Wiarygodność kredytowa – co to jest i co na nią wpływa?
Zdecydowana większość Polaków nie może pozwolić sobie na zakup mieszkania czy samochodu za gotówkę. Rozwiązaniem w tej sytuacji jest kredyt. Podczas weryfikacji wniosku kredytowego banki biorą pod lupę wiele czynników. Jednym z najważniejszych jest wiarygodność kredytowa. Ocena tego elementu decyduje o tym, czy bank zaakceptuje, czy odrzuci wniosek. Co to jest wiarygodność kredytowa? Co na nią wpływa? W jaki sposób ocenia się wiarygodność kredytową? Między innymi o tym przeczytasz w poniższym artykule.
W artykule przeczytasz:
- Co to jest wiarygodność kredytowa?
- W jaki sposób ocenia się wiarygodność kredytową?
- Jak zadbać o wiarygodność kredytową?
- Jak sprawdzić swoją wiarygodność kredytową?
- Jak wiarygodność kredytowa wpływa na możliwość zakupu samochodu?
- Jakie są różnice między wiarygodnością kredytową a zdolnością kredytową?
Wiarygodność kredytowa – co to takiego?
Wiarygodność kredytowa to nic innego, jak ocena podejścia płatnika do terminowej spłaty zaciągniętych zobowiązań finansowych. Na podstawie wiarygodności, a także zdolności kredytowej bank określa rzetelność osoby, która chce wziąć kredyt i przyjmuje bądź odrzuca wniosek o przyznanie zobowiązania finansowego. To dwa podstawowe elementy, które kredytodawca bierze pod uwagę.
Podczas rozpatrywania wniosku kredytowego bank ocenia, czy kredytobiorca spłaci swoje zobowiązania w określonym czasie. Weryfikacja polega na określeniu tego, w jakim terminie wnioskujący spłacił poprzednie zobowiązania i jak radzi sobie z ewentualnymi trudnościami w uregulowaniu płatności. Bank musi ocenić prawdopodobieństwo tego, że zainteresowany spłaci zaciągnięte zobowiązania. Podczas udzielania kredytu bank bierze na siebie dużą odpowiedzialność. Oceniając wiarygodność kredytową, chce zminimalizować ryzyko. W związku z tym bank bierze pod lupę historię kredytową oraz posiadane już przez wnioskującego zobowiązania finansowe.
Zgodnie z raportem AMRON-SARFiN 3/2023 sporządzonym przez Związek Banków Polskich, w trzecim kwartale 2023 roku banki udzieliły 40 749 kredytów mieszkaniowych. To o ponad 30% więcej w porównaniu z drugim kwartałem 2023 roku. Średnia ogólna wartość udzielonego kredytu wyniosła 387 980 zł. Wyniki są porównywalne do tych, które odnotowano przed głębokim kryzysem na przełomie 2022 i 2023 roku.
Przeczytaj też: Kredyt gotówkowy – co to jest?
Czynniki, które wpływają na wiarygodność kredytową
Zanim bank udzieli kredytu, weryfikuje wiarygodność i zdolność kredytową klienta. Bierze pod uwagę pewne kryteria. Część z nich różni się w zależności od wewnętrznych regulacji danej instytucji finansowej. Pozostałe czynniki są ważne w każdym banku.
Co dokładnie wpływa na wiarygodność kredytową? Przede wszystkim jest to:
- liczba obsługiwanych kredytów,
- historia kredytowa z BIK, w tym również jej brak,
- terminowość spłat dotychczasowych zobowiązań,
- ocena dotychczasowej współpracy z bankami.
Ponadto instytucja finansowa bierze także pod uwagę inne kwestie, które mają związek ze zdolnością kredytową. Zalicza się do tego np. współpracę z operatorami telefonii komórkowej, zarządcami nieruchomości czy dostawcami energii. Bank sugeruje się również zawodem wykonywanym przez wnioskującego, a także formą i okresem jego zatrudnienia, dochodem, liczbą osób w gospodarstwie domowym, kosztami utrzymania czy liczbą kart kredytowych.
Na podstawie oceny powyższych elementów bank akceptuje bądź odrzuca wniosek kredytobiorcy. Ci, którzy mają w swojej historii opóźnienia w spłatach rat, dużą liczbę zobowiązań finansowych lub chociażby zbyt niskie źródło dochodu, mogą liczyć się z odmową udzielenia kredytu. Niekiedy negatywnie odbierany jest również brak historii kredytowej w BIK. Wówczas bank nie wie, jakim typem płatnika jest wnioskujący.
W przypadku odmowy udzielenia kredytu masz prawo ubiegać się o przedstawienie wyjaśnienia, a bank musi udzielić Ci informacji, dlaczego odrzucił Twój wniosek.
