Jak działa zasada prawej ręki na drodze?
Reguła prawej dłoni w ruchu drogowym jest znana i powszechnie stosowana przez kierowców na całym świecie. Działa nie tylko na skrzyżowaniu równorzędnym, ale również na drodze wewnętrznej czy autostradzie. Sprawdź, co to jest zasada prawej ręki i jakie zachowanie kierowcy oznacza!
Z tego artykułu dowiesz się:
Zastanawiasz się, czy pojazd nadjeżdżający z prawej strony ma pierwszeństwo w każdym wypadku? Rozwiązanie spornych sytuacji na drodze zapewnia reguła prawej dłoni. W tym poradniku znajdziesz informacje, jak i kiedy stosować tę zasadę drogową!
Zasada prawej ręki w ruchu drogowym – co to jest?
Większość przyszłych kierowców dowiaduje się, czym jest reguła prawej ręki na kursie prawa jazdy. Dla doświadczonych użytkowników dróg to rzecz oczywista i dobra praktyka w codziennej jeździe. Każdy kierujący powinien wiedzieć, na czym polega i do czego służy zasada prawej dłoni, gdyż ma ona znacznie szersze zastosowanie niż się zdaje.
Reguła prawej ręki to jedna z podstawowych zasad w świecie ruchu drogowego. Porządkuje sposób poruszania się na drogach, gdzie nie ma jasno określonego pierwszeństwa. Kolejność przejazdu w miejscach, gdzie znaki regulują tę kwestię jest oczywista, jednak co w przypadku, kiedy nie ma żadnych znaków i nie działa sygnalizacja świetlna? Sprawę wyjaśnia Ustawa Prawo o ruchu drogowym:
Art. 25. 1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do skrzyżowania, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pojazdowi nadjeżdżającemu z prawej strony, a jeżeli skręca w lewo – także jadącemu z kierunku przeciwnego na wprost lub skręcającemu w prawo.
Dz.U.2023.1047 t.j.
Zasada prawej ręki reguluje kolejność przejazdu wszędzie tam, gdzie pierwszeństwo nie jest ustalone za pomocą znaków lub sygnalizatorów. Wymusza na kierowcy ustąpienie pierwszeństwa przejazdu wszystkim pojazdom znajdującym się po jego prawej stronie przy zachowaniu szczególnej ostrożności. Zakłada baczną obserwację drogi, zwolnienie, a w razie konieczności zatrzymanie, aby przepuścić pojazd nadciągający z prawej lub z przeciwka.
Jeśli poruszasz się drogą z pierwszeństwem przejazdu, nie stosuj zasady prawej ręki. Wyjątek stanowi tzw. łamane pierwszeństwo na drodze, która skręca w prawo. Jeśli chcesz zjechać z drogi głównej, przepuść wszystkie pojazdy, znajdujące się na niej.
Więcej na ten temat przeczytasz w poradniku: “W jakich sytuacjach należy ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdowi?”.
Na czym polega zasada prawej ręki?
Reguła jest intuicyjna i oznacza, że jeśli po Twojej prawej stronie znajduje się równoprawny uczestnik ruchu, to musisz go przepuścić. Dopiero, gdy on przejedzie możesz kontynuować przejazd. Skoro to takie proste, dlaczego niektórzy kierowcy nawet po uzyskaniu uprawnień mają problem z egzekwowaniem tego przepisu? Istnieje wiele sytuacji drogowych, kiedy ten przepis ma zastosowanie.
Gdzie obowiązuje reguła prawej ręki?
Zasada prawej dłoni w ruchu drogowym obowiązuje na większości dróg publicznych i wewnętrznych. To m.in.:
- skrzyżowanie równorzędne (oznaczone znakiem A-5 – skrzyżowanie dróg);
- nieoznaczone skrzyżowanie (bez znaków drogowych);
- kolizyjny skręt w lewo na skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną;
- rondo bez ustalonego pierwszeństwa (pozbawione znaku A-7 – ustąp pierwszeństwa);
- parkingi i drogi wewnętrzne (oznaczone znakiem D-52 – strefa ruchu lub D-40 – strefa zamieszkania);
- autostrady i inne drogi o co najmniej trzech pasach ruchu.
