Prawie 100 samochodów zostało usuniętych z ulic przez Straż Miejską w Kielcach tylko w 2020 roku. Były to pojazdy porzucone, także wraki pozostawiane w dowolnych miejscach. Kto odpowiada za porzucony samochód i co zrobić, aby go usunąć np. z parkingu prywatnego? Okazuje się, że w tym przypadku prawo jest nieco skomplikowane dla przeciętnego kierowcy.
Z tego artykułu dowiesz się:
Zdefiniowanie wraku samochodu jest trudniejsze, niż się wydaje
Straż Miejska Miasta Poznania podaje, że definicję wraku samochodu można wywnioskować z art. 50a ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Ten artykuł utożsamia wrak samochodu z pojazdem porzuconym bez tablic rejestracyjnych lub pojazdem w stanie wskazującym na to, że nie jest używany. Może zostać usunięty z drogi przez straż gminną lub Policję na koszt właściciela lub posiadacza.
Ten krótki fragment ustawy zawiera sporo znaczących szczegółów!
Po pierwsze, Straż Miejska Miasta Poznania zwraca uwagę, że chociaż samochód może nie mieć tablic, to jego numer rejestracyjny można odczytać z naklejki na przedniej szybie.
Po drugie, co jest przesłanką do stwierdzenia, że pojazd jest nieużywany? Przykładowo:
- wiek pojazdu,
- brak aktualnych badań technicznych,
- dostępność pojazdu dla osób trzecich (otwarte drzwi),
- zniszczone wnętrze.
Prawo nie określa, przez jaki okres pojazd musi stać nieużywany na drodze, aby został uznany za porzucony. Warto przeczytać to postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, które porusza tę kwestię.
Przy okazji warto przypomnieć, jak ubezpieczyciele definiują wrak samochodu. Z punktu widzenia firmy ubezpieczeniowej wrakiem jest pojazd po szkodzie całkowitej, uszkodzony lub zniszczony w takim stopniu, że koszty naprawy przekraczają 70% wartości tego pojazdu przed szkodą (dotyczy to ubezpieczenia AC).
Jakie są zasady usuwania porzuconych pojazdów, które wyglądają na wraki?
W wyżej przywołanym art. 50a kluczowy jest zapis o usunięciu z drogi. Jakiej?
Art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym określa zasady ruchu na drogach publicznych, w strefach zamieszkania i ruchu. Drogi publiczne to powiatowe, gminne, wojewódzkie lub krajowe oraz ulice leżące w ich ciągu. Inne drogi, drogi rowerowe, parkingi i place przeznaczone do ruchu pojazdów, które nie są zaliczone do dróg publicznych ani zlokalizowane w ich pasie, to drogi wewnętrzne.
Jeśli droga wewnętrzna znajduje się na obszarze strefy ruchu lub zamieszkania, art. 50a ma zastosowanie. Jeśli nie – wrak nie zostanie usunięty przez służby na podstawie tego przepisu. Wyjątek: chyba że stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi. Inaczej trzeba udać się do zarządcy terenu, np. spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej. Problem mają również właściciele prywatnych posesji.
Kto ponosi odpowiedzialność za porzucony pojazd?
Jeśli właściciel zostanie zidentyfikowany, ma od 3 do 14 dni na rozwiązanie problemu. Jeśli w wyznaczonym czasie nic nie zrobi, mogą zostać podjęte dalsze kroki.
Porzucony pojazd staje się własnością gminy, jeśli:
- zgodnie z art. 50a ust. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym zostanie usunięty z drogi, ale nie zostanie odebrany na wezwanie gminy przez właściciela w ciągu 6 miesięcy. Wtedy samochód uznaje się za porzucony z zamiarem wyzbycia się;
- zgodnie z art. 50a ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym w ciągu 6 miesięcy od dnia usunięcia pojazdu nie została ustalona osoba uprawniona do jego odbioru.
Jeśli pojazd nie zostanie odebrany w podanym terminie, ale z przyczyn niezależnych od osoby wezwanej do odbioru, pojazd nie przechodzi do rąk gminy.
