Wykroczenie a przestępstwo w ruchu drogowym – różnice i konsekwencje!

Wykroczenie czy przestępstwo – zderzenie pojazdów

Dochodzi do zderzenia dwóch pojazdów. Sprawca jest od razu znany. Jeden z kierowców nie zachował należytej ostrożności, wyjechał z drogi podporządkowanej wprost pod jadące zgodnie z przepisami auto. Popełnił on wykroczenie czy przestępstwo? Odpowiedź nie jest tak oczywista jak wskazanie sprawcy, ponieważ, to zależy, a wskazówki do interpretacji zdarzenia znajdziemy w art. 86 §1 Kodeksu wykroczeń, który wskazuje, że:

A także w art. 177 Kodeksu karnego:

Jeśli w zdarzeniu drogowym poszkodowany nie został ranny, a jedynie pojazdy zostały uszkodzone, to mówimy o stłuczce, a sprawca popełnił wykroczenie. Jednak kiedy pokrzywdzony zostanie poważnie ranny, czyli dojdzie do naruszenia czynności narządu ciała bądź rozstroju zdrowia na dłużej niż 7 dni, to mówimy o przestępstwie, a zdarzenie zakwalifikowane będzie jako wypadek.

Co jednak w przypadku, kiedy poszkodowany zostanie lekko ranny i po obserwacji w szpitalu zostanie z niego wypisany po paru dniach? Wtedy mamy do czynienia z wykroczeniem, a sprawca zobowiązany jest do naprawy wyrządzonych szkód, co nastąpi z jego ubezpieczenia OC.

Gdy w zdarzeniu drogowym nie ma poszkodowanych, a powstały tylko szkody na mieniu, to będziemy mieli do czynienia z kolizją drogową. W takim przypadku na sprawcę zostanie nałożona grzywna – jeśli zgadza się z oceną zdarzenia przez policję, będzie ona w postaci mandatu. Natomiast karą za przestępstwo w ruchu drogowym jest nie tylko grzywna, ale także ograniczenie lub pozbawienie wolności w określonym przez przepisy wymiarze.

Przeczytaj też: Wypadek a kolizja – różnice, co zrobić po szkodzie i kary

Wykroczenie przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji

W kodeksie wymienione są wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji. W tym artykule skupimy się na tych, które bezpośrednio dotyczą kierowców i pieszych będących w ruchu, a nie tych mówiących na przykład o oznakowaniu lub niszczeniu dróg. Wykroczeniem w świetle prawa jest:

• stwarzanie zagrożenia w ruchu drogowym poprzez niezachowanie należytej ostrożności,
• stwarzanie zagrożenia w ruchu drogowym w związku ze znajdowaniem się w stanie po użyciu alkoholu lub środka, która działa podobnie,
• nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu i przekraczanie prędkości na chodniku lub drodze dla pieszych przez osobę poruszającą się na rowerze, hulajnodze elektrycznej lub innym urządzeniu transportu osobistego,
• prowadzenie pojazdu w stanie po użyciu alkoholu,
• prowadzenie nieoświetlonego pojazdu,
• tamowanie bądź utrudnianie ruchu,
• zanieczyszczanie drogi publicznej,
• przekroczenie prędkości,
• niestosowanie się do znaków na drodze, sygnałów i poleceń,
• nieudzielenie pomocy osobie poszkodowanej w wypadku,
• prowadzenie pojazdu bez wymaganych uprawnień,
• prowadzenie pojazdu bez wymaganych dokumentów.

Wielkość kary uzależniona jest od rodzaju wykroczenia. Zazwyczaj związana jest ona z grzywną lub z naganą – w niektórych przypadkach kodeks mówi także o karze aresztu. 

Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji

Kodeks karny wymienia, które czyny są poważnym naruszeniem zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym i uznawane są za przestępstwa. Karą za ich popełnienie najczęściej jest pozbawienie wolności – o tym, na ile lat trafi się do więzienia, decyduje sąd. Przestępstwami drogowymi są:

• sprowadzenie katastrofy w ruchu lądowym,
• bezpośrednie sprowadzenie niebezpieczeństwa katastrofy w ruchu lądowym,
• naruszenie zasad w ruchu lądowym, których skutkiem są obrażenia ciała (naruszenie czynności narządów ciała, rozstrój zdrowia na okres większy niż 7 dni) lub śmierć,
• prowadzenie pojazdów mechanicznych w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających,
• niezatrzymanie pojazdu i kontynuowanie jazdy, mimo otrzymania polecenia osoby uprawnionej do kontroli ruchu drogowego w postaci sygnałów dźwiękowych i świetlnych,
• prowadzenie pojazdu mimo cofnięcia przez sąd uprawnień do prowadzenia pojazdów.

W tym artykule wymieniliśmy przestępstwa w ruchu drogowym, które dotyczą kierowców. W kodeksie karnym znajdują się także zapisy o osobach dopuszczających pojazdy do ruchu lub zabezpieczających ruch pojazdów mechanicznych. Oto wymiary kar za wymienione powyżej przestępstwa w ruchu drogowym:

Jeśli kara pozbawienia wolności określona jest np. do 2 lat, to sąd może nałożyć zamiast pozbawienia wolności grzywnę lub karę ograniczenia wolności.

Przeczytaj też: Jak ustalić odpowiedzialność za wypadek komunikacyjny?

Wykroczenie a przestępstwo – czy ocena czynu ma wpływ na odszkodowanie?

Uznanie czynu za wykroczenie lub przestępstwo wpływa na rodzaj i wysokość kary. Jednak konsekwencje dotyczą także odszkodowania, a konkretnie terminu przedawnienia roszczeń –  w przypadku wykroczenia są to 3 lata. 

Natomiast, gdy czyn zostanie uznany za przestępstwo, to poszkodowany może ubiegać się o odszkodowanie i zadośćuczynienie aż do 20 lat – zarówno na szkody na osobie, jak i na mieniu. Więcej na ten temat przeczytasz w naszym poradniku Przedawnienie roszczeń z OC. 

FAQ – najczęściej zadawane pytania o wykroczenie a przestępstwo w ruchu drogowym