Kiedy nie obowiązuje zasada prawej ręki?
Zazwyczaj kolejność przejazdu na drodze określają znaki pionowe i poziome oraz sygnalizacja świetlna. W momencie, kiedy ich nie ma albo światła drogowe uległy uszkodzeniu, należy stosować się do ogólnych zasad, z których jedną z nadrzędnych stanowi reguła prawej ręki. Sprawdźmy, czy zawsze działa i obowiązuje wszystkie pojazdy.
Wyjątki od reguły prawej dłoni:
- pojazdy szynowe (np. pociąg, tramwaj) – nie obowiązuje ich ta zasada;
- pojazdy uprzywilejowane (np. radiowóz, ambulans, wóz strażacki) – nie obowiązuje ich ta zasada podczas jazdy z użyciem sygnałów świetlnych i dźwiękowych;
- rondo ze znakiem A7 (“ustąp pierwszeństwa”) – przepuszczasz wszystkich kierowców znajdujących się na rondzie, wjeżdżającym na nie i nadjeżdżających z lewej strony;
- włączanie się do ruchu (np. wyjazd z drogi gruntowej, dojazdu do posesji czy strefy zamieszkania lub ruchu) – podczas włączania się do ruchu ustępujesz pierwszeństwa wszystkim pojazdom znajdującym się na drodze, na którą wjeżdżasz (z lewej i z prawej strony).
Zasada prawej ręki – przykłady sytuacji drogowych
Nieraz nawet wieloletni kierowcy na drodze bez jasno określonego pierwszeństwa nie widzą, jak się zachować. Jeśli nie ma znaków czy sygnalizacji świetlnej, które określają kolejność przejazdu, należy trzymać się reguły prawej dłoni. Poniżej omawiamy kilka sytuacji na różnego rodzaju drogach, które mogą stanowić kłopot, zwłaszcza dla początkujących kierowców.
Reguła prawej ręki na skrzyżowaniu
Większość ruchliwych skrzyżowań posiada sygnalizację świetlną, ułatwiającą poruszanie się po nim z zachowaniem płynności ruchu i bezpieczeństwa. Jeśli jednak nie działa należy stosować się do znaków drogowych. W momencie braku wyraźnego zaznaczenia kolejności przejazdu obowiązuje zasada prawej ręki. W jej myśl musisz przepuścić wszystkie pojazdy nadjeżdżające z Twojej prawej strony, ale masz pierwszeństwo przed kierowcami znajdującymi się po lewej stronie.
Zasada prawej ręki obowiązuje również na skrzyżowaniach z ruchem okrężnym (rondach), na których nie działa pierwszeństwo przejazdu dla kierowców znajdujących się na rondzie, czyli bez znaku A-7 “ustąp pierwszeństwa”.
Zasada prawej ręki w strefie ograniczonej prędkości
W mieście lub na osiedlu obowiązują strefy ograniczonej prędkości oznaczone znakiem B-43. Na ich obszarze występują często skrzyżowania równorzędne bez sygnalizacji i znaków. Przy wjeździe do strefy może być umieszczona tablica informacyjna ze znakiem A-5 i podpisem: “Strefa skrzyżowań równorzędnych”. Obowiązuje aż do odwołania (znak D-41). Występuje równocześnie z ograniczeniem prędkości do 30 km/h, a nieraz dodatkowo ma zamontowane progi zwalniające lub słupki.
Egzaminatorzy dobrze wiedzą, gdzie w pobliżu znajdują się strefy skrzyżowań równorzędnych i często zabierają tam zdających, aby sprawdzić ich umiejętność stosowania zasady prawej ręki. Warto wtedy zwolnić przy dojeździe do skrzyżowania z drogą równorzędną i wychylić się, kierując głowę w prawą stronę, aby egzaminator zauważył, że kursant ma świadomość i wie, na czym polega ta reguła.
Reguła prawej ręki w strefie ruchu i na parkingu
Na parkingu oznaczonym jako strefa ruchu obowiązują takie same zasady, jak na pozostałych drogach. Należy stosować się do znaków umieszczonych przez zarządcę. Jeśli ich nie ma, to znaczy, że obowiązuje zasada prawej ręki. Nie można o niej zapomnieć w tej sytuacji, gdyż może to doprowadzić do kolizji z innym pojazdem i kosztować kierowcę wysoki mandat.