Aby zweryfikować wiarygodność kredytową klienta, banki posługują się wieloma narzędziami. Sprawdzają dane zgromadzone w:
- BIK,
- Krajowym Rejestrze Dłużników BIG,
- ERIF BIG,
- BIG InfoMonitor.
Wiarygodność kredytowa – jak o nią zadbać i jak ją poprawić?
O pozytywną wiarygodność kredytową powinieneś zadbać, zanim podejmiesz decyzję o zaciągnięciu zobowiązania finansowego. Nigdy nie wiesz, jak będzie wyglądała Twoja przyszłość i kiedy będziesz potrzebował zastrzyku większej sumy pieniędzy.
Wsparcie wiarygodności kredytowej powinieneś zacząć od budowania swojej historii. Terminowa spłata wszystkich dotychczasowych zobowiązań jest kluczowa. Dotyczy to chociażby drobnych pożyczek, zakupu domowego sprzętu na raty, czy opłacania rachunków. Bank widzi, czy zalegałeś z płatnościami. Ponadto zakup drobnych rzeczy na raty buduje Twoją historię kredytową, przez co instytucja ma dostęp do informacji na temat Twojej rzetelności.
Ważną rolę odgrywa także forma zatrudnienia. Zadbaj o to, abyś był zatrudniony na umowę inną niż zlecenie. Najlepiej, gdyby była to umowa o pracę na czas nieokreślony. Dla banku jest to stabilna forma zatrudnienia.
Banki korzystnie postrzegają zobowiązania zaciągnięte wspólnie z żoną, mężem, partnerem, rodzicem czy rodzeństwem. Przede wszystkim podnosi to zdolność kredytową, a także stanowi dodatkowe zabezpieczenie.
Pozytywna decyzja dotycząca przyznania kredytu wiąże się także z posiadaniem odpowiedniej kwoty wkładu własnego. Zgodnie z prawem kwota ta powinna wynosić przynajmniej 20%.
Zły wpływ na decyzję dotyczącą przyznania kredytu może mieć także zbyt wiele zapytań do banków w zbyt krótkim czasie. Instytucje finansowe traktują to niekiedy jako sygnał ostrzegawczy.
W życiu zdarzają się również sytuacje, których niekiedy nie jesteś w stanie przewidzieć. Co, kiedy powinie Ci się noga i spóźnisz się ze spłatą rat? Jak to się ma do wiarygodności kredytowej w przypadku zaciągania kolejnych zobowiązań?
Jeśli stracisz pracę, zachorujesz lub spotka Cię inne nieprzewidziane zdarzenie losowe, które uniemożliwi Ci terminową spłatę rat kredytu, przede wszystkim poinformuj o tym swojego kredytodawcę. Najlepiej jeszcze przed upływem terminu płatności. Dzięki temu być może uda Ci się zawrzeć porozumienie z wierzycielem i unikniesz wielu przykrych konsekwencji. Poza tym zadbasz w ten sposób o pozytywne relacje z bankiem, co ułatwi współpracę.
Co ważne, co jakiś czas sprawdzaj swoją historię kredytową w BIK. Możesz w ten sposób kontrolować sytuację i zapobiec ewentualnym błędom, takim jak nieprawidłowa kwota obciążeń czy przeterminowane płatności, co niestety się zdarza. Jeśli zauważysz jakiekolwiek nieprawidłowości, zwróć się z prośbą o korektę.
Weryfikacja wiarygodności kredytowej na własną rękę
Jeśli chcesz zapobiec przykrym sytuacjom podczas starania się o kredyt i nie tylko, na bieżąco monitoruj swoją historię kredytową w BIK. Wówczas będziesz w stanie wyłapać ewentualne nieprawidłowości i zadbać o poprawę swojej sytuacji. Dane przechowywane są przez 5 lat.
Wniosek o wydanie raportu możesz złożyć przez internet, pocztą tradycyjną lub w centrum obsługi klienta BIK w Warszawie. Wygenerowanie raportu raz na 6 miesięcy jest bezpłatne. Można też otrzymać ten dokument jednorazowo za 49 zł lub kupić roczny pakiet 6 raportów za 129 zł wraz z powiadomieniami na temat nowych wpisów.
W raporcie BIK znajdziesz informacje na temat:
- historii zobowiązań kredytowych,
- terminowości spłaty zobowiązań kredytowych,
- wakacji kredytowych,
- oceny punktowej.
