Jaki powinien być przewodnik wysokogórski?

Jak zostać przewodnikiem górskim? Jakie kryteria trzeba spełnić, aby prowadzić wycieczki w wysokich partiach gór? Dowiedz się, czy potrzebne są do tego certyfikaty, szkolenia i kursy. Zapoznaj się z naszym przewodnikiem po pracy przewodnika górskiego!

Przewodnik turystyczny – kim jest?

Przewodnicy turystyczni to osoby, które zawodowo oprowadzają turystów lub odwiedzających dane miejsce, udzielając przy tym fachowej wiedzy o obiektach i wydarzeniach w konkretnej lokalizacji oraz szerszym kontekście. Przewodnik sprawuje odpowiedzialną pieczę nad turystami w zakresie wiążącej go umowy, natomiast w trakcie wycieczki musi dbać o zachowanie należnego poziomu bezpieczeństwo wszystkim uczestnikom wyprawy.

Rodzaje przewodników turystycznych 

Według polskiego prawa przewodnicy turystyczni w kraju dzielą się na 3 kategorie:

• przewodnik miejski,
• przewodnik terenowy,
• przewodnik górski.

Przewodnik miejski działa na obszarze miast i w strefach podmiejskich, jeśli obiekty związane są z aglomeracją danego miejsca. Przewodnicy terenowi są aktywni w poszczególnych województwach lub regionach Polski. W niższych partiach gór (np. Beskidów, Sudetów lub Tatr) można spotkać przewodników górskich. Tak zwani przewodnicy wysokogórscy to z zasady wykwalifikowani przewodnicy górscy, specjalizujący się w wyprawach w górnych partiach masywów.

Praca przewodnika wysokogórskiego – na czym polega?

Nawet najlepszy przewodnik potrzebował kiedyś przewodnika. Mogło to być tak dawno, że już część z nich pamięta ten moment dość mgliście. Za to większość dobrze wspomina moment, w którym pojawiło się pragnienie zostania przewodnikiem wysokogórskim. Nie jest to praca dla każdego, za to wymarzone zajęcie dla niejednego miłośnika wypraw w najwyżej położone partie gór.

Przewodnik wysokogórski to zawód, który w unikalny sposób łączy pasję z umiejętnościami przewodzenia grupom turystów w trudnych warunkach terenowych. To specyficzny rodzaj przewodnika turystycznego w wysokich górach – miejscu, gdzie niezbędne są zarówno wiedza teoretyczna, jak i praktyczne umiejętności. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu zawodowi, wymaganiom jakie są przed nim stawiane oraz możliwościom i szansom rozwoju.

Górski przewodnik tatrzański – co robi?

Za co właściwie odpowiada przewodnik górski? W Tatrach Wysokich ma co robić! Przewodnik tatrzański to osoba specjalizująca się w prowadzeniu turystów po terenie Tatr, najwyższych gór w Polsce. Charakteryzuje się fachową wiedzą na temat tego pasma Karpat oraz umiejętnościami wspinaczkowymi, które pozwalają mu pewnie prowadzić grupy w najbardziej wymagających warunkach górskich w kraju.

Do wymagań niezbędnych do spełnienia, aby stać się przewodnikiem tatrzańskim najwyższej klasy wliczają się:

• doskonała kondycja fizyczna,
• umiejętność poruszania się w trudnym terenie,
• znajomość technik wspinaczkowych,
• wiedza z zakresu meteorologii, orientacji w terenie oraz pierwszej pomocy.

Przewodnik tatrzański pierwszej klasy – rola i znaczenie

Potwierdzeniem najwyższych kwalifikacji wśród przewodników tatrzańskich jest tytuł przewodnika tatrzańskiego pierwszej klasy. Posiadają go nieliczne osoby o doskonałych predyspozycjach górskich. Przewodnicy na tym poziomie zaawansowania odpowiadają za przewodzenie na najbardziej wymagających szlakach (oznakowanych i poza nimi). Te zadania wymagają od kandydata:

• tężyzny fizycznej,
• umiejętności poruszania się w trudnym terenie,
• znajomości technik wspinaczkowych,
• wiedzy z zakresu meteorologii,
• dobrej orientacji w terenie,
• znajomości zasad pierwszej pomocy.

Kto może zostać przewodnikiem wysokogórskim?

