Sztuczna inteligencja w samochodach – czy zwiększa bezpieczeństwo na drodze?
Stale rozwijana sztuczna inteligencja stanowi coraz większą część naszej codzienności, nawet jeśli nie zawsze zdajemy sobie sprawę z tego, że mamy z nią do czynienia. Wykorzystuje się ją oczywiście również w motoryzacji – nie tylko w najnowocześniejszych modelach samochodów znajdziemy oparte o SI rozwiązania, które mają m.in. zwiększać bezpieczeństwo na drodze.
W tym artykule przeczytasz:
Sztuczna inteligencja w samochodach – jakie ma zastosowania?
Tak jak każda inna dziedzina przemysłu, również motoryzacja stale ewoluuje. Pojawiające się nowe rozwiązania technologiczne są wykorzystywane przez inżynierów, którzy znajdują dla nich zastosowanie w pojazdach, zwiększając są ich osiągi, redukując negatywny wpływ na środowisko, poprawiając komfort podróżowania oraz bezpieczeństwo. Na to ostatnie kładziony jest szczególny nacisk i dotyczy to nie tylko znajdujących się w pojeździe kierowców i pasażerów, ale także innych uczestników ruchu, jak rowerzyści czy piesi.
Sztuczna inteligencja (SI) ma w tym względzie szczególnie duże znaczenie, znajdując zastosowanie w szeregu systemów, jakie znajdziemy współcześnie w samochodach. Zwłaszcza tych dotyczących bezpieczeństwa, które bazując na niej, mają za zadanie zmniejszać ryzyko wypadków i chronić uczestników ruchu. Algorytmy uczą się m.in. rozpoznawania obrazu i głosu, dzięki czemu auto jest w stanie samodzielnie wykryć zagrożenie i podjąć adekwatne działania, np. odpowiednio dostosowując parametry jazdy, ostrzegając kierowcę czy czasem wręcz ingerować w jazdę.
Koncerny Ford i Volkswagen nawiązały współpracę z Amazonem, który rozwija tworzące inteligentne domy systemy Echo i Alexa, dzięki którym pojazdy mają uczyć się zachowań kierowców, żeby stale dopasowywać ustawienia auta do ich potrzeb.
Na co zatem w motoryzacji ma wpływ sztuczna inteligencja? Rozwiązania z tego zakresu są stosowane w:
- nawigacji samochodowej w celu optymalizacji trasy pod kątem przebiegu, czasu, zużycia paliwa i wpływu na środowisko na podstawie bieżącej analizy danych o ruchu drogowym,
- zarządzaniu ruchem poprzez monitorowanie jego przepływu, dostosowywanie sygnałów drogowych czy generowanie alternatywnych tras,
- branży transportowej przez optymalizację procesów logistycznych, kompleksowe przetwarzanie danych i zarządzanie ryzykiem,
- osiąganiu efektywności energetycznej za sprawą optymalizowania zużycia energii przez samochody elektryczne,
- zwiększaniu bezpieczeństwa za pomocą zaawansowanych systemów wspomagania kierowcy.
Według danych amerykańskiej firmy badawczej Grand View Research wartość rynku związanego ze sztuczną inteligencją na świecie w 2023 roku wyniosła blisko 200 mld dolarów, z czego ponad 19% przypadło na rynek motoryzacyjny. Zdaniem badaczy w do 2030 roku globalna wartość rynku AI wzrośnie o 37,3%.
Samochodowe technologie oparte na sztucznej inteligencji
Nas interesują szczególnie ostatnie z wymienionych powyżej zastosowania SI w samochodach. Przyjrzyjmy się im zatem nieco bliżej, bo wbrew pozorom jest ich już teraz bardzo dużo, ciągle ich przybywa, a wiele z nich wchodzi do powszechnego użytku, stając się standardowym wyposażeniem nowo produkowanych pojazdów. Nowoczesne systemy wykorzystujące sztuczną inteligencję nie są jednak bynajmniej domeną wyłącznie samochodów najnowszych generacji. Z jakimi m.in. zaawansowanymi systemami wspomagania kierowcy (ADAS) możemy spotkać się na co dzień? O wielu z nich pisaliśmy szczegółowo na Mubi w oddzielnych artykułach.