Wiarygodność kredytowa a zakup samochodu
Z negatywną decyzją dotyczącą wiarygodności kredytowej możesz spotkać się zarówno w przypadku zobowiązań, które chcesz przeznaczyć na zakup mieszkania, samochodu, remont lub po prostu kiedy potrzebujesz gotówki na inny cel. Wzrost cen aut w ostatnim czasie spowodował, że na zakup zarówno nowego, jak i kilkuletniego samochodu, trzeba przeznaczyć więcej pieniędzy niż jeszcze kilka lat temu. Nie każdego stać na to, aby kupić auto za gotówkę, więc niekiedy zaciągnięcie kredytu to jedyne rozwiązanie.
Przeczytaj też: Kredyt samochodowy – co warto wiedzieć o samochodzie na raty?
Ile zapłacisz za nowy samochód w 2024 roku?
- Rodzinne kombi:
- Renault Megane Grandtour Equilibre 1,3 TCe (140 km) M6, benzyna, manualna skrzynia biegów: od 102 900 zł,
- Renault Megane Grandtour Techno 1,5 Blue dCi (115 km) A7 EDC, diesel, automatyczna skrzynia biegów: od 130 900 zł,
- Skoda Octavia Combi Active 1,0 TSI (110 km) M6, benzyna, manualna skrzynia biegów: od 104 200 zł,
- Skoda Octavia Combi Sportline 2,0 TDI SCR (150 km) M6, diesel, manualna skrzynia biegów: od 152 200 zł,
- Toyota Corolla Touring Sports Active 1,8 Hybrid (140 km) e-CVT, automatyczna skrzynia biegów: od 126 900 zł,
- Toyota Corolla Touring Sports Executive 2,0 Hybrid Dynamic Force (196 km) e-CVT, automatyczna skrzynia biegów: od 169 900 zł.
- SUV i crossover:
- Dacia Duster Expression 1,0 TCe 90 (90 km) M5, benzyna, manualna skrzynia biegów: od 79 900 zł,
- Dacia Duster Extreme 1,3 TCe 150 4WD (150 km) M6, benzyna, manualna skrzynia biegów: od 114 700 zł,
- Renault Captur Equilibre 1,0 TCe (90 km) M6, benzyna, manualna skrzynia biegów: od 85 500 zł,
- Renault Captur Engineered 1,6 E-Tech Hybrid Full (145 km) Multi Mode, automatyczna skrzynia biegów: od 131 800 zł,
- Ford EcoSport Titanium 1,0 EcoBoost (125 km) M6 ASS, benzyna, manualna skrzynia biegów: od 99 900 zł,
- Ford EcoSport Active 1,0 EcoBoost (125 km) M6 ASS, benzyna, manualna skrzynia biegów: od 104 700 zł.
- Sportowe:
- Hyundai i30 Fastback Smart 1,5 T-GDI MHEV (160 km) M6, hybryda, manualna skrzynia biegów: od 113 900 zł,
- Hyundai i30 Fastback Executive 1,5 T-GDI MHEV (160 km) A7 DCT, hybryda, automatyczna skrzynia biegów: od 131 900 zł,
- BMW Seria 2 Gran Coupe 218i (136 km) M6, benzyna, manualna skrzynia biegów: od 151 000 zł,
- BMW Seria 2 Gran Coupe 220d xDrive (190 km) A8 Steptronic, diesel, automatyczna skrzynia biegów: od 195 000 zł,
- Audi A5 Coupe Base 35 TFSI (150 km) A7 S-tronic, hybryda, automatyczna skrzynia biegów: od 189 700 zł,
- Audi A5 Coupe S line 45 TFSI Quattro (265 km) A7 S-tronic, hybryda, automatyczna skrzynia biegów: od 238 200 zł.
* dane z portalu www.motonews.pl (aktualne na 06.03.2024)
Przyjrzymy się teraz, jak wygląda ranking kredytów samochodowych na 2024 rok. Załóżmy, że 35-letni Michał chce kupić auto, które kosztuje 150 000 zł. Nie chce natomiast brać kredytu na całą kwotę, a jedynie na 100 000 zł, ponieważ posiada 50 000 zł oszczędności. Interesuje go kredyt na 60 miesięcy.
- Citi Handlowy
- RRSO: 10,46%,
- kwota do spłaty: 127 452,75 zł,
- rata: 2124 zł.
- Alior Bank
- RRSO: 12,57%,
- kwota do spłaty: 133 163,68 zł,
- rata: 2219 zł.
- Bank Pekao
- RRSO: 10,97%,
- kwota do spłaty: 128 814,84 zł,
- rata: 2147 zł.
- BNP Paribas
- RRSO: 13,79%,
- kwota do spłaty: 136 487,73 zł,
- rata: 2275 zł.
- VeloBank
- RRSO: 13,23%,
- kwota do spłaty: 134 957,11 zł,
- rata: 2249 zł.