Czy każdy może być przewodnikiem w wysokich górach? Niekoniecznie. Aby nim się stać, trzeba spełnić wymagania wynikające wprost z przepisów? Przewodnikiem górskim może być osoba, która spełnia 4 ustawowe warunki:

Warto przy tym dodać, że uprawnienia przewodników górskich dzielą się na 3 klasy w zależności od stopnia trudności tras i wycieczek.

W górach występuje zjawisko fałszywego przewodnictwa. Co dokładnie oznacza, dowiesz się z pora: Black guiding i czarni przewodnicy – śmiertelne zagrożenie podczas wycieczek!

Jak zostać licencjonowanym przewodnikiem górskim?

Zdobycie licencji przewodnika górskiego składa się z kilku etapów. Proces ten można podzielić na poniższe fazy (krok po kroku).

Co należy zrobić, aby uzyskać licencję przewodnika górskiego w Polsce? 

1. Ukończyć specjalistyczne szkolenie przewodnickie (organizowane np. przez Polski Związek Alpinizmu lub inną uprawnioną organizację).
2. Zdać egzamin przewodnicki przed komisją egzaminacyjną (zarówno część teoretyczną, jak i praktyczną).
3. Odebrać uprawnienia do prowadzenia grup w górach, które działają na terenie Polski oraz innych krajów, w których obowiązują porozumienia międzynarodowe.

Jakie organizacje zrzeszają polskich przewodników górskich?

W kształtowaniu i rozwoju przewodnictwa wysokogórskiego w Polsce ważną rolę pełnią stowarzyszenia i organizacje zrzeszające przewodników górskich. Podmioty te dbają o wysoki poziom kwalifikacji swoich członków, organizując szkolenia, kursy i egzaminy, które pozwalają na zdobycie niezbędnych uprawnień. Ponadto, współpracują z innymi organizacjami krajowymi i międzynarodowymi, aby promować polskich taterników i alpinistów na arenie międzynarodowej.

Polski Związek Alpinizmu (PZA)

Ta najstarsza organizacja polskich alpinistów powstała w 1974 r. w wyniku przekształcenia przedwojennego Klubu Wysokogórskiego. To swoista federacja złożona z poszczególnych klubów i sekcji. PZA zrzesza:

• taterników,
• grotołazów,
• narciarzy wysokogórskich,
• wspinaczy skalnych.

Polski Związek Alpinizmu jest członkiem m.in.:

• Union Internationale des Associations d’Alpinisme (UIAA) – od 1932 r. jako członek-założyciel,
• Union Internationale de Speleologie (UIS),
• European Speleological Federtion (FSE),
• International Federation of Sport Climbing (IFSC),
• European Mountaineering Association (EUMA),
• International Ski Mountaineering Federation (ISMF).
• Polski Komitet Olimpijski (PKOl) – od 2014 r.

PZA koordynuje działalność sportową i szkoleniową, organizując wyprawy narodowe. Nadaje również uprawnienia instruktorskie, zajmuje się ochroną przyrody oraz profilaktyką wypadkową. Związek wydaje własne kwartalniki (“Taternik” i “Jaskinie”).

Polskie Stowarzyszenie Przewodników Wysokogórskich (PSPW)

To organizacja zrzeszająca polskich przewodników wyszkolonych według międzynarodowego standardu w przewodnictwie technicznym (UIAGM/ IVBV/IFMGA). Co oznaczają te tajemnicze skróty? Już wyjaśniamy.

• IVBV/UIAGM/IFMGA – to akronimy (skróty) nazwy Międzynarodowej Federacji Związków Przewodnickich w poszczególnych językach (niemieckim, francuskim i angielskim). Wszyscy przewodnicy tej federacji przechodzą analogiczny program szkolenia oraz mają podobne kompetencje i noszą takie same odznaki.

Certyfikat IVBV przyznawany jest m.in. w:

• Ameryce Południowej,
• Japonii,
• Kanadzie,
• Skandynawii,
• Polsce,
• Słowacji.

Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze

Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze (PTTK) to najstarsze w Polsce stowarzyszenie skupiające turystów i krajoznawców. Powstało w 1950 r. z utworzonego w 1873 r. Towarzystwa Tatrzańskiego, które w 1920 r. już pod nazwą Polskie Towarzystwo Tatrzańskie połączyło się z utworzonym w 1906 r. Polskim Towarzystwem Krajoznawczym.

