Jakimi pojazdami mogą kierować małoletni?
Osoby, które nie ukończyły 18. roku życia, a osiągnęły odpowiedni wiek, mogą prowadzić pojazdy tylko z prawem jazdy odpowiedniej kategorii. Rowerami mogą jeździć po drogach publicznych, gdy mają kartę rowerową – tak, jest dalej obowiązkowa! Zajmiemy się tym razem definicją małoletniości, uprawnieniami do prowadzenia pojazdów i prawami jazdy kategorii AM, A1, B1 i T. No i kartami rowerowymi. Jedziemy!
Z tego artykułu dowiesz się:
Małoletniość i pełnoletniość – co to jest?
W języku potocznym mówimy na osoby, które nie skończyły 18. roku życia, nieletni i niepełnoletni. Jednak w prawie cywilnym używa się określenia małoletni i pełnoletni. Natomiast w prawie karnym funkcjonują pojęcia nieletni (osoba, która nie ukończyła 17. roku życia) i młodociany (sprawca czynu zabronionego, który nie ukończył 21 lat w chwili jego popełnienia).
W art. 10 Kodeksu cywilnego znajdziemy definicję osoby pełnoletniej:
§ 1. Pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście.
§ 2. Przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletność. Nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa.
art. 10 Kodeksu cywilnego
W tym tekście skupimy się tylko na osobach, które nie spełniają definicji zawartej w pierwszym paragrafie, czyli nie mają 18 lat, więc są małoletnimi. Zanim poznamy ich uprawnienia związane z kierowaniem pojazdów po drogach publicznych, musimy poznać jeszcze jedno pojęcie – osoby uprawnionej do kierowania pojazdami!
Kto to jest osoba uprawniona do kierowania pojazdami?
Tym razem zaglądamy do Ustawy z dnia 5 stycznia 2011 roku o kierujących pojazdami. To tam w rozdziale drugim znajdziemy interesującą nas definicję osoby uprawnionej do kierowania pojazdami:
1. Kierującym pojazdem może być osoba, która osiągnęła wymagany wiek i jest sprawna pod względem fizycznym i psychicznym oraz spełnia jeden z następujących warunków:
1) posiada umiejętność kierowania pojazdem w sposób niezagrażający bezpieczeństwu, nieutrudniający ruchu drogowego i nienarażający kogokolwiek na szkodę oraz odpowiedni dokument stwierdzający posiadanie uprawnienia do kierowania pojazdem;
2) odbywa w ramach szkolenia naukę jazdy;
3) zdaje egzamin państwowy.
art. 3 ust. 1 Ustawy o kierujących pojazdami
Z dalszych zapisów możemy dowiedzieć się, że osobą uprawnioną do kierowania pojazdami może zostać także ktoś, to przeszedł szkolenie związane z kwalifikacją wstępną (także przyspieszoną).
Każda osoba, która chce kierować:
- motorowerem,
- pojazdem silnikowym,
- zespołem pojazdów składających się z pojazdu silnikowego i przyczepy (naczepy),
musi posiadać prawo jazdy, pozwolenie wojskowe lub międzynarodowe prawo jazdy. W przypadku osób małoletnich oznacza to, że muszą oni również wyrobić prawo jazdy, jeśli chcą prowadzić niektóre pojazdy silnikowe.
Kategoria AM, A1, B1 i T – co mogą prowadzić małoletni?
W art. 8 Ustawy o kierujących pojazdami określony jest minimalny wiek do kierowania pojazdami różnych kategorii. I tak minimalny wiek pozwalający na kierowanie to:
- 14 lat – dla kategorii AM;
- 16 lat – dla kategorii A1;
- 16 lat – dla kategorii B1;
- 16 lat – dla kategorii T;
- 15 lat – dla pojazdu zaprzęgowego;
- 10 lat – dla roweru, hulajnogi elektrycznej lub urządzenia transportu osobistego;
- 13 lat – dla wózka inwalidzkiego jadącego po jezdni.
Jakie pojazdy kryją się pod wymienionymi wyżej kategoriami? Małoletni, który posiada prawo jazdy kategorii AM, może prowadzić:
- motorower, czterokołowiec lekki.
Natomiast osoba małoletnia z prawem jazdy kategorii A1 może kierować:
- motocyklem dwukołowym, którego pojemność skokowa silnika jest mniejsza niż 125 cm³, ma moc mniejszą niż 11 kW i stosunek mocy do masy właściwej nie przekracza 0,1 kW/kg;
- motocyklem trójkołowym o mocy mniejszej niż 15 kW;
- pojazdami z kategorii AM.
