Tryby jazdy w samochodach – czym są i jak działają?

Tryby jazdy – zmiana charakteru samochodu

Jeszcze nie tak dawno każdy model samochodu miał jedne tryb jazdy. Producenci tak konstruowali i łączyli poszczególne układy oraz elementy pojazdu, aby konkretny model spełniał jak najlepiej funkcje, do których został zaprojektowany. Auta sportowe miały twarde zawieszenie, znakomite osiągi i potężne spalanie, a te przeznaczone do jazdy po mieście były przede wszystkim ekonomiczne i pakowne.

Wraz z rozwojem technologii i elektroniki w nowoczesnych auta zaczęły pojawiać się różne tryby jazdy w jednym pojeździe. Na początku były one dostępny wyłącznie w sportowych i luksusowych autach. Jednak z biegiem czasu technologia ta coraz bardziej się upowszechniała. Dzisiaj nawet niektóre samochody z niższych segmentów posiadają kilka trybów jazdy, które zmieniają charakterystykę poruszania się auta.

Dzięki wyborowi trybu jazdy, kierowca za pomocą pokrętła, guzika czy ekranu dotykowego może dostosować samochód do własnego stylu jazdy, a także do warunków drogowych. Współczesne auta z kilkoma trybami jazdy mogą być ekonomiczne, a co za tym idzie bardziej przyjazne dla środowiska, a innym razem mieć sportowy sznyt.

Najpopularniejsze tryby jazdy w samochodach – Eco, Sport i Comfort!

Jak to często bywa w przypadku wszystkich rozwiązań wprowadzanych w samochodach, również tryby jazdy mogą mieć różne nazwy, choć zazwyczaj można je podzielić na kilka podstawowych. Pamiętajmy, że liczba konfiguracji zależy od konkretnego modelu.  Najczęściej auta luksusowe, sportowe, SUV-y i terenówki mają ich najwięcej.

W samochodach osobowych najczęściej spotyka się kilka trybów jazdy. Przyjrzyjmy się tym najpopularniejszym!

• Normalny (Comfort) – tryb domyślny przeznaczony do wygodnej długiej lub codziennej jazdy. To balans między trybem Eco i Sport. Auto ma w tym trybie bardziej miękkie zawieszenie, prowadzenie pojazdu jest wygodne dzięki mniejszym oporom kierownicy. W autach z automatyczną skrzynią biegów przełożenia zmieniają się szybciej, by zapewnić płynniejszą jazdę.
• Eco (Economy) – głównym zadaniem jazdy w tym trybie jest oszczędzanie paliwa. Komputer auta ogranicza dostępną moc pojazdu, silnik jest mniej responsywny (wolniej reaguje). Podczas prowadzenia w trybie Eco kierowca ma wrażenie, że auto ma mniej mocy. 

W samochodach automatycznych biegi zmieniane są na wyższe, tak szybko, jak to tylko możliwe. W autach manualnych często wyświetla się informacja, by wrzucić wyższe przełożenie. W tym trybie można spokojnie jeździć po mieście lub autostradach. Zdecydowanie gorzej sprawdzi się na drogach krajowych podczas wyprzedzania innych pojazdów.

• Sport (Power) – w tym trybie auto pokazuje pazury, jest bardziej agresywne i ekscytujące. Pojazd bardziej reaguje na wciśnięcie pedału gazu, ponieważ przepustnica szybciej się otwiera. Ceną lepszych osiągów jest wyższe spalanie paliwa. W automatach biegi zmieniają się na wyższych obrotach. Dodatkowo kierownica stawia większy opór, zawieszenie robi się sztywniejsze, a dźwięk silnika jest głośniejszy. System kontroli trakcji może być mniej czuły. 
• Off-raod – to tryb, który używany jest często w autach z napędem na 4 koła. Auto ma w nim większą przyczepność i lepiej prowadzi się po śliskiej i nierównej nawierzchni. W trybie off-road zawieszenie się podnosi, co zwiększa prześwit. Tryb ten dostosowuje SUV-a czy auto terenowe do jazdy po śniegu, błocie, skalistej nawierzchni, trawie czy piasku. 

Niektóre modele samochodów mają dodatkowe inne tryby jazdy. Na przykład w autach sportowych spotyka się tryb Sport Plus przeznaczony do torów wyścigowych. Zwykłe samochody osobowe mogą mieć także tryb przeznaczony do jazdy po śniegu. Dodatkowo niektóre modele oferują indywidualny tryb (custom), który pozwala skonfigurować samochód pod własne preferencje.  

Zmiana tryby jazdy – jak wpływa na pracę samochodu?