Co gmina może zrobić z przejętym pojazdem jako jego właściciel?
Art. 3 ust. 6 Ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji opisuje, że pojazd wycofany z eksploatacji to odpad w rozumieniu przepisów o odpadach. Dalej – art. 18 tej samej ustawy doprecyzowuje, że właściciel pojazdu wycofanego z eksploatacji (w omawianej sytuacji – gmina) powinien go zezłomować w legalnej stacji demontażu lub punkcie zbierania pojazdów.
Jeśli samochód jest w dobrym stanie technicznym, gmina ma prawo również do jego sprzedaży.
Pojazd – nie tylko porzucony – może zostać usunięty z drogi na mocy innego przepisu
Aby tak się stało, pojazd musi stać w miejscu, w którym jest to zabronione i zagrażać bezpieczeństwu w ruchu drogowym lub go utrudniać. Wtedy może zostać usunięty z drogi na koszt właściciela na mocy art. 130a ustawy Prawo o ruchu drogowym.
Dyspozycję usunięcia pojazdu wydaje strażnik gminny (miejski), a starosta wybiera parking depozytowy, na którym pojazd ma przebywać aż do odbioru przez właściciela, który będzie musiał zapłacić zarówno za parkowanie pojazdu, jak i wcześniejsze odholowanie. Od 15 września 2019 r. właściciel odholowanego pojazdu może najpierw go odebrać z parkingu, a dopiero potem zapłacić za usunięcie i parkowanie. Wcześniej pojazd był wydawany wyłącznie na podstawie dowodu uiszczenia opłaty, ale art. 130a ust. 4 pkt 5c oraz art. 130a ust. 7 pkt 1 zostały uznane za niezgodne z konstytucją. W przypadku pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t każda doba przechowywania kosztuje maksymalnie 33 zł, koszt usunięcia z wcześniejszego miejsca – do 440 zł.
- Jeśli w ciągu 3 miesięcy powiadomiona osoba nie odbierze samochodu, starosta może wystąpić do sądu, wnioskując o orzeczenie przepadku pojazdu na rzecz powiatu. Wniosek może zostać złożony dopiero po 30 dniach od dnia powiadomienia właściciela lub osoby uprawnionej do odebrania pojazdu.
- Jeśli ani właściciel, ani osoba uprawniona nie zostały zidentyfikowane w ciągu 4 miesięcy od usunięcia pojazdu, starosta również może wystąpić do sądu z wnioskiem.
Czy można przejąć porzucone auto?
Przypadkowa osoba nie może po prostu przejąć porzuconego auta, które formalnie wciąż ma właściciela, jeśli np. nie zostanie podpisana umowa kupna-sprzedaży jak przy standardowej transakcji. W ściśle określonych przypadkach nieużywany pojazd zostanie odholowany na zlecenie straży miejskiej. Może stać się własnością gminy lub powiatu – i dopiero wtedy porzucone auto może zostać oficjalnie sprzedane innej osobie.
Nieużywany i pozostawiony bez tablic rejestracyjnych pojazd został usunięty z drogi i umieszczony na parkingu policyjnym. Nie udało się zidentyfikować jego właściciela, dlatego nie poinformowano go o obowiązku odebrania pojazdu oraz opłacenia kosztu usunięcia go z drogi i pobytu na parkingu policyjnym. W tym czasie gmina musiała też pokryć koszty ubezpieczenia OC tego pojazdu, za które tak naprawdę powinien zapłacić jego właściciel. Osoba ta nie zgłosiła się jednak po swój samochód. Po sześciu miesiącach stał się on własnością gminy.
Jakie są konsekwencje porzucenia auta?
Koszt złomowania wraku samochodu i wyrejestrowania auta w wydziale komunikacji jest niski, a porzucając auto na pastwę losu, narażasz się na bardziej obciążające finansowo konsekwencje, m.in. kary za brak OC, które wzrosły w 2022 roku. Jak to możliwe?
