Roztocze – przewodnik dla turystów

Gdzie leży Roztocze?

Południe, czyli góry, północ, czyli morze i północny wschód Polski, czyli Mazury to najczęściej obierane wakacyjne kierunki w naszym kraju. Większa część wschodniej ściany Polski została zapomniana. Okazuje się, że niesłusznie, bo i tamte tereny mają sporo do zaoferowania. Jednym z ciekawszych regionów wschodniej Polski jest Roztocze, położone na południowym wschodzie kraju, w okolicach Zamościa. Teren ten rozciąga się od Kraśnika w kierunku Narola, polsko-ukraińskiej granicy i biegnie aż do Lwowa.

Roztocze charakteryzuje pagórkowaty teren, którego najwyższe wzniesienie w granicach Polski – Długi Goraj – sięga 391,5 m n.p.m. Znaczną część obszaru Roztocza objęto ochroną, tworząc tam rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, a nawet park narodowy.

Najczęściej odwiedzaną przez turystów, bo oferującą najwięcej atrakcji częścią jest Roztocze Środkowe, ale także Roztocze Zachodnie i Roztocze Wschodnie warte są odwiedzenia.

Spojrzeć na Roztocze z góry…

Wzniesienia, po których przyjemnie się spaceruje, są dobrymi lokalizacjami do podziwiania tej części Polski z nieco wyższej perspektywy. Jednak nie tylko one dadzą Ci możliwość spojrzenia na tamtejsze jeziora, łąki czy kamieniołomy z góry. Na terenie Roztocza znajduje się przynajmniej kilka wież i platform, które to umożliwiają. Do dyspozycji masz m.in.:

• wieżę widokową w Suścu, z której możesz dojrzeć najwyższy szczyt Roztocza;
• basztę widokową w Józefowie, z której widać Puszczę Solską i pobliski kamieniołom;
• basztę widokową przy kamieniołomie w Nowinach, skąd także widać Puszczę Solską;
• punkt widokowy Rybakówka przy stawach Echo;
• taras widokowy na Białej Górze;
• basztę widokową w Krasnobrodzie, z której widać okoliczne wzgórza.

Roztocze pod ochroną

Walory przyrodnicze Roztocza uznano za na tyle wyjątkowe, że objęto tamten teren ochroną. W części Roztocza Środkowego utworzono Roztoczański Park Narodowy, który w 95% pokrywają lasy, a w nich rosną buki, jodły, cisy, świerki, lipy i jawory, a także dęby, klony i wiązy. Park narodowy pełni nie tylko funkcję związaną z ochroną występujących tam gatunków roślin i zwierząt, ale także funkcję informacyjną i edukacyjną. W tym celu na jego terenie funkcjonuje Izba Leśna we Floriance i Ośrodek Edukacyjno-Muzealny w Zwierzyńcu.

Oprócz tego obszary chronione na Roztoczu to:

• Krasnobrodzki Park Krajobrazowy, na terenie którego płynie rzeka Wieprz (występują w jej wodach nie tylko ryby, ale też raki);
• Park Krajobrazowy Lasy Janowskie z sześcioma rezerwatami, m.in. Szklarnia, Jastkowice i Łęka;
• Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej – to tutaj znajdują się dwa popularne rezerwaty: Nad Tanwią i Czarcie Pole. Tutaj również można zobaczyć utworzone na rzekach Tanwi i Sopotu wodospady;
• Szczebrzeszyński Park Krajobrazowy, który znajduje się na Roztoczu Zachodnim, w jego najbardziej różnorodnej pod względem krajobrazu i ukształtowania terenu części. Uwagę przyciągają tamtejsze wąwozy;
• Południoworoztoczański Park Krajobrazowy – część Roztocza Wschodniego. Na terenie parku utworzono rezerwaty: Jelinka, Źródła Tanwi i Sołokija.

W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie

Jak widzisz, Roztocze oferuje turystom pobyt wśród bujnej przyrody, pośród łąk, a przede wszystkim lasów. W takim otoczeniu będziesz mógł wypocząć, bo wiele obiektów noclegowych na Roztoczu, których oferty znajdziesz w serwisie Noclegowo, jest otoczonych właśnie przez naturę.

