Pojezierze Gnieźnieńskie — przewodnik dla turystów

Pojezierze Gnieźnieńskie, czyli miejsce nie tylko z historią

Nieważne, że dziś Gniezno to dopiero szóste pod względem wielkości miasto w Wielkopolsce. I tak słyszał o nim każdy, a wielu pewnie miało też okazję je odwiedzić – to wszak popularny cel szkolnych wycieczek. Pamiętając o historycznych walorach tego miejsca i jego okolic, nie można jednak zapominać o całej reszcie. W szczególności zaś o tym, że Pojezierze Gnieźnieńskie to piękny przyrodniczo i atrakcyjny turystycznie region, w sam raz na weekendową wycieczkę, a nawet dłuższe wypady.

Jak dojechać i gdzie się zatrzymać?

Do głównego miasta regionu najbliżej jest z Poznania – podróż przez S5 zajmuje ok. 45 minut. Tą samą drogą w nieco ponad 2 godziny można się dostać do Gniezna z Wrocławia. O godzinę dłużej będzie natomiast trwała podróż z Warszawy – tę trasę najlepiej wytyczyć przez A2, we Wrześni odbijając na DK15.

Gniezno będzie na pewno dobrą bazą wypadową do zwiedzania okolicy, bo wszystkie interesujące miejsca znajdują się w zasięgu najwyżej godziny drogi stamtąd. W samym mieście można natomiast łatwo znaleźć nocleg zarówno w tańszych pensjonatach (ceny za dobę zaczynają się od 50-80 zł), jak i w droższych hotelach (od 130 zł). 

Szeroką bazą noclegową dysponują też położone nad jeziorami miejscowości wypoczynkowe, np. Skorzęcin, Przybrodzin, Ślesin czy Przyjezierze. Jeśli zaś zależy nam na bliskim kontakcie z naturą, obszar Pojezierza Gnieźnieńskiego obfituje w oferty gospodarstw agroturystycznych, z których wiele położonych jest w ustronnych zakątkach z dala od szlaków turystycznych.

Nad jezioro, ale nie na Mazury

Tych z kolei można tutaj znaleźć ponad setkę. Wprawdzie w większości nie są to duże zbiorniki, które nie mogą się równać popularnością z jeziorami mazurskimi, ale wcale nie ustępują im pod względem atrakcyjności. Można tu zatem dobrze wypocząć, unikając ogromnych tłumów i nie rezygnując przy tym z takich aktywności jak np. żeglarstwo czy kajakarstwo. Znacznie łatwiej też o znalezienie ustronnego zakątka do wędkowania.

Jakie jeziora znajdują się na terenie Pojezierza Gnieźnieńskiego? Wymieńmy tylko kilka z nich.

• Gopło – największe i najbardziej znane, jest długie na 25 km, a jego powierzchnia wynosi ponad 2100 ha. Obszar jeziora na czele z położoną na północnym brzegu Kruszwicą jest bardzo atrakcyjny historycznie, stanowi także rezerwat przyrody zwany Ostoją Nadgoplańską, który jest szczególnie bogaty w siedliska różnych gatunków ptaków. Podziwiać jego naturalne piękno można np. podczas rejsu statkiem Rusałka (w sezonie pływa kilka razy dziennie).
• Jezioro Powidzkie – najgłębsze z tutejszych jezior, maksymalna głębokość wynosi 46 m. Odznacza się przy tym dużą czystością i przejrzystością, dzięki czemu jest popularne wśród amatorów nurkowania.
• Jezioro Popielewskie – nie ma przy nim wyznaczonych miejsc do plażowania, za to bardzo chętnie odwiedzają ten zbiornik żeglarze, kajakarze i wędkarze, dopuszczalny jest na nim również ruch łodzi motorowych oraz skuterów wodnych.
• Jezioro Lednica – znane przede wszystkim ze znajdującej się na nim wyspy o nazwie Ostrów Lednicki, która ma duże znaczenie historyczne i archeologiczne.
• Jezioro Niedzięgiel – najszersze jezioro pojezierza (do 2,7 km), znajduje się przy nim popularna miejscowość wypoczynkowa Skorzęcin, a tam duża plaża z molem.

Atrakcje turystyczne Pojezierza Gnieźnieńskiego

Gniezno — miasto królów i… królików

Nazwa Pojezierza zobowiązuje, więc opisywania jego atrakcji nie można zacząć inaczej niż od Gniezna. Zwiedzanie miasta polskich królów najlepiej z kolei rozpocząć od biegnącego przez jego centrum Traktu Królewskiego – specjalnie wytyczonej trasy spacerowej, wzdłuż której postawiono rzeźby władców, makiety miasta i tablice informacyjne dotyczące historycznych wydarzeń.

