Szyberdach – czy warto mieć go w samochodzie?

Szyberdach – czym jest?

Nazwa szyberdach nie pochodzi od słowa “szyba”, lecz od niemieckiego słowa “Schieber”, które oznacza przesuwać lub spychać. Tak więc jest to otwór w dachu z klapą, którą można uchylać lub przesuwać, by do wnętrza pojazdu dostało się powietrze. Skąd więc tak często mówi się o oknie w kontekście szyberdachu?

Wynika to z faktu, że wiele klap szyberdachów jest wykonanych ze szkła, stąd więc skojarzenie z kolejnym oknem w samochodzie. Pamiętajmy jednak, że tak nie musi być. Niektóre starsze modele miały fabryczne szyberdachy wykonana z blachy, które przy zamknięciu wtapiały się w fakturę i kolor powierzchni dachu – oczywiście widoczna była ramka lub obrys.

Co na temat szyberdachów mówi Słownik Języka Polskiego PWN? Znajdziemy w nim definicję, która wskazuje, że jest to zamykany otwór w dachu samochodu, który umożliwia jego wietrzenie. Oczywiście w tym kontekście należy rozumieć cały mechanizm z zamknięciem. 

Szyberdach a dach panoramiczny – czy to jest to samo?

W wielu artykułach słowa szyberdach i dach panoramiczny używa się często zamiennie. To błąd, ponieważ terminy te nie oznaczają dokładnie tego samego. Szyberdach to otwór z uchylaną lub przesuwaną klapą (nie musi być szklana), która zajmuje tylko część powierzchni dachu. Z zasady jest otwierany i właśnie po to jest montowany, by ułatwić wymianę powietrza we wnętrzu pojazdu.

Natomiast dach panoramiczny zawsze jest szklany. Cała idea tego rozwiązania polega na poszerzeniu pola widzenia przede wszystkim pasażerom. W końcu słowo “panorama” oznacza szeroki, rozległy widok. Dodatkowo dach panoramiczny nadaje lekkości konstrukcji pojazdu, a więc spełnia także funkcję estetyczną.

Pamiętajmy także, że dach panoramiczny zajmuje całą powierzchnię dachu lub jego większą część. Jednocześnie nie musi być otwierany i zawsze wykonany jest ze szkła (na przykład wielowarstwowego szkła laminowanego).

Podsumujmy różnicę. Dach panoramiczny wykonany z blachy jest po prostu dachem. Natomiast szyberdach, który się nie otwiera, to po prostu okienko w dachu, a przy dużych rozmiarach można go nazwać statycznym oknem panoramicznym.

Popularność szyberdachów – raczej nie!

Przed napisaniem tego artykułu wybrałem się na spacer, by sprawdzić, czy szyberdachy są nadal popularne. Podróż przez osiedle jednego z dużych polskich miast dała mi jednoznaczną odpowiedź – nie, po drodze widziałem jedno auto z dachem panoramicznym i dwa starsze modele z szyberdachami metalowymi, a nie szklanymi.

Dlaczego szyberdachy nie są już tak popularne jak w latach 80. czy 90. XX wieku? Montowało się je przede wszystkim dla ich funkcji, choć nie ukrywajmy, że w tamtych czasach mogły uchodzić za element nadający autu nieco sportowego charakteru – mam szyberdach i tylny spojler, więc jeżdżę sportową furą.

W większości samochodów nie było klimatyzacji, więc szyberdachy sprawdzały się znakomicie. Pozwalały na szybkie wywietrzenie wnętrza pojazdu bez konieczności otwierania bocznych okien, co przy dużych prędkościach bywa niekomfortowe. Jednak z czasem systemy klimatyzacji zaczęły pojawiać się w większej liczbie modeli, a dziś to standard, więc szyberdachy straciły na popularności.

Rodzaje szyberdachów – jak się je dzieli?

Wiemy już co nieco o szyberdachach, ich popularności i różnicy między nimi a dachami panoramicznymi. Nadszedł więc czas, by przyjrzeć się ich rodzajom. W tej kwestii sprawa jest prosta. Wyróżnia się:

• szyberdachy manualne (ręczne),
• szyberdachy elektryczne.

Te pierwsze otwiera się za pomocą korbki lub przesuwa siłą własnych mięśni. Natomiast elektryczne są wygodne w użyciu, ponieważ mają zamontowany system elektryczny, którym steruje się jego otwieraniem. Kiedy szyberdachy były także harmonijkowe, ale to rozwiązanie wyszło już z użycia.

Szyberdach może być uchylany lub przesuwany. Większość z nich jest wykonana ze szkła – może być ono przezroczyste bądź przyciemniane. Dawniej montowano także szyberdachy z blachy, które otwierało się do góry. 

Zalety szyberdachów – zasadniczo jeden plus!

