Klauzula abuzywna

Jak rozpoznać, czy klauzula w umowie jest niedozwolona?

1. Najprostszym sposobem jest wpisanie niepokojącego Cię fragmentu w wyszukiwarkę i sprawdzenie, czy ktoś pisał o danym zapisie w kontekście klauzul niedozwolonych.

2. Przeczytaj również art. 385 Kodeksu cywilnego, który zawiera katalog kryteriów pomocy w ocenie klauzuli. 

3. Przyda Ci się również baza decyzji prezesa UOKiK, która zawiera listę klauzul abuzywnych wykrytych w umowach od 2017 roku. Każda pozycja zawiera decyzję z omówieniem, którą możesz pobrać w formacie PDF i przeczytać.

4. Tutaj jest dostępny stary rejestr klauzul niedozwolonych, który zawiera postanowienia wzorców umowy uznane za abuzywne przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów do 17 kwietnia 2016 roku, a także zapisy, w sprawach których wpłynęły pozwy do tego samego dnia. Uwaga: klauzule zamieszczone w starym rejestrze są nadal niedozwolone!

5. UOKiK udostępnia również raporty omawiające wzorce umów w poszczególnych branżach. Zawierają przykładowe postanowienia i argumentację prawną.

Przykładowe klauzule niedozwolone w umowach ubezpieczeniowych znajdziesz w raporcie Klauzule abuzywne w działalności ubezpieczeniowej, wydanym przez ówczesnego Rzecznika Ubezpieczonych, aktualnie – Rzecznika Finansowego.

Jak zgłosić klauzulę niedozwoloną w umowie?

Postępowanie jest zależne od tego, czy:

• podejrzewasz, że dany zapis jest klauzulą niedozwoloną,
• postanowienie w umowie jest identyczne z tym, które jest już wpisane do rejestru klauzul abuzywnych.

W pierwszym przypadku: złóż do UOKiK zawiadomienie na piśmie, które będzie zawierać dane przedsiębiorcy, Twoje dane jako osoby zawiadamiającej, opis będący podstawą zawiadomienia, wskazanie podejrzanej klauzuli i uzasadnienie, dlaczego myślisz, że jest abuzywna. UOKiK zweryfikuje Twoje pismo i otrzymasz odpowiedź z uzasadnieniem rozpatrzenia. Jeśli będziesz mieć rację, zostanie wszczęte postępowanie administracyjne przeciwko danemu przedsiębiorcy.

W drugim przypadku: aby podważyć klauzulę niedozwoloną w umowie, konieczne jest postępowanie sądowe. Sąd przeprowadza kontrolę incydentalną postanowień umowy i decyduje, że dana klauzula w umowie nie wiąże konsumenta. Uwaga: klauzulę abuzywną w umowie stosuje ta sama firma, której dotyczy wpis w rejestrze UOKiK? Złóż zawiadomienie do UOKiK o podejrzeniu stosowania przez firmę praktyk, które naruszają zbiorowe interesy konsumentów.