bardzo dobrze skomunikowane, a do Doliny Kościeliskiej czy do wejścia na szlak prowadzący do Morskiego Oka można dojechać autobusem któregoś z kursujących tam przewoźników). Istnieje też wiele szlaków turystycznych prowadzących bezpośrednio z Zakopanego do tatrzańskich dolin lub na najbardziej popularne szczyty.

Jednak pobyt w Zakopanem nie musi wiązać się z codziennymi wyprawami w góry. Podczas spędzanych tam wakacji warto zaplanować kilka dni na poznanie miejscowej kultury, skosztowanie tamtejszych specjałów, a także odwiedzenie regionalnych muzeów i zwiedzanie zabytkowych kościołów. A tych w tej części Polski nie brakuje.

Degustacja góralskich specjałów i obcowanie z tamtejszą kulturą

Zwyczaje i styl bycia górali można poznać, korzystając z usług miejscowych przewoźników, robiąc zakupy, czy zwiedzając. Jednym z lepszych sposobów na obcowanie z mieszkańcami Podhala jest wybranie się do zakopiańskiej restauracji. W wyborze miejsca warto kierować się nie tylko pozycjami w menu, ale również organizowanymi w lokalach atrakcjami.

W wielu z nich odbywają się kameralne koncerty muzyki góralskiej. Dla gości danej restauracji często grają miejscowe zespoły, dzięki czemu można poznać Podhale od tej muzycznej strony, a tu dominują instrumenty smyczkowe ze skrzypcami w roli głównej. Muzycy najczęściej występują we właściwych dla tego regionu Polski strojach, czyli jasnych, grubych spodniach z lampasami i charakterystycznym haftem, białej koszuli, jasnej kurtce oraz czarnym kapeluszu.

Panie z kolei są zwykle ubrane w długie, kolorowe spódnice, lniane koszule i gorset, a to wszystko zdobią wzorzyste chusty i czerwone korale. W towarzystwie góralskiej muzyki, często w pięknym wnętrzu i z wieloma znakami miejscowej kultury każdy posiłek będzie smakował wybornie. Ale co zjeść w zakopiańskiej restauracji?

Chyba każdy słyszał o kwaśnicy – góralskiej zupie z kiszonej kapusty, na tłustym kawałku mięsa. Dość popularny jest też chleb ze smalcem i ogórkiem kiszonym. Do obiadu warto zamówić, zwłaszcza w chłodniejszy wieczór, góralską herbatę, która jest podawana z “prądem”, czyli z odrobiną alkoholu.

Na zakopiańskich ulicach, szczególnie na Krupówkach – głównym deptaku w mieście – można spotkać liczne stragany z bogatą ofertą oscypków, czyli owczych serów, które są dostępne najczęściej w wersji wędzonej. Coraz więcej stoisk oferuje podgrzanie oscypka na grillu i podanie go z konfiturą żurawinową.

Z kolei w tatrzańskich bacówkach, np. podczas spaceru Doliną Chochołowską, można kupić tzw. żentycę, czyli serwatkę z owczego mleka, która jest gratką dla smakoszy.

Zakopiańskie zabytki

• Kościół i cmentarz na Pęksowym Brzyzku. To właśnie przy ul. Kościeliskiej znajduje się pierwszy zakopiański cmentarz wraz z niewielką, drewnianą kapliczką, w której w każdą niedzielę odprawiana jest Msza Święta. Na tamtejszym cmentarzu zostało pochowanych wiele znaczących dla Zakopanego, Podhala i całej Polski osobistości. Zwiedzając to miejsce, można zatrzymać się przy rodzinnym grobie Gąsieniców lub Pęksów, a także przy nagrobkach Witkacego, Kornela Makuszyńskiego, Tytusa Chałubińskiego i Kazimierza Przerwy-Tetmajera. W większości nie są to tradycyjne pomniki, a prawdziwe kapliczki, ozdobne krzyże, które wyrzeźbiono w drewnie.
• Willa pod Jedlami. Obiekt będący jednym z reprezentantów popularnego stylu zakopiańskiego. Jego charakterystyczne elementy można podziwiać zarówno od zewnątrz, jak i w środku (kamienna podmurówka, drewniana weranda z rzeźbionymi balustradami, a w środku oryginalne umeblowanie). Willę zaprojektował sam Stanisław Witkiewicz, ojciec słynnego Witkacego. Była domem poetki Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej.
• Kapliczka Najświętszego Serca Jezusa w Jaszczurówce. Kolejny przykład zakopiańskiej stylistyki i jednocześnie kolejne dzieło Stanisława Witkiewicza. Kaplicę wykonaną w drewnie zdobią rzeźbione elementy. Drewniany ołtarz ma odzwierciedlać wygląd góralskiej chaty.
• Chata Sabały. Wykonany w drewnie dom najbardziej znanego polskiego górala i muzykanta, znajdujący się na Krzeptówkach. Obiekt jest własnością prywatną, jednak nadal jest dostępny dla zwiedzających. Stanowi najstarszy przykład stylu zakopiańskiego.

