Poduszka powietrzna to dziś tak standardowy element wyposażenia samochodu, że raczej mało kto poświęca jej szczególną uwagę. Tymczasem, jeśli dojdzie do wypadku, to właśnie ten niepozorny wynalazek może zadecydować o życiu lub śmierci kierowcy i pasażera. Co trzeba wiedzieć o poduszkach powietrznych i jak się upewnić, że spełnią swoje zadanie?
W tym artykule przeczytasz:
Poduszka powietrzna – standard, ale nie od zawsze
Posiadanie w samochodzie poduszki powietrznej (ang. airbag) wydaje się dzisiaj absolutnym standardem. Po jednej dla kierowcy i pasażera, do tego kolejne dla osób przewożonych z tyłu – w rodzajach i miejscu rozmieszczenia poduszek w aucie można przebierać, bo niektóre samochody mają ich nawet po dziewięć i więcej.
Przesada? Gdy w grę wchodzi ludzkie życie, nie może być o niej mowy. A nie ulega wątpliwości, że poduszki, odkąd stały się podstawowym wyposażeniem każdego samochodu, uratowały przed tragedią już niejedną osobę. Zanim mogło do tego dojść, trzeba jednak było trochę poczekać. Choć pierwsze koncepcje dotyczące konstrukcji poduszek powietrznych pojawiły się już w połowie XX wieku, ich dopracowanie i przystosowanie do użycia na szeroką skalę zajęło kolejne kilkadziesiąt lat.
Pierwsze wyposażone w poduszki modele aut pojawiły się na amerykańskim rynku w latach 70., a potem rozwiązanie stopniowo zyskiwało na popularności. Z czasem zwiększała się też świadomość producentów i użytkowników samochodów na temat bezpieczeństwa, przez co w skład wyposażenia zaczęły wchodzić zarówno poduszki, jak i pasy bezpieczeństwa, utrwalając tym samym funkcjonujący do dziś standard.
Pierwszym modelem samochodu, w którym zastosowano poduszki powietrzne wraz z pasami bezpieczeństwa był Mercedes W126 z 1980 roku.
Przeczytaj też: Bezpieczna pozycja za kierownicą
Jakie rodzaje poduszek powietrznych można spotkać w autach?
O ile początkowo jedyną poduszką w samochodzie była ta przeznaczona dla kierowcy, ich liczba wkrótce zaczęła się zwiększać. Wraz z rozwojem technologii pojawiały się też nowe rozwiązania, mające w jeszcze skuteczniejszy sposób chronić wszystkie osoby znajdujące się w samochodzie w czasie wypadku.
Dziś w różnych modelach aut można znaleźć m.in poduszki.:
- przednie – umieszczone w kierownicy i w górnej części przedniego panelu po stronie pasażera;
- boczne – w zewnętrznej krawędzi oparcia fotela lub okładzinie drzwi;
- kolanowe – pod kierownicą i pod schowkiem od strony pasażera;
- kurtynowe – w przedniej lub tylnej części dachu.
Poduszki przednie są standardem stosowanym w zdecydowanej większości samochodów, boczne i kurtynowe stają się takim w pojazdach średniej klasy.
Zasady działania poduszek powietrznych
Jak wiadomo, zadaniem poduszki powietrznej jest zmniejszenie obrażeń podczas wypadku poprzez amortyzowanie uderzenia ciała w elementy samochodu. W przypadku kierowcy poduszka chroni głowę, szyję i klatkę piersiową przed zderzeniem z kierownicą, szybą i deską rozdzielczą. Jak to działa w praktyce?
Każda poduszka powietrzna składa się z trzech elementów:
- układu uaktywniającego (czujnik zdarzenia i układ mikroprocesorowy);
- generatora gazu (zapalnik i paliwo);
- elastycznego pojemnika, w którym znajduje się worek z tkaniny nylonowo-bawełnianej lub poliamidowej.
