Rodzaje dróg a dopuszczalna prędkość na nich

Limity prędkości w zależności od rodzaju drogi to jedna z podstawowych informacji, jakie musi przyswoić kierowca podczas kursu na prawo jazdy. Niestosowanie się do nich może skutkować mandatem. Wciąż jednak okazuje się, że mamy problem z pewnymi niuansami tych przepisów. Sprawdź, czy wiesz wszystko o limitach prędkości.

Jaka jest dopuszczalna prędkość w obszarze niezabudowanym?

Dopuszczalna prędkość pojazdów opisana jest szczegółowo w Ustawie Prawo o ruchu drogowym w artykułach 20. i 21. Inne limity prędkości obowiązują poza obszarem zabudowanym, inne w miejscach zabudowanych i zamieszkanych.

Samochody osobowe, motocykle i samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony mogą poruszać się z prędkością: 

  • 140 km/h – na autostradach,
  • 120 km/h – na drogach ekspresowych dwujezdniowych, 
  • 100 km/h – na drogach ekspresowych jednojezdniowych i na drogach dwujezdniowych z co najmniej dwoma pasach przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu – 100 km/h,
  • 90 km/h – na pozostałych drogach.

Osobną kategorię stanowią autobusy, spełniające warunki przepisów, o których mowa w art. 66 ust. 5 Prawa o ruchu drogowym (czyli o dopuszczalnej masie przekraczającej 3,5 t oraz wyposażone w ogranicznik prędkości do 100 km/h). Dopuszczalne prędkości dla tych pojazdów określono w następujący sposób:

  • 100 km/h – na autostradach, drogach ekspresowych jedno- i dwujezdniowych, drogach dwujezdniowych z 2 pasami w każdą stronę;
  • 70 km/h – na drogach zwykłych.

Pozostałe pojazdy lub zespoły pojazdów mogą poruszać się z prędkością: 

  • 80 km/h –  na autostradach, drogach ekspresowych i drogach dwujezdniowych z co najmniej dwoma pasami przeznaczonymi dla każdego kierunku ruchu,
  • 70 km/h –  na pozostałych drogach.

Podsumowanie tych przepisów przedstawia poniższa tabela: 

dopuszczalna prędkość w obszarze niezabudowanym

Jaka jest dopuszczalna prędkość w obszarze zabudowanym?

Nieco inaczej wygląda kwestia dopuszczalnych prędkości w obszarze zabudowanym. Warto przy okazji przypomnieć definicję takiego obszaru: jest to strefa wokół drogi, gdzie znajduje się zabudowa miejska, wiejska lub przemysłowa i w której może występować wzmożony ruch pojazdów i pieszych. W obszarze zabudowanym wyróżniono także strefę zamieszkania, gdzie na całej przestrzeni piesi mogą się swobodnie poruszać i mają pierwszeństwo przed pojazdami. Strefy zamieszkania to najczęściej osiedla mieszkaniowe, osiedla domków jednorodzinnych i centralne części miejscowości.

W strefach tych do tej pory obowiązywały specjalne ograniczenia prędkości, uzależnione od pory dnia. Od 1 czerwca 2021 roku z przepisów Ustawy Prawo o ruchu drogowym zniknęły jednak regulacje dotyczące tego podziału, przez co ujednolicone zostało ograniczenie prędkości w obszarze zabudowanym do 50 km/h przez całą dobę. Obowiązujące limity przedstawia poniższa tabela:

Samochody osobowe, motocykle, ciężarowe <3tAutobusyPozostałe pojazdy
Obszar zabudowany (cała doba)50 km/h50 km/h50 km/h
Strefa zamieszkania (cała doba)20 km/h20 km/h20 km/h
Dopuszczalna prędkość w obszarze zabudowanym

Dopuszczalna prędkość a bezpieczna prędkość

Wymienione powyżej wartości przedstawiają maksymalną dopuszczalną prędkość. Czym innym jest jednak prędkość bezpieczna, która zależy od panujących na drodze warunków i może być dużo niższa. 

Precyzuje to artykuł 19. Ustawy Prawo o ruchu drogowym:

1. Kierujący pojazdem jest obowiązany jechać z prędkością zapewniającą panowanie nad pojazdem, z uwzględnieniem warunków, w jakich ruch się odbywa, a w szczególności: rzeźby terenu, stanu i widoczności drogi, stanu i ładunku pojazdu, warunków atmosferycznych i natężenia ruchu.
2. Kierujący pojazdem jest obowiązany:
1) jechać z prędkością nieutrudniającą jazdy innym kierującym;
2) hamować w sposób niepowodujący zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienia;
3) utrzymywać odstęp niezbędny do uniknięcia zderzenia w razie hamowania lub zatrzymania się poprzedzającego pojazdu.

artykuł 19. Ustawy Prawo o ruchu drogowym

Oznacza to, że jeśli poruszamy się po obszarze niezabudowanym, gdzie dopuszczalna prędkość wynosi 90 km/h, ale właśnie zapada zmierzch, na drodze znajdują się dziury i koleiny, a do tego pada marznący deszcz, zdecydowanie powinniśmy zmniejszyć prędkość.