Chyba każdy zna tego łamańca językowego, który zasłynął dzięki nagromadzeniu w tym powiedzeniu trudnych do wymówienia wyrazów. Tymczasem Szczebrzeszyn naprawdę istnieje i znajduje się właśnie na Roztoczu. Miasteczko rozsławił brzmiący w trzcinie chrząszcz, a mieszkańcy nie zapomnieli mu tych zasług. W Szczebrzeszynie postawiono dwa pomniki owada: jeden w 2002 roku przy Górze Zamkowej, a drugi w 2011 roku na tamtejszym rynku.

Oprócz zrobienia sobie zdjęcia z chrząszczem, będąc w Szczebrzeszynie, warto odwiedzić też tamtejsze świątynie. W mieście znajdują się bowiem i katolickie kościoły, i prawosławne cerkwie, i żydowskie synagogi.

Roztoczański Szlak Winnic

Roztocze jest nazywane przez niektórych polską lub roztoczańską Toskanią. To właśnie tu prężnie rozwija się branża winna, a co za tym idzie, enoturystyka, czyli turystyka winna. Z tutejszych wzgórz można podziwiać wyraźnie podzielone pola znajdujące się na zboczach, na których obecnie znajdują się winnice. Część z nich można znaleźć na Roztoczu Zachodnim: w Lipowcu i Komodziance Góry, a także na Roztoczu Środkowym: w okolicach Grabnika Górnego i Czarnowody. Wizyta w winnicy zwykle nie kończy się na zakupie wina, poprzedzonym degustacją miejscowych gatunków. Właściciele winnic coraz częściej udostępniają swoje plantacje dla zwiedzających. W niektórych z nich można się także zatrzymać na noc.

Architektura drewniana na Roztoczu

Wędrując po Roztoczu, nie sposób nie spotkać choćby jednego obiektu wykonanego z drewna. Tamten region wręcz słynie z tego typu niewielkich budowli. Warto zwrócić uwagę na:

• kapliczkę na wodzie, czyli niewielki kościółek w Krasnobrodzie, którego historia jest związana z objawieniami Maryjnymi z sierpnia 1640 roku. Pod kapliczką znajduje się źródło, którego wody mają właściwości uzdrawiające;
• drewniany młyn na Wieprzu, który pochodzi z XIX wieku. Jeśli chcesz go zobaczyć, musisz szukać wsi Bondyrz. Tam właśnie znajduje się ten obiekt. Wnętrze młyna nie jest dostępne, ale warto zobaczyć go chociaż z zewnątrz;
• drewniana kapliczka ku czci św. Rocha znajdująca się na terenie rezerwatu pod Krasnobrodem. Kapliczka jest umiejscowiona w malowniczej okolicy, gdzie otacza ją zieleń drzew;
• Willa Plenipotenta, czyli obecnie siedziba dyrekcji Roztoczańskiego Parku Narodowego. Ten okazały budynek wybudowano w stylu szwajcarskim.

Guciów, czyli namiastka roztoczańskiej wsi

Ten etnograficzny skansen w Zwierzyńcu pozwoli Ci poznać kulturę ludową i tradycję mieszkańców Roztocza. W Zagrodzie Guciów znajdziesz przepiękne rękodzieła, w których nie brak kolorów i regionalnych wzorów. Skansen dysponuje nie tylko chatą urządzona na wzór tych sprzed kilkuset lat, ale także stodołą, w której obecnie organizowane są imprezy okolicznościowe, a także oborą, spichlerzem i lamusem z XVIII i XIX wieku. Niemałą atrakcją będzie zatrzymanie się w tamtejszej gospodzie, którą urządzono, wzorując się na XIX-wiecznej karczmie. Ale nie tylko wystrój jest tu XIX-wieczny, bo odrobina historii zakradła się także do kuchni, w której przyrządzane są potrawy. Można skosztować specjałów jadanych w tutejszych karczmach kilkaset lat temu.

Przeczytaj też: 3 najciekawsze skanseny w Polsce

FAQ – najczęściej zadawane pytania o wakacje na Roztoczu