Światowy Dzień Turystyki i inne nietypowe święta – kiedy i jak je obchodzimy?
Czy wiesz, że 27 września obchodzimy Światowy Dzień Turystyki? Co to za święto? Jak wyglądają jego obchody i co mają na celu? W artykule przeczytasz nie tylko o nim, ale również o innych ciekawych międzynarodowych świętach i inicjatywach z nimi związanych.
W tym artykule opisujemy:
Światowy Dzień Turystyki – co to za święto?
Obchody Światowego Dnia Turystyki (ang. World Tourism Day) są tradycją mającą już ponad 40 lat. Po raz pierwszy zorganizowano go w 1980 roku z inicjatywy UNWTO, czyli Światowej Organizacji Turystyki Narodów Zjednoczonych – wyspecjalizowanej organizacji ONZ zajmującej się sprawami związanymi z turystyką (m.in. statystykami ruchu turystycznego czy wyzwaniami, jakie przyniosła branży pandemia COVID-19). Zgodnie z jej decyzją, na pamiątkę uchwalenia statutu organizacji 27 września każdego roku obchodzony jest Światowy Dzień Turystyki.
Światowa Organizacja Turystyki zrzesza 159 państw. Jej siedziba znajduje się w Madrycie, a funkcję sekretarza generalnego obecnie pełni Zurab Pololikashvili.
Jakie są cele tego międzynarodowego święta? Ma ono przede wszystkim:
- podnieść świadomość znaczenia turystyki dla międzynarodowego społeczeństwa;
- pokazać, jak turystyka kształtuje społeczne, kulturalne, polityczne i ekonomiczne wartości na całym świecie.
Oczywiście to tylko bardzo ogólne ujęcie celów organizowania obchodów Dnia Turystyki. Szczegółowe plany zmieniają się z roku na rok, a każda edycja święta jest obchodzona z innym tematem przewodnim. Ponadto w 1997 roku zdecydowano, że kolejne edycje będą również miały inne kraje-gospodarzy. Spójrzmy, pod jakimi hasłami przebiegały obchody Światowego Dnia Turystyki w ostatnim dziesięcioleciu.
| Rok | Kraj-gospodarz | Hasło przewodnie Dnia Turystyki |
|---|---|---|
| 2023 | Arabia Saudyjska | Turystyka i zielone inwestycje |
| 2022 | Indonezja | Nowe spojrzenie na turystykę |
| 2021 | Wybrzeże Kości Słoniowej | Turystyka dla globalnego wzrostu gospodarczego |
| 2020 | Mercosur (Argentyna, Brazylia, Paragwaj, Urugwaj, Chile) | Turystyka i rozwój obszarów wiejskich |
| 2019 | Indie | Turystyka i praca: lepsza przyszłość dla wszystkich |
| 2018 | Węgry | Zrównoważony rozwój i przemiany cyfrowe w turystyce |
| 2017 | Katar | Zrównoważona turystyka – narzędzie rozwoju |
| 2016 | Tajlandia | Turystyka dla wszystkich – promocja powszechnej dostępności |
| 2015 | Burkina Faso | Miliard turystów, miliard możliwości |
| 2014 | Meksyk | Celebracja turystyki i rozwoju społecznego |
| 2013 | Malediwy | Turystyka i woda: chroniąc naszą wspólną przyszłość |
Ostatnia edycja głównych obchodów Światowego Dnia Turystyki odbyło się w Rijad, stolicy Arabii Saudyjskiej w dniach 27–28 września 2023 roku pod hasłem “Turystyka i zielone inwestycje”. Głównym tematem poruszanym podczas wystąpień były obszary inwestycyjne sprzyjające rozwojowi turystyki i ochronie środowiska naturalnego. Ze szczegółowym raportem z obchodów można się zapoznać na stronie: www.unwto.org/world-tourism-day-2023.
Z powodu kryzysu w turystyce wywołanego przez COVID-19 pracę w tym sektorze straciło na całym świecie 50 milionów ludzi. Straty gospodarcze wyniosły 4 biliony dolarów. Do lipca 2022 roku poziom turystycznych wizyt w danych krajach był nadal o 43% niższy niż w okresie przedpandemicznym.
Światowy Dzień Turystyki w Polsce – jak wyglądają obchody?
Oczywiście obchody Światowego Dnia Turystyki nie kończą się na jednym państwie. Przeciwnie, zdarzenia z nim związane są rokrocznie organizowane na całym świecie, również w Polsce. I tak, w ostatnich latach w ramach święta organizowano m.in.:
- dyskusję sejmową na temat turystyki;
- emisję spotów promocyjnych polskiej gospodarki i turystyki w telewizji CNN pn. Eye on Poland;
- promocję programu Polski Bon Turystyczny;
- wręczanie nagród dla osób zasłużonych dla rozwoju turystyki w różnych regionach Polski;
- kampanię billboardową “Zarabiaj na turystyce” w Warszawie;
- Międzynarodowe Targi Warsaw Tour & Travel;
- bezpłatne wycieczki z przewodnikami (np. po krakowskim Rynku);
- spływ podziemną trasą, zwiedzanie ratusza i stadionu oraz grę miejską w Zabrzu;
- regionalne obchody m.in. w Sopocie, Poznaniu, Krakowie, Bydgoszczy, Zabrzu i innych miastach w całej Polsce.