Jest także druga strona medalu. Skoro kierowcy są zobowiązani do jazdy z prędkością nieutrudniającą poruszania się innym kierowcom, to w niektórych przypadkach zbyt wolna jazda również nie będzie bezpieczna.

Wyjątki w przepisach

W artykule 21. Ustawy Prawo o ruchu drogowym zawarte są także pewne wyjątki. Warto mieć świadomość, że zarówno w obszarze zabudowanym, jak i niezabudowanym mogą pojawić się znaki drogowe zwiększające lub zmniejszające dopuszczalną prędkość. Jest to uzależnione od warunków bezpieczeństwa panujących na danym odcinku drogi. 

Dodatkowe przepisy dotyczą również ciągnika rolniczego, który może poruszać się z prędkością maksymalną do 30 km/h. Limitem objęte są także motocykle i motorowery, którymi przewozi się dzieci w wieku do 7 lat. Ich prędkość jest ograniczona do 40 km/h. Jeszcze większe ograniczenie dotyczy hulajnogi elektrycznej i urządzeń transportu osobistego, które mogą poruszać się z prędkością maksymalną 20 km/h.

Zmiany przepisów

W roku 2021 weszły w życie zmiany dotyczące prędkości, z którą mogą poruszać się kierowcy pojazdów na drogach w Polsce. Jednym z nich jest rozszerzenie na cały dzień i noc ograniczenia prędkości do 50 km/h w terenie zabudowanym. Polska była jedynym krajem Unii Europejskiej, który dopuszczał prędkość do 60 km/h w obszarze zabudowanym – zmiana przepisów w tym zakresie ma zwiększyć bezpieczeństwo pieszych.

Na poprawę bezpieczeństwa mają też wpłynąć znaczne podwyżki w taryfikatorze mandatów, które mają zniechęcić kierowców m.in. do przekraczania prędkości. Od początku 2022 roku kierowcy płacą:

  • co najmniej 800 zł mandatu za przekroczenie prędkości od 31 km/h,
  • co najmniej 1500 zł mandatu za przekroczenie prędkości od 51 km/h,
  • co najmniej 2000 zł mandatu za przekroczenie prędkości od 61 km/h,
  • co najmniej 2500 zł mandatu za przekroczenie prędkości od 71 km/h.

Przeczytaj też: Limity i ograniczenia prędkości – jak szybko można jeździć po Europie?

FAQ – najczęściej zadawane pytania o dopuszczalną prędkość na polskich drogach

Jaka jest najwyższa dopuszczalna prędkość w Polsce?

To zależy od rodzaju drogi, obszaru i pojazdu, jakim się poruszasz. Najwyższą dopuszczalną prędkością jest 140 km/h obowiązujące dla samochodów osobowych, motocykli i samochodów ciężarowych do 3,5 t na autostradach. Znacznie większe ograniczenia dotyczą obszaru zabudowanego (50 km/h) oraz strefy zamieszkania (20 km/h).

Czy jeśli jadę z dopuszczalną prędkością, to jest to prędkość bezpieczna?

Niekoniecznie, ponieważ mowa o dwóch różnych pojęciach. Prędkość bezpieczna zależy od panujących na drodze w danych okolicznościach warunków i często powinna być znacznie niższa od prędkości dopuszczalnej. Obowiązkiem kierowcy jest właściwie ocenić, z jaką prędkością może się poruszać, by panować nad pojazdem i nie utrudniać jazdy innym uczestnikom ruchu.

Czy ostatnio zmieniły się przepisy dotyczące dopuszczalnej prędkości?

Tak. 1 czerwca 2021 roku weszły w życie zmiany w przepisach obniżające dopuszczalną prędkość na terenie zabudowanym w godzinach 23:00-5:00 z 60 km/h do 50 km/h. Oznacza to, że teraz w terenie zabudowanym przez całą dobę obowiązuje jednolite ograniczenie prędkości do 50 km/h. Od 1 stycznia 2022 roku wzrosły też wysokości mandatów za przekroczenie prędkości i inne wykroczenia drogowe, a 17 września zacznie obowiązywać zaostrzony taryfikator punktów karnych.

