Dolegliwość ta nazywana jest zemstą faraona, klątwą faraona, zemstą sułtana lub zemstą Montezumy. Nie ma znaczenia, do którego egzotycznego kraju pojedziemy, to nie historyczni przywódcy są sprawcami tych nieprzyjemnych objawów. Odpowiadają za nie przede wszystkim bakterie, ale także wirusy i pierwotniaki. Dowiedz się, jak uniknąć zemsty faraona, by spędzić wakacje na plaży i zwiedzaniu, a nie w pokoju hotelowym!
Z poniższego artykułu dowiesz się:
Zemsta faraona – skąd się bierze?
Zemsta lub klątwa faraona to infekcja przewodu pokarmowego, która pojawia się u podróżnych w krajach, gdzie warunki sanitarne i higieniczne są na niskim poziomie. Najczęściej dochodzi do niej w wyniku wypicia skażonej bakteriami lub wirusami wody oraz po zjedzeniu brudnego produktu lub dania – zwłaszcza tego przygotowywanego na ulicznym straganie. Również nieprzestrzeganie zasad higieny przez turystę może być przyczyną zakażenia – chodzi oczywiście o mycie rąk!
To właśnie biegunka podróżnych jest najczęstszą dolegliwością, która spotyka turystów. Zazwyczaj do zakażenia dochodzi na miejscu wypoczynku lub jeszcze w trakcie podróży. Główną przyczyną choroby jest infekcja bakteryjna – aż 80% wszystkich przypadków. Z kolei wirusy (norowirusy, rotawirusy i adenowirusy) odpowiadają za od 5% do 8% zakażeń.
Szacuje się, że przyczyną od 15% do 33% przypadków biegunki podróżnych są dwa lub więcej patogenów!
Klątwa faraona – jakie są dolegliwości?
Zemsta czy klątwa faraona to tylko intrygująca nazwa. Dolegliwość to po prostu typowa ostra infekcja przewodu pokarmowego. Jeśli komuś zdarzyło się poważne zatrucie lub tak zwana “grypa żołądkowa”, to na pewno będzie wiedział, czego może się spodziewać po klątwie faraona. Co ważne, grypa żołądkowa nie ma nic wspólnego z grypą, a jest to infekcja spowodowana przez norowirusy – ta sama grupa wirusów, która może być przyczyną biegunki podróżnych.
Objawy klątwy faraona:
- biegunka,
- wzdęcia,
- bóle brzucha,
- nudności i wymioty,
- gorączka,
- utrata apetytu,
- bóle głowy,
- dreszcze,
- bóle okolicy krzyżowej i bóle stawowe.
Nie wszystkie wymienione powyżej objawy występują jednocześnie i większość z nich związanych jest z ciężkim przebiegiem infekcji. Intensywność choroby zależy od predyspozycji indywidualnych osoby i jej stanu zdrowia. Szczególnie na zakażenie powinny uważać osoby starsze, dzieci, kobiety w ciąży i osoby przewlekle chore.
Biegunka podróżnych – gdzie wstępuje?
Szansa na zachorowanie na zemstę faraona jest zróżnicowana geograficznie. W niektórych regionach świata prawdopodobieństwo wystąpienia biegunki podróżnych jest większe, a w innych nie ma go praktycznie wcale. Zagrożenie rośnie wraz ze spadkiem warunków higienicznych w danym kraju czy regionie świata. W szczególności na higienę i warunki sanitarne powinni zwrócić uwagę turyści, którzy wybierają się do krajów tropikalnych lub subtropikalnych.
Ryzyko zachorowania a region geograficzny bądź państwo:
- DUŻE – Bliski Wschód, Afryka, Ameryka Łacińska, południowa Azja.
- ŚREDNIE – Europa Środkowa i Wschodnia, Bałkany, Rosja, Portugalia, Chiny, Izrael, RPA, wyspy Pacyfiku, Karaiby (część), Argentyna, Chile, Tajlandia.
- MAŁE – Australia, Nowa Zelandia, Japonia, Europa Północna i Zachodnia, Kanada, USA, część wysp karaibskich.
Wysokie ryzyko zachorowania jest w regionach chętnie odwiedzanych przez polskich turystów. Stąd oczywiście polskie nazwy biegunki podróżnych – zemsta faraona czy sułtana. Dotyczy to w szczególności Egiptu, Tunezji, Maroka i Turcji. Wybierając się do tych krajów, należy być przygotowanym na możliwość wystąpienia biegunki podróżnych.
Zemsta faraona – co robić, by jej nie dostać?
Turysta odwiedzający regiony, w których warunki sanitarne i higieniczne są na niskim poziomie, powinien być przede wszystkim ostrożny w kwestiach żywieniowych. Bezpieczne będą więc produkty gorące i długo gotowane. Można także bezpiecznie spożywać produkty pakowane fabrycznie oraz umyte, obrane warzywa i owoce. Również produkty suche nie stanowią większego zagrożenia.
Jeśli chodzi o napoje, to pod żadnym pozorem nie powinno się pić wody ze studni lub naturalnych źródeł. Niewskazane jest konsumowanie wody z wodociągów, kostek lodu przygotowanych do napojów oraz mleka. Zdecydowanie bezpieczniejsze jest picie wody butelkowanej lub tej zagotowanej.
Nawet pijąc wodę butelkowaną w restauracji, warto najpierw dokładnie się jej przyjrzeć, sprawdzając, czy zakrętka nie była wcześniej odkręcana i butelka nie została ponownie napełniona. Dla pewności najlepiej kupować butelki zabezpieczone folią, które można spotkać np. w Egipcie.