Teoretycznie – porzucone auto jest wciąż zarejestrowane i powinno mieć aktualne ubezpieczenie OC. Z jednej strony – jeśli nie wypowiesz umowy OC, przedłuży się automatycznie, o ile samochód nie został ubezpieczony przez poprzedniego właściciela, więc firma ubezpieczeniowa będzie wymagać zapłacenia składki.
Jak napisać wypowiedzenie OC i jakie informacje musi zawierać? Kiedy należy je wysłać? Przeczytaj i sprawdź!
Czytaj dalejZ drugiej strony – jeśli zrezygnujesz z umowy we właściwym terminie i dopiero potem porzucisz auto, jednocześnie nie pozbędziesz się odpowiedzialności za jego ubezpieczenie. W rejestrach będzie widnieć jako aktywne, więc pewnego dnia możesz otrzymać wezwanie do zapłaty z UFG za brak ciągłości OC.
Dzięki UFG otrzymasz zadośćuczynienie, jeśli zostaniesz osobą poszkodowaną w kolizji lub wypadku z winy kierowcy bez OC
Czytaj dalejGrożą Ci też inne kary: nawet 500 zł za porzucenie wraku w miejscu publicznym, a jeśli samochód zagrażał bezpieczeństwu otoczenia, nawet 1500 zł.
Poza tym możesz ponieść koszty odholowania pojazdu. Straż miejska najpierw próbuje ustalić właściciela pojazdu, aby zobowiązać go do usunięcia wraku na własny koszt, chyba że stan techniczny porzuconego pojazdu zagraża bezpieczeństwu ludzi wokół. W takiej sytuacji straż od razu powinna zlecić jego usunięcie. W efekcie poniesiesz też koszty parkingu strzeżonego (depozytowego), na który zostanie odholowany pojazd.
Ostatecznie wydasz więcej niż na legalne złomowanie i wyrejestrowanie samochodu.
Porzucony samochód na terenie prywatnym – jak się go pozbyć?
Niektórzy właściciele zdezelowanych pojazdów po prostu zostawiają je na parkingach, blokując miejsca innym pojazdom.
Niestety służby mogą odmówić interwencji, jeśli teren prywatny, będący drogą wewnętrzną, nie jest oznakowany jako strefa ruchu. Co w takiej sytuacji?
Jak usunąć auto z parkingu prywatnego, jeśli tylko zajmuje miejsce, ale nie stwarza zagrożenia?
- Aby usunąć porzucone auto z parkingu prywatnego, najpierw trzeba postarać się o zidentyfikowanie jego właściciela samochodu. W tym może pomóc policja – jeśli pojazd ma tablice rejestracyjne.
- Jeśli uda się zdobyć dane osobowe właściciela pojazdu, można domagać się od niego usunięcia auta z parkingu w określonym terminie od dnia odebrania wezwania. Najlepiej wysłać je listem poleconym ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru.
- W wezwaniu trzeba napisać, że auto zostanie odholowane na parking strzeżony po upływie wyznaczonego terminu. Dobrze byłoby mieć taki zapis w regulaminie parkingu.
- Niestety, jeśli właściciel pojazdu nie będzie reagował, właściciel prywatnego terenu będzie musiał ponosić wszystkie koszty. W przypadku braku rezultatów pozostaje postępowanie sądowe.
Jak usunąć nieużywane auto z parkingu prywatnego, jeśli stwarza zagrożenie, np. cieknie z niego benzyna lub ktoś może zranić się o ostre kawałki porozbijanych szyb?
W takiej sytuacji można wezwać straż miejską, która zajmie się problemem według wcześniej opisanych kroków, nawet jeśli parking nie jest objęty strefą ruchu. Możesz tak samo zgłosić porzucone auto, jeśli nie stosuje się do znaków drogowych.
Jeśli parking jest objęty strefą ruchu, warto znać art. 130a ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Mówi on, że pojazd może zostać usunięty na koszt właściciela, jeśli stoi w miejscu przeznaczonym dla pojazdu osoby niepełnosprawnej i jest nieoznaczony odpowiednią kartą parkingową.