Tryby jazdy w aucie zmieniają jego charakterystykę. Bez problemu każdy kierowca powinien wyczuć różnicę między jazdą w trybie Eco, a Sport. Oczywiście dokładne zmiany w konfiguracji pojazdu zależą od jego rodzaju, marki i rozwiązań wprowadzonych przez producenta. Najczęściej zmiany trybu wpływa na pracę:

• silnika,
• układu kierowniczego,
• skrzyni biegów (automaty),
• zawieszenia,
• układu wydechowego,
• hamulców,
• kontroli trakcji,
• klimatyzacji.

Tryby jazdy zmieniają pracę układów w taki sposób, by  współpracowały one ze sobą spójnie. I tak tryb sportowy sprawia, że biegi w automacie zmieniają się przy wyższych obrotach, zawieszenie staje się twardsze, a kierownica stawia większy opór. Można powiedzieć, że tryby jazdy to gotowe konfiguracje, które zmieniają charakter samochodu.

Tryby jazdy w samochodach – przykłady

Rozwiązania związane z trybami jazdy u poszczególnych producentów samochodów różnią się od siebie. Dlatego przytoczmy informacje zawarte na stronach wybranych modeli oraz marek.

• Kia Sorento – posiada kontroler trybu jazdy terenowej i w mieście. Ten pierwszy pozwala na wybór ukształtowania terenu (SNOW, MUD, SAND). Natomiast drugi zmienia charakterystykę pojazdu na ECO, COMFORT, SPORT lub SMART. 

Jak podaje producent: Wybór trybu SNOW ogranicza ślizganie się kół na oblodzonej lub zaśnieżonej drodze, a tryb MUD umożliwia nieco agresywniejsze wykorzystanie momentu obrotowego, ograniczając konieczność wybierania wyższych biegów. Tryb SAND zabezpiecza koła przed zakopaniem się w piaszczystym terenie poprzez optymalne rozdzielenie momentu obrotowego na wszystkie koła (źródło: https://www.kia.com/pl/modele/sorento-mq4/prezentacja/).

• Volvo XC60 – auto posiada 3 tryby jazdy: Comfort, Polestar Engineered i Off-road (niektóre modele nie mają trybu Polestar Engineered). Zmiana trybu wpływ na układ kierowniczy, silnik, skrzynię biegów, napęd, hamulce, zawieszenie, funkcję Start/Stop, klimatyzację i wyświetlacz. 

Tryb jazdy Comfort zalecany jest na drogach najwyższej kategorii oraz poza terenem zabudowanym. Z kolei tryb Polestar Engineered nadaje autu sportową charakterystykę poprzez szybszą zmianę biegów. Dodatkowo skrzynia biegów tak dobiera biegi, by auto zachowywało lepszą trakcję. Równocześnie amortyzatory stają się trwalsze. Tryb Off-road aktywuje napęd na 4 koła oraz funkcję Hill Descent Control. W samochodzie pojawia się większy prześwit. Auto może zużywać więcej paliwa, a do tego tryb ten dostępny jest tylko przy niewielkich prędkościach.

• Hyundai DMICS (Zintegrowany układ sterowania trybami jazdy) – zależnie od modelu może być różna liczba trybów (ECO, SPORT i COMFORT), które pozwalają dostosować charakterystykę jazdy do warunków na drodze i preferencji kierowcy.

Tryb ECO ma na celu zmniejszenie zużycia paliwa. Pedał gazu jest mniej czuły (wolniej reaguje), a więc auto wolniej przyspiesza. Silnik może pracować głośniej, a klimatyzacja może mieć mniejszą wydajność. W trybie SPORT jazda staje się bardziej dynamiczna poprzez zmianę sterowania silnikiem i skrzynią biegów. Z kolei tryb COMFORT jest podstawową opcją.

Wrażenia z prowadzenia samochodu są różne w zależności od tego, czy jedziemy nim po mieście, po drodze krajowej, gdy co jakiś czas trzeba wykonywać manewr wyprzedzania, czy po autostradzie bądź drodze szybkiego ruchu. Dzięki trybom jazdy możemy tak ustawić pojazd, by jak najlepiej sprawdzał się w różnych warunkach.

Kierowcy są różni. Jednym zależy przede wszystkim na spokojnej i ekonomicznej podróży. Inni lubią dynamiczną jazdę, gdy czują, że silnik pracuje na pełnych obrotach. Zmienne tryby jazdy w samochodzie pozwalają na dostosowanie auta do potrzeb kierowcy. 

W SUV-ach i samochodach terenowych tryby jazdy pozwalają w chwilę zmienić pojazd z tego, który świetnie sobie radzi w trudnym terenie, w szybkie auto sportowe lub wygodny i komfortowy środek transportu. 

FAQ – najczęściej zadawane pytania o tryby jazdy w samochodach