Na wakacjach wielu turystów pragnie spróbować lokalnej kuchni. Oczywiście nie jest to zabronione. W obawie przed chorobą powinno się jednak kierować jedną zasadą – wybieraj uznane i sprawdzone restauracje. Unikaj za to kupowania gotowego jedzenia od ulicznych sprzedawców, na bazarach oraz w tanich lokalach.
Podstawowe zasady pozwalające na uniknięcie zemsty faraona:
- częste mycie rąk – zawsze przed posiłkiem,
- pij wodę z butelki lub przegotowaną,
- nie jedz sałat,
- warzywa i owoce powinny być umyte i obrane,
- unikaj zimnych sosów i produktów z surowych jaj,
- jedz wyłącznie mięso dobrze wysmażone lub ugotowane,
- myj naczynia sprawdzoną wodą.
Aby zwiększyć swoje szanse na uniknięcie infekcji przewodu pokarmowego, należy przestrzegać podstawowych zasad higieny. Mimo licznych pokus kulinarnych czyhających na turystów w tropikalnych krajach należy zachować zdrowy rozsądek i nie próbować wszystkiego, co będą starali się sprzedać lokalni sprzedawcy.
Klątwa faraona – jakie leki brać?
Większość ekspertów odradza przyjmowania w pełni zdrowym turystom leków w ramach profilaktyki przed pojawieniem się choroby. Takie rozwiązanie zalecane jest jedynie osobom z grupy zwiększonego ryzyka o obniżonej odporności, z zapaleniem jelit, po operacjach żołądka oraz chorym na cukrzycę, którzy przyjmują insulinę.
Bardziej narażone na chorobę są dzieci, kobiety w ciąży oraz osoby starsze.
W razie wystąpienia objawów biegunki podróżnych najważniejsze jest picie odpowiedniej ilości wody w celu uniknięcia odwodnienia. Nie można zapomnieć także o elektrolitach. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca spożywanie płynu ORS (oral rehydration salts). Jest to doustny płyn nawadniający zawierający elektrolity i glukozę. Można przygotować go samemu lub kupić gotowy. Specjaliści wspominają także o trzech innych metodach leczenia – podawaniu antybiotyków, probiotyków oraz loperamidu.
Biegunka podróżnych – po ilu dniach znika?
Infekcja przewodu pokarmowego zazwyczaj mija po jednym lub kilku dniach. Jednak kiedy objawy nie będą ustępować i pojawią się dodatkowe dolegliwości, to należy skontaktować się z lekarzem. W przypadku istotnego pogorszenia stanu zdrowia koniecznie trzeba udać się do placówki medycznej.
Dla większości turystów zemsta faraona to na szczęście tylko nieprzyjemny epizod podczas wakacji. Jednak znaczne odwodnienie może skończyć się hospitalizacją.
Do lekarza należy zgłosić się, jeśli:
- gorączka przekroczy 39⁰C,
- wymioty występują co najmniej 2 dni,
- objawy choroby utrzymują się dłużej niż przez 5 dni,
- zachoruje osoba z grupy podwyższonego ryzyka,
- chory ma także czerwonkę.
Należy pamiętać, że w przypadku większości krajów europejskich z publicznej opieki medycznej można skorzystać, jeśli posiada się kartę EKUZ. Jednak w Egipcie, Turcji czy Tunezji, czyli bardzo popularnych miejsc wypoczynku, a jednocześnie o większym ryzyku zachorowania, konieczne będzie ubezpieczenie turystyczne.
Przeczytaj też: Jet lag – co to jest, ile trwa i jak z nim walczyć?
FAQ – najczęściej zadawane pytania o zemstę faraona
Mianem zemsty faraona określa się potocznie problemy zdrowotne wywołane infekcją przewodu pokarmowego, które występują u podróżujących do egzotycznych krajów. Prawdopodobieństwo jej wystąpienia zwiększa się w krajach, w których warunki sanitarne i higiena stoją na niskim poziomie, szczególnie w Afryce, Ameryce Łacińskiej, Bliskim Wschodzie czy Południowej Azji.
Przede wszystkim trzeba uważać na to, co się je i pije. Woda powinna być wyłącznie butelkowana bądź przegotowana, warzywa czy owce myte i obrane, mięso dobrze wysmażone lub ugotowane. Unikać powinno się jedzenia przy ulicznych straganach czy picia wody z naturalnych źródeł. Konieczna jest oczywiście również higiena i częste mycie rąk. Nie poleca się natomiast profilaktycznego zażywania leków.
W większości przypadków nie potrzeba żadnych szczególnych środków, poza nawadnianiem się i przyjmowaniem elektrolitów – po kilku dniach infekcja powinna ustąpić. W ostrzejszych przypadkach, jeśli dojdzie do znacznego odwodnienia organizmu, konieczna może być hospitalizacja.
- Zemsta faraona, nazywana też klątwą, zemstą sułtana i Montezumy to infekcja przewodu pokarmowego.
- Występuje w regionach o niskim standardzie higienicznym i sanitarnym.
- Biegunkę podróżnych powodują przede wszystkim bakterie, ale także wirusy i pierwotniaki.
- Najczęstsze objawy to biegunka, wzdęcia, bóle brzucha i osłabienie.
- Zemstę faraona najczęściej można złapać w Afryce, południowej Azji, Ameryce Łacińskiej oraz na Bliskim Wschodzie.
- Najlepszym środkiem prewencji jest dbanie o higienę, czyli mycie rąk.
- Nie należy jeść posiłków przygotowywanych na straganach i sprzedawanych na ulicy.
- Zemsta faraona zazwyczaj przechodzi po dniu lub kilku dobach.
- Podczas choroby należy się nawadniać oraz uzupełniać elektrolity.
- Warto także wesprzeć się antybiotykami, probiotykami oraz loperamidem.
Trudne pojęcia
Dołącz do dyskusji