- Porzucony pojazd może zostać usunięty na zasadach opisanych w art. 50a ustawy Prawo o ruchu drogowym, jeśli nie można zidentyfikować jego numeru rejestracyjnego, stan wskazuje na nieużywanie od dłuższego czasu, a pojazd znajduje się na drodze publicznej, w strefie ruchu lub zamieszkania.
- Ustawa Prawo o ruchu drogowym obejmuje również drogi wewnętrzne, jeśli znajdują się na obszarze strefy ruchu lub zamieszkania. Art. 50a ustawy Prawo o ruchu drogowym nie ma zastosowania, jeśli pojazd jest porzucony np. na parkingu prywatnym, który nie jest oznaczony jako strefa ruchu.
- Jeśli w ciągu 6 miesięcy, które miną od usunięcia pojazdu z drogi na mocy art. 50a ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, pojazd nie zostanie odebrany przez właściciela na wezwanie gminy, staje się jej własnością. Gmina powinna zezłomować pojazd wycofany z eksploatacji, ale jeśli jest w dość dobrym stanie technicznym, może go sprzedać.
- Jeśli właściciel porzuconego wraku zostanie zidentyfikowany, musi ponieść różnorodne koszty, np. grzywnę, koszt odholowania pojazdu, parkowania, zezłomowania pojazdu i wyrejestrowania, a także zapłacić karę za brak OC, jeśli ten obowiązek nie został dotrzymany.
- Pojazd może zostać usunięty z drogi również na podstawie art. 130a ustawy Prawo o ruchu drogowym, jeśli zagraża bezpieczeństwu w ruchu lub go utrudnia, jest zaparkowany w miejscu, które tego zabrania, przy czym nie chodzi tutaj wyłącznie o wraki.
- Aby straż mogła interweniować w sprawie porzuconego pojazdu na parkingu prywatnym lub drodze wewnętrznej, ten teren powinien być oznaczony jako strefa ruchu lub wrak powinien stwarzać zagrożenie dla ludzi. W innym przypadku właściciel terenu, wspólnota itp. muszą zmagać się z problemem na własną rękę, na dobry początek próbując odnaleźć właściciela.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o porzucony samochód
Zgodnie z prawem wrakiem jest pojazd pozbawiony tablic rejestracyjnych lub znajdujący się w stanie wskazującym na to, że nie jest używany. O tym może świadczyć m.in. jego wiek, zniszczone wnętrze czy dostępność pojazdu dla osób trzecich. Ubezpieczyciele z kolei określają wrak jako samochód po szkodzie całkowitej lub uszkodzony w stopniu takim, że koszt naprawy przekracza 70% wartości auta.
Służby mogą usunąć porzucony pojazd z drogi publicznej lub wewnętrznej, jeśli ta znajduje się na obszarze strefy ruchu lub zamieszkania. W przypadku aut porzuconych na terenie prywatnym usunięcie leży w gestii właściciela terenu. Każdy pojazd może być natomiast usunięty z dowolnej drogi, jeśli stoi w miejscu niedozwolonym i zagraża bezpieczeństwu lub utrudnia ruch.
Nie, z porzuceniem auta wiążą się poważne konsekwencje. Jeśli zostaniesz zidentyfikowany jako właściciel porzuconego pojazdu grozi Ci m.in. mandat za porzucenie wraku w miejscu publicznym lub w miejscu, w którym stwarza zagrożenie, a także kara za brak OC. Odmowa usunięcia porzuconego pojazdu może Cię kosztować nawet 5000 zł.
Jeśli właściciel w ciągu 6 miesięcy od wezwania nie odbierze porzuconego samochodu lub w tym czasie nie uda się ustalić tożsamości właściciela, auto przechodzi na własność gminy. O ile taki pojazd znajduje się w dobrym stanie technicznym, może zostać sprzedany, w przeciwnym razie powinien zostać zezłomowany.
Trudne pojęcia
33,67
Loading...
Dołącz do dyskusji