Proces uruchamiania się poduszki powietrznej podczas wypadku jest stopniowy. O jej aktywacji decyduje jednostka sterująca (ACU – Airbag Control Unit), która bez przerwy zbiera informacje z czujników w różnych częściach samochodu (m.in. nacisku i ciśnienia, układu hamulcowego, akcelerometrów), sprawdzając, czy zdarzenie jest na tyle niebezpieczne, by aktywować urządzenie. Aby wywołać reakcję, uderzenie musi być zatem odpowiednio mocne – wszystko po to, by nie dochodziło do eksplozji poduszki podczas każdej, nawet najdrobniejszej stłuczki.
Jeśli siła uderzenia jest wystarczająca, jednostka wysyła sygnał, który aktywuje generator gazu. Ten zapoczątkowuje reakcję chemiczną prowadzącą do eksplozji, która z głośnym hukiem błyskawicznie wypełnia gazem pojemnik (poduszkę), wystrzeliwując ją z prędkością 300 km/h i przygotowując do „złapania” rozpędzonego ciała.
Cały proces trwa do 40 milisekund. Zaraz po nim następuje natomiast kolejny etap, czyli ujście powietrza z poduszki przez otwory wentylacyjne, co zapobiega powstawaniu obrażeń wtórnych lub uduszeniu kierowcy i pasażerów.
Proces napełniania się gazem bocznej poduszki jest krótszy – trwa ok. 22 milisekundy.
Wymiana poduszek powietrznych – kiedy jest konieczna?
Jeśli miałeś to szczęście, że nigdy podczas używania samochodu nie musiałeś sprawdzać na własnej skórze działania poduszek powietrznych, możesz się zastanawiać, czy ona sama i aktywujący ją system wciąż działa prawidłowo. Dobra wiadomość jest taka, że nie musisz się tym przejmować – jeśli samochód jest eksploatowany w normalny sposób, żywotność poduszek nie jest ograniczona czasowo.
Co nie znaczy, że poduszki są całkowicie odporne na różnego rodzaju błędy i uszkodzenia. O tych informuje kontrolka poduszki powietrznej, której zapalenie się może oznaczać m.in.:
- rozłączenie wtyczek przypisanych do poszczególnych poduszek,
- zużycie się przewodów łączących poduszki z jednostką sterującą,
- awarię czujnika zderzeniowego.
Jeśli kontrolka zapali się i nie zgaśnie, najprawdopodobniej konieczna będzie wizyta na stacji diagnostycznej. Oczywiście nie będzie takiej potrzeby, jeśli to sam kierowca spowoduje zapalenie się kontrolki, np. odłączając poduszkę przy przewożeniu dziecka w foteliku na siedzeniu pasażera tyłem do kierunku jazdy.
Aby skontrolować stan poduszek podczas kupowania używanego auta, najlepiej będzie sprawdzić historię pojazdu. Dzięki niej można określić, czy auto jest powypadkowe, co sugerowałoby, że poduszki były w nim używane. Dokładniejsze informacje można uzyskać dzięki diagnostyce komputerowej w warsztacie.
Co po wystrzeleniu poduszek powietrznych?
O ile nieużywane poduszki powietrzne są bardzo trwałe i nie ma potrzeby ich regularnej kontroli czy wymiany, o tyle trzeba pamiętać, że są one produktem jednorazowego użytku. Raz wystrzelona poduszka powietrzna absolutnie nie nadaje się do ponownego zastosowania i wymaga zamiany na nową.
Tej należy dokonać na oryginalnych częściach w autoryzowanym serwisie, gdzie od razu zostanie przeprowadzona kontrola stanu poduszek. Koszt tego typu operacji nie jest niski, bo wynosi nawet kilka tysięcy złotych. Pamiętaj jednak, że oszczędzając i używając zamienników nieznanego pochodzenia czy próbując „naprawiać” rozerwany worek, ryzykujesz życiem swoim i pasażerów.
Poduszki powietrzne a bezpieczeństwo
Zalety poduszek powietrznych są oczywiste. Odpowiednio zamontowane i sprawne nie są bynajmniej zbędną atrapą, ale rzeczywistym zabezpieczeniem podczas wypadku.