PTTK rozwija i upowszechnia krajoznawstwo i turystykę kwalifikowaną we różnych formach. Najbardziej popularne dyscypliny turystyki:

• turystyka górska,
• turystyka piesza,
• turystyka kajakowa,
• turystyka żeglarska,
• turystyka kolarska,
• turystyka motorowa,
• turystyka narciarska.

Więcej na ten temat przeczytasz w naszym poradniku: Korona Europy – jak zdobyć najwyższe szczyty na Starym Kontynencie? [PRZEWODNIK].

Ubezpieczenie przewodnika wysokogórskiego – jaka polisa?

Licencjonowani przewodnicy tatrzańscy powinni mieć ochronę podczas całego okresu prowadzenia działań przewodnickich. Jeśli oprowadzają grupy przez cały rok, ubezpieczenie również powinno być całoroczne. W przypadku okresowej działalności, wystarczająca może okazać się krótkoterminowa polisa (tylko na czas świadczenia usług sezonowo).

Ubezpieczenie PTTK dla członków towarzystwa

Przewodnicy turystyczni zrzeszeni w Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym mogą zawrzeć ubezpieczenie OC z tytułu wykonywanego przez siebie zajęcia. Taka polisa jest skierowana m.in. do:

• przewodników górskich,
• przewodników turystycznych (miejskich i terenowych),
• pilotów wycieczek,
• przodowników i promotorów turystyki:
  • jeździeckiej (nizinnej i górskiej),
  • kajakowej,
  • kolarskiej,
  • motorowej,
  • narciarskiej,
  • pieszej,
• organizatorów turystyki (np. imprez na orientację),
• instruktorów:
  • żeglarstwa,
  • narciarstwa,
  • nurkowania swobodnego,
  • krajoznawstwa,
  • fotografii krajoznawczej,
  • ochrony przyrody,
  • opieki nad zabytkami,
  • przewodnictwa,
• znakarzy,
• opiekunów (Szkolnych Kół Krajoznawczo-Turystycznych).

Polisa zawierana przez PTTK to ubezpieczenie towarzystwa ERGO Hestia w 2 wariantach, 2 opcjach terytorialnych oraz na wybrany okres (rok, pół roku lub kwartał):

Zakres 1 – Polska (wraz z krajami sąsiadującymi):

• wariant 1:
  • suma ubezpieczenia: 500 000 zł,
  • składka:
    • kwartalna: 46,00 zł,
    • półroczna: 69,00 zł,
    • roczna: 115,00 zł,
• wariant 2:
  • suma ubezpieczenia: 1 000 000 zł,
  • składka:
    • kwartalna: 67,00 zł,
    • półroczna: 101,00 zł,
    • roczna: 168,00 zł,

Zakres 2 – Europa (w tym Basem Morza Śródziemnego):

• wariant 1:
  • suma ubezpieczenia: 500 000 zł,
  • składka:
    • kwartalna: 78,00 zł,
    • półroczna: 118,00 zł,
    • roczna: 196,00 zł,
• wariant 2:
  • suma ubezpieczenia: 1 000 000 zł,
  • składka:
    • kwartalna: 114,00 zł,
    • półroczna: 172,00 zł,
    • roczna: 286,00 zł.

Ubezpieczenie przewodnika górskiego

We współpracy z Polskim Związkiem Alpinizmu (PZA) Expert Sport oferuje polisę dedykowaną przewodnikom górskim i turystycznym oraz instruktorom czy trenerom, dyscyplina takich jak:

• wspinaczka górska i skalna,
• wspinaczka sportowa,
• snowboard,
• narciarstwo i skialpinizm (narciarstwo wysokogórskie),
• taternictwo jaskiniowe,
• kanioning.

Polisa obejmuje m.in.:

• OC przewodnika (podczas wycieczek i działalności zawodowej):
• NNW instruktora i trenera (w razie wypadku w pracy lub podczas dojazdu i odniesienia trwałego uszczerbku na zdrowiu).

Ubezpieczenie występuje w kilku różnych wariantach (6 wysokości sumy ubezpieczenia OC od 100 tys. do 2 mln zł) i opcjach zakresowych (Polska i Świat), skierowanych do dwóch grup docelowych (np. związkowców PZA czy członków SWPT). Osoby spoza tych organizacji mają nieco wyższe stawki polisowe. Przewodnicy wysokogórscy powinni sięgać po jak najwyższą ochronę.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o przewodnika górskiego wysoko w górach