Marzysz o nowym samochodzie albo mieszkaniu? A może chcesz zrobić w tym roku remont kuchni i łazienki? Aby zrealizować takie plany, często trzeba wziąć kredyt. Tylko na jaką kwotę możesz liczyć z banku? To zależy od Twojej zdolności kredytowej. Co to takiego jest? Od czego ona zależy? Czy można ją zwiększyć? Zebraliśmy dla Ciebie najważniejsze informacje o zdolności kredytowej, bez której trudno o kredyt w banku!
Z tego artykułu dowiesz się:
Zdolność kredytowa – definicja
Aby otrzymać kredyt w banku, trzeba mieć zdolność kredytową. Bez niej można liczyć co najwyżej na krótkoterminowe pożyczki w firmach pożyczkowych. Jednak wzięcie kredytu samochodowego czy hipotecznego (spłaca się je przeważnie latami i opiewają na duże kwoty) wiąże się z posiadaniem wysokiej zdolności kredytowej. Czym jednak jest owa zdolność kredytowa?
Odpowiedzi udzielają nam przepisy prawa. W Ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe znajdziemy zapisy dotyczące zasad prowadzenia działalności bankowe. Art. 70.1. tego dokumentu zawiera następujący zapis:
Bank uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej kredytobiorcy. Przez zdolność kredytową rozumie się zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. Kredytobiorca jest obowiązany przedłożyć na żądanie banku dokumenty i informacje niezbędne do dokonania oceny tej zdolności.
Art. 70.1. Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe
Zdolność kredytowa pozwala ocenić bankowi, czy kredytobiorca po otrzymaniu kredytu będzie w stanie regularnie go spłacać wraz z odsetkami.
Analiza kredytowa – ilościowa, jakościowa i scoring
Bankom zależy, aby kredytobiorcy spłacali bez problemów swoje zobowiązania. Dlatego przed przyznaniem kredytu dokładnie ich analizują. Podczas tego procesu brane pod uwagę są dane ilościowe i jakościowe, które pozwalają na określenie zdolności kredytowej.
Analiza ilościowa dotyczy:
- wysokości zarobków,
- stabilności zarobków,
- miesięcznych kosztów utrzymania,
- zadłużenia (zaciągnięte kredyty, obciążenia kart kredytowych, limity, poręczenia).
Dzięki temu bank określa, jakimi środkami finansowymi dysponuje osoba, starająca się o wsparcie finansowe. W końcu trudno sobie wyobrazić, by kredyt otrzymał ktoś, kto nie jest w stanie spłacać go wraz odsetkami.
Z kolei analiza jakościowa związana jest z:
- cechami osobowymi – wiek, stan cywilny, wykształcenie, osoby na utrzymaniu, status majątkowy i mieszkaniowy, staż i miejsce pracy,
- historia kredytowa,
- ryzyko kredytowe.
Wpływ na ryzyko kredytowe ma kwota kredytu, udział własny i długość okresu kredytowania. Przyjmuje się, że im wyższy kwotę otrzyma kredytobiorca i na dłuższy okres rozłoży jego spłatę, tym ryzyko takiego kredytu będzie wyższe. Natomiast wkład własny w oczywisty sposób obniża to ryzyko.
Na koniec wspomnimy tylko o scoringu kredytowym. Jest to metoda, która pozwala ocenić wiarygodność kredytobiorcy. Na podstawie wielu zmiennych osobie ubiegającej się o kredyt przyznawane są punkty – im jest ich więcej, tym lepiej.
Sprawdzenie zdolności kredytowej – jak to zrobić?
Zdolność kredytową warto sprawdzić przed złożeniem wniosku o kredyt. Dzięki temu w prosty sposób można dowiedzieć się, na jaką kwotę będzie można liczyć. Pozwala to dokładniej zaplanować zakup nieruchomości lub samochodu. Tylko gdzie można sprawdzić zdolność kredytową?
Można to sprawdzić na kilka sposobów. Na pewno warto skontaktować się z bankiem, dzwoniąc na infolinię, wypełniając formularz na stronie lub odwiedzając placówkę. Pamiętaj, że banki mają własne algorytmy, które służą im do określania zdolności kredytowej, dlatego lepiej sprawdzić zdolność kredytową w kilku z nich.
21 lipca 2020 roku UKNF wydało komunikat, w którym stwierdza, że kredytodawcy powinni przedstawiać indywidualne i szczegółowe informacje o przyczynach nieprzyznania kredytu, co ma pozwolić klientowi na podjęcie działań w celu poprawy zdolności kredytowej w przyszłości.
Swoją zdolność kredytową można także sprawdzić w Biurze Informacji Kredytowej, czyli z instytucji, z której korzystają także banki. Jak to zrobić? Najpierw trzeba zarejestrować się na stronie, co jest bezpłatne. Jednak raport BIK kosztuje 49 zł – umożliwia on następnie skorzystanie z Analizatora Kredytowego BIK
W internecie łatwo znaleźć także kalkulatory kredytów hipotecznych i gotówkowych. Zazwyczaj trzeba podać w nich następujące dane:
- dochody
- miesięczne wydatki
- rodzaj i ilość rat,
- zobowiązania finansowe.
Pamiętajmy, że to narzędzie pozwala na zorientowanie się co do wysokości kredytu i nie jest ostatecznym werdyktem – choćby nie bierze pod uwagę wszystkich zmiennych, które analizowane są przez banki.
Kolejną opcją jest skorzystanie z usług doradcy kredytowego. Sprawdzi on nie tylko zdolność kredytową, ale także przedstawi sprofilowane oferty.
Przeczytaj też: Kredyt konsumencki – co to jest?
Podniesienie zdolności kredytowej – to możliwe!
Bez zdolności kredytowej trudno otrzymać kredyt w banku. W szczególności, jeśli ma być on na mieszkanie lub samochód. Jednak można spróbować poprawić swoją zdolność kredytową – oczywiście w miarę możliwości. Aby to zrobić warto:
- spłacić zobowiązania finansowe,
- zrezygnować z kart kredytowych,
- ograniczyć limity na koncie debetowym,
- przeanalizować sytuację związaną z rozdzielnością majątkową (zawrzeć ją lub z niej zrezygnować zależnie od okoliczności),
- zwiększyć okres kredytowania (dłuższy okres to mniejsze raty, a więc większa szansa na otrzymanie kredytu)
- zwiększyć udział własny w kredycie,
- wliczyć premie okresowe przy podawaniu dochodów,
- zmienić formę zatrudnienia.
Niestety poprawa zdolności kredytowej nie zawsze jest łatwa i wymaga często poważnych zmian w życiu. Z drugiej strony uporządkowanie sytuacji finansowej oraz zapanowanie nad wydatkami i budżetem domowym zawsze wychodzi na korzyść.
Utrata zdolności kredytowej podczas obowiązywania umowy kredytowej
Zdolność kredytowa jest ważna nie tylko w momencie przyznawania kredytu, ale także podczas trwania umowy. Bank może ją okresowo sprawdzać również po przyznaniu kredytu. Jeśli kredytobiorca utraci zdolność kredytową, niezależnie czy z przyczyn zawinionych, czy niezależnych, to bank może wypowiedzieć umowę kredytową. Mówi o tym art. 75.1 ustawy Prawo bankowe:
W przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu, o ile ustawa z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej.
art. 75.1. Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe
W tym samym artykule, w kolejnych punktach stwierdza się termin wypowiedzenia umowy:
Termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy – 7 dni.
Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe.
Nie oznacza to, że w razie problemów ze spłatą rat kredytu, bank automatycznie i od razu wypowie umowę. Nie może on tego zrobić, jeśli doszło do ustalenia programu naprawczego – wskazuje na to punkt 3 omawianego artykułu:
Wypowiedzenie umowy kredytu z powodu utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej lub zagrożenia jego upadłością nie może nastąpić, jeżeli bank zgodził się na realizację przez kredytobiorcę programu naprawczego.
Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe.
Dlatego przed podjęciem decyzji o wzięciu dużego kredytu na mieszkanie czy samochód, warto to dobrze rozważyć i przemyśleć, by nie narazić się na ewentualne problemy finansowe i nie obciążyć się na wiele lat.
Przeczytaj też: Pożyczka online w banku – jak i gdzie złożyć wniosek? Sprawdź warunki pożyczek gotówkowych
- Zdolność kredytowa to możliwość spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami.
- Banki analizują dane ilościowe i jakościowe klientów przed przyznaniem kredytu, a także stosują metodę scoringu kredytowego.
- Swoją zdolność kredytową można sprawdzić w banku, w BIK, u doradcy kredytowego lub korzystając z kalkulatora kredytowego.
- Aby podnieść swoją zdolność kredytową, warto między innymi spłacić swoje zobowiązania finansowe, zlikwidować karty kredytowe i zwiększyć okres kredytowania.
- Utrata zdolności kredytowej podczas trwania okresu kredytowego może skutkować wypowiedzeniem umowy kredytowej przez bank.
FAQ – najważniejsze pytania o sprawdzenie zdolności kredytowej
Banki podczas analizy zdolności kredytowej zwracają uwagę na dane dotyczące dochodów, wydatków miesięcznych oraz aktualnego zadłużenia. Znaczenie mają także cechy osobowe, historia kredytowa oraz ryzyko kredytowe.
Nie, ponieważ można to zrobić na kilka sposobów. Osoba zainteresowana wzięciem kredytu może otrzymać informację o zdolności kredytowej w banku lub w BIK-u. Dodatkowo można skorzystać z doradcy kredytowego lub z kalkulatora kredytów w internecie, który poda orientacyjne dane.
Tak, choć część rozwiązań wymaga zmiany przyzwyczajeń lub podjęcia poważnych decyzji życiowych. Aby zwiększyć zdolność kredytową, trzeba spłacić swoje dotychczasowe zobowiązania, zrezygnować z używania kart kredytowych czy ograniczyć limity na kartach debetowych. Także stała umowa o pracę, a nie umowa o dzieło lub zlecenie, zwiększa zdolność kredytową.
- http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19971400939/U/D19970939Lj.pdf
- https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Komunikat_UKNF_ws_prawa_do_uzyskania_wyjasnien_nt_oceny_zdolnosci_kredytowej_wersja_szczegolowa_70332.pdf
- https://www.bik.pl/poradnik-bik/czym-jest-zdolnosc-kredytowa
Trudne pojęcia
Dołącz do dyskusji