Techniki i zasady jazdy na rondzie

Chociaż ronda z zasady mają ułatwić przejazd przez skrzyżowanie, bywają problematyczne dla niektórych kierowców, co w niektórych przypadkach skutkuje wypadkami drogowymi. Jak wynika z policyjnego raportu Wypadki drogowe w Polsce, w 2022 roku na skrzyżowaniach o ruchu okrężnym doszło do 413 zdarzeń, w których zginęło 13 osób, a 453 zostały ranne.

Czym jest rondo?

Zagłębiając się w lekturę kodeksu drogowego, zauważymy, że ustawodawca nie używa w nim słowa rondo. Pojawia się za to pojęcie skrzyżowania o ruchu okrężnym, jednak również to nie jest zdefiniowane w tym dokumencie. Jest o nim mowa za to w Rozporządzeniu w sprawie znaków i sygnałów drogowych, gdzie w §36., ust. 1. możemy przeczytać, że:

O ruchu okrężnym informuje nie tylko znak C-12, który jest znakiem nakazu wskazującym jazdę w określonym na znaku kierunku, ale także znak ostrzegawczy A-8.

Rondo – rodzaje skrzyżowań o ruchu okrężnym

Skrzyżowań popularnie nazywanych rondami jest w Polsce wiele. Niektóre miasta wręcz słyną z tworzenia tego typu ułatwień przy rozjazdach. Na polskich drogach kierowcy mogą mieć do czynienia zarówno z mniejszymi rondami, na których ruch odbywa się po jednym pasie, jak i z większymi – wielopasmowymi skrzyżowaniami o ruchu okrężnym.

Szczególnie na tych drugich należy zachować ostrożność i uważność, bo konieczne jest ustawienie się na odpowiednim pasie jeszcze przed wjazdem na skrzyżowanie i zmiana pasa w trakcie jazdy po rondzie, jeśli wymusza to na nas obrany kierunek jazdy. Dużym ułatwieniem jest tzw. rondo turbinowe, na którym ruch odbywa się bezkolizyjnie.

Jeszcze przed wjazdem na takie rondo należy zdecydować, w jakim kierunku chcemy jechać i ustawić się na właściwym pasie, który poprowadzi nas między wysepkami i separatorami przez całe rondo aż do zjazdu ze skrzyżowania. Na takim rondzie pierwszeństwo należy ustąpić jedynie przy wjeździe.

Sygnalizowanie wjazdu na rondo i zjazdu z ronda – czy trzeba włączać kierunkowskaz?

Jedną z najbardziej dyskusyjnych i budzących wątpliwości wśród kierowców kwestii związanych z jazdą po rondzie jest to, czy trzeba włączać kierunkowskaz przy wjeździe na ten rodzaj skrzyżowania, czy nie ma takiej konieczności. Jest to o tyle istotny problem, że decyduje o bezpieczeństwie poruszających się po drodze uczestników ruchu. Czy brak kierunkowskazu, czy jego uruchomienie jest bardziej mylące dla kierowców?

Litera Prawa o ruchu drogowym głosi, że:

Problem w tym, że niektórzy uznają wjazd na rondo i poruszanie się nim za zmianę kierunku, a inni nie. Przepisy wprost tego nie precyzują. To, że jazda po skrzyżowaniu o ruchu okrężnym zmianą kierunku nie jest, rozstrzygnął w 2016 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w sprawie o unieważnienie egzaminu na prawo jazdy, którego negatywny wynik został nałożony przez egzaminatora po wjeździe egzaminowanego na rondo bez włączania lewego kierunkowskazu przy jeździe na skrzyżowaniu w prawo. Powołując się na to orzeczenie, można stwierdzić, że przy wjeździe na rondo nie powinno się włączać lewego kierunkowskazu. Tym bardziej, że mogłoby to wprowadzić w błąd innych uczestników ruchu drogowego. Lewy kierunkowskaz włączony przy wjeździe na rondo może bowiem oznaczać nie tylko jazdę wokół wyspy z kołami skręconymi w lewo, ale także skręt w lewo i jazdę w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara lub nawet zjazd ostatnim zjazdem, który w stosunku do drogi, którą przyjechał pojazd, znajduje się po lewej stronie.

Kiedy włączyć kierunkowskaz na rondzie?

