Prawo o ruchu drogowym 2022 – co się zmieniło dla kierowców?
Rok 2022 przyniósł dla kierowców prawdziwą rewolucję w przepisach. Zmieniły się nie tylko stawki i zasady wystawiania mandatów – zmiany dotyczyły również m.in. egzaminowania kandydatów na kierowców czy rejestracji pojazdów. Przyjrzyjmy się im pokrótce i sprawdźmy, które przepisy już obowiązują, a na co musimy jeszcze poczekać.
Z tego artykułu dowiesz się:
Kodeks drogowy 2022 – nowe przepisy od początku roku
Zacznijmy chronologicznie, a więc od zmian w przepisach, które weszły w życie już 1 stycznia 2022 roku.
Nowy taryfikator mandatów
Największą i najbardziej interesującą kierowców zmianą w przepisach ruchu drogowego jest oczywiście wprowadzenie nowego, znacznie surowszego taryfikatora mandatów. Zgodnie z nim znacząco wzrosły stawki mandatów za najpoważniejsze wykroczenia drogowe, w tym m.in. jazdę po alkoholu, przekraczanie dozwolonej prędkości czy wyprzedzanie na przejściach dla pieszych. Przykładowo:
- nawet 2500 zł (5000 zł w warunkach recydywy) kary zapłacą teraz kierowcy przekraczający dozwoloną prędkość o 71 km/h;
- mandatem w wysokości 500 zł zostanie ukarany kierowca korzystający podcza jazdy z telefonu;
- 1500 zł zapłacą ci prowadzący pojazdów, którzy złamią jeden z przepisów dotyczący bezpieczeństwa pieszych;
- 1000 zł kosztuje wyprzedzanie w niedozwolonym miejscu;
- od 300 do 500 zł kary zapłacą kierowcy jeżdżący “na zderzaku” na autostradach i drogach ekspresowych.
Wzrosła także wysokość kary za pojedyncze wykroczenie, która może wynieść teraz aż 5000 zł. A to nie koniec, bo jeśli sprawa trafi do sądu, kierowca może zapłacić nawet sześciokrotnie więcej! Szczegółowe informacje na temat nowych kosztów mandatów znajdziesz w artykule: “Taryfikator mandatów – ile kierowcy zapłacą za wykroczenia?”.
Droższe OC dla piratów drogowych
Wyjątkowo kosztowne mandaty to nie jedyny sposób, w jaki po kieszeni mogą dostać kierowcy szczególnie często łamiący przepisy ruchu drogowego. Kolejnym jest powiązanie wysokości składki ubezpieczenia OC z historią wykroczeń danego klienta. Firmy ubezpieczeniowe mają już wgląd w bazy CEPiK, dzięki czemu mogą przy obliczaniu ceny OC wziąć pod uwagę sposób jazdy kierowcy – duża liczba mandatów i punktów karnych może poskutkować zwiększeniem składki. Niestety, Kodeks Drogowy nie przewiduje odwrotnej sytuacji, czyli obniżenia kosztów ubezpieczenia pojazdu dla kierowców jeżdżących zgodnie z przepisami.
Kodeks drogowy 2022 – zmiany od 17 września
Do kolejnych dużych zmian w przepisach ruchu drogowego w 2022 roku doszło 17 września. Do czego musieli się przyzwyczaić kierowcy od tego dnia?
15 punktów karnych za jedno wykroczenie
Nowy taryfikator mandatów to nie jedyna zmiana dotycząca karania kierowców, jaka weszła w życie w 2022 roku. Od 17 września zmienił się również taryfikator punktów karnych. W tym momencie kierowcy mogą zostać jednorazowo ukarani nawet 15 punktami karnymi! Tak wysoka stawka obowiązuje w przypadku 21 najpoważniejszych wykroczeń, m.in. za:
- kierowanie samochodem w stanie nietrzeźwości,
- nieudzielenie pomocy ofiarom wypadku,
- wyprzedzanie na przejściu dla pieszych lub bezpośrednio przed nim,
- nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu lub wchodzącemu na przejście dla pieszych,
- przekroczenie dopuszczalnej prędkości o ponad 70 km/h.
Kiedy wyzerują się punkty karne?
Jeżeli liczysz na to, że punkty karne na Twoim koncie wykasują się jak zwykle po roku od ich otrzymania, to się przeliczysz. W tym momencie obowiązują już nowe przepisy, wedle których punkty kasują się dopiero po upływie 2 lat od od dnia zapłaty grzywny (nie jej otrzymania!). Znacznie łatwiej będzie więc stracić prawo jazdy, ponieważ bez zmian pozostała liczba punktów do tego konieczna – 20 w przypadku kierowców mających prawo jazdy krócej niż rok i 24 w przypadku pozostałych.