- PKO Bank Polski
- RRSO: 19,29%,
- kwota do spłaty: 151 615,01 zł,
- rata: 2527 zł.
- Santander
- RRSO: 17,22%,
- kwota do spłaty: 145 876,46 zł,
- rata: 2431 zł.
*dane z portalu www.bankier.pl (aktualne na 06.03.2024)
Podsumowując powyższe propozycje, średnia miesięczna rata kredytu dla Michała to 2281 zł. Z kolei średnia kwota do spłaty to 136 909,65 zł.
Przeczytaj też: Oprocentowanie kredytu samochodowego – ile wynosi i jak wpływa na jego całkowity koszt?
Wiarygodność kredytowa a zdolność kredytowa – różnice
Pojęcie wiarygodność kredytowa i zdolność kredytowa często są stosowane zamiennie. Nie oznaczają one jednak tego samego, choć mają równie duży wpływ na decyzję dotyczącą przyznania kredytu.
Wiarygodność kredytowa to informacja na temat tego, jak wygląda Twoja dotychczasowa historia kredytowa i czy jesteś osobą rzetelną, której bank bez problemu może pożyczyć pieniądze.
Zdolność kredytowa z kolei to informacja, która pomaga instytucji finansowej określić, czy jesteś w stanie spłacić zaciągnięty kredyt, czy po prostu Cię na niego stać.
Przeczytaj też: Jak sprawdzić zdolność kredytową?
Wiarygodność kredytowa i zdolność kredytowa mają ze sobą wiele wspólnego, dlatego pojęcia te traktowane są niekiedy w ten sam sposób. Z pewnością obie te kwestie mają kluczowy wpływ na to, czy bank udzieli Ci kredytu. Nie są one zależne od siebie, a więc przykładowo, jeśli masz pozytywną wiarygodność kredytową, nie oznacza, że posiadasz zdolność kredytową i na odwrót.
Ania chce wziąć kredyt na zakup mieszkania w kwocie 200 000 zł. Wcześniej terminowo spłacała zaciągnięte zobowiązania finansowe. Bank odrzucił jednak jej wniosek o kredyt, ponieważ Ania pracuje na umowę zlecenie, a jej miesięczny dochód to 3500 zł.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o wiarygodność kredytową
Wiarygodność kredytowa to określenie tego, jak wnioskujący podejdzie do spłaty kredytu, czy nie będzie zalegał z płatnościami. Na podstawie wiarygodności kredytowej banki oceniają rzetelność dotyczącą terminowej spłaty zobowiązań. To podstawowy element decydujący o przyznaniu kredytu.
Podczas weryfikacji wiarygodności kredytowej banki sprawdzają przede wszystkim dane zawarte w BIK. Dzięki temu wiedzą, jaka jest historia kredytowa wnioskującego, czy przy poprzednich zobowiązaniach finansowych spłacał raty w terminie, jak wyglądała jego współpraca z bankami oraz jaka była liczba obsługiwanych kredytów. Zaległości w terminowości spłaty rat mają negatywny wpływ na pozytywną wiarygodność kredytową. Brak historii w BIK również może być przeszkodą.
Wiarygodność kredytowa i zdolność kredytowa to podstawowe elementy służące wydaniu decyzji przyznania kredytu. Nie oznaczają one jednak tego samego. Pierwsza definicja to ocena terminowości spłaty dotychczasowych rat i rzetelności wnioskującego. Drugie pojęcie z kolei to informacja na temat tego, czy kredytobiorcę stać na zaciągnięcie danego zobowiązania finansowego.
- Wiarygodność kredytową ocenia bank. Sprawdza, czy wnioskujący kieruje się terminowością w spłacie zobowiązań finansowych.
- Wiarygodność kredytowa jest weryfikowana między innymi na podstawie danych zgromadzonych w BIK, Krajowym Rejestrze Dłużników BIG, ERIF BIG i BIG InfoMonitor.
- Brak historii kredytowej w BIK może mieć niekorzystny wpływ na ocenę wiarygodności kredytowej.
- Swoją historię kredytową można na bieżąco monitorować za pomocą danych gromadzonych przez BIK. Wystarczy wygenerować raport.
- Na pozytywną decyzję dotyczącą przyznania kredytu wpływ ma między innymi terminowość spłaty rat, forma i okres zatrudnienia, dochód i zobowiązania finansowe.
- https://zbp.pl/Aktualnosci/Wydarzenia/Raport-AMRON-SARFiN-3-2023
- https://www.bankier.pl/smart/kredyt-na-samochod#/100000/60/1/2/2/2/2/2/1
- https://www.motonews.pl/auta-nowe/
Trudne pojęcia:
Dołącz do dyskusji