Samochodem przez przejazd kolejowy – statystyki wypadków, przepisy i mandaty!

Statystyki wypadków na przejazdach kolejowych – zdarzenia, ofiary i ranni w 2022 roku

Przejazd kolejowo-drogowy to newralgiczne miejsce w systemie komunikacyjnym. To tam krzyżują się drogi kierowców, rowerzystów i pieszych z torami pociągów, które ważą setki ton. Dlatego tak ważne jest odpowiednie zachowanie i ostrożna jazda w tym miejscu. Bez wątpliwości w zderzeniu z pociągiem żaden samochód nie ma najmniejszych szans!

W raporcie Komendy Głównej Policji dotyczącym wypadków drogowych w Polsce w 2022 roku znajdziemy wzmiankę o zdarzeniach, które miały miejsce na przejazdach kolejowych.

Mimo że wypadków było w sumie tylko 56, to liczba ofiar powinna dać nam do myślenia. Zdarzenia na przejazdach niestrzeżonych stanowiły zaledwie 0,3% wszystkich wypadków. Jednak zginęło w nich aż 28 osób, co stanowi 1,5% wszystkich ofiar wypadków w 2022 roku!

Przyjrzymy się także podsumowanie przygotowanemu przez Urząd Transportu Kolejowego za rok 2022. Zanim do niego przejdziemy, musimy poznać klasyfikacje przejazdów kolejowo-drogowych. Ułatwi nam to analizę danych zamieszczonych w zestawieniu urzędu.

Przejazdy kolejowo-drogowe dzielimy na:

• kategoria A – ruchem kieruje wykwalifikowany pracownik przy pomocy sygnałów ręcznych, systemów lub urządzeń (rogatki na całej szerokości jezdni, sygnalizacja świetlna);
• kategoria B – ruchem kieruje samoczynny system, który włącza sygnalizatory drogowe i zamyka rogatki;
• kategoria C – ruchem kieruje samoczynny system poprzez sygnalizację drogową (brak rogatek);
• kategoria D – brak systemów kierujących ruchem, rogatek i sygnalizacji.

Nas interesują te 4 kategorie przejazdów drogowo-kolejowych. W dokumentach wymienia się także kategorię E (przejścia) i kategorię F (znajdują się na drogach wewnętrznych). Teraz możemy przytoczyć statystyki. Muszę tutaj jednak zaznaczyć, że dane dotyczą wszystkich wypadków, również tych z udziałem pieszych i rowerzystów.

Do największej liczby wypadków doszło na przejazdach kategorii D, czyli takich, gdzie nie ma systemu nadzorującego ruch, rogatek i sygnalizacji świetlnej. Najczęściej przed takim przejazdem znajduje się znak “STOP”. To właśnie brak ostrożności i zignorowanie oznakowania jest najczęstszą przyczyną wypadków w takich miejscach. 

UTK podaje, że w 2022 roku na przejazdach i przejściach kolejowych zginęło 41 osób, a więc o 7 mniej niż we wcześniejszym roku. Porównując te dane z raportem KGP, łatwo można zauważyć, że większość ofiar stanowiły osoby podróżujące samochodami.

Zachowanie kierowcy na przejeździe kolejowym – co mówią przepisy?

Czas przejść do przepisów ruchu drogowego. W Ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym natrafimy na art. 28, w którym znajdziemy obowiązki kierowcy podczas zbliżania się i przejazdu przez przejazd kolejowy. Ustawodawca wskazuje, że kierujący:

• obowiązany jest zachować szczególną ostrożność;
• zawsze przed wjechaniem na tory kolejowe powinien upewnić się, czy do przejazdu nie zbliża się pojazd szynowy;
• w razie złych warunków pogodowych (zmniejszonej widoczności na przykład na skutek mgły) powinien przedsięwziąć adekwatne środki ostrożności;
• dostosować prędkość tak, by móc się zatrzymać w bezpiecznym miejscu w razie zbliżania się pojazdu szynowego lub gdy urządzenia zasygnalizują zakaz wjazdu na przejazd. 

Obowiązki kierowcy wymienione w ustawie są zdroworozsądkowe i przestrzeganie ich nie wymaga jakiejś specjalnego zachowania. Nie oszukujmy się, przejechanie przez przejazd kolejowy jest prostym manewrem, więc to tylko brawura lub brak ostrożności są przyczynami wypadków na przejazdach (tak, może to być również wina dróżnika czy zarządzającego system bezpieczeństwa – to jednak sporadyczne sytuacje). 

W art. 28.3 znajdziemy natomiast zachowania, których kierowca powinien unikać na przejeździe kolejowym. Zabronione jest: 

Jeśli dojdzie do unieruchomienia samochodu na przejeździe kolejowym, to należy go jak najszybciej usunąć (o ile jest to możliwe). Więcej na ten temat przeczytasz w naszym poradniku: https://mubi.pl/poradniki/unieruchomienie-pojazdu-na-przejezdzie-kolejowym-co-zrobic/.

Przyczyny wypadków na przejazdach kolejowych

Do zdecydowanej większości wypadków na przejazdach kolejowych doszło z winy kierowców. Najczęstszymi przyczynami było:

• brawura,
• ignorowanie znaku “stop”,
• wjechanie na przejazd za zamykające się lub zamknięte rogatki,
• ignorowanie sygnalizacji świetlnej,
• niezachowanie należytej ostrożności na przejeździe niestrzeżonym.

Większości wypadków, a może i wszystkich, można by było uniknąć, gdyby kierowcy stosowali się do obowiązujących przepisów oraz zachowali szczególną ostrożność przed i podczas wjazdu na niestrzeżony przejazd kolejowy. Na szczęście liczba takich zdarzeń w ostatnich latach spada!

Mandat na przejeździe – za co może zostać ukarany kierowca?

Łamanie przepisów ruchu drogowego dotyczących przejazdu przez przejazd kolejowy to nie tylko ryzyko wypadku, ale także otrzymania mandatu. Jakie kary czekają kierowców za niedostosowanie się do zasad? 

• 2000 zł i 10 punktów karnych za objechanie opuszczonego szlabanu lub wjechanie na przejazd w czasie jego opuszczania i podnoszenia;
• 1000 zł i 8 punktów karnych za wyprzedzanie na przejeździe kolejowym lub tuż przed nim;
• 2000 zł i 10 punktów karnych za wjechanie na przejazd w sytuacji, gdy nie ma możliwości zjechania z niego (na przykład korek za przejazdem);
• 250 zł za wjechanie na przeciwległy pas ruchu w celu ominięcia pojazdu oczekującego na podniesienie szlabanu;
• 300 zł za niezatrzymanie pojazdu w związku z umieszczonym znakiem B-20 “STOP”.

FAQ – najważniejsze pytania o poruszanie się po przejeździe kolejowym