PODSUMOWANIE
  • Dopuszczalna prędkość pojazdów zależy od rodzaju drogi i obszaru, po jakim się poruszają.
  • Samochody osobowe i ciężarowe do 3,5 t mogą poruszać się z prędkością 140 km/h na autostradach, 120 km/h – na drogach ekspresowych dwujezdniowych, 100 km/h na drogach ekspresowych jednojezdniowych i na drogach dwujezdniowych z co najmniej dwoma pasach przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu oraz 90 km/h na pozostałych drogach.
  • W obszarze zabudowanym samochody osobowe i ciężarowe do 3,5 ton mogą poruszać się przez całą dobę z prędkością do 50 km/h. W strefie zamieszkania prędkość jest ograniczona do 20 km/h.
  • Osobne przepisy regulują dopuszczalną prędkość autobusów, zespołów pojazdów i pozostałych pojazdów.
  • W szczególnych warunkach należy zachować bezpieczną prędkość, która może być znacznie niższa niż prędkość dopuszczalna.
  • Warto zwrócić uwagę na znaki drogowe, które mogą zmieniać dopuszczalną prędkość na poszczególnych odcinkach drogi.
zdjęcie autora
Autor artykułu: Joanna Kowal

Pasjonatka słowa pisanego. Specjalność: psychologia i finanse. Moją misją jest przekładanie skomplikowanych zagadnień na język zrozumiały dla każdego. Jako redaktor Mubi.pl wspieram kierowców przy zakupie ubezpieczeń i biorę pod lupę wszelkie formalności związane z posiadaniem samochodu.

Wystaw ocenę
413,12
Loading...

Dołącz do dyskusji

18 komentarzy

avatar autora komentarza

Uprzejmie informujemy, że komentarze zawierające wulgaryzmy lub informacje niezgodne z zasadami języka polskiego nie będą publikowane w serwisie.


avatar autora komentarza
Dziekuje. Wyczerpująca odpowiedz z tego źródła udespepniona na forum rodzinnym rozwiała wszelkie wadpliwosci.
avatar autora komentarza
Dzień dobry, to dlaczego tzw. "czerwona książka" w tab. 3.2. "Wartość prędkości [km/h] przy jej stopniowaniu", nie określa wartości 120 km/h na drodze ekspresowej dwujezdniowej" w taki razie jak powinno się stopniować prędkość na drodze ekspresowej przy obowiązującej prędkości do 120 km/h?
avatar autora komentarza
pomocny artykuł z jasnym wyjaśnieniem, polecam i dziękuję
avatar autora komentarza
Poprawcie artykuł, obecnie jest 50km/h przez całą dobę.
Dziękuję za zwrócenie uwagi.
avatar autora komentarza
I co z tego kiedy w tabeli dalej jest błąd.
Zapis w tabeli został zmieniony. Dziękujemy za czujność.
avatar autora komentarza
W tabelce u góry jest błąd, dwukrotnie napisano "Droga expresowa dwujezdniowa".
Dziękuję za zwrócenie uwagi.
avatar autora komentarza
Brakuje najważniejszej informacji o samych drogach, które mają oznaczenia A, S , .. . Należy do prezentowanych tabel dokładnie to dopisać.
Drogi oznaczone symbolem “A” to autostrady, a drogi oznaczone symbolem “S” to drogi ekspresowe. Są zatem wymienione w tabelach jednak pod pełnymi, nie symbolicznymi nazwami. Proszę spojrzeć.
avatar autora komentarza
"...na drodze znajdują się dziury i koleiny..." to jest poligon a nie droga, na drodze nie może być takich utrudnień powinny być za to kary finansowe dla zarządcy drogi
avatar autora komentarza
Z którego paragrafu wywnioskowali Państwo, że autobus spełniający dodatkowe warunki techniczne może poruszać się z prędkością 90 km/h poza obszarem zabudowanym na zwykłej drodze?
Przepraszamy, do artykułu wkradł się błąd. Dopuszczalna prędkość tego rodzaju autobusu na drodze zwykłej poza obszarem zabudowanym wynosi 70 km/h (art. 20 ust. 3 pkt. 2).
avatar autora komentarza
Cytat***W szczególnych warunkach należy zachować bezpieczną prędkość, która może być znacznie niższa lub wyższa niż prędkość dopuszczalna*** bezpieczna predkość wyższa niż dopuszczalna?
Do artykułu oczywiście wkradł się błąd, dziękujemy za zwrócenie uwagi.
avatar autora komentarza
Widzę, że ludzie wcześniej zgłaszali i nadal nie poprawione. W tabelce 2x wpisana droga ekspresowa dwujezdniowa z prędkościami 120km/h i 100km/h, później info. że w terenie zabudowanym jest 50km/h całą dobę i poniżej pokazuje to tabelka...w tabelce info. że 23-5 mamy 60km/h....
Zapis w tabeli został zmieniony. Dziękujemy za czujność.