Oprócz tego, że orzeczenie sądowe z 2016 roku wskazało konieczność wjazdu na rondo bez włączania lewego kierunkowskazu, doprecyzowało również, kiedy można, a nawet należy posłużyć się kierunkowskazem podczas jazdy na skrzyżowaniu o ruchu okrężnym.

Chociaż nie każdy stosuje się do tego przepisu, wprowadzając innych kierowców w błąd, dla większości oczywistym jest, że kierunkowskaz należy włączyć przed zjazdem z ronda (będzie to prawy kierunkowskaz). W ten sposób poinformujemy pozostałych kierowców poruszających się po skrzyżowaniu, że zamierzamy opuścić rondo. Będzie to przydatna informacja dla pojazdów poruszających się z tyłu, które być może będą musiały zwolnić, ale przede wszystkim dla tych, którzy oczekują na pustą drogę i możliwość wjazdu na skrzyżowanie z ulicy, w którą skręcamy. Jeśli nie włączymy kierunkowskazu przed zjazdem z ronda, kierowcy, którzy chcą na nie wjechać będą musieli dłużej czekać na taką możliwość, co z pewnością zmniejszy przepustowość skrzyżowania.

Powiedzieliśmy, parafrazując orzeczenie sądu, że jazda po rondzie nie powinna być sygnalizowana lewym kierunkowskazem. Tymczasem w pewnych sytuacjach włączenie kierunkowskazu będzie konieczne w trakcie poruszania się po takim rodzaju skrzyżowania. Chodzi o moment,  w którym na rondzie wielopasmowym zamierzamy zmienić pas. Wówczas należy zasygnalizować taki zamiar i ustąpić pierwszeństwa tym pojazdom, które już poruszają się tym pasem.

Przeczytaj też: W jakich sytuacjach należy ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdowi?

Który pas wybrać, wjeżdżając na rondo wielopasmowe?

Rondo wielopasmowe może przerażać niewprawionych kierowców. Zresztą czasami nawet ci, którzy jeżdżą samochodem już wiele lat, czują się niepewnie na takim skrzyżowaniu. Zwłaszcza przy dużym natężeniu ruchu na rondzie o wielu pasach może panować chaos, a zmiana pasa będzie problematyczna. Można ułatwić sobie nieco przejazd przez wielopasmowe rondo, odpowiednio ustawiając się jeszcze przed wjazdem na nie. Jak to zrobić?

Na rondzie dwupasmowym:

• jeśli zamierzamy jechać w prawo, zajmijmy prawy pas,
• jeśli zamierzamy jechać prosto, zajmijmy dowolny pas,
• jeśli zamierzamy jechać w lewo lub zawrócić, zajmijmy lewy pas.

Na rondzie trzypasmowym:

• jeśli zamierzamy jechać w prawo, zajmijmy prawy pas,
• jeśli zamierzamy jechać prosto, zajmijmy dowolny pas,
• jeśli zamierzamy jechać w lewo lub zawrócić, zajmijmy lewy pas.

Jeśli nie uda nam się wjechać na rondo z odpowiedniego pasa, nie oznacza to, że będziemy musieli pojechać w innym kierunku i zawrócić. Na rondzie wielopasmowym również można zmienić pas ruchu. Należy tylko pamiętać o odpowiednim sygnalizowaniu zmiany pasa i przepuszczeniu pojazdów, które już znajdują się na wybranym przez nas torze. Była o tym mowa wyżej.

Kto ma pierwszeństwo na rondzie?

Przy wjazdach na zdecydowaną większość rond w Polsce oprócz znaku C-12 zobaczymy znak A-7 (“ustąp pierwszeństwa”). Zatem wjeżdżając na takie rondo, powinniśmy przepuścić najpierw pojazdy, które już się na nim znajdują.

Podobne zasady dotyczą tramwaju wjeżdżającego na rondo ze znakiem A-7. Motorniczy musi wówczas, podobnie jak kierowcy innych pojazdów wjeżdżający na skrzyżowanie o ruchu okrężnym, przepuścić tych, którzy już poruszają się po rondzie.