Nie są to jednak największe atrakcje spaceru, bo to miano należy się zdecydowanie królikom, których 15 rzeźb nawiązuje do barwnych gnieźnieńskich historii. Ich odkrywanie jest z kolei możliwe dzięki zainstalowanej na telefonie aplikacji „Królika GOń”, która nie tylko kieruje ku kolejnym atrakcjom, ale też zlicza punkty za ich „zdobycie”. Tego rodzaju dostępna dla każdego interaktywna gra miejska połączona z pomysłowym odkrywaniem zabytków na pewno przypadnie do gustu najmłodszym, ale nie tylko im.

Po przejściu Traktu można natomiast kontynuować zwiedzanie już w bardziej tradycyjnym wydaniu. Obowiązkowym przystankiem na trasie musi być słynna Katedra Gnieźnieńska. Imponująca gotycka budowla wznosząca się na szczycie Wzgórza Lecha i górująca nad miastem dwiema potężnymi wieżami robi wrażenie nie tylko wyglądem, ale też swoją historią — koronowano tutaj pięciu pierwszych królów Polski i pochowano św. Wojciecha.

Samą katedrę zwiedzać można za darmo, płatny jest jednak dostęp do niektórych miejsc i eksponatów. W tym tego najważniejszego, czyli Drzwi Gnieźnieńskich, przedstawiających odlane w brązie sceny z życia św. Wojciecha. Warto jednak wydać 12 zł (9 zł – bilet ulgowy), by móc podziwiać ten pochodzący z XII wieku zabytek, bo to absolutny unikat, nie tylko w skali kraju. Ponadto płatny jest wstęp do podziemi i na taras widokowy katedry (piękna panorama ze szczytu!), a także do pobliskiego Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej.

Co jeszcze warto zobaczyć w Gnieźnie?

• Zainteresowani historią powinni skierować kroki do Muzeum Początków Państwa Polskiego, w którym znajdują się wystawy poświęcone czasom pierwszych Piastów. Bilety kosztują 20 zł i 16 zł, w niedziele wstęp jest wolny.
• Miłośnicy kolei nie mogą natomiast odpuścić wizyty w Parowozowni Gniezno, gdzie w towarzystwie przewodnika można urządzić sobie spacer po terenie dawnej lokomotywowni. Zwiedzanie odbywa się w określone dni (parowozowniagniezno.pl), bilety kosztują 20 zł i 15 zł.
• Zmęczeni odkrywaniem miasta mogą odpocząć, spacerując po brukowanym gnieźnieńskim rynku lub udając się nad miejskie Jezioro Jelonek, przy którym znajduje się Park Piastowski.

Pojezierze Gnieźnieńskie śladami Piastów

Może masz ochotę udać się na wycieczkę po najstarszej trasie turystycznej w Polsce? Na Pojezierzu Gnieźnieńskim jest to możliwe, bo przez kilka miejscowości regionu prowadzi tzw. Szlak Piastowski, odwiedzany przez turystów już we wczesnych latach 60. ubiegłego wieku. Przebiega on przez miejsca związane z początkiem państwa polskiego, na których oprócz odrestaurowanych zabytków z czasów Piastów można obejrzeć także inne, czasem znacznie starsze odkrycia archeologów.

Gdzie zatem szukać śladów najwcześniejszej historii naszego kraju? My skupimy się na terenach w pobliżu Gniezna, ale dobrze wiedzieć, że Szlak rozchodzi się w różnych kierunkach, sięgając Poznania, Kalisza czy Włocławka.

Pobiedziska

Do tego miasteczka położonego między Gnieznem a Poznaniem warto zajrzeć zwłaszcza wtedy, jeśli wiemy, że nie damy rady zobaczyć wszystkich obiektów na Szlaku Piastowskim. A to dlatego, że znajduje się tam Skansen Miniatur, dzięki któremu będzie można obejrzeć zabytki pieczołowicie odtworzone w skali mikro, czyli dokładnie 20 razy mniejsze niż w rzeczywistości. Dodatkową atrakcją jest zrekonstruowany gród piastowski z wystawą maszyn oblężniczych (można samemu strzelić z kuszy) i średniowiecznym placem zabaw dla najmłodszych.