Od 17 września nie ma już możliwości zredukowania liczby punktów karnych na koncie za pomocą uczestnictwa w kursie. Szkolenia w tym celu przeprowadzane przez Wojewódzkie Ośrodki Ruchu Drogowego zostały zlikwidowane.
Bardzo kosztowna recydywa
Kolejną istotną zmianą, o której było wiadomo już od początku roku, ale która weszła w życie dopiero we wrześniu, są przepisy ustanawiające tzw. warunki recydywy. Oznacza ona po prostu ponowne popełnienie wykroczenia tego samego typu w ciągu 2 lat. W przypadku takiej sytuacji, popełniający wykroczenie kierowca otrzyma karę grzywny w podwójnej wysokości. Przykładowo, za przekroczenie prędkości w warunkach recydywy trzeba będzie zapłacić mandat w wysokości:
- 1600 zł – przekroczenie prędkości o ponad 30 km/h,
- 2000 zł – przekroczenie prędkości o ponad 40 km/h,
- 3000 zł – przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h,
- 4000 zł – przekroczenie prędkości o ponad 60 km/h,
- 5000 zł – przekroczenie prędkości o ponad 70 km/h.
Ponadto podwójną karę trzeba będzie zapłacić również za takie wykroczenia, jak m.in.:
- nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu – 3000 zł;
- złamanie zakazu wyprzedzania – 2000 zł;
- wyprzedzanie na przejściu dla pieszych lub przed nim – 3000 zł;
- spowodowanie zagrożenia w ruchu drogowym z następstwem w postaci poszkodowanego pieszego, rowerzysty itp. – 3000 zł;
- omijanie pojazdu, który ustępuje pierwszeństwa pieszemu – 3000 zł;
- wjeżdżanie na torowisko przy opuszczonych zaporach – 4000 zł;
- prowadzenie pojazdu po spożyciu alkoholu lub innego podobnie działającego środka – 5000 zł.
Egzaminy na prawo jazdy, tablice rejestracyjne i nie tylko – co jeszcze zmienia się w przepisach?
Spójrzmy jeszcze na inne zmiany w przepisach ruchu drogowego, które wprowadzono lub dopiero zapowiedziano w 2022 roku. Czego one dotyczą?
Oszczędność przy rejestracji pojazdu
Ta obowiązująca już od lutego 2022 roku zmiana ucieszy wszystkich, którzy nabyli lub zamierzają nabyć używany samochód. Zgodnie z nią, nowy właściciel auta zarejestrowanego wcześniej w Polsce będzie mógł zachować jego dotychczasowe tablice rejestracyjne bez względu na swoje miejsce zamieszkania. Dotychczas było to bowiem możliwe jedynie, jeśli auto było zarejestrowane w tym samym województwie, z którego pochodził jego nabywca. Dzięki tej zmianie możliwe będzie zaoszczędzenie ok. 100 zł przy rejestracji samochodu.
Możliwość zachowania dotychczasowych tablic rejestracyjnych nie dotyczy właścicieli pojazdów wyposażonych w tablice starego typu (czarnych lub białych z polską flagą zamiast unijnych gwiazdek), a także nabywców aut zarejestrowanych za granicą i samochodów z uszkodzonymi lub nieczytelnymi tablicami.
Przy rejestracji samochodu zaoszczędzimy także na karcie pojazdu i naklejce kontrolnej, które od 4 września 2022 roku nie są już konieczne. Oznacza to, że przerejestrowanie pojazdu kosztuje w tym momencie 161,50 zł, a rejestracja 180,50 zł.
Czasowe wycofanie pojazdu z ruchu
Kolejną możliwą oszczędnością dla kierowców jest opcja czasowego wycofania pojazdu z ruchu, np. na czas jego naprawy. Dotyczy ona pojazdów, w których w wyniku wypadku/kolizji doszło do poważnego uszkodzenia elementów nośnych ich konstrukcji. Właściciele takich aut będą mogli je wyrejestrować (a tym samym nie opłacać składki ubezpieczeniowej) na okres od 3 do 12 miesięcy, o ile minęły co najmniej 3 lata od poprzedniego wycofania pojazdu z ruchu.
Przeczytaj też: Czasowe wycofanie pojazdu z ruchu a ubezpieczenie
Droższe i trudniejsze egzaminy na prawo jazdy
Na spore zmiany powinni szykować się kandydaci na kierowców. Po pierwsze, projekt nowelizacji Prawa o ruchu drogowym zakłada zmianę w sposobie określania cen egzaminów dla kierowców. Do tej pory te były ustalone odgórnie przez ministerstwo i wynosiły dla kategorii B 30 zł za egzamin teoretyczny i 140 zł za praktyczny. Po zmianach o cenach mają decydować sejmiki wojewódzkie, ale nie będą one mogły przekroczyć 50 zł (teoria) i 200 zł (praktyka).