Jak już wcześniej pisałem, szyberdachy były popularne w czasach, gdy w większości samochodów osobowych nie było klimatyzacji. Nie powinno nas więc dziwić, że do zalet tego rozwiązania należy zaliczyć:

• zastępstwo klimatyzacji – w modelach, w których jej nie ma, a więc w tych starszych, ponieważ w nowszych i tak klimatyzacji trzeba używać regularnie;
• szybkie przewietrzenie wnętrza pojazdu – otwór w dachu z pewnością to ułatwi, ponieważ gorące powietrze unosi się do góry;
• szybsze pozbycie się wilgoci z wnętrza – w wyniku przewietrzenia wnętrza;
• walory estetyczne – to kwestia gustu i rodzaju szyberdachu.

Nie ukrywajmy, ale dzisiaj te zastosowania nie są praktyczne. Nie tylko mamy klimatyzację, ale wywietrzyć i przewietrzyć auto można poprzez otworzenie okna. Na pewno zalety szyberdachu odkryją palacze, którzy nie mogą wytrzymać bez dymka podczas jazdy samochodem.

Szyberdach może być także dobrym rozwiązaniem podczas jazdy z większą prędkością poza miastem. Otwarcie okna bywa niekomfortowe i powoduje duży hałas. Natomiast uchylony szyberdach pozwala wlecieć świeżemu powietrzu do wnętrza samochodu, a przy tym nie wieje ono po twarzach i nie wytwarza tak wiele hałasu jak to z otwartego okna.

Wady szyberdachów – dlaczego nie jest to dobre rozwiązanie?

Jeśli szyberdach stanowi dodatkowy element w dachu, to sam ten fakt niesie ze sobą konsekwencje. Jakie? Narusza on jego jednolitą powierzchnię, co może powodować, zwłaszcza po latach użytkowania, kilka problemów, w tym przeciekanie czy pojawienie się trzasków i skrzypnięć podczas jazdy.

Do wad szyberdachów zalicza się także:

• zwiększenie oporu powietrza podczas jazdy – większe spalanie;
• konieczność konserwacji –  smarowania, by po czasie nie zaczął się zacinać;
• regularne czyszczenie – brudny szyberdach ze szkła wygląda po prostu nieestetycznie z wnętrza pojazdu.

Nowoczesne szyberdachy mają skomplikowaną konstrukcję, która w razie awarii, będzie wymagać kosztownej naprawy. 

Montaż szyberdachu – ile to kosztuje?

Technicznie zamontowanie uniwersalnego szyberdachu lub oferowanego fabrycznie jest możliwe w większości modeli samochodów. Czy to ma sens, to już zupełnie inna kwestia. Ile jednak kosztuje taka zmiana?

Jak zawsze odpowiedź może być jedna – to zależy. Sam szyberdach można kupić za kilkaset złotych. W internecie bez problemu znajdziemy także oferty dachów panoramicznych z szyberdachem (otwieraną częścią) za kilka tysięcy złotych.

Cena montażu szyberdachu zależy przede wszystkim od jego rodzaju. Za ten elektryczny trzeba zapłacić około 2 000 zł, za manualny otwierany na korbkę około 1 000 zł, a ten z najprostszą konstrukcją uchylną około 500 zł.

Montaż szyberdachu samemu – czy to dobry pomysł?

Z kolei na tak postawione pytanie odpowiedź jest jednoznaczna – zdecydowanie nie, chyba że jesteś doświadczonym blacharzem. Samemu wycinanie otworu w dachu lub zamiana całej konstrukcji dachu na taką z gotowym szyberdachem to skomplikowana operacja, która źle wykonana nie tylko będzie fatalnie wyglądać, ale także stanowić zagrożenie w razie wypadku.

Jeśli już ktoś planuje zamontowanie szyberdachu, to powinien udać się do wyspecjalizowanego warsztatu samochodowego. Z pewnością nie powinno się tego robić na własną rękę.

Ubezpieczenie szyberdachu – która ochrona zadziała?

Szyberdach jako integralna część samochodu podlega ochronie w przypadku, gdy to inny kierowca będzie sprawcą kolizji lub wypadku, w której ta część pojazdu zostanie uszkodzona. Chodzi oczywiście o OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, którego celem jest naprawienie szkody, a więc przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia, o ile technicznie jest to możliwe.

Właściciel samochodu z szyberdachem otrzyma także odszkodowanie z ubezpieczenia AC, gdy szyberdach czy dach panoramiczny zostanie uszkodzony przez siły przyrody, wandali czy w wyniku wypadku spowodowanego przez ubezpieczonego – należy zwrócić uwagę na zakres ochrony. Jeśli szyberdach zostanie zamontowany w czasie trwania umowy ubezpieczenia, należy to zgłosić ubezpieczycielowi. Ubezpieczyciele oferują dodatkowe ubezpieczenie szyb. Jednak taka ochrona nie zadziała w przypadku szyberdachów. W OWU (ogólne warunki ubezpieczenia) ubezpieczyciele wskazują, że uszkodzenia i zniszczenia innych szyb niż czołowa, boczna czy tylna nie podlegają ochronie.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o szyberdach