Zasady pierwszeństwa zmieniają się przy zjeździe tramwaju z ronda. Mimo że przed wjazdem musiał on ustąpić pierwszeństwa pojazdom już znajdującym się na rondzie, zjeżdżając z niego będzie miał pierwszeństwo. To pozostałe pojazdy powinny umożliwić mu opuszczenie skrzyżowania o ruchu okrężnym.

Zupełnie inaczej kwestia pierwszeństwa i wjazd na skrzyżowanie będą wyglądały, gdy przed rondem nie będzie znaku A-7. Wówczas na takim skrzyżowaniu o ruchu okrężnym obowiązuje zasada prawej ręki. Oznacza to, że pierwszeństwo będą miały tu tramwaje i pojazdy, które dopiero wjeżdżają na rondo, a te, które już się po nim poruszają, będą musiały ustąpić im pierwszeństwa. 

Czy na rondzie można skręcić w lewo?

Skrzyżowanie o ruchu okrężnym umożliwia przejazd w każdym z kierunków, który jest połączony drogą z rondem. Zatem jeśli do ronda dochodzi droga prowadząca w lewo względem trasy, którą poruszaliśmy się do tej pory, będzie można pojechać na nim w lewo. Oczywiście, aby zmienić kierunek jazdy i skręcić w lewo, będziemy musieli najpierw przejechać niemal całą wyspę umiejscowioną na środku skrzyżowania, a przed zjazdem zasygnalizować prawym kierunkowskazem zjazd z ronda.

Czy można zawrócić na rondzie?

Zazwyczaj skrzyżowanie o ruchu okrężnym umożliwia zawrócenie, tzn. pojechanie na rondzie w tym samym kierunku, z którego przyjechaliśmy. Większość kierowców doskonale wie, w jaki sposób należy zawrócić na rondzie, jednak przypomnijmy, że manewru tego nie można wykonywać, przejeżdżając przed wyspą, a okrążając ją zgodnie z kierunkiem wskazanym na znaku.

Zawracanie na rondzie jednopasmowym nie powinno przysporzyć wielu problemów. Należy wówczas objechać wyspę i w odpowiednim miejscu zjechać z ronda, sygnalizując swój zjazd prawym kierunkowskazem.

Przy zawracaniu na rondzie dwupasmowym powinniśmy pamiętać o ustawieniu się na lewym pasie jeszcze przed wjazdem na skrzyżowanie. Gdy droga będzie wolna, wjechać na wewnętrzny pas prowadzący przez rondo, a przed ostatnim zjazdem, upewniając się, czy zewnętrzny pas jest wolny, albo odpowiednio wcześnie zmienić pas i zjechać z ronda, sygnalizując ten manewr prawym kierunkowskazem, albo zjechać z ronda z wewnętrznego pasa, oczywiście po uprzednim upewnieniu się, że nie zajedziemy drogi pojazdowi poruszającemu się zewnętrznym pasem.

Czy skręcając w lewo lub zawracając na rondzie, można poruszać się prawym pasem?

Rondo składające się z kilku pasów ma zwiększyć płynność ruchu i umożliwić sprawne pokonanie skrzyżowania większej liczbie pojazdów. Będzie to niemożliwe, jeśli kierowca, który chce skręcić na rondzie w lewo lub zawrócić, będzie poruszał się przez całe skrzyżowanie zewnętrznym pasem. Wówczas zablokuje ten tor ruchu i uniemożliwi wjazd na rondo pojazdom oczekującym na kolejnych wjazdach. Dlatego, jeśli nie zamierzamy zjechać z ronda pierwszym lub drugim zjazdem, powinniśmy wjechać na wewnętrzny pas i zmienić go na skrajny dopiero przed zjazdem ze skrzyżowania.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o techniki i zasady jazdy na rondzie

Autor artykułu: Monika Strzała

Redaktor z 4-letnim stażem w branży ubezpieczeniowej. Jest autorką kilkuset publikacji zarówno dotyczących ubezpieczeń komunikacyjnych, jak i turystycznych. Zdobytą dotychczas wiedzą chętnie dzieli się z użytkownikami porównywarki Mubi, tworząc artykuły, które już przydały się tysiącom kierowców. Doradza w zakresie zakupu polisy przez internet i przygotowuje kalkulacje cen, dzięki którym kierowcy mogą poznać aktualne tendencje na rynku ubezpieczeniowym.