Ostrów Lednicki

Nieopodal Pobiedzisk znajduje się Jezioro Lednica, u jego brzegów zlokalizowano natomiast Muzeum Pierwszych Piastów. Stamtąd właśnie za pomocą przeprawy promowej można się dostać na Ostrów Lednicki – wyspę, na której znajdował się jeden z najważniejszych grodów piastowskich, i na której według wielu historyków w 966 roku miało dojść do chrztu Polski. Samo to wystarcza, by tego miejsca nie mogło zabraknąć w planie żadnej wycieczki. A trzeba jeszcze dodać, że na wyspie zachowały się pozostałości po zabudowaniach pamiętających czasy Mieszka I, do tego spod ziemi czy z wody wciąż wydobywa się tutaj ponad tysiącletnie skarby.

Żnin, Wenecja i Biskupin

Te trzy leżące na północ od Gniezna miejscowości zaliczają się do regionu etnograficznego zwanego Pałukami – miejsca wyróżniającego się własną gwarą, muzyką czy tradycjami, ale też bardzo istotnego na historycznej mapie Polski. Zwiedzać je można w wyjątkowy sposób, bo za pomocą kolejki wąskotorowej kursującej na 12-kilometrowym odcinku pomiędzy Żninem, Wenecją, Biskupinem i Gąsawą. Jeździ ona codziennie w okresie od maja do końca sierpnia, całodniowy bilet kosztuje 30 zł i 24 zł.

A może się taki przydać, bo przystanki na drodze zachęcają do tego, by wysiąść i zwiedzać. W Biskupinie trzeba koniecznie zobaczyć słynne Muzeum Archeologiczne powstałe na terenie zrekonstruowanej prehistorycznej osady kultury łużyckiej z epoki żelaza (ok. 2700 lat temu). W Wenecji zwiedzić można ruiny XIV-wiecznego zamku obronnego, położone malowniczo między trzema jeziorami (Weneckim, Biskupińskim i Skrzynka). Zabytków nie brakuje też w Żninie, gdzie nad wszystkim góruje murowana wieża ratuszowa, będąca pozostałością gotyckiej zabudowy z XVI wieku.

Kruszwica

Przenosząc się na wschodni odcinek Szlaku Piastowskiego, trafimy nad jezioro Gopło, przy którym położona jest Kruszwica – kolejne miasto o historycznym znaczeniu, słynące również z legendy, którą doskonale zna każdy Polak.

Chodzi oczywiście o tę dotyczącą Mysiej Wieży, gdzie miał ukrywać się pozbawiony władzy, okrutny Popiel. Choć sama wieża pochodzi z XIV wieku i jest po prostu pozostałością zamku Kazimierza Wielkiego, historia jej zjedzonego przez myszy legendarnego lokatora mocno działa na wyobraźnię, szczególnie gdy obejrzy się wysoką (32 m) budowlę na własne oczy.

Potem można zaś na nią wyjść (bilety kosztują 14 zł i 12 zł), by ze szczytu podziwiać piękny widok na miasto, jezioro i okolice. Spacerując wśród urokliwych zakątków Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia, warto jeszcze zajrzeć do XII-wiecznej Kolegiaty św. Piotra i Pawła, czyli jednego z najlepiej zachowanych zabytków architektury romańskiej w Polsce.

Przeczytaj też: Pojezierze Mrągowskie – przewodnik dla turystów

Planujesz wycieczkę autem? Kup polisę assistance!

Posiadasz kilkuletnie lub kilkunastoletnie auto i obawiasz się, czy nie ulegnie ono awarii podczas Twojej podróży? Assistance pomoże Ci nie tylko w sytuacji, kiedy dojdzie do usterki w Twoim samochodzie, ale także jeśli spowodujesz wypadek lub ktoś ukradnie Twoje auto. Wówczas organizacją i pokryciem kosztów pomocy zajmie się ubezpieczyciel.

Ile zapłacisz za ubezpieczenie assistance w pakiecie z całorocznym OC?

Koszt ubezpieczenia OC i assistance sprawdzimy na przykładzie 48-letniego Zbigniewa, który jest właścicielem 6-letniego auta marki Renault Captur. Samochód ma silnik diesla o pojemności 1,5 l. Mieszkaniec Krakowa posiada prawo jazdy od ponad 10 lat i bezszkodową historię ubezpieczenia. W zeszłym roku jego auto uległo awarii podczas podróży, więc najważniejsze dla niego jest to, aby assistance zapewniało wsparcie w przypadku usterki.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o pojezierze gnieźnieńskie