Muzea powiedzą Ci prawdę o Zakopanem i Podhalu

• Muzeum Oscypka. To prawdziwa gratka nie tylko dla smakoszy góralskich serów. W tym muzeum można obejrzeć wiele eksponatów związanych z wyrobem oscypka, ale także na własne oczy zobaczyć, jak wygląda proces jego wyrabiania, a nawet samodzielnie wytworzyć ser o wybranym kształcie.
• Muzeum Stylu Zakopiańskiego w willi Koliba. Chociaż obiektów wykonanych w stylu zakopiańskim jest na Podhalu wiele, to właśnie Willa Koliba jest najbardziej znanym budynkiem tego nurtu. Powstała pod koniec XIX wieku według projektu wspomnianego już tu niejednokrotnie Stanisława Witkiewicza, została wpisana do rejestru zabytków. W willi mieści się obecnie Muzeum Stylu Zakopiańskiego im. Stanisława Witkiewicza.
• Muzeum Tatrzańskie im. Tytusa Chałubińskiego. Budynek jest kolejnym reprezentantem stylu zakopiańskiego, a umieszczone w nim ekspozycje pozwalają poznać historię i bogactwo kulturowe oraz przyrodnicze Podhala.
• Muzeum Kornela Makuszyńskiego. To miejsce, do którego niełatwo trafić, ale zdecydowanie warto tam dotrzeć. Niewielki, złożony zaledwie z kilku pomieszczeń lokal będący niegdyś mieszkaniem bajkopisarza skrywa rozmaite przedmioty, które były jego własnością. Odwiedzający zobaczą tam biblioteczkę Makuszyńskich, rękopisy artysty, a także jego korespondencję i całe mnóstwo fotografii. Warte uwagi jest też umeblowanie oraz dzieła sztuki.

Inne atrakcje Zakopanego

• Skocznia na Wielkiej Krokwi. To tam podczas konkursów skoków narciarskich w Zakopanem gromadzą się tłumy fanów Kamila Stocha i innych sportowców uprawiających tę dyscyplinę. Wielka Krokiew jest największą skocznią w Polsce. Jej punkt konstrukcyjny to 125 m.

Podhale to nie tylko Zakopane. Gdzie leży stolica regionu?

Chociaż zdecydowana większość turystów planujących urlop na Podhalu kieruje się do Zakopanego i jego okolic, to popularne miasto nie jest stolicą regionu. Historycznie za stolicę uznaje się Nowy Targ – miasto, które jest doskonałą bazą dla osób, planujących piesze, rowerowe i kajakowe wyprawy, a zimą aktywność narciarską. Nowy Targ leży w sąsiedztwie Gorców, które są mniej wymagające i bardziej kameralne niż Tatry oblegane przez odwiedzających Podhale. Ze stolicy regionu można wybrać się żółtym lub zielonym szlakiem na Turbacz, niebieskim szlakiem na Bukowinę Obidowską lub czarnym szlakiem na Bukowinę Miejską. Osoby zatrzymujące się w tym mieście będą miały też blisko w malownicze Pieniny.