Nie tylko Dzień Turystyki – kiedy jeszcze świętują turyści i podróżnicy?
Chociaż Światowy Dzień Turystyki to najpopularniejsze tego rodzaju święto, którego obchody mają międzynarodowy wymiar, nie jest ono bynajmniej jedyne. Miłośnicy podróżowania i zwiedzania powinni zaznaczyć sobie w kalendarzu jeszcze m.in. takie daty jak:
- 18 kwietnia, gdy przypada Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków. Święto ustanowione przez Międzynarodową Radę Ochrony Zabytków działającą przy UNESCO ma zwracać uwagę na dziedzictwo kulturowe danego kraju. W Polsce główne obchody odbywają się w miastach z listy UNESCO, czyli m.in. w Krakowie, Warszawie i Toruniu.
- 18 maja, czyli Międzynarodowy Dzień Muzeów, który co roku odbywa się pod innym hasłem. W 2022 roku była to “Moc muzeów”, oznaczająca istotną rolę muzeów w zrównoważonym rozwoju, wprowadzaniu innowacji i digitalizacji, dostępności oraz budowaniu społeczeństw przez ich edukację.
- 21 maja, a więc Światowy Dzień Różnorodności Kulturowej, gdy celebruje się różnorodność i dziedzictwo materialne i niematerialne danych społeczeństw, a także promuje życie w pokoju i poszanowaniu dóbr innych kultur.
- trzecia sobota maja, gdy odbywa się Noc Muzeów, a więc jedna z najpopularniejszych tego typu imprez w Polsce i w Europie. Impreza, polegająca na darmowym udostępnianiu muzeów i innych instytucji kultury w godzinach nocnych, odbywa się w wielu polskich miastach, a chęć uczestnictwa zgłaszają co roku tysiące odwiedzających.
- 23 lipca, gdy obchodzimy nieformalne święto znane jako Dzień Włóczykija. Tego dnia warto odkryć w sobie żyłkę podróżnika i udać się na wyprawę lub spacer, niekoniecznie w określonym celu. Święto jest dedykowane wszystkim tym, którym marzy się porzucenie codziennych obowiązków i wyruszenie na wyprawę w nieznane.
Pierwsza Noc Muzeów odbyła się w 1997 roku w Berlinie. W Polsce tradycję zapoczątkowało w 2003 roku Muzeum Narodowe w Poznaniu.
Święta związane z ochroną środowiska – kiedy wypadają?
Osobną kategorię w wyliczance nietypowych świąt wypada poświęcić tym, które poświęcone są środowisku naturalnemu i jego ochronie. Jakie są najbardziej znane tego typu celebracje i kiedy dokładnie przypadają?
| Data | Święto | Cel i obchody |
|---|---|---|
| Ostatnia sobota marca | Godzina dla Ziemi | Akcja ma na celu zwrócenie uwagi na problem zmian klimatycznych i nadmiernego zużycia energii. Polega na symbolicznym wyłączeniu na godzinę świateł w domach i biurach. |
| 22 marca | Światowy Dzień Wody | Święto ma uświadomić władze państwowe o znaczeniu gospodarki wodnej dla ich kondycji gospodarczej i społecznej, oraz zwrócić uwagę na problem z dostępem do wody pitnej. |
| 22 kwietnia | Dzień Ziemi | Akcje mające na celu promowanie postaw proekologicznych organizowane przez wiele różnych instytucji. |
| 22 kwietnia | Międzynarodowy Dzień Matki Ziemi | Obchody mają zwracać uwagę na wyzwania w zakresie dobrobytu planety i życia na niej, ochronę klimatu i zrównoważony rozwój. |
| 5 czerwca | Światowy Dzień Środowiska | Obchody mają zwiększać świadomość na temat ochrony środowiska i akcji podejmowanych w tym celu, oraz głównych problemów w tym względzie, m.in. zatrucia wód, przeludnienia czy globalnego ocieplenia. |
| Trzeci weekend września | Sprzątanie Świata | Kampania polegająca na zbiorowym zbieraniu śmieci, które zalegają poza miejscami ich przechowywania. Ma ona zwiększać świadomość ekologiczną społeczeństwa. |
| 22 września | Dzień bez Samochodu | W tym dniu zachęca się kierowców do rezygnacji z samochodu na 24 godziny i użycia komunikacji miejskiej lub roweru. Celem akcji jest zmniejszenie emisji spalin i zwiększenia świadomości ekologicznej kierowców. |
| Różne daty | Dzień Długu Ekologicznego | Wypada w dniu, w którym w danym roku ludzkość wykorzystuje wszystkie naturalne zasoby do produkcji dóbr i usług, przekraczając zdolność Ziemi do ich odnawiania. W 2023 roku był to 2 sierpnia, a rok wcześniej 28 lipca (5 dni wcześniej). |
Bezpieczeństwo na drodze też ma swoje święta!