Co ważne, i pewnie interesujące dla najmłodszych kierowców oraz ich rodziców, bez problemów można nabyć motocykle o pojemności silnika 125 cm³ różnego typu – choćby skutery, crossy czy motocykle sportowe.
W kategorii B1 znajdują się natomiast:
- czterokołowce,
- pojazdy określone w kategorii AM.
Z kategorii T korzystają przede wszystkim rolnicy. Dzięki posiadaniu tego typu prawa jazdy małoletni może kierować:
- ciągnikiem rolniczym;
- pojazdem wolnobieżnym;
- zespołami pojazdów (ciągnik + przyczepa, pojazd wolnobieżny + przyczepa);
- pojazdami z kategorii AM.
Warto zaznaczyć, że liczba przyczep może być większa! Pozostaje nam jeszcze jedna kwestia do omówienia, czyli karta rowerowa.
Karta rowerowa – rowerem i pojazdem zaprzęgowym!
Pamiętasz, jak wiele lat temu jeździłeś wokół pachołków na boisku szkolnym, by zdobyć kartę rowerową? Dzieci robią to i dzisiaj! Dotąd wydaje się nieletnim ten dokument. Uprawnia on do kierowania na drogach publicznych rowerem i pojazdem zaprzęgowym. Takie same uprawnienia przysługują małoletnim, którzy mają prawo jazdy kategorii AM, A1, B1 i T.
Kto wydaje kartę rowerową? Za pisemną zgodą rodziców lub opiekuna za darmo dokument wydaje:
- dyrektor szkoły w przypadku uczniów szkół podstawowych,
- dyrektor WORD-u,
- przedsiębiorca prowadzący ośrodek szkolenia kierowców (musi mieć odpowiednie uprawnienia).
Dyrektor WORD-u i przedsiębiorca wydają kartę rowerową małoletnim, którzy ukończyli szkołę podstawową. Aby małoletni uzyskał kartę rowerową, musi:
- osiągnąć minimalny wiek – 10 lat,
- wykazać się umiejętnościami pozwalającymi na kierowanie rowerem.
Umiejętności małoletniego mogą zostać sprawdzone podczas zajęć szkolnych prowadzonych przez WORD lub OSK. Aby kierować pojazdem zaprzęgowym, czyli na przykład furmanką, trzeba mieć skończone 15 lat.
Małoletni mają więc szeroki zakres pojazdów, którymi mogą kierować po drogach publicznych.
- Według Kodeksu cywilnego małoletni to osoba, która nie ukończyła 18. roku życia.
- Aby zostać osobą uprawnioną do kierowania pojazdem, trzeba uzyskać odpowiedni wiek, być do tego zdolnym psychicznie i fizycznie, a także zdać egzamin, mieć odpowiednie umiejętności lub przejść szkolenie.
- Małoletni mogą ubiegać się o prawo jazdy kategorii AM, A1, B1 i T.
- Dzieci od 10. roku życia mogą otrzymać kartę rowerową, która pozwala na poruszanie się rowerem po drogach publicznych.
- Karta rowerowa uprawnia także do kierowania pojazdem zaprzęgowym od 15. roku życia.
FAQ – najważniejsze pytania o kierowanie pojazdami przez małoletnich
Nie. Wymienione wyżej pojęcia odnoszą się do podobnej, lecz nie identycznej grupy wiekowej, a co ważniejsze pochodzą z innych źródeł prawnych. Nieletni jest pojęciem stosowanym w prawie karnym i dotyczy osoby, która nie ukończyła 17. roku życia. Małoletni to osoba, która nie jest pełnoletnia, czyli ma mniej niż 18 lat. A niepełnoletni to pojęcie potoczne.
Nie. W Ustawie o kierujących pojazdami zdanie egzaminu państwowego jest jednym z trzech warunków, które muszą być spełnione, by móc prowadzić pojazdy. Dwa pozostałe to posiadanie umiejętności i odbycie szkolenia. Uczestnictwo w szkoleniu związane jest na przykład z ubieganiem się o kartę rowerową przez małoletniego.
Małoletni starsi niż 16 lat mogą otrzymać prawo jazdy kategorii A1, B1 i T. Uprawniają one do prowadzenia motocykli o niewielkiej mocy, czterokołowców lekkich i zwykłych, a także ciągników rolniczych i pojazdów wolnobieżnych (kat. T).
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19640160093/U/D19640093Lj.pdf
- Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20110300151/U/D20110151Lj.pdf
Trudne pojęcia:
Dołącz do dyskusji