Nowotarskie zabytki

Chociaż Nowy Targ nie słynie z tak wielu atrakcji jak Zakopane, te, które oferuje, z pewnością są godne uwagi. Miasto dysponuje uroczym, choć dużym rynkiem z XIX-wiecznym ratuszem w centralnym miejscu. Wzrok warto skierować także na okalające plac kamieniczki, a także kapliczkę św. Jana Kantego.

Po zwiedzeniu rynku czas zwrócić uwagę na obiekty sakralne. W Nowym Targu czeka zlokalizowany nad Czarnym Dunajcem kościół św. Katarzyny – najstarszy, bo pochodzący z XIV wieku, zarówno w mieście, jak i na całym Podhalu. Wiekiem dorównuje mu kościół św. Anny – drewniany obiekt, który znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej, podobnie jak wspomniana już zakopiańska kaplica w Jaszczurówce. W Nowym Targu jest jeszcze jeden kościół – pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, który jest dużo nowszy – pochodzi z połowy XX wieku. Warty jest odwiedzenia z uwagi na wyrzeźbiony w marmurze, piękny ołtarz.

Muzeum Podhalańskie PTTK w Nowym Targu

Odwiedziny muzeum to okazja do podziwiania nie tylko od zewnątrz, ale również od środka nowotarskiego ratusza. To tam umieszczono zbiory przedstawiające historię, kulturę i zwyczaje oraz przyrodę Podhala. Oprócz stałych ekspozycji w muzeum kilka razy w roku organizowane są również wystawy czasowe.

Co jeszcze oferuje Podhale?

• Termy w Bukowinie Tatrzańskiej. To kompleks basenów pływackich i rekreacyjnych, które znajdują się zarówno wewnątrz obiektu, jak i na otwartej przestrzeni. Do dyspozycji gości jest także szereg saun, łaźni parowych i jacuzzi. Woda o temperaturze między 30 a 38 stopni Celsjusza pozwala na korzystanie z basenów (także tych zewnętrznych) również zimą. 
• Kościół św. Szymona i Judy Tadeusza w Białce Tatrzańskiej. Kościół pochodzi z XVII wieku i jest kolejnym obiektem na Szlaku Architektury Drewnianej w Małopolsce. Wnętrza kościoła reprezentują styl rokokowy i barokowy. W kościele od około 100 lat nie są odprawiane nabożeństwa.

Planujesz wycieczkę autem? Kup polisę assistance!

Ochrona na czas podróży to podstawowy element każdego wyjazdu. Assistance możesz kupić zarówno na wycieczki krajowe, jak i zagraniczne. W zależności od wybranego zakresu ochrony ubezpieczenie gwarantuje pomoc po awarii, wypadku, a nawet kradzieży. Zapewnia holowanie na odległość wskazaną w umowie oraz auto zastępcze. Ubezpieczyciel pomoże Ci także w sytuacji, kiedy będziesz potrzebował pomocy serwisowej lub naprawy na miejscu zdarzenia. Pamiętaj, że do awarii czy wypadku może dojść wszędzie. A takie sytuacje lubią przyjść niespodziewanie.

Ile zapłacisz za ubezpieczenie assistance w pakiecie z całorocznym OC?

Cenę ochrony sprawdzimy na przykładzie 28-letniego Igora, który jest właścicielem 12-letniego auta marki Ford Focus. Samochód ma silnik benzynowy o pojemności 1,6 l. Mieszkaniec Gorzowa Wielkopolskiego posiada prawo jazdy od 10 lat i 5-letnią, bezszkodową historię ubezpieczenia.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o atrakcje turystyczne Podhala

Autor artykułu: Monika Strzała

Redaktor z 4-letnim stażem w branży ubezpieczeniowej. Jest autorką kilkuset publikacji zarówno dotyczących ubezpieczeń komunikacyjnych, jak i turystycznych. Zdobytą dotychczas wiedzą chętnie dzieli się z użytkownikami porównywarki Mubi, tworząc artykuły, które już przydały się tysiącom kierowców. Doradza w zakresie zakupu polisy przez internet i przygotowuje kalkulacje cen, dzięki którym kierowcy mogą poznać aktualne tendencje na rynku ubezpieczeniowym.