Nadzór ubezpieczeniowy
Nadzór ubezpieczeniowy obejmuje segment rynku finansowego w Polsce i dotyczy nadzoru nad zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i pośrednikami zajmującymi się sprzedażą ubezpieczeń. Od 2006 roku zajmuje się tym Komisja Nadzoru Finansowego, której główne zadania to zapobieganie powstawaniu różnego rodzaju nieprawidłowościom i przestępstwom ubezpieczeniowym, a tym samym – ochrona klientów wspomnianych zakładów ubezpieczeń. Instytucje, które wspierają nadzór ubezpieczeniowy w Polsce, to PIU – Polska Izba Ubezpieczeń, UFG – Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, PBUK – Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, Rzecznik Finansowy.
Zadania nadzoru ubezpieczeniowego
Art. 3 ustawy o nadzorze ubezpieczeniowym podaje, że głównym celem nadzoru ubezpieczeniowego jest ochrona interesów klientów zakładów ubezpieczeń, przy czym chodzi zarówno o osoby ubezpieczające (czyli zawierające umowę), jak i osoby ubezpieczone (których dotyczy podpisana umowa), uposażone (które mogą otrzymać odszkodowanie z np. ubezpieczenia NNW z tytułu śmierci osoby ubezpieczonej) oraz uprawnione – zarówno do otrzymywania świadczeń, jak i wykonywania określonych czynności w związku z umową ubezpieczenia.
36-letni Artur jest tatą 8-letniego Kuby. Artur jest osobą ubezpieczającą, która podpisuje w imieniu małoletniego syna umowę ubezpieczenia NNW. Kuba jest osobą ubezpieczoną. Jeżeli Kuba zmarłby wskutek nieszczęśliwego wypadku, Artur jako osoba uposażona otrzymałby świadczenie z tytułu śmierci syna.
Wybrane zadania w ramach nadzoru ubezpieczeniowego
W strukturze Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego można wyróżnić Pion Nadzoru Ubezpieczeniowego, który składa się z kilku departamentów, w tym Departamentu Nadzoru Ubezpieczeniowego i Monitorowania Ryzyk (DNM) oraz Departamentu Inspekcji Ubezpieczeniowych (DIU).
DIU jest odpowiedzialny za kontrolę podmiotów działających na rynku ubezpieczeniowym i współpracujących z nimi pośredników. DIU przeprowadza wizyty nadzorcze w towarzystwach ubezpieczeniowych i zakładach reasekuracji, wydaje zalecenia i monitoruje ich wykonanie, przygotowuje rekomendacje, ocenia funkcjonowanie modeli wewnętrznych. Odpowiada także za współpracę z zagranicznymi organami nadzoru ubezpieczeniowego.
Z kolei DNM sprawuje szeroki nadzór nad działalnością zakładów ubezpieczeń, zakładów reasekuracji, dystrybutorów ubezpieczeń i reasekuracji oraz grupami. Przykładowe zadania w ramach nadzoru ubezpieczeniowego to:
- analiza sprawozdań finansowych i innych informacji w celu monitorowania wypłacalności, poziomu ryzyka i rentowności portfeli zakładów,
- prowadzenie postępowań administracyjnych,
- kontrolowanie współpracy zakładu ubezpieczeń z agentami,
- monitorowanie działalności UFG i PBUK,
- gromadzenie i weryfikowanie danych w Systemie Nadzoru Ubezpieczeń,
- sporządzanie zawiadomień w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa,
- przygotowywanie raportów o sektorze ubezpieczeń.
Istnieje także Departament Licencji Ubezpieczeniowych (DLU), do którego zadań należy m.in.:
- prowadzenie rejestru pośredników ubezpieczeniowych (w tym agentów i brokerów),
- monitorowanie składów zarządów i rad nadzorczych zakładów ubezpieczeń,
- postępowanie administracyjne w sprawie np. zgłoszenia sprzeciwu wobec połączenia zakładów ubezpieczeń.
Podstawy prawne nadzoru ubezpieczeniowego
Art. 1 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym podaje, które przepisy dotyczą nadzoru ubezpieczeniowego.
- Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej
- Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym
- Ustawa z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń
- Ustawa z dnia 7 lipca 2005. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich
