Zakaz zatrzymywania się i zakaz postoju – czym się różnią?

Zatrzymanie a postój – czym się różnią?

Zacznijmy od absolutnych podstaw. Definicje zatrzymania i postoju pojazdu musi znać każdy kierowca – można je znaleźć w przepisach kodeksu drogowego (art. 2 pkt. 29-30).

1. Zatrzymanie pojazdu to każde unieruchomienie pojazdu wynikające z warunków lub przepisów ruchu drogowego, a także unieruchomienie, które z nich nie wynika, o ile trwa maksymalnie 1 minutę.
2. Postój pojazdu to unieruchomienie pojazdu niewynikające z warunków lub przepisów ruchu drogowego, które trwa dłużej niż 1 minutę.

Co z tego wynika? Przede wszystkim fakt, że pojęć zatrzymanie i postój nie można używać zamiennie! Może się to wydawać oczywiste, a jednak często w języku potocznym są one ze sobą mylone, co potem prowadzi do błędów na drodze. Trzeba więc pamiętać, że choć zarówno zatrzymanie, jak i postój dotyczą unieruchomienia pojazdu, oznaczają co innego.

A dlaczego to rozróżnienie jest takie ważne? Ponieważ z zatrzymaniem i postojem wiążą się odrębne zakazy – ich pomylenie może więc skończyć się otrzymaniem mandatu lub jeszcze dotkliwszą karą.

Dla wyjaśnienia wątpliwości najprościej będzie zapamiętać, że postój jest zawsze uzależniony od decyzji kierowcy, z kolei zatrzymanie może wynikać z przepisów lub warunków na drodze i to niezależnie od tego, ile trwa. Jeśli więc utkniesz w korku lub staniesz przed opuszczonym kolejowym to nieważne, czy trwa to kilka minut i czy nawet zgasisz w tym czasie silnik – wciąż jest mowa o zatrzymaniu, a nie postoju.

Co mówią przepisy o prawidłowym zatrzymaniu się i postoju?

Oczywiście samo unieruchomienie pojazdu w wybranym miejscu nie jest jeszcze prawidłowym zatrzymaniem się lub postojem. To jest możliwe tylko w dozwolonym miejscu i w zgodny z zasadami sposób, o czym również mówią przepisy kodeksu drogowego (Oddział 2 – Zatrzymanie i postój).

Według nich zatrzymanie lub postój pojazdu w danym miejscu i warunkach są możliwe, jeśli:

• jest on z dostatecznej odległości widoczny dla innych kierujących,
• nie powoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego,
• nie utrudnia ruchu drogowego.

Oczywiście wymienione zasady dotyczą tylko tych miejsc, gdzie o zakazie zatrzymania lub postoju nie informują odpowiednie znaki lub inne przepisy, o których będzie mowa za chwilę. Na ten moment przyjmijmy jednak, że takich nie ma. Jak wówczas może być ustawiony samochód podczas zatrzymania lub postoju?

• Zatrzymanie na jezdni – jak najbliżej krawędzi i równolegle do niej.
• Postój poza obszarem zabudowanym – jeśli to tylko możliwe, poza jezdnią.
• Zatrzymanie lub postój na chodniku – kołami jednego boku lub przedniej osi, a jeśli jest to możliwe w konkretnych warunkach również całym samochodem.

Trzeba przy tym pamiętać, że możliwość zatrzymania lub postoju na drodze dla pieszych dotyczy tylko:

• samochodów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 t;
• odcinków jezdni, na których nie występuje zakaz zatrzymania lub postoju;
• chodników, na których pozostanie minimum 1,5 m szerokości dla pieszych;
• samochodów, które ustawione przednią osią na drodze dla pieszych nie blokują ruchu na jezdni.

Przepisy kodeksu określają również obowiązki kierowcy pozostawiającego samochód na czas postoju. Musi on zachować wszelkie środki ostrożności niezbędne do uniknięcia wypadku oraz uruchomienia pojazdu przez osoby niepowołane (np. znajdujące się w środku dzieci), czyli:

• wyłączyć silnik,
• wyjąć kluczyk ze stacyjki,
• zamknąć okna i drzwi,
• zaciągnąć hamulec ręczny.

Znaki zakazu zatrzymywania się i postoju – uważaj, by się nie pomylić!

Wielu kierowców ma często ten sam problem, nie mogąc odróżnić znaku zakazu zatrzymywania się od zakazu postoju. Znaki B-35 oraz B-36, bo o nich mowa, rzeczywiście są do siebie podobne.

• Znak B-35 „zakaz postoju” to ukośna czerwona linia na niebieskim tle.
• Znak B-36 „zakaz zatrzymywania się” to dwie krzyżujące się czerwone linie na niebieskim tle.

Choć podobne, znaki wywołują jednak inne skutki. Spotykając „zakaz zatrzymywania się”, kierowca otrzymuje informację, że jeśli nie wymagają tego warunki lub przepisy, w danym miejscu nie może unieruchomić samochodu nawet na chwilę. Z kolei „zakaz postoju” dotyczy sytuacji dłuższego unieruchomienia pojazdu. Oznacza to, że w miejscu obowiązywania takiego zakazu można się zatrzymać, o ile nie potrwa to dłużej niż minutę (np. w celu wysadzenia pasażera).

Ponadto trzeba zwracać uwagę na to, czy znaki nie są opatrzone dodatkowymi informacjami lub tablicami. Mogą one informować m.in. o tym, że:

• zakaz postoju obowiązuje tylko w określone dni (parzyste lub nieparzyste) lub o określonych godzinach;
• postój jest ograniczony do określonego czasu;
• zakaz obowiązuje poza wyłączonym spod niego obszarem;
• pojazd pozostawiony w miejscu obowiązywania zakazu zostanie usunięty z drogi na koszt właściciela.

Czy o zakazie zatrzymywania lub postoju informują tylko znaki?

Jeśli nie masz problemu z odróżnieniem od siebie znaków zakazu zatrzymywania się i postoju, sprawa wydaje się prosta. Skoro widzisz znak, to wiesz, co możesz zrobić, to jasne. Ale czy jeśli znaku nie ma, to znaczy, że możesz się dowolnie zatrzymywać lub parkować? Nic z tych rzeczy!

O podstawowych ograniczeniach, czyli byciu widocznym i niepowodowaniu zagrożenia lub utrudnienia ruchu, była już mowa, ale na tym nie koniec. Kodeks drogowy wyróżnia szereg konkretnych sytuacji, w których zatrzymanie lub postój samochodu jest niedozwolone.

Gdzie zabronione jest zatrzymanie pojazdu?

Przepisy wymieniają m.in. skrzyżowania, przejścia dla pieszych, przejazdy kolejowe, ścieżki rowerowe, mosty, tunele, wiadukty, autostrady czy drogi ekspresowe (chyba że zatrzymanie następuje z powodów technicznych i jest w odpowiedni sposób sygnalizowane m.in. za pomocą trójkąta ostrzegawczego).

W niektórych sytuacjach pojawia się również określona odległość od miejsca objętego zakazem (np. 10 m lub 15 m), gdzie zatrzymanie jest już dozwolone. Szczegółowe informacje na temat zakazu zatrzymywania się znajdziesz w artykule: „Kierowco uważaj na brak zakazu, czyli gdzie nie można zatrzymać samochodu?”.

Gdzie zabroniony jest postój pojazdu?

Kodeks drogowy tylko pozornie wymienia mniej sytuacji, w których zabroniony jest postój. Trzeba bowiem pamiętać, że aby doszło do postoju, najpierw musi nastąpić zatrzymanie. W związku z tym wszędzie, gdzie zabronione jest zatrzymanie auta, tym bardziej nie można urządzić jego postoju. Nie obowiązuje to jednak w drugą stronę, więc w miejscu, gdzie zabroniony jest postój, dopuszczalne jest zatrzymanie (chyba że znaki drogowe twierdzą inaczej).

Zgodnie z przepisami postój jest zabroniony:

• w miejscu utrudniającym wjazd lub wyjazd (np. do i z bramy, garażu, parkingu);
• w miejscu utrudniającym dostęp do innego prawidłowo zaparkowanego pojazdu lub jego wyjazd;
• po obu stronach drogi przed i za przejazdem kolejowym (od przejazdu do słupka wskaźnikowego z jedną kreską);
• w strefie zamieszkania (w miejscu innym niż do tego przeznaczone);
• na obszarze zabudowanym poza wyznaczonymi parkingami (dotyczy pojazdu lub zespołu pojazdów o masie powyżej 16 t lub długości przekraczającej 12 m).

Po kolizji lub awarii musisz się zatrzymać w miejscu, gdzie obowiązuje zakaz – co wtedy?

Nie ma dobrego momentu na awarie. Na to, kiedy do nich dojdzie, nie mamy wpływu. Czasem pojazd zwyczajnie zatrzyma się w miejscu, w którym zatrzymywać się nie powinien. Wówczas najlepiej spróbować jak najszybciej przepchnąć auto na pobocze lub w inne bezpieczniejsze miejsce. Jeśli jednak ruszenie pojazdu nie jest możliwe, a do zatrzymania doszło w niedozwolonym miejscu w obszarze zabudowanym, należy włączyć światła awaryjne, aby w ten sposób powiadomić nadjeżdżających kierowców o utrudnieniu. Jeśli uruchomienie świateł awaryjnych nie jest możliwe, zagrożenie należy zasygnalizować trójkątem ostrzegawczym, umieszczając go za unieruchomionym pojazdem lub na nim, na wysokości maksymalnie 1 m.

Jeśli do zatrzymania pojazdu w miejscu niedozwolonym doszło poza obszarem zabudowanym, należy jednocześnie uruchomić światła awaryjne, a za samochodem ustawić trójkąt ostrzegawczy w odległości od 30 do 50 m od uszkodzonego pojazdu.

Ile wynoszą mandaty za złamanie zakazu zatrzymywania lub postoju?

Jak widać, możliwości złamania zakazu zatrzymywania lub postoju jest bez liku. Uniknięcie mandatu za tego rodzaju wykroczenie bywa często nie lada sztuką, szczególnie w zatłoczonych miastach, gdzie trudno o znalezienie wolnego miejsca parkingowego, a straż miejska czyha na kierowców, którzy czasem zupełnie nieświadomie nie przestrzegają przepisów.

Niekiedy otrzymując mandat można jednak i tak mówić o szczęściu. Mogło się przecież skończyć blokadą założoną na koło lub odholowaniem samochodu. Najlepiej oczywiście uważać i unikać takich sytuacji, ale że wpadki mogą się przydarzyć każdemu kierowcy, dobrze wiedzieć, ile trzeba będzie za nie zapłacić. Kary za niektóre wykroczenia związane z nieprawidłowym zatrzymaniem lub postojem pojazdu wynoszą:

• niestosowanie się do znaków zakazu zatrzymywania się lub postoju – 100 zł;
• naruszenie warunków zatrzymania lub postoju na chodniku – 100 zł;
• zatrzymanie w tunelu, na moście lub wiadukcie – 200 zł;
• zatrzymanie lub postój pojazdu na autostradzie lub drodze ekspresowej w innych miejscach niż wyznaczone w tym celu – 300 zł;
• zatrzymanie na przejściu dla pieszych lub przejeździe dla rowerzystów – od 100 do 300 zł;
• nieużywanie wymaganego oświetlenia w czasie zatrzymania lub postoju w warunkach niedostatecznej widoczności – 150 zł;
• zatrzymanie na przejeździe kolejowym, tramwajowym lub skrzyżowaniu – 300 zł.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o zakaz zatrzymywania się i zakaz postoju

Autor artykułu: Mateusz Piesowicz

Ekspert i doradca w dziedzinie ubezpieczeń oraz autor ponad 100 poradników dotyczących polis komunikacyjnych i turystycznych. W swoich tekstach zwraca uwagę na trudne zagadnienia ubezpieczeniowe, aby przedstawiając je w zrozumiały sposób, ustrzec klienta przed niepotrzebnymi wydatkami i ułatwić mu dopasowanie rodzaju ochrony do indywidualnych potrzeb.