Strefa zgniotu w samochodzie – jak wpływa na bezpieczeństwo pasażerów w aucie?

Dowiedz się, na czym polega działanie strefy zgniotu. Zastanawiasz się, jak chroni podróżnych w razie kolizji? Wszystko, co musisz wiedzieć na ten temat, znajdziesz w niniejszym poradniku!

Bezpieczeństwo na polskich drogach – blisko 1000 kolizji dziennie

Kolizje drogowe to niestety codzienność na polskich szosach. Z policyjnego raportu za rok 2022 wynika, że na trasach w Polsce doszło do 362 266 zdarzeń, czyli średnio 992 kolizje każdego dnia! To o blisko 166 zdarzeń dziennie mniej niż w roku poprzednim, jednak nadal te dane liczbowe nie napawają optymizmem.

Statystycznie rzecz biorąc, do wypadków dochodzi najczęściej na prostym odcinku drogi jednojezdniowej, dwukierunkowej. W ubiegłym roku tego typu zdarzeń było 16 840 – to 79% wszystkich wypadków. Kolizje te pochłonęły 1 601 ofiar (84,4% wszystkich zabitych), a ranne zostały w nich 19 494 osoby (78,8% poszkodowanych).

Jezdnia dwukierunkowa – najbardziej wypadkowa

Dróg o jednej jezdni, po której poruszają się pojazdy w dwóch, przeciwnych kierunkach jest w Polsce najwięcej. Występują zwłaszcza na obszarze zabudowanym, w miastach, czyli tam, gdzie dochodzi do zdecydowanej większości kolizji (ponad 70% wszystkich zdarzeń), ale prowadzą częściej do obrażeń ciała (16 872 rannych – 68,2%) niż do śmierci. Wypadki tego typu zebrały tragiczne żniwo poza obszarem zabudowanym, czyli na drogach gminnych, powiatowych, wojewódzkich i krajowych – zginęło w nich aż 1 145 osób (60,4% wszystkich ofiar śmiertelnych).

Drogi w Polsce – głównie gminne

Według stanu na koniec 2021 roku, publiczna sieć drogowa w Polsce mierzy 429 800 km dróg utwardzonych. Z danych publikowanych przez GDDKiA co 2 lata okazuje się, że największą część szlaków komunikacyjnych pokrywają drogi gminne (blisko 60%) i powiatowe (ok. 29%). Z kolei drogi wojewódzkie (6,8%) i krajowe (4,5%) łącznie zajmują raptem 11,3 punktów procentowych wszystkich dróg publicznych w kraju.

Stan nawierzchni na drogach publicznych w większości nie budził zastrzeżeń. W przypadku ponad 60% dróg krajowych zarządzanych przez GDDKiA pod koniec roku 2021 ich kondycja techniczna uznana została za dobrą. Tym samym tylko niespełna 30% dróg krajowych, których stan oceniono na zadowalający, spełniało normy pod kątem pęknięć nawierzchni. Niezadowalająca była kondycja blisko 23% ogółu, a zła – aż 13%.

Powyższe dane obrazują jak ważne jest zapewnienie maksymalnego poziomu bezpieczeństwa pasażerom samochodów osobowych. Stan polskich dróg powoli ulega stopniowej poprawie, ale zbyt mała liczba dróg ekspresowych i autostrad zmusza kierowców do poruszania się po zwykłych, często niedostatecznie dobrych drogach. Wśród nich z kolei przeważają jednojezdniowe trasy dwukierunkowe. Manewry omijania, wymijania czy wyprzedzania są na nich szczególnie niebezpieczne, gdyż mogą zakończyć się czołowym zderzeniem, dachowaniem i wylądowaniem w przydrożnym rowie lub owinięciem wokół pnia drzewa lub słupa energetycznego.

Zderzenia boczne i czołowe – tragiczne w skutkach

Autostrady i trasy ekspresowe budowane są w taki sposób, aby wyeliminować ruch poprzeczny pojazdów. Jest to nieosiągalne w przypadku dróg lokalnych pełnych skrzyżowań. Nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu i niedostosowanie prędkości do panujących warunków to główne przyczyny wypadków na drogach jednojezdniowych z pasami ruchu w dwóch różnych kierunkach.

Strefa zgniotu w samochodzie osobowym – co to jest i po co?

Samochód powinien zapewniać pasażerom jak najwyższy poziom bezpieczeństwa. Dbają o to systemy aktywne i pasywne. Na bezpieczeństwo aktywne składają się wszyscy elektroniczni asystenci jazdy (np. ABS, ESP), natomiast bezpieczeństwo bierne tworzą te części konstrukcyjne, które biorą na siebie fizyczną siłę uderzenia. Takim elementem jest strefa kontrolowanego zgniotu (niepoprawnie nazywana też kontrolowaną strefą zgniotu lub strefą kontrolnego zgniotu). Tworzy ją obszar, który w przewidziany sposób ulega odkształceniu pod wpływem zderzenia z przeszkodą. Deformacja jest widoczna w panelach zewnętrznych nadwozia, jak i elementach podwozia oraz podzespołach mechanicznych.

Jaką funkcję pełni strefa kontrolowanego zgniotu?