Mając to na uwadze, trzeba jednak pamiętać, że sposób ich działania sprawia, że mogą spowodować u kierowcy lub pasażerów różnego typu mniejsze obrażenia. Zdarza się więc, że dobrze spełniająca swoje zadanie poduszka powietrzna złamie nos, uszkodzi słuch lub podbije oczy – wszystko to oczywiście mały koszt względem uratowanego życia.
W czasie kontroli Twojego samochodu przez policję odkryto, że nie dezaktywowałeś poduszki powietrznej dla pasażera. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że na przednim siedzeniu pasażera ustawiłeś tyłem do kierunku jazdy fotelik ochronny i przewoziłeś w nim swoje dziecko. Nie miałeś pojęcia, jak bardzo niebezpieczne dla Twojego dziecka byłoby otwarcie się poduszki powietrznej, gdyby jechało w foteliku ułożonym tyłem do kierunku jazdy. Poniosłeś konsekwencje nieznajomości przepisów — otrzymałeś mandat w wysokości 300 złotych i dostałeś ważną nauczkę.
Szkody wywołane przez poduszki powietrzne mogą się okazać znacznie większe, jeśli będziesz ich w niewłaściwy sposób używać. Przede wszystkim, absolutnie konieczna jest jazda z zapiętymi pasami bezpieczeństwa i we właściwej pozycji. Zbytnie odchylenie do tyłu może fatalnie wpłynąć na kręgosłup, z kolei siedzenie za blisko kierownicy naraża Cię na poważne uszkodzenia klatki piersiowej.
Nie jest natomiast prawdą, że poduszka powietrzna zagraża osobom noszącym okulary. Te podczas wypadku zwykle spadają już w momencie uderzenia, a jeśli zostają na nosie, nie wykazano, by wyrządzały większą krzywdę podróżującemu. Bolesnym poparzeniem może się za to skończyć wybuch poduszki powietrznej, gdy kierowca lub pasażer pali papierosa.
Przeczytaj też: Kontrolki w samochodzie – sprawdź, co mówi Twoje auto
FAQ – najczęściej zadawane pytania o poduszki powietrzne
Nie trzeba wymieniać poduszki powietrznej co określony czas. Należy to zrobić dopiero po jej wystrzeleniu. Najlepiej w tym celu udać się do autoryzowanego serwisu, gdzie zamontuje się w Twoim pojeździe dobrej jakości poduszki i sprawdzi się ich stan.
Poduszka powietrzna musi zostać dezaktywowana tylko w jednym miejscu: przed siedzeniem, na którym umieszczony jest fotelik dziecka, o ile jest zamontowany tyłem do kierunku jazdy. Otworzenie się poduszki powietrznej przed takim fotelikiem stanowiłoby zagrożenie dla dziecka.
Poduszki powietrzne są tak zaprojektowane, by nie doprowadzić do uduszenia kierowcy lub pasażera. Mogą spowodować tylko niewielkie urazy ciała. Niektórym z nich można zapobiec, siedząc w odpowiedniej pozycji i mając zapięte pasy bezpieczeństwa.
- Pierwsze poduszki powietrzne pojawiły się w modelach samochodów z lat 70. Dzisiaj standard stanowią poduszki przednie dla kierowcy i pasażera, ale coraz częściej spotyka się także boczne, kolanowe i kurtynowe.
- Zadaniem poduszki powietrznej jest amortyzowanie uderzenia ciała w elementy samochodu podczas wypadku. Gdy dochodzi do odpowiednio mocnego uderzenia, poduszka eksploduje, napełniając się gazem i przechwytując bezwładne ciało kierowcy.
- Wymiana poduszek powietrznych jest konieczna tylko po ich użyciu.
- Aby działanie poduszki nie naraziło kierowcy na poważne obrażenia, trzeba przestrzegać zasad bezpieczeństwa, m.in. zawsze używając pasów bezpieczeństwa.
Trudne pojęcia
45,00
Loading...
Dołącz do dyskusji