- Asystent hamowania (BAS, BA, MBA), który wspomaga reakcję kierowców, gdy potrzebne jest gwałtowne i intensywne hamowanie.
- Inteligentny asystent prędkości (ISA), który kontroluje prędkość pojazdu i może dostosować ją do zagrożeń na drodze.
- Elektroniczny system stabilizacji toru jazdy (ESP), który zapobiega utracie przyczepności podczas pokonywania zakrętu.
- System adaptacyjnego tempomatu (ACC), który pozwala zachować odpowiedni odstęp między pojazdami poruszającymi się po tym samym pasie.
- System rozpoznawania znaków drogowych (TSR), który informuje kierowcę o oznakowaniu na drodze.
- System wykrywania zmęczenia kierowcy (Driver Alert), który analizuje zachowanie kierowcy, ostrzegając o wykrytych objawach zmęczenia.
- System kontroli ciśnienia w oponach (TPMS), który monitoruje ciśnienie w oponach, informując kierowcę o konieczności dopompowania.
- Asystent pasa ruchu, który informuje kierowcę o zbliżaniu się lub przekroczeniu znaków poziomych na jezdni.
- System automatycznego parkowania (Park Assist), który może nawet odnaleźć wolne miejsce i samodzielnie manewrować samochodem podczas parkowania.
- System rozpoznawania mowy, który pozwala kierowcy na wykorzystywanie licznych funkcji samochodu za pomocą poleceń głosowych interpretowanych przez komputer.
- System Night Vision, który wykorzystując kamery termowizyjne, ostrzega kierowcę przed ludźmi lub zwierzętami na drodze.
Sztuczna inteligencja w motoryzacji nie jest wykorzystywana tylko w systemach wspomagania kierowcy. Korzysta się z niej również podczas produkcji samochodów. Służy tam m.in. do tworzenia symulacji testujących reakcje samochodu na różne, nawet najbardziej ekstremalne sytuacje, jest też wykorzystywana do optymalizowania projektów części mechanicznych, a przez to do obniżania kosztów.
Sztuczna inteligencja a bezpieczeństwo na drogach – przepisy unijne
Mając świadomość tego, jak wiele w naszych samochodach jest powiązane z działaniem komputera i sztucznej inteligencji, łatwo odpowiedzieć sobie twierdząco na pytanie, czy SI istotnie wpływa na bezpieczeństwo na drogach. Warto jednak zwrócić przy tej sprawie uwagę również na inny jej aspekt, a mianowicie to, na ile aktualnie obowiązujące przepisy regulują kwestię sztucznej inteligencji w pojazdach.
A rzecz jasna regulują, bo to wcale nie tak, że ilość zastosowanych w samochodzie rozwiązań z zakresu bezpieczeństwa i SI zależy od uznania kierowcy czy zasobności jego portfela. Wręcz przeciwnie, część rozwiązań w tym zakresie jest już teraz narzucana. W Europie dzieje się tak za sprawą przepisów unijnych, a konkretnie dwóch pakietów dotyczących obowiązkowego wyposażenia nowych samochodów – GSR1 i GSR2 – z których pierwszy wszedł już w życie w 2022 roku, a drugi – w 2024 roku.
Co się do nich zalicza? Zgodnie z nimi standardem w nowo produkowanych pojazdach, bez którego nie będą one mogły zostać zarejestrowane, będą m.in.:
- zaawansowany system awaryjnego hamowania AEB (Autonomous Emergency Braking),
- inteligentny asystent prędkości ISA (Intelligent Speed Assistance),
- kamery podczerwieni monitorujące oczy kierowcy,
- elektroniczne rejestratory danych (czarne skrzynki),
- system awaryjnego utrzymywania pasa ruchu.
Sztuczna inteligencja zamiast kierowcy?
Idąc tropem sztucznej inteligencji w samochodach, kierujemy się oczywiście w stronę samochodów autonomicznych, które przez wielu są uważane za przyszłość motoryzacji. Ba, samochody poruszające się bez udziału kierowcy są już od dawna testowane przez liczne koncerny motoryzacyjne i można się spodziewać, że rzeczywiście kiedyś staną się codziennością. A oparte są one właśnie na sztucznej inteligencji, która wykorzystując algorytmy uczenia maszynowego i szereg użytych w pojeździe technologii (radary, lidary, widzenie komputerowe itp.) jest w stanie m.in.:
- analizować otoczenie,
- zaplanować optymalną trasę,
- rozróżniać znaki drogowe,
- reagować na zmiany warunków.