Projekt nowelizacji ustawy w tej sprawie zakłada również zmiany w szkoleniach i egzaminach na prawo jazdy. Ma się pojawić możliwość odbycia kursu rozszerzonego z osobą towarzyszącą, która będzie dotyczyć osoby po kursie w szkole nauki jazdy i jej opiekuna prawnego mającego prawo jazdy kategorii B od co najmniej 5 lat. Zmieni się również sposób przeprowadzania egzaminu teoretycznego na prawo jazdy – dotąd dostępne pytania egzaminacyjne nie będą już upubliczniane.
Zmiany w przepisach dotkną nie tylko egzaminowanych, ale również instruktorów i egzaminatorów, którzy aby zdobyć uprawnienia, będą musieli posiadać prawo jazdy od co najmniej 5 lat, a nie jak dotychczas 2 lub 3.
Badania techniczne pod kontrolą
Od dawna zapowiadaną zmianą są nowe regulacje dotyczące obowiązkowych badań technicznych pojazdów. Zakładają one przede wszystkim obowiązek wykonywania podczas badania dokumentacji fotograficznej pojazdu, co ma ukrócić nieuczciwe praktyki stosowane przez stacje kontroli pojazdów. Kierowcy otrzymają także możliwość wnioskowania o ponowne wykonanie badania technicznego w razie negatywnego wyniku, którego koszty poniesie właściciel SKP.
Zmiany w przepisach dotyczące badań technicznych mają wejść w życie 1 stycznia 2023 roku.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o zmiany w prawie o ruchu drogowym w 2022 roku
Po zmianach w przepisach, które zniosły obowiązek posiadania karty pojazdu i naklejki kontrolnej, koszt rejestracji samochodu wynosi 181,50 zł. Na tę kwotę składają się tablice rejestracyjne (80 zł), dowód rejestracyjny (54 zł), nalepka kontrolna (18,50 zł), pozwolenie czasowe (13,50 zł), nalepka legalizacyjna (12,50 zł) i opłata ewidencyjna (2 zł). Przerejstrowanie samochodu kosztuje z kolei 161,50 zł – ten koszt może być mniejszy, jeśli zdecydujemy się zachować dotychczasowe tablice rejestracyjne.
Nie. Od 17 września 2022 roku nie ma już możliwości wzięcia udziału w przeprowadzanych w WORD-ach kursach reedukacyjnych, które zmniejszały liczbę punktów karnych na koncie kierowcy. Co więcej, punkty automatycznie kasują się nie po roku od ich otrzymania, jak było do tej pory, a dopiero po 2 latach od opłacenia kary.
Karanie kierowców w warunkach recydywy oznacza po prostu karanie ich za ponowne popełnienie wykroczenia tej samej kategorii, co poprzednio. Aby można było mówić o recydywie, do kolejnego wykroczenia musi dojść w okresie 2 lat od popełnienia poprzedniego. Karą za to jest mandat w podwójnej wysokości, czyli np. 5000 zł zamiast 2500 zł za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości.
- Od początku 2022 roku obowiązuje nowy taryfikator mandatów, który zakłada m.in. 2500 zł kary za przekroczenie dozwolonej prędkości o ponad 70 km/h, czy 1500 zł mandatu za wykroczenia dotyczące bezpieczeństwa pieszych.
- Wzrosła także liczba punktów karnych, jakie można otrzymać za pojedyncze wykroczenie. W sytuacji najpoważniejszego przekroczenia przepisów kierowcy grozi jednorazowo aż 15 punktów karnych.
- Nie ma już możliwości zredukowania liczby punktów karnych za pomocą szkolenia w WORD. Punkty będą się kasować automatycznie 2 lata po opłaceniu grzywny przez kierowcę.
- Od 17 września 2022 roku kierowcy mogą być karani w warunkach tzw. recydywy. Jeżeli popełnią po raz kolejny wykroczenie tego samego rodzaju w ciągu 2 lat od poprzedniego zapłacą za nie mandat w podwójnej wysokości.
- Od 2022 roku można zachować tablice rejestracyjne samochodu przy jego przerejestrowaniu bez względu na miejsce zamieszkania nowego właściciela pojazdu.
- Naklejka kontrolna i karta pojazdu nie są już obowiązkowe przy rejestracji.
- Pojazdy, które uległy poważnemu uszkodzeniu, mogą zostać czasowo wycofane z ruchu na czas naprawy – od 3 do 12 miesięcy.
- Zapowiadane na kolejny rok zmian w przepisach mają dotyczyć m.in. cen i sposobu przeprowadzania egzaminów na prawo jazdy, a także badań technicznych pojazdów.
- Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970980602/U/D19970602Lj.pdf
Trudne pojęcia:
Dołącz do dyskusji