System ADDW – obowiązkowy monitoring kierowcy już wkrótce w nowych samochodach

Systemy wspomagania kierowcy standardem w nowych autach

Szybko postępujący rozwój technologiczny w branży motoryzacyjnej oraz nacisk na kwestie bezpieczeństwa na drodze kładziony zarówno przez producentów, jak i ustawodawców sprawiają, że w samochodach pojawiają się kolejne rozwiązania mające wspierać kierowcę podczas jazdy. Tzw. systemy ADAS (ang. advanced driver assistance systems), czyli zaawansowane systemy wspomagania kierowcy stanowią już nie tylko dodatek, ale stają się standardowym wyposażeniem, które ma być obowiązkowo montowane we wszystkich nowych pojazdach. Należą do nich m.in.:

• inteligentny asystent prędkości (ISA) – jego zadaniem jest kontrolowanie prędkości pojazdu oraz dostosowanie jej do ograniczeń na drodze,
• system ostrzegający podczas cofania – ma informować kierowcę o wykrytych obiektach za pomocą sygnału dźwiękowego,
• system monitorujący uwagę kierowcy (ADDW),
• system rejestrujący parametry jazdy – swoista “czarna skrzynka”, która będzie zapisywać m.in. prędkość pojazdu, działanie systemów ABS, ESP czy poduszek powietrznych,
• system awaryjnego hamowania (AEB) – uaktywniający się niezależnie od kierowcy w krytycznych sytuacjach.

Pięć wymienionych systemów jest na mocy unijnego rozporządzenia GSR1 (ang. General Safety Regulation) obowiązkowo montowanych już od połowy 2022 roku we wszystkich samochodach homologowanych do sprzedaży, tj. modelach nowych i po liftingu. Dokładnie 7 lipca 2024 roku zacznie z kolei obowiązywać rozporządzenie GSR2 dotyczące obowiązkowego wyposażenia wszystkich fabrycznie nowych pojazdów. Z kolei po 7 lipca 2026 roku systemy będą musiały się obowiązkowo znaleźć we wszystkich dostępnych w sprzedaży nowych samochodach (także tych wyprodukowanych przed lipcem 2024).

System ADDW – co to takiego?

Na potrzeby tego artykułu nas najbardziej interesuje jeden z wymienionych systemów – ADDW. Pod skrótem tym kryje się system monitorujący uwagę kierowcy (ang. Advanced Driver Distraction Warning). Jaka będzie jego rola?

Jak sama nazwa wskazuje, system ADDW ma kontrolować rozproszenie uwagi kierowcy. Za pomocą kamer skierowanych na oczy kierowcy będzie on zatem sprawdzał, czy ten patrzy na drogę i jest skupiony na sytuacji wokół samochodu. Jeżeli system wykryje, że prowadzący pojazd kieruje wzrok w inną stronę, np. na telefon, wyśle specjalny sygnał ostrzegawczy.

Co ciekawe, choć systemy monitorujące oczy kierowcy nie są powszechnie znanym rozwiązaniem, oparty na nich system ADDW nie jest wcale nowością. Wręcz przeciwnie, różne jego wariacje są już od lat stosowane w modelach samochodów premium i mogą się kojarzyć z Driver Alert, czyli systemami monitorującymi zmęczenie kierowcy.

System ADDW – jak to działa?

Jak dokładnie będzie działać system ADDW? Według wytycznych unijnych system ma się aktywować automatycznie po przekroczeniu przez kierowcę prędkości 20 km/h. Wartość ta może być niższa w konkretnych samochodach, jeśli tak zdecyduje producent. Po przekroczeniu wymaganej prędkości system dokona kalibracji (max. 1 minuta) i rozpocznie monitorowanie kierowcy, który będzie obserwowany w trzech obszarach pola widzenia:

1. dach i spoglądanie na boki (obszar 1),
2. spoglądanie do przodu i na boki od przodu (obszar 2 – prawidłowy),
3. spoglądanie poniżej linii przedniej szyby (obszar 3).

Aktywny system ADDW zareaguje w dwóch przypadkach:

• przy prędkości między 20 km/h a 50 km/h, jeśli kierowca skupia wzrok na obszarze 3 przez ponad 6 sekund,
• przy prędkości ponad 50 km/h, jeśli kierowca skupia wzrok na obszarze 3 przez ponad 3,5 sekundy.

A co stanie się, gdy system wykryje nieprawidłowość w zachowaniu kierowcy? Wówczas nadawane jest ostrzeżenie: 

• dźwiękowe,
• wizualne (komunikat na desce rozdzielczej),
• haptyczne (np. wibracja kierownicy lub siedzenia).

Producent sam wybierze rodzaj emitowanego ostrzeżenia. Jego intensywność może natomiast w każdym przypadku wzrastać, dopóki kierowca nie skupi wzroku z powrotem na drodze (obszar 2). Dopiero wtedy sygnał automatycznie się wyłączy. Co istotne, kierowca będzie miał możliwość samodzielnej dezaktywacji systemu ADDW – trzeba to jednak będzie robić ponownie za każdym uruchomieniem silnika.

System ADDW – problemy i kontrowersje

Jak przy każdym nowym pomyśle, również przy systemie ADDW nie brakuje oczywiście głosów krytyki. Zwraca się uwagę choćby na czas, po jakim wysyłany jest sygnał ostrzegawczy w razie wykrycia odwrócenia uwagi przez kierowcę, wskazując, że 6 sekund to bardzo długo i nawet biorąc pod uwagę mniejszą prędkość, samochód może w tym czasie przebyć kilkadziesiąt metrów. Innym problemem jest to, że system będzie można “oszukać”, np. patrząc w telefon trzymany w dłoni na wysokości oczu.

Wśród kontrowersji towarzyszących pomysłowi pojawia się też punkt dotyczący wpływu ADDW i innych nowych systemów na ceny pojazdów. Wielu ekspertów twierdzi bowiem, że skoro koszt zamontowania nowych rozwiązań mają ponieść producenci, będzie to oznaczało automatyczny wzrost cen. Co więcej, w przypadku niektórych modeli samochodów (zwłaszcza małych miejskich), ich produkcja może się okazać na tyle nieopłacalna, że wypadną z oferty. Ale czy na pewno tak się stanie?

Wbrew pozorom, wcale nie ma co do tego pewności. Niektórzy wskazują bowiem, że część mających wejść w życie rozwiązań jest już nie tylko w powszechnym użyciu, ale nawet ocenia się ją w ramach testów zderzeniowych Euro NCAP. Dealerzy raczej uspokajają więc kierowców – trudno spodziewać się, żeby wejście w życie regulacji GSR miało znacząco wpłynąć na ceny nowych samochodów czy ich wycofywanie z rynku.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o system ADDW i inne obowiązkowe systemy bezpieczeństwa w samochodach