Wszystko po to, żeby jak najbardziej efektywnie, a zarazem bezpiecznie dostarczyć użytkownika (bo czy można jeszcze mówić o kierowcy?) do celu. W pełni autonomiczne pojazdy, choć są już produkowane i gdzieniegdzie powoli wprowadzane do użytku (np. autonomiczne taksówki w USA czy Chinach), pozostają jeszcze melodią przyszłości. Co nie znaczy, że niektórych rozwiązań w nich stosowanych nie stosuje się już na co dzień, szczególnie w epoce rozwijania się idei V2X.
W maju 2023 roku w szkockim Queensferry została uruchomiona pierwsza w Wielkiej Brytanii linia autobusowa obsługiwana przez autonomiczne pojazdy. Trasa ma 14 km długości, autobusy poruszają się na niej z maksymalną prędkością 50 km/h, a podczas jazdy w środku znajduje się rezerwowy kierowca, który w razie potrzeby ma przejąć kontrolę nad pojazdem.
Obserwując rozwój i stałe udoskonalanie technologii w tym zakresie, trzeba jednak mieć na uwadze, że nie może (przynajmniej na razie) zastąpić ona zdrowego rozsądku kierowcy. Czynnik ludzki nadal ma więc kluczowe znaczenie w kwestii prowadzenia pojazdów i być może nic nigdy nie będzie w stanie w pełni zająć jego miejsca. Już teraz nic jednak nie stoi na przeszkodzie, a wręcz jest wskazane, żeby korzystać z technologicznego zaawansowania w celu wsparcia kierowcy – szczególnie jeśli w ten sposób zwiększamy poziom bezpieczeństwa własny i innych uczestników ruchu drogowego.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o sztuczną inteligencję w pojeździe
Sztuczna inteligencja jest już dziś wykorzystywana w motoryzacji na ogromną skalę, a jej znaczenie z czasem będzie tylko rosło. Z opartymi na niej rozwiązaniami można się spotkać m.in. w nawigacji samochodowej, inteligentnym zarządzaniu ruchem czy w systemach zwiększających bezpieczeństwo kierujących, pasażerów i innych uczestników ruchu drogowego.
Służą do tego mające dziś już bardzo szerokie zastosowanie w pojazdach zaawansowane systemy wspomagania kierowcy (ADAS). Mają one na celu zwiększać bezpieczeństwo i komfort podróżowania, ostrzegając kierowcę przed zagrożeniami, dostosowując parametry pojazdu do jego wymagań, a niekiedy nawet ingerując w jazdę. Zalicza się do nich m.in. asystenta hamowania i prędkości, system rozpoznawania znaków drogowych czy wykrywania zmęczenia kierowcy.
Rozwiązania mające na celu wprowadzenie do ruchu samochodów autonomicznych są intensywnie testowane przez wiele koncernów motoryzacyjnych, które produkują już tego rodzaju modele z planem wprowadzenia ich do regularnej dystrybucji w najbliższych latach. W Polsce korzystanie z nich jest na razie dopuszczalne wyłącznie w celach badawczych, ale przewiduje się ich pojawienie się na drogach w 2030 roku, choć do tego typu zapowiedzi podchodzilibyśmy z rezerwą.
- Sztuczna inteligencja znajduje szereg zastosowań w motoryzacji, mając zwiększać komfort i bezpieczeństwo podróżowania.
- Na rozwiązaniach wykorzystujących sztuczną inteligencję bazują m.in. nawigacja samochodowa czy inteligentne zarządzanie ruchem.
- Do zaawansowanych systemów wspomagania kierowcy, których działanie jest oparte na sztucznej inteligencji można zaliczyć m.in. asystenta hamowania i prędkości, systemy ESP, ACC, TSR, Driver Alert czy Park Assist.
- Część opartych na SI systemów wspomagania kierowcy już jest lub wkrótce stanie się obowiązkowym elementem wyposażenia nowych samochodów według przepisów unijnych.
- Sztuczna inteligencja jest bardzo mocno wykorzystywana w rozwoju technologii umożliwiającej powstanie autonomicznych pojazdów.
Dołącz do dyskusji