Zasada prawej ręki na autostradach i ekspresówkach
Reguła obowiązuje także na drogach szybkiego ruchu, czyli obwodnicach miast i autostradach o liczbie pasów większej niż 3. Jadąc trasą ekspresową podczas zmiany pasa z lewego na środkowy, musisz przepuścić kierowcę, który ze skrajnego prawego pasa rozpoczął manewr zmiany pasa na lewy.
Wielu kierowców nie wie o tym zastosowaniu reguły prawej dłoni. Pamiętaj o tym, zwłaszcza podczas jazdy szybką trasą, aby nie stwarzać niebezpiecznej sytuacji na drodze!
Ekspert Mubi radzi:
FAQ – najczęściej zadawane pytania o regułę prawej ręki w ruchu drogowym
Dla zachowania płynności i bezpieczeństwa ruch drogowy musi odbywać się z zachowaniem pewnych ogólnie przyjętych norm i reguł. Znaki i sygnalizatory świetlne ustalają kolejność przejazdu pojazdu, aby zminimalizować ryzyko zderzenia. Jednak nawet na skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną i pozbawioną bezkolizyjnego skrętu w lewo, należy przepuścić pojazdy nadjeżdżające z przeciwka lub skręcające w prawo (w tę samą drogę). Stosowanie się do tej zasady pozwala na jasne ustalenie pierwszeństwa w sytuacji, kiedy nie ma w pobliżu znaków, ani świateł.
Zasada z reguły działa na skrzyżowaniach równorzędnych lub bez określonego pierwszeństwa przejazdu. Stosuje się ją również na rondach bez znaku “ustąp pierwszeństwa”. Zachowanie wciela się w życie w strefach ruchu i zamieszkania. Niewielu jednak wie, że trzeba je stosować również na drogach ekspresowych i autostradach w Polsce (co najmniej 3-pasmowych).
Jeśli parking objęty jest strefą ruchu, panują na nim te same zasady, co na drodze publicznej. Oznacza to, że jeśli znaki nie stanowią inaczej, pojazd nadjeżdżający z prawej strony ma pierwszeństwo przejazdu. Na parkingu na osiedlu lub przed centrum handlowym należy więc stosować się do reguły prawej ręki. Dodatkowo w strefie ruchu obowiązuje ograniczenie prędkości do 30 km/h, a naruszenie znaków jest wykroczeniem podlegającym karze.
Niezastosowanie się do powyższej zasady może stworzyć groźną sytuację drogową. Nie ustępując pierwszeństwa przejazdu kierowcom, znajdującym się po prawej stronie, możesz doprowadzić do kolizji z innym pojazdem, której będziesz sprawcą. Wymuszenie pierwszeństwa na skrzyżowaniu zagrożone jest karą 350 zł i 6 punktów karnych. W przypadku zderzenia w wyniku złamania zasady prawej ręki, kara finansowa może wynieść do 1 000 zł. Mandat i historia szkodowa prowadzą z kolei do utraty zniżek i zwyżki składki ubezpieczenia w kolejnym roku.
- Zasada prawej ręki na drodze jest bardzo ważna. Określa kolejność przejazdu na drogach, oddając pierwszeństwo pojazdom znajdującym się po prawej.
- Regułę prawej dłoni stosuj zawsze na skrzyżowaniach równorzędnych. Pamiętaj o niej także przy kolizyjnym skręcie w lewo na skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną.
- Zasada obowiązuje na nieoznakowanych skrzyżowaniach np. na parkingu przy galerii handlowej lub na rondzie bez znaku “ustąp pierwszeństwa”.
- Reguła prawej ręki ma również zastosowanie na drogach wielopasmowych. Kiedy chcesz zmienić pas na środkowy, a ktoś właśnie wjeżdża na niego ze skrajnego prawego pasa, ustąp mu pierwszeństwa zgodnie z zasadą.
Trudne pojęcia:
Dołącz do dyskusji