Na koniec przyjrzyjmy się jeszcze jednej kategorii nietypowych świąt, a mianowicie tym, które są poświęcone bezpieczeństwu w ruchu drogowym. Pośrednio jest nim oczywiście również wspomniany wyżej Dzień bez Samochodu, który wieńczy obchodzony corocznie Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu, to jednak święto bardziej proekologiczne. Tymczasem stricte na bezpieczeństwie uczestników ruchu drogowego skupiają się:
- Dzień Bezpiecznego Kierowcy (25 lipca) – ustanowiony w Polsce w dniu imienin Krzysztofa w związku ze Św. Krzysztofem patronem kierowców. Stanowi okazję do apelu o bezpieczną jazdę i poszanowanie innych uczestników ruchu, a także organizacji akcji policyjnych na drogach.
- Światowy Dzień Pamięci o Ofiarach Wypadków Drogowych (3 listopada) – od 2005 roku jest to święto proklamowane przez ONZ. W Polsce główne obchody odbywają się w miejscowości Zabawa k. Tarnowa i mają na celu przypomnienie o najważniejszych zasadach i dobrych praktykach w ruchu drogowym.
- Światowy Tydzień Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego – obchody odbywają się nieregularnie, co kilka lat. Do tej pory miało miejsce sześć edycji, ostatnia w dniach 17-23 maja 2021 roku. Celem akcji jest zwrócenie uwagi na wypadki drogowe, szczególnie wśród młodych osób i dzieci. Organizowane są imprezy oraz spotkania edukacyjne, a także kampanie prowadzone w miejscach, gdzie najczęściej dochodzi do wypadków z udziałem dzieci.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o nietypowe święta
Światowa Organizacja Turystyki (United Nations World Tourism Organization) to wyspecjalizowana organizacja ONZ, która zajmuje się kwestiami związanymi z turystyką. Do najważniejszych zadań UNWTO należy m.in. włączanie turystyki do globalnej agendy, promowanie jej zrównoważonego rozwoju, wzmacnianie konkurencji i budowanie partnerstw. Od 1980 roku UNWTO organizuje obchody Światowego Dnia Turystyki, które odbywają się zawsze 27 września.
Światowy Dzień Turystyki to święto o międzynarodowym charakterze i choć jego centralne obchody odbywają się co roku w innym państwie, również w Polsce są 27 września organizowane różnego rodzaju wydarzenia i atrakcje z tego powodu. W ostatnich latach święto obchodzono m.in. w Warszawie, Krakowie czy w Zabrzu, gdzie w jego ramach odbywały się choćby darmowe wycieczki z przewodnikiem i gry miejskie. Polska Organizacja Turystyczna przygotowuje na ten dzień także akcje promocyjne polskiej turystyki za granicą i w kraju.
W ciągu roku przypada wiele głośnych świąt mających na celu zwrócenie uwagi na problem ochrony środowiska. Wśród nich międzynarodową sławę zyskały szczególnie trzy akcje. Przypadająca na ostatnią sobotę marca Godzina dla Ziemi, gdy symboliczne gasi się światła na 1 godzinę, organizowane w trzeci weekend września akcje Sprzątania Świata, aktywizujące społeczności w celu zbierania śmieci z miejsc nieprzeznaczonych do ich składowania, oraz Dzień bez Samochodu z 22 września, gdy zachęca się kierowców do zamiany auta na komunikację miejską lub inny ekologiczny środek transportu.
- Światowy Dzień Turystyki do międzynarodowe święto ustanowione przez UNWTO w 1980 roku.
- Światowy Dzień Turystyki wypada 27 września.
- Główne obchody Światowego Dnia Turystyki odbywają się co roku w innym państwie i z innym motywem przewodnim.
- Gospodarzem Światowego Dnia Turystyki 2023 była Arabia Saudyjska. Obchody odbyły się pod hasłem “Turystyka i zielone inwestycje”.
- W Polsce obchody Światowego Dnia Turystyki odbywają się co roku w różnych miastach.
- Wśród innych świąt poświęconych turystyce i zwiedzaniu można wymienić m.in. Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, Noc Muzeów czy Dzień Włóczykija.
- Popularne święta i akcje proekologiczne to m.in. Godzina dla Ziemi, Sprzątanie Świata, Dzień bez Samochodu czy Dzień Ziemi.
- Na problem bezpieczeństwa w ruchu drogowym mają zwracać uwagę m.in. Dzień Bezpiecznego Kierowcy i Światowy Dzień Pamięci o Ofiarach Wypadków Drogowych.
Dołącz do dyskusji