Strefa zgniotu przyjmuje na siebie energię uderzenia i częściowo ją pochłania, wytrącając ją. Ma za zadanie zmniejszyć siłę uderzenia przenoszoną na ramę kabiny, a tym samym ograniczyć negatywny wpływ wypadku na pasażerów znajdujących się w środku. Strefę zgniotu wyznacza ta część pojazdu, która jako bezpośrednio styka się z przeszkodą i ulega znacznej deformacji w pierwszej kolejności. Prowadzi to do powstania wgnieceń i zagięć metalowych elementów, czyli do tzw. “sprasowania” znanego z wielkogabarytowych zgniatarek do złomowania aut. Zgniot najbardziej oddalonych od kabiny elementów maszyny zabezpiecza przed naruszeniem centralnej, integralnej części pasażerską pojazdu, która powinna tworzyć kokon ochronny wokół jadących autem.

Gdzie znajduje się strefa zgniotu?

Strefa zgniotu w samochodzie mieści się nie tylko z przodu auta. Jest również w tylnej części pojazdu na wypadek uderzenia w tył. Znajduje się więc zarówno w przednim, jak i tylnym fragmencie maszyny tuż przed kabiną pasażerską. Takie rozmieszczenie stref zgniotu w pojeździe osobowym zapewnia najlepszą ochronę osób i zwierząt przewożonych w jego wnętrzu.

Auto można podzielić na poszczególne strefy bezpieczeństwa biernego, takie jak:

• przednia strefa zgniotu – od krawędzi przedniego zderzaka do przegrody czołowej, oddziela komorę silnika od kabiny pasażerskiej; przejmuje energię uderzenia przedniego lub bocznego w przód pojazdu;
• strefa przeżycia – kabina pasażerska otoczona solidną ramą; ma zapewnić podróżnym przetrwanie wypadku; przejmuje energię kolizji z każdej strony, zwłaszcza w przypadku uderzenia bocznego;
• tylna strefa zgniotu – od krawędzi tylnego zderzaka do grodzi separującej kabinę od bagażnika; przejmuje energię uderzenia tylnego oraz bocznego w tył pojazdu.

Strefy zgniotu we współczesnych autach – jak powstają?

Globalny przemysł motoryzacyjny aż do lat 50. XX wieku nie przejmował się zbytnio zachowaniem się samochodu podczas zderzenia. Ówczesne auta produkowane były na sztywnej ramie, a ich konstrukcja miała często zbyt słabą strefę kabinową, która odkształcała się nawet przy lżejszym zderzeniu, za to przód był przeważnie zbyt sztywny. Zabezpieczenia samochodów na wypadek kolizji ograniczały się przeważnie jedynie do zderzaków, których rolą polegała na ochronie karoserii przed wgnieceniem lub zarysowaniem. Kwestie bezpieczeństwa pasażerów i innych użytkowników dróg były zepchnięte na dalszy plan.

Współcześnie wytwarzane samochody od początku projektowane są z myślą o jak najlepszej ochronie podróżnych i pieszych w starciu z maszyną. Dlatego już na wczesnym etapie opracowywania konstrukcji w aucie uwzględniane są strefy kontrolowanego zgniotu. W modelu klasy średniej (Volvo S40) obszar samochodu konstrukcyjnie przewidziany do amortyzacji siły uderzenia ma długość 62 cm, a w modelu wyższej klasy (Volvo S80) dochodzi nawet do 69 cm.

Prace badawcze nad strefami zgniotu w aucie – testy zderzeniowe

Testy zderzeniowe przeprowadzają niezależne instytucje. Mają na celu zbadać, jak zachowują się systemy bezpieczeństwa biernego poszczególnych modeli. Na Starym Kontynencie zajmuje się tym Europejski Program Oceny Nowych Samochodów (Euro-NCAP).

Test zderzeniowy, nazywany też crash testem to przeprowadzone w warunkach laboratoryjnych zderzenie maszyny z przeszkodą. Uderzenie filmowane jest przy użyciu profesjonalnej kamery rejestrującej 1000 klatek na sekundę. W testowanym pojeździe umieszczane są manekiny imitujące ludzi z czujnikami, a we wnętrzu rozmieszczone są inne rejestratory, dające obraz tego, jak zachowuje się pojazd w trakcie kolizji. Zebrane dane są wnikliwie analizowane i publikowane, a wyniki przydzielane są w postaci intuicyjnych gwiazdek bezpieczeństwa.

Bezpieczeństwo pojazdu a ubezpieczenie

Rozglądasz się za nowym samochodem? Chcesz, aby środek transportu zapewniał rodzinie, bliskim czy pupilowi jak najwyższy standard bezpieczeństwa na wypadek kolizji? Możesz sprawdzić, jakie oceny otrzymał w niezależnych badaniach podczas testów zderzeniowych. Tak samo ubezpieczyciele mają wgląd w te dane. Dzięki temu towarzystwa wiedzą, jaki poziom bezpieczeństwa biernego zapewnia dany model. To może wpływać na wysokość ubezpieczenia samochodu.

*zestawienie zawiera najtańsze propozycje ubezpieczenia od poszczególnych towarzystw, obejmujące OC, NNW i Assistance w zbliżonej cenie (stawki zaokrąglono).

Oferty z AC dla wskazanego auta zaczynają się już od 2016 zł. Suma ubezpieczenia autocasco jest równa szacunkowej wartości pojazdu i w tym przypadku opiewa na 156 300 zł.

Przed zakupem wylicz składkę polisy obowiązkowej i wybranych dodatków (np. NNW, assistance i autocasco). Im bezpieczniejszy pojazd, tym niższa stawka ubezpieczeniowa!

FAQ – najczęściej zadawane pytania o strefę kontrolowanego zgniotu w pojeździe samochodowym